Rb. Amsterdam, 02-07-2013, nr. AMS 12-4883

Feiten en omstandigheden

Op 11 november 2010 is aan eiser een exploitatievergunning verleend voor coffeeshop [naam coffeeshop] in de[adres coffeeshop 2] te [woonplaats]. Op 2 februari 2011 is een gedoogverklaring afgegeven. Op 7 maart 2011 is een werknemer van eiser, [naam werknemer], aangehouden wegens het aantreffen van onder meer 8683 gram softdrugs en 754 voorgedraaide joints in diens woning.

Bij vonnis van 27 januari 2012 is eiser door de politierechter veroordeeld tot 80 uur werkstraf waarvan 40 uur voorwaardelijk wegens medeplichtigheid aan het voorhanden hebben van softdrugs.

Juridisch kader

In dit geval is van toepassing de Algemene Plaatselijke Verordening 2008 van de gemeente Amsterdam (hierna: de APV), zoals deze geldt vanaf 2 augustus 2012.

Ingevolge artikel 3.8, eerste lid, van de APV is het verboden zonder vergunning van de burgemeester een horecabedrijf te exploiteren.

Ingevolge artikel 3.11, tweede lid, van de APV kan de burgemeester de vergunning geheel of gedeeltelijk weigeren als naar zijn oordeel het woon- en leefklimaat in de omgeving van het horecabedrijf, de openbare orde of de veiligheid nadelig wordt beïnvloed door de aanwezigheid van het horecabedrijf.Ingevolge het derde lid, onder d en e, houdt de burgemeester bij de toepassing van de in het vorige lid genoemde weigeringsgrond rekening met de wijze van bedrijfsvoering door de exploitant of de leidinggevende en het levensgedrag van de exploitant of leidinggevende.

Ingevolge artikel 3.16, derde lid, van de APV doen de exploitant en de leidinggevende wat nodig is voor een goede gang van zaken in het horecabedrijf en in de directe omgeving daarvan.

Ingevolge artikel 3.24, aanhef en onder b, van de APV kan de burgemeester de vergunning tijdelijk of voor onbepaalde tijd geheel of gedeeltelijk intrekken of wijzigen als aannemelijk is dat de exploitant of leidinggevende betrokken is bij of hem ernstige nalatigheid kan worden verweten in verband met activiteiten als bedoeld in artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet, bij activiteiten als bedoeld in artikel 2.10, eerste lid van deze verordening of bij andere activiteiten in of vanuit het horecabedrijf die een gevaar opleveren voor de openbare orde of een bedreiging vormen voor het woon- en leefklimaat in de omgeving van het horecabedrijf dan wel als naar zijn oordeel de wijze van bedrijfsvoering of het levensgedrag, als bedoeld in artikel 3.11, derde lid onder e, een dergelijk gevaar of een dergelijke bedreiging vormen.

Op deze zaak is, gelet op het overgangsrecht van deel C, artikel 1, van de Wet

aanpassing bestuursprocesrecht, de Algemene wet bestuursrecht van toepassing zoals deze wet luidde tot en met 31 december 2012. Het in beroep bestreden besluit is namelijk bekend gemaakt vóór 1 januari 2013.

Standpunten partijen

3.1 Verweerder heeft de exploitatievergunning ingetrokken op grond van artikel 3.16, derde lid en artikel 3.24, aanhef en onder b, van de APV. Hiertoe is overwogen dat eiser een misdrijf heeft gepleegd en laten plegen, door een grote hoeveelheid softdrugs voor langere tijd aan te houden en te laten bewerken in de woning van zijn (minder begaafde) werknemer [naam werknemer1]. Eiser heeft gehandeld in strijd met artikel 3 van de Opiumwet en zich schuldig gemaakt aan feiten die vallen buiten het gedoogbeleid. Hij is voor deze feiten veroordeeld tot een werkstraf van 80 uur waarvan 40 uur voorwaardelijk. Verweerder kwalificeert dit als slecht levensgedrag, dat een onaanvaardbaar risico op schending van de openbare orde en veiligheid met zich meebrengt, alsmede een aantasting van het woon- en leefklimaat. Een belangrijke rol daarbij speelt de omstandigheid dat eiser zijn werknemer [naam werknemer1] heeft blootgesteld aan een risico dat hij zelf niet wilde lopen. Dit getuigt niet van een eerlijke en transparante bedrijfsvoering van de coffeeshop. Tot slot wegen de persoonlijke (financiële) belangen van eiser bij voortzetting van de exploitatie van de coffeeshop niet op tegen het belang van het voorkomen van openbare ordeverstoringen en het voorkomen van onevenredige benadeling van het woon- en leefklimaat in de omgeving.

