Rb. Zutphen, 25-04-2012, nr. 06-940080-11

Bespreking "Salduz-verweer"

Volgens de raadsvrouw kan aan de verklaringen van verdachte die zij heeft afgelegd bij de politie en de rechter-commissaris, geen bewijsrechtelijke waarde worden toegekend. De raadsvrouw heeft verder betoogd dat deze verklaringen op grond van artikel 359a lid 1 sub b Wetboek van Strafvordering van het bewijs moeten worden uitgesloten. Daartoe heeft de raadsvrouw aangevoerd dat de politieverhoren lang duurden, dat de ondervraging door de politie directief en suggestief was en dat toen verdachte bij het tweede politieverhoor herhaaldelijk vroeg om een advocaat haar geen gelegenheid is geboden die te raadplegen. Het gaat bovendien om een verdachte die vanwege haar psychotische toestand kwetsbaar was, haar positie niet goed kon overzien en die niet goed voor haar belangen kon opkomen, aldus de raadsvrouw.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat gebleken is dat verdachte kon worden gehoord, dat het eerste verhoor van verdachte in het bijzijn van een gecertificeerde zedenrechercheur en een bevoegde gedragskundige heeft plaatsgevonden en dat de verhoren audiovisueel zijn geregistreerd. Hoewel verdachte op bepaalde punten onsamenhangend heeft verklaard, dient het verhoor in samenhang met het voorhanden zijnde bewijs te worden bekeken. De gang van zaken tijdens het tweede verhoor leidt volgens de officier van justitie niet tot een andere uitkomst, omdat hij het eerste verhoor van verdachte gebruikt voor het bewijs.

De rechtbank overweegt als volgt.

Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds de vraag of met de gang van zaken tijdens de verhoren een (onherstelbaar) vormvoorschrift is geschonden en welke gevolgen dat dan heeft en anderzijds de vraag welke waarde aan de verklaringen van verdachte gezien haar toestand moet worden toegekend.

Ten aanzien van die eerste vraag overweegt de rechtbank het volgende.

Uit de verschillende argumenten die de verdediging heeft aangevoerd als het gaat om de gang van zaken rondom de verhoren en gelet op de conclusie die de raadsvrouw daaraan heeft verbonden, namelijk een beroep op bewijsuitsluiting op grond van artikel 359a lid 1 sub b Wetboek van Strafvordering, leidt de rechtbank af dat de verdediging bedoeld heeft een zogenaamd Salduz-verweer te voeren. Tegen de achtergrond van de Salduz-rechtspraak zal de rechtbank het verweer beoordelen3.

Met de vorming van de Salduz-rechtspraak is een belangrijke verandering opgetreden in de wijze waarop wordt aangekeken tegen rechtsbijstand bij politieverhoren. Een aangehouden verdachte moet, behoudens uitzonderingen, binnen redelijke grenzen gelegenheid worden geboden voor het politieverhoor een advocaat te raadplegen en op dat recht moet hij worden gewezen ("consultatiebijstand"). Minderjarige verdachten hebben bovendien recht op bijstand door een raadsman of een andere vertrouwenspersoon tijdens het politieverhoor ("verhoorbijstand"). Niet-naleving van deze regels zal, ingeval van een verweer terzake, doorgaans moeten leiden tot bewijsuitsluiting van de betreffende verklaringen van de verdachte en van het bewijsmateriaal dat is verkregen als rechtstreeks gevolg daarvan.

Als uitvloeisel van deze rechtspraak heeft het openbaar Ministerie de "Aanwijzing rechtsbijstand politieverhoor" opgesteld en openbaar gemaakt, welke aanwijzing op 1 april 2010 in werking is getreden. Met deze aanwijzing heeft het Openbaar Ministerie invulling gegeven aan de rechtspraak van het EHRM en de Hoge Raad door een getrapt systeem van bescherming van aangehouden verdachten te ontwikkelen waarbij aan categorie A de hoogste bescherming wordt geboden.

Tot categorie A worden ook gerekend zaken van verdachten die naar het oordeel van de opsporingsambtenaar zijn aan te merken als een persoon met een kennelijke verstandelijke beperking of cognitieve functiestoornis, voor zover deze zaken betrekking hebben op misdrijven (voor zover hier relevant) met een strafbedreiging van 12 jaar of meer.

