HvJ EU, 12-10-2017, nr. C-156/16

Op 14 november 2012 heeft de Europese Commissie verordening (EU) nr. 1072/2012 tot instelling van een voorlopig antidumpingrecht op tafel- en keukengerei van keramiek van oorsprong uit de Volksrepubliek China4. vastgesteld. Bij artikel 1 van die verordening zijn verschillende voorlopige individuele antidumpingrechten vastgesteld die van toepassing waren op diverse categorieën producenten-exporteurs. Volgens deze bepaling gold voor de invoer afkomstig van bepaalde in bijlage I bij deze verordening vermelde ondernemingen een recht van 26,6 % (met aanvullende Taric-code B354), en voor de invoer afkomstig van alle andere, niet in verordening nr. 1072/2012 vermelde ondernemingen een recht van 58,8 % (met aanvullende Taric-code B999).

De onderneming Chaozhou Wingoal Ceramics Industrial Co Ltd (hierna: ‘CWCI’) was een van de in bijlage I bij verordening nr. 1072/2012 vermelde producenten-exporteurs.

Artikel 1, lid 3, van verordening nr. 1072/2012 preciseerde dat de individuele voorlopige antidumpingrechten uitsluitend van toepassing waren indien aan de douaneautoriteiten van de lidstaten een geldige handelsfactuur, opgesteld conform de voorwaarden in bijlage II van die verordening, werd overgelegd5., en dat, indien een dergelijke factuur niet werd overgelegd, het voor alle andere ondernemingen geldende recht van 58,8 % werd toegepast. Lid 5 van dit artikel verwees naar de geldende bepalingen inzake douanerechten.

Op 13 mei 2013 heeft de Raad van de Europese Unie uitvoeringsverordening nr. 412/2013 vastgesteld.

Overweging 229 van deze verordening luidt:

Bij artikel 1, lid 2, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 zijn de voor de betrokken producten geldende definitieve antidumpingrechten vastgesteld. Volgens deze bepaling gold voor de invoer afkomstig van bepaalde in bijlage I bij deze verordening vermelde ondernemingen — waaronder CWCI — een definitief individueel antidumpingrecht van 17,9 % en voor de invoer afkomstig van alle andere, niet in deze verordening vermelde ondernemingen een recht van 36,1 %.

Artikel 1, leden 3 en 4, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 bepaalt:

Bijlage II bij uitvoeringsverordening nr. 412/2013 luidt:

Artikel 62 van het douanewetboek bepaalt:

Artikel 63 van het douanewetboek luidt:

Artikel 68 van het douanewetboek luidt:

Artikel 78 van het douanewetboek bepaalt:

Zoals uit punt 24 van deze conclusie blijkt, heeft Tigers in het kader van de bezwaarprocedure die zij heeft ingeleid tegen de afwijzing van het verzoek tot terugbetaling van het antidumpingrecht, aan de Duitse douaneautoriteiten een geldige handelsfactuur, opgesteld conform de voorwaarden in artikel 1, lid 3, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 en bijlage II daarbij overgelegd.

Voorts heeft de verwijzende rechter uitdrukkelijk verklaard dat een verzoek tot terugbetaling als ingediend door Tigers, in wezen een verzoek om controle achteraf van de aangifte in de zin van artikel 78 van het douanewetboek is.

Gelet hierop, moeten de twee door de verwijzende rechter gestelde prejudiciële vragen mijns inziens samen worden onderzocht. Zij beogen in wezen dat wordt vastgesteld of artikel 1, lid 3, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 aldus moet worden uitgelegd dat het eraan in de weg staat dat een importeur voor de vaststelling van een definitief antidumpingrecht achteraf, met name in het kader van een procedure op grond van artikel 78 van het douanewetboek, een geldige factuur, opgesteld conform de voorwaarden in bijlage II bij deze uitvoeringsverordening, kan overleggen, indien aan alle andere vereiste voorwaarden voor de verkrijging van een individueel antidumpingrecht is voldaan.

In dit verband neigt de verwijzende rechter naar een uitlegging van artikel 1, lid 3, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 waarbij een geldige handelsfactuur nog na de aanvaarding van de douaneaangifte kan worden overgelegd, althans in het kader van een herzieningsprocedure in de zin van artikel 78 van het douanewetboek. Zijns inziens bevat het Unierecht immers geen bepaling die de mogelijkheid van een dergelijke overlegging achteraf uitsluit. Meer in het bijzonder zou er geen enkele rechtsgrondslag bestaan die een aangever kan verbieden, zijn voor het overige volgens de voorgeschreven regels ingediende aangifte te vervolledigen door overlegging van een geldige handelsfactuur.