Eiser heeft aangevoerd dat verweerder hem niet in redelijkheid slecht levensgedrag heeft kunnen verwijten wegens het aanhouden van een voorraad sofdrugs (stash). Eiser heeft conform het gedoogbeleid gehandeld, door de stash te bewaren op een plek die zich niet in of te dicht in de buurt van de coffeeshop bevindt en dus niet tot de handelsvoorraad van zijn coffeeshop behoort. Het beleid in de driehoek is er altijd op gericht geweest dat de “achterdeur” ongemoeid werd gelaten. Indien een stash werd aangetroffen die niet tot de handelsvoorraad behoorde, leidde dit eventueel tot strafrechtelijke vervolging of bestuurlijk ingrijpen op grond van de Wet Bibob. Er volgde echter nooit een bestuurlijke sanctie ten aanzien van de coffeeshop zelf, laat staan een intrekking of weigering van de exploitatievergunning op grond van slecht levensgedrag.

Voor zover verweerder met deze zaak uitvoering heeft gegeven aan gewijzigd beleid dan wel zijn bestendige uitvoeringspraktijk hiermee heeft gewijzigd, had deze wijziging op een behoorlijke wijze aan eiser kenbaar moeten worden gemaakt. Nu verweerder dit heeft nagelaten, is sprake van een schending van het zorgvuldigheidsbeginsel.Tot slot heeft eiser aangevoerd dat het aanhouden van een stash die niet tot de handelsvoorraad van zijn coffeeshop behoort, in zijn geval niet van slecht levensgedrag getuigt. De stash werd alleen gebruikt ter bevoorrading van de coffeeshop en de aangetroffen hoeveelheid was niet groot, namelijk toereikend voor hooguit twaalf dagen verkoop. Eiser betwist verder misbruik te hebben gemaakt van zijn werknemer [naam werknemer1]. Deze heeft zelf aangeboden de voorraad in zijn woning te bewaren. Hij is als een familielid voor eiser en komt wekelijks bij hem thuis. De gevolgen van verweerders besluit zijn voor eiser dramatisch geweest. Vanwege sluiting van zijn coffeeshop is eiser failliet verklaard omdat zijn personeel doorbetaling van loon heeft gevorderd en de arbeidsovereenkomsten niet direct konden worden ontbonden. Eiser zit in financiële nood en heeft geen zicht op werk.

Inhoudelijke beoordeling

4.1.1 Niet in geschil is dat eiser niet in strijd met het gedoogbeleid heeft gehandeld door zijn stash niet in of in de directe nabijheid van zijn coffeeshop te bewaren. De stash van eiser behoorde aldus niet tot zijn handelsvoorraad. Eiser heeft aangevoerd dat verweerder in strijd met zijn (voormalig) beleid of bestendige uitvoeringspraktijk heeft gehandeld, door hem vanwege het aanhouden van deze stash slecht levensgedrag te verwijten en zijn exploitatievergunning op grond hiervan in te trekken.

4.1.2 De rechtbank overweegt allereerst dat in het gedoogbeleid niet is neergelegd hoe verweerder in zaken als deze, waarin de aangetroffen stash van een coffeeshopexploitant zich niet in of in de directe nabijheid van de coffeeshop bevindt, dient op te treden. Er is dus geen sprake van een beleidsregel hieromtrent. Dit laat onverlet dat sprake kan zijn (geweest) van een vaste uitvoeringspraktijk van verweerder om, gelet op de door eiser aangekaarte “achterdeurproblematiek”, in dit soort zaken af te zien van het intrekken van de exploitatievergunning op grond van slecht levensgedrag van de exploitant. Nu de gemachtigde van verweerder heeft betwist dat sprake is (geweest) van een dergelijke vaste uitvoeringspraktijk, ligt het op de weg van eiser om zijn stelling nader te onderbouwen.