Naar het oordeel van de rechtbank vloeit hieruit voort dat zwaardere eisen moeten worden gesteld aan de rechtsbescherming naarmate de persoon van de verdachte kwetsbaarder is.

In deze strafzaak is verdachte tweemaal door de politie gehoord: de eerste keer op 13 februari 2011, de tweede keer op 16 februari 2011.

Op 13 februari 2011 is verdachte door een piket-advocaat bezocht.

Uit het dossier blijkt niet dat verdachte is gevraagd of zij verhoorbijstand van een advocaat of vertrouwenspersoon wenste. Evenmin blijkt uit het dossier dat verdachte van dat recht afstand heeft gedaan.

Naar het oordeel van de rechtbank staat vast dat verdachte gezien haar geestestoestand en persoonlijkheidsproblematiek een kwetsbare persoon is, met een kennelijke verstandelijke beperking of cognitieve functiestoornis in de hiervoor bedoelde zin. Dit was voorafgaand aan en ten tijde van de politieverhoren bij de politie bekend en kenbaar.

Zo is door de politie op 12 februari 2011 op het meldingsfomulier inverzekeringstelling vermeld dat verdachte psychotisch is, een laag IQ heeft, compleet in de war is en onder begeleiding van de Meerkanten staat. Voor het eerste verhoor heeft de politie bovendien telefonisch contact gehad met de behandelend sociaal psychiatrisch verpleegkundige van verdachte, [naam A]. [naam A] heeft de politie onder meer verteld dat verdachte een beperkte vrouw is die haar medicatie niet altijd inneemt, in de war en achterdochtig is en forse waanbeelden heeft. Volgens [naam A] bevond verdachte zich de laatste dagen in een psychotische toestand en kon zij oorzaak en gevolg niet overzien.

Gelet op het vorenstaande is verdachte naar het oordeel van de rechtbank aan te merken als een verdachte die zowel recht heeft op consultatiebijstand voorafgaand aan het eerste politieverhoor als op bijstand van een raadsman of vertrouwenspersoon tijdens het politieverhoor. Dit had redelijkerwijs door de politie moeten worden onderkend.

Dit oordeel wordt niet anders door de mededeling -voor het eerste verhoor- van GGD-arts De Leeuw aan de politie, inhoudende dat verdachte in staat was om gehoord te worden maar dat hij niet verwachtte dat er veel uit zou komen alsmede dat verdachte beperkte verstandelijke vermogens heeft. Ook de verklaring van R. Boswerger, psycholoog, blijkens een overigens niet door haar ondertekend rapport van 21 februari 2011, dat verdachte tijdens het eerste verhoor in het begin erg verward en onsamenhangend is maar niet psychotisch lijkt, doet aan dit oordeel niet af. Uit die verklaringen blijkt immers ook dat verdachte verstandelijk beperkt en verward is, terwijl het rapport van Boswerger is gebaseerd op bevindingen na aanvang van het politieverhoor.

Nu niet is gebleken dat verdachte voorafgaand aan haar (eerste) politieverhoor is gewezen op haar recht op verhoorbijstand, danwel dat verdachte van dat recht afstand heeft gedaan, is sprake van een vormverzuim.

Aan het tweede verhoor kleeft nog een ander gebrek. Verdachte heeft namelijk tijdens dat politieverhoor aangegeven dat zij er een advocaat bij wilde hebben. Vaststaat wel dat de politie haar die gelegenheid vervolgens niet geboden heeft, ook niet toen verdachte herhaalde dat ze er een advocaat bij wilde hebben.

Dit alles betekent in het licht van de Salduz-rechtspraak dat een belangrijk strafvorderlijk voorschrift of rechtsbeginsel in aanzienlijke mate is geschonden. Gelet op het verweer van de verdediging leidt dit vormverzuim op grond van artikel 359a Wetboek van Strafvordering tot uitsluiting van het bewijs van de twee verklaringen die verdachte bij de politie heeft afgelegd.

Deze bewijsuitsluiting geldt niet voor de verklaring die verdachte heeft afgelegd bij de rechter-commissaris; haar raadsvrouw is bij dat verhoor ook aanwezig geweest. In zoverre wordt het verweer derhalve verworpen.

