Hof 's-Hertogenbosch, 13-03-2015, nr. 14-00053

De Rechtbank heeft onder meer het volgende overwogen:

“5. Ingevolge artikel 224, eerste lid, van de Gemeentewet kan een toeristenbelasting worden geheven ter zake van het houden van verblijf binnen de gemeente door personen die als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens zijn ingeschreven.

6. In artikel 2 van de Verordening wordt onder de naam ‘toeristenbelasting’een directe belasting geheven ter zake van het van het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente in hotels, pensions, vakantie-onderkomens, mobiele kampeeronderkomens, logiesverblijven en op vaste standplaatsen tegen vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens van de gemeente zijn opgenomen.

7. Ingevolge artikel 3, eerste lid, van de Verordening is belastingplichtig degene die gelegenheid biedt tot verblijf als bedoeld in artikel 2 in hem ter beschikking staande ruimten dan wel op hem ter beschikking staande terreinen.

8. De rechtbank stelt vast dat niet tussen partijen in geschil is dat eiseres op het perceel [a-straat] 7B huisvesting biedt aan arbeidsmigranten van een derde bedrijf. Eiseres bestrijdt echter dat zij een vergoeding krijgt voor het bieden van huisvesting aan de arbeidsmigranten. Er is daarom volgens eiseres geen sprake van “het houden van verblijf met overnachten (…) tegen vergoeding in welke vorm dan ook” als bedoeld in de Verordening. Verweerder acht het daarentegen onwaarschijnlijk dat eiseres om niet huisvesting biedt aan arbeidsmigranten.

9. Naar het oordeel van de rechtbank is verweerder, op wie in eerste instantie de bewijslast rust, niet geslaagd aan te tonen dat sprake is van een belastbaar feit als bedoeld in de Verordening. Verweerder heeft immers slechts aangenomen dat eiseres een vergoeding ontvangt voor het huisvesten van arbeidsmigranten, werkzaam bij een derde bedrijf. Deze aanname heeft verweerder noch in bezwaar noch in beroep onderbouwd met bewijsmiddelen. De brief van [F] waarin wordt gesteld dat tussen eiseres en het derde bedrijf contractueel is vastgelegd dat eiseres het derde bedrijf de gelegenheid biedt zijn werknemers tijdelijk in huisvesting op haar perceel onder te brengen en waaruit verweerder afleid dat eiseres een commercieel belang heeft bij het bieden van deze huisvesting, doet aan het vorengaande niet af. Dat eiseres mogelijk een commercieel belang heeft bij het bieden van huisvesting aan arbeidsmigranten van een derde bedrijf, impliceert nog niet dat eiseres dus huisvesting biedt tegen een vergoeding. Ook het gegeven dat eiseres met de gemeente [gemeente] geregeld contact heeft over onder andere de brandveiligheid van de huisvesting op zijn terrein, kan niet tot de conclusie leiden dat eiseres en niet een ander huisvesting aan arbeidsmigranten biedt tegen welke vergoeding dan ook.

10. Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat verweerder de aanslag toeristenbelasting ten onrechte heeft opgelegd. De rechtbank zal het beroep van eiseres dan ook gegrond verklaren omdat het bestreden besluit onzorgvuldig tot stand is gekomen en bovendien niet deugdelijk is gemotiveerd. Gelet op voornoemde gebreken ziet de rechtbank geen aanleiding verweerder in de gelegenheid te stellen deze gebreken te herstellen. De rechtbank zal, zelf rechtdoende, het bezwaar gegrond verklaren met herroeping van het primaire besluit. Nu het beroep gegrond is, ziet de rechtbank aanleiding verweerder te veroordelen in de door eiseres in bezwaar en beroep gemaakte proceskosten.”

De Heffingsambtenaar betoogt in hoger beroep dat de Rechtbank ten onrechte heeft geoordeeld dat belanghebbende geen huisvesting tegen vergoeding heeft geboden. Belanghebbende betwist de verschuldigdheid van toeristenbelasting op diverse gronden.