4.1.3 Eiser heeft ter onderbouwing van zijn standpunt verwezen naar diverse uitspraken. Ten aanzien van de uitspraken van (de voorzieningenrechter van) deze rechtbank in de zaak [naam verwante zaak1]van 13 november 1998, AWB 98/8725, in de zaak [naam verwante zaak 2] van 7 mei 2010, AWB 10/557 (LJN: BN2430) en de zaak [naam verwante zaak3], van 18 november 2003, AWB 03/4628, overweegt de rechtbank dat verweerder in die zaken is opgetreden wegens handelen in strijd met het gedoogbeleid door het aanhouden van meer dan de toegestane hoeveelheid sofdrugs in of in de direct nabijheid van de coffeeshop. Nog daargelaten dat het in die zaken veel kleinere stashes betrof, zijn ze derhalve niet vergelijkbaar met die van eiser, zodat ze reeds daarom niet kunnen dienen ter onderbouwing van zijn stelling omtrent verweerders vaste uitvoeringspraktijk.

4.1.4 Eiser heeft voorts verwezen naar de uitspraak van de voorzieningenrechter van deze rechtbank van 29 september 2005 in de zaak [naam verwante zaak 4], AWB 05/3214. Deze zaak betrof een afwijzing van de aanvraag om verlenging van de exploitatievergunning wegens de aanhouding van de exploitant op grond van in zijn woning aangetroffen sofdrugs (bijna 4000 gram), versnijdingsmiddelen en harddrugs. Nadat het verzoek om een voorlopige voorziening was afgewezen, is aan de exploitant alsnog een exploitatievergunning verleend nadat hij in hoger beroep door de strafrechter was vrijgesproken van de harddrugsdelicten, aldus eiser. Eiser heeft ook gewezen op de uitspraak van de strafrechter van deze rechtbank van 15 september 2011 in de zaak [naam verwante zaak5], 13.692023.11 (NBSR 2011/345). Deze zaak betrof de vondst van een geldbedrag (ruim € 200.000) en softdrugs (bijna 565 kilo) in een growshop, terwijl de eigenaar van de growshop tevens eigenaar was van een (niet in de directe nabijheid gelegen) coffeeshop. De eigenaar werd strafrechtelijk veroordeeld voor het bezit van de softdrugs en voor witwassen, terwijl volgens eiser ten aanzien van de coffeeshop geen bestuurlijke maatregelen werden genomen.

4.1.5 De gemachtigde van verweerder heeft niet betwist dat in beide zaken de exploitatievergunning niet is ingetrokken of geweigerd. Ten aanzien van [naam verwante zaak 4] heeft verweerder betoogd dat de burgemeester na vrijspraak van de exploitant in hoger beroep voor zover het betrof de aangetroffen harddrugs en versnijdingsmiddelen niets anders restte dan terug te komen op zijn besluit om de exploitatievergunning te weigeren, nu de weigering van de exploitatievergunning enkel was gebaseerd op het voorhanden hebben van harddrugs en versnijdingsmiddelen. De rechtbank ziet echter niet op voorhand in waarom de burgemeester in dit geval niet alsnog, wegens de aangetroffen stash softdrugs (waarvoor de exploitant wel was veroordeeld), de exploitatievergunning had kunnen weigeren of intrekken op grond van slecht levensgedrag van de exploitant. Ook is het de rechtbank niet op voorhand duidelijk waarom in de zaak [naam verwante zaak5] niet is overgegaan tot de intrekking van de exploitatievergunning van de coffeeshop.