Nu de verklaring van verdachte, afgelegd bij de rechter-commissaris, in beginsel bruikbaar is voor het bewijs, dient de rechtbank vervolgens de vraag te beantwoorden welke waarde daaraan gezien de psychische toestand van verdachte kan worden toegekend. Op die vraag zal hierna worden ingegaan.

Vrijspraak van de primair tenlastegelegde moord

Met de officier van justitie en de verdediging is de rechtbank van oordeel dat niet wettig en overtuigend bewezen kan worden verklaard dat verdachte heeft gehandeld met voorbedachte raad. Dit leidt ertoe dat de rechtbank verdachte zal vrijspreken van de primair ten laste gelegde moord.

Verdere overwegingen ten aanzien van het bewijs

De rechtbank gaat bij de beoordeling van het ten laste gelegde feit uit van de volgende feiten en omstandigheden.

Op 12 februari 2011, omstreeks 15.45 uur kregen verbalisanten via de meldkamer Oost Nederland de melding dat er een conflict in de woning aan de [adres] in Putten gaande was. Zij hoorden van de meldkamer dat er klappen zouden zijn gevallen. Verbalisanten waren omstreeks 16.00 uur bij de woning en zagen verdachte en het slachtoffer op de bank zitten. Op dat moment was de situatie rustig. Verdachte deed open voor verbalisanten. Verbalisanten hoorden het latere slachtoffer zeggen dat er niets was gebeurd. Verbalisanten zagen dat het latere slachtoffer en verdachte geen zichtbaar letsel hadden. Toen verbalisanten met verdachte wilden praten, had ze zich opgesloten in de keuken. Ondanks herhaalde verzoeken wilde verdachte niet uit de keuken komen om te praten. Verbalisanten zijn daarna vertrokken.4

Diezelfde dag omstreeks 18.00 uur kreeg de meldkamer Oost Nederland de melding dat er een conflict was geweest in de woning aan de [adres] te Putten.5 Om ongeveer 18.10 uur kwamen verbalisanten ter plaatse. Verbalisanten zagen de bewoonster van voormelde woning - naar later bleek verdachte - samen met de buurvrouw, [naam B], voor de woning staan. Verbalisant [verbalisant] zag dat verdachte in haar rechterhand een koekenpan vast had. Verbalisanten hoorden verdachte zeggen dat zij [slachtoffer] met de koekenpan geslagen had. In de woning zagen zij het slachtoffer [slachtoffer], de partner van verdachte, liggen. Op zijn voorhoofd had het slachtoffer twee blauwe plekken en op zijn neus zat een blauwe plek. Verbalisant [verbalisant] constateerde dat de ademhaling en de circulatie bij het slachtoffer niet meer aanwezig waren. Hierop werd de reanimatie gestart. Na vijftien minuten kwam de huisarts ter plaatse en nam de reanimatie over. Per ambulance werd het slachtoffer naar het ziekenhuis gebracht.6 's Avonds omstreeks 21.10 uur werd de officier van dienst van de politie telefonisch medegedeeld dat het slachtoffer was overleden.7

Verdachte heeft bij de rechter-commissaris verklaard dat zij [slachtoffer] (het slachtoffer) bij de keel heeft gepakt en hem met een koekenpan heeft geslagen om hem rustig te krijgen. Volgens verdachte heeft zij [slachtoffer] meerdere keren de gelegenheid gegeven om weer bij te komen, wat is gelukt. [slachtoffer] is gereanimeerd waar de buurvrouw, die zij had opgehaald, bij was en waarna hij met spoed naar het ziekenhuis is overgebracht.8

De rechtbank gebruikt deze verklaring voor het bewijs tegen verdachte. Hoewel uit het verhoor bij de rechter-commissaris blijkt dat verdachte hallucineert door te stellen dat [slachtoffer] niet dood is en dat hij in de zaal aanwezig is, betekent dit naar het oordeel van de rechtbank nog niet dat iedere verklaring van verdachte waardeloos, zonder betekenis, zou zijn. De verklaring van verdachte omtrent het slaan met de koekenpan wordt bovendien ondersteund door de waarnemingen van verbalisanten die als eersten ter plaatse kwamen. Die verbalisanten troffen verdachte met de koekenpan aan, hoorden verdachte zeggen dat ze het slachtoffer met een koekenpan had geslagen en zagen blauwe plekken op het gezicht van het slachtoffer. Verder past het letsel aan de hals van het slachtoffer, zoals dat in na te melden rapport van het NFI is beschreven, bij het grijpen bij de keel zoals verdachte dat heeft beschreven.