Het Hof acht aannemelijk dat belanghebbende in het onderwerpelijke jaar op het adres [a-straat] 7 te [vestigingsplaats] huisvesting bood aan arbeidskrachten van het onder 2.1 hiervóór bedoelde bedrijf en dat die arbeidskrachten op het bedrijfsterrein van belanghebbende overnachtten. Naar ’s Hofs oordeel is sprake geweest van het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente [gemeente] in logiesverblijven zoals bedoeld in de artikelen 2 en 1, onderdeel c, van de Verordening. Het Hof verwijst daartoe naar de inhoud van het onder 2.2 gedeeltelijk weergegeven schrijven. In het licht van hetgeen partijen overigens over en weer hebben gesteld, kan ervan worden uitgegaan dat die arbeidskrachten niet als ingezetenen in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens van de gemeente [gemeente] waren opgenomen. Gelet op deze overwegingen, is in zoverre voldaan aan de voorwaarden voor belastingplicht van belanghebbende op de grond van artikel 3, lid 1, in verbinding met artikel 2 van de Verordening.

Wat voor de toepassing van artikel 2 van de Verordening rest, is het antwoord op de vraag of het verblijf in vorenbedoelde zin werd gehouden tegen vergoeding in welke vorm dan ook zoals bedoeld in dat artikel. In de te dezen relevante toelichting op de modelverordening toeristenbelasting van de Vereniging Nederlandse Gemeenten is het volgende opgenomen ter zake van het begrip “vergoeding in welke vorm dan ook”:

“Voorts zijn de woorden ‘tegen betaling van een vergoeding’ opgenomen ten einde te voorkomen dat bijvoorbeeld het logeren bij familie of bekenden ook belast zou worden. Het belasten van overnachtingen bij familie of kennissen zou tegen de geest van de wet ingaan. De woorden ‘in welke vorm dan ook’ zijn opgenomen teneinde ook die gevallen in de belastingheffing te betrekken, waarin de vergoeding in natura wordt voldaan of een woningruil met gesloten beurzen wordt overeengekomen. Zo kunnen bijvoorbeeld leden van een naturistenvereniging via de contributie voor hun verblijf betalen (Hoge Raad 7 juni 2002, nr. 36.316, LJN: AD3600, Belastingblad 2002, blz. 889). Wij wijzen erop dat de woorden ‘tegen betaling van een vergoeding in welke vorm dan ook’ betekenen dat als in het geheel geen vergoeding behoeft te worden betaald, geen toeristenbelasting kan worden geheven. Zo mocht een gemeente geen toeristenbelasting heffen voor het verblijf van kinderen onder de zes jaar, omdat dat verblijf van deze kinderen op de camping gratis was en de camping ook geen gezinstarief kende (Hoge Raad 25 februari 2005, nr. 39129, LJN: AS7919; Schouwen-Duiveland).”

Naar ’s Hofs oordeel moet de vraag of verblijf tegen een vergoeding wordt gehouden in ruime zin worden opgevat, gezien zowel de terminologie “verblijf tegen vergoeding in welke vorm ook” als het zojuist geciteerde. Desalniettemin is, mede gezien het arrest HR 25 februari 2005, nr. 39 129, ECLI:NL:HR:2005:AS7919, BNB 2005/170, voor heffing van toeristenbelasting met inachtneming van die maatstaf vereist dat verblijf wordt gehouden tegen een vergoeding in enigerlei vorm. Die vergoeding kan hetzij uit prestaties in natura bestaan, hetzij een expliciet of impliciet onderdeel zijn van een geheel van (prijs)afspraken. Het vereiste van een vergoeding in welke vorm ook staat echter in de weg aan heffing van toeristenbelasting in gevallen waarin verblijf wordt gehouden zonder enigerlei op dat verblijf betrekking hebbende vergoeding. De omstandigheid dat gelegenheid tot verblijf wordt geboden uit commerciële overwegingen is als zodanig derhalve onvoldoende voor de heffing van toeristenbelasting.