Tigers en de Commissie sluiten zich bij het standpunt van de verwijzende rechter aan. De douane en de Poolse regering verdedigen daarentegen het tegenovergestelde standpunt.

Alvorens het door het prejudiciële verzoek opgeworpen probleem inhoudelijk te onderzoeken, moet de opmerking van de Commissie dat de feiten in het hoofdgeding niet vallen onder uitvoeringsverordening nr. 412/2013, waarin het definitieve antidumpingrecht is vastgelegd en die door de Raad pas na de litigieuze invoer is vastgesteld, maar onder verordening nr. 1072/2012, waarin het voorlopige antidumpingrecht is vastgelegd en waarvan de bepalingen dus van toepassing zijn op de invoer door Tigers, worden onderzocht. Op basis van deze bevinding stelt de Commissie voor, de prejudiciële vragen dienovereenkomstig te herformuleren.

Het is juist dat ten tijde van de litigieuze invoer verordening nr. 1072/2012 van kracht was. Het bij die verordening ingestelde voorlopige antidumpingrecht is daarna echter in wezen ‘vervangen’ door het bij uitvoeringsverordening nr. 412/2013 ingestelde definitieve antidumpingrecht.6. Beide verordeningen bepaalden bovendien, op dezelfde wijze, dat de toepassing van (voorlopige en definitieve) individuele antidumpingrechten afhankelijk was van de overlegging van een geldige handelsfactuur.

Het hoofdgeding heeft betrekking op het bedrag van het definitieve antidumpingrecht, zoals vastgesteld op basis van uitvoeringsverordening nr. 412/2013. Bovendien heeft Tigers, zoals uit punt 24 van deze conclusie blijkt, de geldige factuur aangeleverd op 5 mei 2014, dus toen uitvoeringsverordening nr. 412/2013 van kracht was.

Om bovengenoemde redenen richt het prejudiciële verzoek zich juist op de uitlegging van uitvoeringsverordening nr. 412/2013. Mijns inziens hoeven de prejudiciële vragen dus niet als door de Commissie voorgesteld te worden geherformuleerd.

Allereerst moet worden opgemerkt dat volgens artikel 1, lid 3, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 de individuele antidumpingrechten als voorzien in deze uitvoeringsverordening uitsluitend van toepassing zijn indien aan de douaneautoriteiten van de lidstaten een geldige handelsfactuur, opgesteld conform de voorwaarden in bijlage II van deze verordening, wordt overgelegd.

Uit het gebruik in deze bepaling van de woorden ‘uitsluitend van toepassing zijn indien’ blijkt dat de overlegging van een dergelijke geldige handelsfactuur een noodzakelijke voorwaarde vormt voor de toepassing van de individuele antidumpingrechten. Bijgevolg kunnen de individuele antidumpingrechten, indien er geen dergelijke handelsfactuur aan de douane is overgelegd, niet op een invoer van de betrokken producten worden toegepast en geldt daarvoor het algemene recht voor invoer afkomstig van ‘alle andere ondernemingen’.

In dit verband blijkt uit overweging 229 van uitvoeringsverordening nr. 412/2013, dat dit ‘verzwaarde’ vormvereiste tot doel heeft het gevaar van ontwijking tot een minimum te beperken en een goede toepassing van de antidumpingrechten te waarborgen.

Noch artikel 1, lid 3, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013, noch enige andere bepaling van deze uitvoeringsverordening spreekt zich echter uit over het tijdstip waarop een dergelijke factuur aan de douane moet worden overgelegd.

Aangezien artikel 1, lid 4, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 verwijst naar de geldende bepalingen inzake douanerechten, moet de eventuele toelaatbaarheid van het achteraf overleggen van een dergelijke factuur worden beoordeeld in het licht van het douanewetboek. Bij deze beoordeling moet evenwel rekening worden gehouden met de omstandigheden van het hoofdgeding.

In casu blijkt uit de overgelegde stukken dat Tigers bij de invoer van de betrokken producten overeenkomstig artikel 62, lid 1, van het douanewetboek een douaneaangifte heeft ingediend voor de goederen die deze onderneming invoerde. Die aangifte, die vergezeld ging van een factuur, is door de Duitse douaneautoriteiten aanvaard overeenkomstig artikel 63 van dat wetboek.

Op de dag zelf van de indiening van de douaneaangifte hebben de Duitse douaneautoriteiten die aangifte overeenkomstig artikel 68 van dat wetboek geverifieerd door middel van zowel een controle van de aangifte en de daarbij bijgevoegde documenten, als een onderzoek van de goederen, overeenkomstig het bepaalde onder a) en b) van dat artikel.