De verklaring van verdachte bij de rechter-commissaris dat zij het slachtoffer met een koekenpan heeft geslagen en hem bij de keel heeft gegrepen, acht de rechtbank derhalve betrouwbaar.

De verklaring van verdachte ter terechtzitting dat zij het slachtoffer niet bij de keel heeft gegrepen maar alleen met de pan heeft geslagen, acht de rechtbank niet aannemelijk geworden mede gelet op na te melden bevindingen van het NFI ter zake van het letsel aan de hals en het strottenhoofd van het slachtoffer dat past bij het (met kracht) bij de keel grijpen. Overigens is gesteld noch gebleken dat een ander het bij het slachtoffer vastgestelde letsel zou hebben toegebracht, terwijl het gezien de ernst van dat letsel en de situatie waaronder het slachtoffer is aangetroffen, niet aannemelijk is dat het slachtoffer dergelijke verwondingen bij zichzelf zou hebben veroorzaakt.

Forensisch onderzoek NFI

Op het lichaam van het slachtoffer is door P.M.I. van Driessche, patholoog bij het NFI, sectie verricht. In het rapport worden samenvattend de volgende conclusies verwoord, voor zover hier relevant.

Verspreid over het gelaat en het hoofd waren meerdere huidverkleuringen ten gevolge van bloeduitstortingen. Uit het sectierapport blijkt verder dat aan de hals rechts een streepvormig verlopende oppervlakkige huidbeschadiging is geconstateerd met omgevende bloeduitstorting (van circa 12 cm lengte) en dat er twee huidverkleuringen waren ten gevolge van onderhuidse bloeduitstortingen (afmetingen maximaal circa 3 x 2 cm). Die letsels zijn bij leven hoofdzakelijk veroorzaakt door uitwendig mechanisch stomp botsend geweld, zoals bijvoorbeeld door een schermutseling, slaan (al dan niet met een voorwerp), (zich) stoten. Deze letsels hebben geen bijdrage geleverd aan het intreden van de dood.

De rechtbank concludeert op grond van deze bevindingen dat het slaan met de koekenpan tegen het hoofd van het slachtoffer geen dodelijk letsel heeft opgeleverd.

In het sectierapport is tevens beschreven dat er aan de halsspieren (rechtszijdig, centraal en in mindere mate linkszijdig bloeduitstortingen) en het strottenhoofd (breuk van het strottenhoofd aan linkerzijde, omgeven door bloeduitstorting) letsels waren, recent bij leven opgelopen door inwerking van uitwendig samendrukkend geweld (zoals door bijvoorbeeld het dichtknijpen van de hals, verwurging) en/of door inwerking van uitwendig mechanisch stomp botsend geweld (zoals door slaan, trappen, vallen op een voorwerp).

Bij toxicologisch onderzoek werden concentraties cocaïne en omzettingsproducten hiervan aangetroffen. Van deze concentraties kan enkel toxicologisch, dus zonder meenemen van pathologische en overige bevindingen, niet worden gesteld of zij al dan niet fataal zijn afgelopen. Een overlijden ten gevolge van deze stoffen is niet met zekerheid aangetoond, maar kan ook niet worden uitgesloten.

Bij sectie werd geen zekere anatomische doodsoorzaak aangetroffen, aldus de patholoog.

De bevindingen van stuwing en stipvormige bloeduitstortingen zijn a-specifiek en kunnen passen bij een overlijdensproces dat via een acute verstoring van de hartfunctie verloopt. Beiden zouden de bevindingen bij sectie en vervolgonderzoek en het overlijden derhalve kunnen verklaren.