4.1.6 De rechtbank neemt echter tevens in overweging dat gebleken is dat verweerder in een ander geval, waar in de woning van de exploitant van de coffeeshops [naam coffeeshop3] en [naam coffeeshop4 1] softdrugs is aangetroffen, is overgegaan tot intrekking dan wel weigering van de exploitatievergunning wegens slecht levensgedrag. Ook in de zaak betreffende coffeeshop[naam coffeeshop4 2], waarin de exploitant van de coffeeshop werd veroordeeld voor het voorhanden hebben van een grote hoeveelheid drugs, verdacht werd van deelname aan een criminele organisatie en in zijn woning bijna 7 kilogram softdrugs werd aangetroffen, is de verlenging van de exploitatievergunning geweigerd. Verwezen wordt in dit verband naar de uitspraak van deze rechtbank van 1 juli 2011 in de zaak [naam coffeeshop3] en [naam coffeeshop4 1], AWB 11/990 en AWB 11/1334 (LJN: BR2594), en naar de uitspraak van deze rechtbank van 12 juni 2012 in de zaak[naam coffeeshop4 2], AWB 12/593 (LJN: BX9597). Daarnaast is het bestaan van onduidelijkheid over motieven op grond waarvan niet is overgegaan tot intrekking van een vergunning, op zich niet voldoende voor de conclusie dat er een vaste uitvoeringspraktijk bestaat, inhoudende dat niet tot intrekking wordt overgegaan. Om die redenen acht de rechtbank eiser er niet in geslaagd aannemelijk te maken dat sprake is van een tot enig moment geldende vaste uitvoeringspraktijk op grond waarvan niet werd overgegaan tot intrekking of weigering van de exploitatievergunning indien een stash van een coffeeshop werd aangetroffen die zich niet in de directe nabijheid van een coffeeshop bevond. De rechtbank merkt in dit kader op dat de feiten die reden waren voor de weigering/intrekking van de vergunning in de in deze paragraaf genoemde twee zaken ongeveer gelijktijdig speelden met de feiten in de zaak [naam verwante zaak5].

4.1.7 Eiser heeft ter onderbouwing van zijn standpunt omtrent verweerders vaste uitvoeringspraktijk, voorts verwezen naar de conceptnotitie “Amsterdamse visie op coffeeshops” van 2 november 2010. Ter zitting heeft de gemachtigde van verweerder toegelicht dat de conceptnotitie nog altijd een concept betreft en niet door de gemeenteraad is aangenomen. Aan de inhoud daarvan wordt dan ook geen uitvoering gegeven, aldus de gemachtigde van verweerder. De rechtbank overweegt dat, voor zover uit deze conceptnotitie, zoals eiser heeft gesteld, inderdaad blijkt dat voorheen ruimte bestond voor betrokkenheid van coffeeshophouders en personeel bij de aanvoer van sofdrugs aan de coffeeshop, dit echter niet zonder meer betekent dat die ruimte daarin was gelegen, dat verweerder in zaken waarin de aangetroffen stash van een coffeeshopexploitant zich niet in of in de directe nabijheid van de coffeeshop bevindt, afzag van het intrekken van de exploitatievergunning op grond van slecht levensgedrag van de exploitant. De rechtbank is dan ook van oordeel dat deze conceptnotitie evenmin kan dienen ter onderbouwing van eisers stelling aangaande verweerders vaste uitvoeringspraktijk.

4.1.8 Uit het voorgaande volgt dat eiser zijn stelling, dat verweerder de vaste uitvoeringspraktijk hanteerde om in zaken waarin de aangetroffen stash van een coffeeshopexploitant zich niet in of in de directe nabijheid van de coffeeshop bevindt, af te zien van het intrekken van de exploitatievergunning op grond van slecht levensgedrag van de exploitant, onvoldoende heeft onderbouwd. Daaruit vloeit tevens voort dat onvoldoende is onderbouwd dat verweerder met deze zaak zijn vaste uitvoeringspraktijk heeft gewijzigd. Er is dan ook geen sprake van strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel omdat verweerder eiser niet tijdig in kennis zou hebben gesteld van een wijziging van zijn beleid of vaste gedragslijn.