Zoals uit de punten 19 en 20 van deze conclusie blijkt, hebben deze autoriteiten bij die verificatie enerzijds bemerkt dat die aangifte onjuistheden bevatte omdat een onjuiste aanvullende Taric-code was opgegeven, en anderzijds dat de aangeleverde factuur niet voldeed aan de vormvereisten van artikel 1, lid 3, van verordening nr. 1072/2012 en bijlage II daarbij (welke vereisten gelijk zijn aan die van uitvoeringsverordening nr. 412/2013).

Bij die verificatie hebben de Duitse douaneautoriteiten echter tevens vastgesteld dat de ingevoerde producten afkomstig waren van CWCI, een van de in bijlage I bij deze verordening vermelde producenten/exporteurs. Deze omstandigheid blijkt uit de verwijzingsbeslissing en wordt door de douane niet betwist. Om die reden heeft de douane de onjuiste opgave van de Taric-code gecorrigeerd.

De Duitse douaneautoriteiten hebben dus het (hogere) algemene antidumpingrecht dat geldt voor invoer afkomstig van ‘alle andere ondernemingen’ toegepast, om de enkele reden dat de bij de douaneaangifte gevoegde factuur niet voldeed aan de vormvereisten van de antidumpingregeling, ook al hadden zij vastgesteld dat de ingevoerde goederen afkomstig waren van een producent/exporteur op wiens invoer een lager individueel recht van toepassing was.

Na de vaststelling van het definitieve antidumpingrecht op grond van uitvoeringsverordening nr. 412/2013, toen de goederen al waren vrijgegeven, heeft Tigers de toepassing van het voor invoer afkomstig van ‘alle andere ondernemingen’ geldende antidumpingrecht betwist en, in het kader van een verzoek tot terugbetaling, toepassing gevorderd van het voor invoer afkomstig van CWCI geldende individuele antidumpingrecht. In het kader van de terugbetalingsprocedure die, zoals ik in punt 29 van deze conclusie heb opgemerkt, in wezen een controle achteraf van de aangifte in de zin van artikel 78 van het douanewetboek is, heeft Tigers ten slotte een geldige factuur, opgesteld conform de voorwaarden in bijlage II van uitvoeringsverordening nr. 412/2013, overgelegd.

In dit verband zij eraan herinnerd dat volgens de rechtspraak artikel 78 van het douanewetboek een procedure instelt die de douaneautoriteiten de mogelijkheid biedt om, in voorkomend geval ambtshalve, een douaneaangifte achteraf te herzien, dat wil zeggen na de vrijgave van de goederen waarop deze aangifte betrekking heeft.7.

Daartoe kunnen deze autoriteiten om te beginnen krachtens artikel 78, lid 1, van het douanewetboek overgaan tot herziening van de douaneaangifte, namelijk tot een nieuw onderzoek ervan.8.

Voorts kunnen de douaneautoriteiten volgens artikel 78, lid 2, van dat wetboek, teneinde zich van de juistheid van de vermeldingen in de aangifte te vergewissen, overgaan tot een controle van de handelsdocumenten en —gegevens aangaande de in— of uitvoertransacties ten aanzien van de betrokken goederen en aangaande de handelstransacties die later in verband met deze goederen plaatsvinden.

Het Hof heeft reeds herhaaldelijk gepreciseerd dat de specifieke logica van artikel 78 van het douanewetboek erin bestaat, de douaneprocedure op de werkelijke situatie af te stemmen door materiële fouten of weglatingen en vergissingen bij de uitlegging van het toepasselijke recht recht te zetten.9.

Die logica is bovendien in overeenstemming met het doel van dit wetboek, dat overeenkomstig overweging 5 ervan met name beoogt een goede toepassing van de erin vastgestelde heffingen te waarborgen.10.

Het Hof heeft bijgevolg geoordeeld dat, indien uit de herziening of controles als voorzien in artikel 78, leden 1 en 2, van het douanewetboek blijkt dat de bepalingen die voor de betrokken douaneregeling gelden op grond van onjuiste of onvolledige gegevens zijn toegepast, de douaneautoriteiten overeenkomstig artikel 78, lid 3, van het douanewetboek de nodige maatregelen moeten nemen om een en ander recht te zetten, rekening houdend met de nieuwe gegevens waarover zij beschikken, zelfs wanneer de aangever door zijn gedrag rechtstreeks afbreuk heeft gedaan aan de mogelijkheid van de douaneautoriteiten om controles uit te voeren.11.

Het Hof heeft tevens geoordeeld dat de douaneautoriteiten overeenkomstig artikel 78, lid 3, van het douanewetboek de nodige maatregelen moeten nemen om een en ander recht te zetten, indien uit de hierboven genoemde herziening of controles blijkt dat de doelstellingen die voor de betrokken douaneregeling gelden geen gevaar liepen.12.