Het Hof is van oordeel dat de Heffingsambtenaar, op wie te dezen de bewijslast rust, met al hetgeen hij heeft gesteld niet de feiten en omstandigheden aannemelijk heeft gemaakt waaruit volgt dat het door belanghebbende geboden verblijf werd gehouden tegen vergoeding in welke vorm ook in de vorenbedoelde zin. Het Hof overweegt daartoe als volgt.

Weliswaar is aannemelijk dat aan de door belanghebbende geboden huisvestiging commerciële overwegingen ten grondslag hebben gelegen, gezien de inhoud van het onder 2.2 gedeeltelijk weergegeven schrijven, maar zoals in overweging 4.5 is geoordeeld, zijn commerciële overwegingen als zodanig onvoldoende voor de aanwezigheid van het onderwerpelijke belastbare feit.

In theorie acht het Hof de volgende, commercieel gemotiveerde, scenario’s denkbaar:

a. Belanghebbende heeft zowel contractueel als feitelijk geheel afgezien van een vergoeding, in welke vorm ook, voor het verblijf van de arbeidskrachten;

b. Belanghebbende heeft weliswaar contractueel afgezien van een vergoeding voor het verblijf van de arbeidskrachten, maar ontvangt ten minste een gedeeltelijke compensatie voor de met dat verblijf verband houdende kosten als onderdeel van de prijs die belanghebbende voor haar producten is overeengekomen.

Hoewel niet ondenkbaar is dat een vergoeding voor het verblijf van de arbeidskrachten op enigerlei wijze onderdeel vormt van de door belanghebbende met de afnemer van haar producten gemaakte (prijs)afspraken, is eveneens denkbaar dat daadwerkelijk van een zodanige vergoeding is afgezien, overeenkomstig hetgeen belanghebbende kennelijk formeel met die afnemer is overeengekomen. Zo is niet ondenkbaar dat de afnemer slechts bereid is geweest tot afname van de producten van belanghebbende tegen een prijs die niet door het onderwerpelijke verblijf wordt beïnvloed, onder de voorwaarde dat dat verblijf aan de arbeidskrachten van de afnemer wordt geboden en dat belanghebbende de aldus bepaalde voorwaarden heeft aanvaard.

De gedingstukken bieden onvoldoende inzicht in de afspraken die belanghebbende met de afnemer heeft gemaakt. Het enige in dat verband vaststaande feit is dat contractueel verblijf om niet wordt geboden. Bij die processuele stand van zaken is de Heffingsambtenaar niet erin geslaagd het van hem verlangde bewijs te leveren.

Slotsom

Gezien het vorenoverwogene is het beroep ongegrond. Het Hof zal op ambtshalve gronden de uitspraak van de Rechtbank gedeeltelijk vernietigen teneinde de, kennelijk per abuis, ten onrechte in het dictum van die uitspraak vervatte ongegrondverklaring van het bezwaar te herstellen. Doende wat de Rechtbank had behoren te doen, zal het Hof de uitspraak op bezwaar, alsmede de aanslag, vernietigen.

Ten aanzien van het griffierecht

Aangezien het hoger beroep van de Heffingsambtenaar ongegrond is en de uitspraak van de Rechtbank slechts in verband met het ambtshalve herstel van een dictumfout wordt vernietigd, acht het Hof termen aanwezig te gelasten dat van de Heffingsambtenaar een griffierecht van € 493 wordt geheven ter zake van diens hoger beroep.

Ten aanzien van de proceskosten

Aangezien het hoger beroep van de Heffingsambtenaar ongegrond is, acht het Hof termen aanwezig de Heffingsambtenaar te veroordelen in de proceskosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het hoger beroep heeft moeten maken. Het Hof stelt deze proceskosten, mede gelet op het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht, op 2 (punten) x (1 (factor gewicht van de zaak) x € 490 = € 980.