Hof 's-Hertogenbosch, 09-10-2012, nr. 20-000693-12

“oplichting, meermalen gepleegd”

naast de bestanddelen “verwerft, voorhanden heeft, overdraagt of gebruikt maakt”, zoals opgenomen in artikel 420bis van het Wetboek van Strafrecht, van de witwasser een aanvullende handeling wordt gevergd die erop is gericht om zijn criminele inkomsten veilig te stellen;

niet als witwassen van de opbrengsten van eigen misdrijf kan worden gekwalificeerd een gedraging die niet kan hebben bijgedragen aan het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van het voorwerp;

uit de ten laste gelegde gedragingen niet zonder meer volgt dat deze op eigerlei wijze zouden hebben kunnen bijgedragen aan het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van de fraudegelden.

Dienaangaande overweegt het hof als volgt.

A.2

Het hof heeft onder 3. bewezen verklaard dat verdachte tezamen en in vereniging met anderen van het plegen van witwassen een gewoonte heeft gemaakt door het overdragen dan wel gebruik maken van geldbedragen die afkomstig waren uit enig misdrijf. Uit het onderzoek ter terechtzitting is aannemelijk geworden dat deze geldbedragen afkomstig zijn uit door verdachte tezamen en in vereniging met een ander begane misdrijven.

A.3

De stelling van de verdediging komt er op neer dat indien vaststaat dat het verwerven, voorhanden hebben, overdragen of gebruik maken door de verdachte van een voorwerp dat afkomstig is uit een door hemzelf, al dan niet in vereniging, begaan misdrijf niet kan hebben bijgedragen aan het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van dat voorwerp, die gedraging niet als witwassen kan worden gekwalificeerd.

Deze stelling vindt evenwel geen steun in het recht. Enkel wanneer vaststaat dat het enkele voorhanden hebben door de verdachte van een voorwerp dat afkomstig is uit een door hemzelf begaan misdrijf niet kan hebben bijgedragen aan het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van dat voorwerp, kan die gedraging niet als witwassen worden gekwalificeerd. Het hof heeft evenwel bewezen verklaard dat verdachte geldbedragen heeft overgedragen dan wel daarvan gebruik heeft gemaakt.

A.4

Het hof verwerpt het verweer.

C.1

Het hof heeft bewezen verklaard dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan – kort weergegeven -:

het tezamen en in vereniging met een ander valselijk opmaken van twaalf verzoeken om teruggaaf omzetbelasting van een niet in het land gevestigde belastingplichtige;

het tezamen en in vereniging met een ander oplichten van buitenlandse belastingautoriteiten voor een bedrag van € 1.444.280,53;

het tezamen en in vereniging met anderen witwassen van in totaal € 1.392.235,76.

De rechtbank heeft verdachte ter zake van – kort weergegeven –:

het valselijk opmaken van twaalf verzoeken om teruggaaf omzetbelasting van een niet in het land gevestigde belastingplichtige;

het oplichten van buitenlandse belastingautoriteiten voor een bedrag van

€ 1.444.280,53;

het tezamen en in vereniging met anderen witwassen van in totaal € 1.392.235,76.

veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3 jaar met aftrek overeenkomstig artikel 27 van het Wetboek van Strafrecht;

De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting in hoger beroep gevorderd dat het hof de verdachte voor de door de eerste rechter bewezen verklaarde feiten zal veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 jaren, met aftrek overeenkomstig artikel 27 van het Wetboek van Strafrecht.

Door en namens de verdachte is ter terechtzitting in hoger beroep bepleit dat aan hem ter zake van de onder 1. en 2. ten laste gelegde feiten een gevangenisstraf voor de duur van 36 maanden waarvan 18 maanden voorwaardelijk zal worden opgelegd. Daartoe is aangevoerd – zakelijk weergegeven en op gronden als in de pleitnota verwoord – dat:

het voordeel dat verdachte met de BTW-fraude heeft behaald slechts een deel bedraagt van het bedrag van € 1.444.280,53, te weten maximaal € 627.787, zodat de rechtbank verdachte een hogere straf heeft opgelegd dan in het licht van de oriëntatiepunten gerechtvaardigd is;

verdachte ‘first offender’ is op het gebied van vermogensdelicten;

het gezin van verdachte fysieke en psychische klachten ondervindt als gevolg van de afwezigheid van verdachte;

de financiële draagkracht van verdachte en zijn gezin zorgelijk is;