In casu heeft enerzijds Tigers in de procedure die de Duitse autoriteiten op zijn verzoek op grond van artikel 78 van het douanewetboek13. hebben ingeleid een conform de voorwaarden in bijlage II van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 opgestelde handelsfactuur aangeleverd. Anderzijds lijken, gelet op de gegevens in het dossier, de doelstellingen die voor de betrokken antidumpingregeling gelden geen gevaar te hebben gelopen.

Zoals ik in punt 45 van deze conclusie heb opgemerkt, lijdt het immers geen twijfel — en wordt niet betwist — dat de door Tigers ingevoerde producten daadwerkelijk afkomstig waren van een van de in bijlage I bij die uitvoeringsverordening vermelde ondernemingen, en dat op de invoer ervan dus het voor de invoer afkomstig van die ondernemingen geldende individuele antidumpingrecht moest worden toegepast.

Gelet hierop heeft er in casu geen gevaar van ontwijking als bedoeld in overweging 229 van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 bestaan, zodat de goede toepassing van de antidumpingrechten geen gevaar heeft gelopen. Het is aan de verwijzende rechter om deze omstandigheid definitief vast te stellen.

Bij een volledig gebrek aan gevaar voor de doelstellingen van de betrokken antidumpingregeling, stond niets de douaneautoriteiten in de weg om, teneinde de douaneprocedure op een coherente wijze af te stemmen op de specifieke logica van artikel 78 van het douanewetboek als vermeld in punt 51 van deze conclusie, in aanmerking te nemen dat tijdens de procedure uit hoofde van dit artikel een geldige factuur was overgelegd die was opgesteld conform de voorwaarden in bijlage II van uitvoeringsverordening nr. 412/2013.

In dit verband merk ik op dat de door artikel 78, lid 2, van het douanewetboek aan de douaneautoriteiten geboden mogelijkheid om de handelsdocumenten en -gegevens van handelstransacties die later in verband met deze goederen plaatsvinden te onderzoeken, aantoont dat die autoriteiten, in het kader van de controle die zij overeenkomstig deze bepaling uitoefenen, wel degelijk rekening kunnen houden met andere documenten dan die welke bij de douaneaangifte uit hoofde van artikel 62, lid 2, van het douanewetboek zijn gevoegd. Het argument van de douane dat laatstgenoemde bepaling zou verhinderen dat achteraf, in het kader van een procedure op grond van artikel 78 van het douanewetboek, een factuur die is opgesteld conform de voorwaarden in bijlage II van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 in aanmerking wordt genomen, kan derhalve niet worden aanvaard.

Ik merk voorts op dat, in omstandigheden waarin er geen gevaar voor ontwijking bestaat, een oplossing die de mogelijkheid biedt om de douaneprocedure op de werkelijke situatie af te stemmen doordat achteraf rekening wordt gehouden met een geldende factuur, niet in strijd is met de bepalingen, noch met de geest van uitvoeringsverordening nr. 412/2013, aangezien deze verordening, anders dan andere verordeningen14., het tijdstip waarop een dergelijke factuur moet worden overgelegd niet specificeert.

Bovendien is, zoals de Commissie ter terechtzitting heeft opgemerkt, in een geval waarin er geen gevaar van ontwijking is, de toepassing van een hoger antidumpingrecht dan het recht dat daadwerkelijk voor de onderneming die de ingevoerde producten produceert is vastgesteld, in strijd met de geest van de heffing van het antidumpingrecht, omdat zij verder gaat dan de doelstelling, de door de invoer met dumping veroorzaakte schade op te heffen.

Het voorgaande pleit ervoor, artikel 1, lid 3, van uitvoeringsverordening nr. 412/2013 aldus uit te leggen dat deze bepaling niet eraan in de weg staat dat, in een situatie waarin er geen gevaar van ontwijking bestaat en de goede toepassing van de antidumpingrechten geen gevaar loopt, een importeur voor de vaststelling van een definitief antidumpingrecht achteraf, in het kader van een procedure op grond van artikel 78 van het douanewetboek, een geldige handelsfactuur die is opgesteld conform de voorwaarden in bijlage II bij deze uitvoeringsverordening kan overleggen. In een dergelijk geval nemen de douaneautoriteiten, indien aan alle andere voor de verkrijging van een individueel antidumpingrecht noodzakelijke voorwaarden is voldaan, overeenkomstig artikel 78, lid 3, van het douanewetboek met inachtneming van de eventueel vastgestelde bepalingen15. de nodige maatregelen om een en ander recht te zetten, rekening houdend met de overlegging van die factuur.