verdachte niet in aanmerking is gekomen voor enige vorm van verlof of detentiefasering en dientengevolge zijn partner niet heeft kunnen bijstaan bij de bevalling van hun kind;

het wederrechtelijk handelen van verdachte enkel gericht is geweest om de buitenlandse fiscus geld afhandig te maken, terwijl de reële kans aanwezig is dat andere landen eveneens strafrechtelijke sancties aan verdachte zullen (willen) opleggen voor hetzelfde feitencomplex waarvoor hij reeds in Nederland is bestraft;

verdachte spijt heeft van zijn handelen en in het kader van de aanhangig gemaakte ontnemingsvordering volledig inzicht heeft gegeven omtrent het vermogen waarover hij thans de beschikking heeft;

verdachte zijn medewerking heeft verleend om m[medeverdachte 2], wiens identiteit tot voor kort onbekend was bij het openbaar ministerie, aan te houden;

verdachte de mogelijkheid heeft om na zijn detentie fulltime in dienst te treden in de kledingzaak van zijn zus;

het hof in een zaak die zich qua omvang en ernst eenvoudig kan meten met onderhavige zaak op 7 augustus 2012 de verdachte heeft veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 24 maanden, waarvan 9 maanden voorwaardelijk.

C.2

Bij de bepaling van de op te leggen straf is gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen.

Ten aanzien van de ernst van het bewezen verklaarde heeft het hof in het bijzonder gelet op:

de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komt in het hierop gestelde wettelijk strafmaximum en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd;

de omstandigheid dat door het onder 1. bewezen verklaarde het vertrouwen dat in het maatschappelijk verkeer mag worden gesteld in de echtheid van stukken als de onderhavige is verstoord;

de mate waarin het vertrouwen dat de fiscale overheid in verzoeken om teruggaaf als de onderhavige mag stellen door het onder 1. en 2. bewezen verklaarde is geschonden;

de mate waarin door het bewezen verklaarde aan de Zweedse, Oostenrijkse, Tsjechische en Spaanse staat fiscaal nadeel is toegebracht, te weten tot een bedrag van

€ 1.444.280,53;

de omstandigheid dat verdachte bij het onder 1. en 2. bewezen verklaarde misbruik heeft gemaakt van de namen van grote (inter)nationale bedrijven, namelijk Mediamarkt, Philips, Wehkamp, Adidas, Ernst & Young en PricewaterhouseCoopers, en aldus deze bedrijven in een kwaad daglicht heeft gesteld;

de omstandigheid dat door het onder 3. bewezen verklaarde witwassen van grote geldbedragen inbreuk is gemaakt op de integriteit van het financieële en economische verkeer;

de omstandigheid dat verdachte kennelijk slechts heeft gehandeld met het oog op persoonlijk financieel gewin.

Ten aanzien van de persoon van verdachte heeft het hof in het bijzonder gelet op:

de inhoud van het hem betreffend uittreksel uit de Justitiële Documentatie

d.d. 24 augustus 2012, waaruit blijkt dat hij niet eerder ter zake soortgelijke feiten door de strafrechter is veroordeeld;

de persoonlijke omstandigheden van verdachte, zoals daarvan ter terechtzitting in hoger beroep is gebleken.

Naar het oordeel van het hof kan gelet op het voorgaande niet worden volstaan met een andere of lichtere sanctie dan een straf die onvoorwaardelijke vrijheidsbeneming met zich brengt.

Bij het bepalen van de duur van deze straf heeft het hof enerzijds aansluiting gezocht bij de binnen de zittende magistratuur ontwikkelde oriëntatiepunten, dienende als indicatie voor een gebruikelijk rechterlijk straftoemetingsbeleid ten aanzien van fraude. Het hof zal daarbij uitgaan van een benadelingsbedrag van € 1.444.280,53. Verdachte en zijn mededader hebben immers tezamen en in vereniging de buitenlandse belastingautoriteiten benadeeld voor dat bedrag. Het hof ziet geen aanleiding om uit te gaan van een lager benadelingsbedrag en dus ook niet van het door verdachte beweerdelijk ontvangen deel van het benadelingsbedrag te weten 45% van € 1.444.280,53. Bij de oriëntatiepunten is immers niet het door een verdachte behaalde voordeel leidend, doch uitsluitend het (totale) benadelingsbedrag. Het andersluidend standpunt van de verdediging wordt door het hof niet gevolgd.

Genoemde oriëntatiepunten geven als indicatie voor de op te leggen straf bij een benadelingsbedrag van € 1.000.000,00 en hoger een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 24 maanden tot de maximale onvoorwaardelijke gevangenisstraf.

Gelet op de hiervoor genoemde strafverzwarende omstandigheden en voorts aansluiting zoekend bij de straffen die gebruikelijk door dit gerechtshof in gevallen vergelijkbaar met de onderhavige worden opgelegd, heeft het hof een gevangenisstraf voor de duur van 3 jaren tot uitgangspunt genomen.

Het hof overweegt voorts dat de door de raadsman bij pleidooi aangehaalde zaak niet als een vergelijkbaar geval kan gelden, aangezien het feitencomplex geenszins vergelijkbaar is met het onderhavige feitencomplex.

Uit het onderzoek ter terechtzitting is niet van feiten en omstandigheden gebleken die aanleiding geven om van het hiervoor genoemde uitgangspunt af te wijken. Naar het oordeel van het hof leggen de door de verdediging aangevoerde omstandigheden, afgewogen tegen de ernst van het bewezen verklaarde feit, onvoldoende gewicht in de schaal om van voornoemd uitgangspunt af te wijken.

Beslag

Het in beslag genomen en nog niet teruggegeven dameshorloge is vatbaar voor verbeurdverklaring, nu het een voorwerp is dat geheel of grotendeels uit de baten van de onder 1., 2. en 3. bewezen verklaarde feit is verkregen, terwijl [betrokkene], de partner van verdachte en degene aan wie het horloge toebehoorde, die verkrijging uit de baten van de onder 1., 2. en 3. bewezen verklaarde feiten minstgenomen redelijkerwijs had kunnen vermoeden. Bij dat oordeel heeft het hof in aanmerking genomen dat:

uit gegevens van de belastingdienst is gebleken dat verdachte de laatste jaren niet over enige binnenlandse dienstbetrekking beschikte waarin loonbelasting is ingehouden;

door verdacht geen aangiften inkomstenbelasting werden ingediend;

van enig(e), binnenlands of buitenlands, aangegeven belast(e) inkomsten of vermogen van verdachte is niet gebleken;

[betrokkene] volgens de belastingdienst geen in de heffing betrokken inkomen of vermogen heeft.

Maatregel ex artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht

Uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken dat de Financní úrad pro Prahu 1 (Belastingautoriteit voor Praag 1; gemachtigde mr. B. Vanatova) als gevolg van de bewezen verklaarde feiten schade heeft geleden tot een bedrag van € 586.096,30.

Verdachte en zijn mededaders zijn naar burgerlijk recht aansprakelijk voor deze schade.

Het hof zal daarom aan de verdachte ter meerdere zekerheid van de hieronder te vermelden betaling van schadevergoeding aan de benadeelde partij de verplichting opleggen aan de Staat een bedrag van € 586.096,30 te betalen ten behoeve van het slachtoffer.

Vordering van de benadeelde partij

D.1

De Financní úrad pro Prahu 1 (Belastingautoriteit voor Praag 1; gemachtigde

mr. B. Vanatova) heeft zich overeenkomstig het bepaalde in het Wetboek van Strafvordering in eerste aanleg in de strafzaak gevoegd als benadeelde partij en een vordering ingediend ten bedrage van 15.297.915,00 Kc (Tsjechische kronen). De benadeelde partij is door de eerste rechter in haar vordering niet-ontvankelijk verklaard.

De benadeelde partij heeft in hoger beroep gepersisteerd bij haar in eerste aanleg gedane vordering.

Deze vordering strekt tot vergoeding van geleden schade.

D.2

De verdediging heeft ter terechtzitting in hoger beroep ten verweer betoogd dat de benadeelde partij niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in haar vordering. Daartoe is aangevoerd – zakelijk weergegeven – dat uit de in het geding gebrachte stukken in het geheel niet blijkt dat de vordering namens de benadeelde partij is ingediend en dat diegene die de vordering heeft ondertekend bevoegd is om de benadeelde partij in deze te vertegenwoordigen.

Het hof overweegt dienaangaande als volgt.

In het dossier bevindt zich een voegingsformulier inhoudende dat door de benadeelde Financní úrad pro Prahu 1 (Belastingautoriteit voor Praag 1) een bedrag van

15.297.915,00 Kc aan schade wordt gevorderd, welk formulier is ondertekend door

ing. Milan Straširybka. Deze is blijkens de zich in het dossier bevindende stukken sinds