Een derde mogelijke verklaring betreft een zogenaamde reflectoire hartdood. Ten gevolge van inwerking van geweld aan de hals, ter plaatse van de splitsing van de halsslagader aan de kaakhoek beiderzijds, kan prikkeling optreden van de zich hier bevindende carotis-lichaampjes. Prikkeling van deze lichaampjes kan leiden tot een prikkel voor zowel een toegenomen als afgenomen hartfunctie. Beide prikkels kunnen via een acute verstoring van de hartfunctie het overlijden mogelijk verklaren.9

De conclusie van de patholoog is dat er geen zekere doodsoorzaak werd aangetroffen.

De bevindingen bij sectie en vervolgonderzoek kunnen passen bij een overlijden door intoxicatie met cocaïne, een overlijden door verstikking door geweld aan de hals en een overlijden door reflectoire hartdood (door geweld op de hals), of door een combinatie van deze drie. De mate van waarschijnlijkheid tussen deze drie mogelijke doodsoorzaken kan niet worden gegeven. Indien het een combinatie van deze drie mogelijke doodsoorzaken betreft, kan de afzonderlijke mate van bijdrage niet worden aangegeven.10

Ter terechtzitting heeft deskundige Van Driessche desgevraagd verklaard dat hij bij het opmaken van de rapportage geen kennis heeft gehad van het proces-verbaal; zijn bevindingen zijn uitsluiten gebaseerd op de in- en uitwendige lijkschouwing en de onderliggende (NFI-) onderzoeken en/of rapportages.

Door dr. B.E. Smink, werkzaam als forensisch toxicoloog bij het NFI, is toxicologisch onderzoek naar het lichaamsmateriaal van het slachtoffer verricht.

In het lichaamsmateriaal zijn ethanol, cocaïne en omzettingsproducten (benzoylecgonine en methylecgonine), ethylcocaïne, lidocaïne, morfine, tricylische antidepressiva (nortriptyline, mogelijk 10-hydroxy nortriptyline), paracetamol, atropine, mogelijk hydroxyzine en/of cetirizine en mogelijk tetramisol en/of levamisol aangetoond.

Het bewustzijn/gedrag van het slachtoffer ten tijde van het overlijden is beïnvloed door ethanol (alcohol), cocaïne en mogelijk nortriptyline.

De toxicoloog heeft aangegeven dat op grond van de resultaten van het toxicologisch onderzoek het overlijden niet kon worden verklaard, aangezien de gemeten concentratie cocaïne past bij concentraties gemeten bij personen in leven als bij concentraties die zijn gemeten bij overleden personen.

In het hartbloed van het slachtoffer is een verhoogde concentratie thyreoglobuline gemeten. Er is dus op basis van dit biochemisch onderzoek een aanwijzing verkregen voor schade aan de schildklier, zoals bij verwurging kan voorkomen, maar dit is niet bewijzend hiervoor, aldus de toxicoloog.11

Toerekening van de dood van het slachtoffer aan het handelen van verdachte

De rechtbank dient te beoordelen of de dood van het slachtoffer door het handelen van verdachte is veroorzaakt. Voor de vorming van dat oordeel is niet alleen de NFI-rapportage van belang, maar moet ook gelet worden op de andere onderzoeksresultaten in het dossier, zoals bijvoorbeeld verklaringen die door verdachte, door verbalisanten en door getuigen zijn afgelegd. Deze gegevens dienen zelfstandig en in onderling verband te worden beschouwd.

Volgens het NFI kunnen drie oorzaken de dood verklaren: verstikking door verwurging, reflectoire hartdood door verwurging en/of intoxicatie met cocaïne.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn de eerste twee doodsoorzaken (verstikking door verwurging en reflectoire hartdood door verwurging) gezien de in het lijkschouwingsrapport gegeven toelichting, toe te rekenen aan het handelen van verdachte nu de rechtbank er vanuit gaat dat verdachte het slachtoffer bij de keel heeft gegrepen. Gezien het beschreven letsel aan de hals en het strottenhoofd en de verklaring van verdachte dat ze tijdens een ruzie het slachtoffer bij de keel greep om hem rustig te krijgen, gaat de rechtbank er bovendien vanuit dat dit bij de keel grijpen hardhandig en/of met kracht heeft plaatsgevonden. In een dergelijke gedraging op zo'n vitale plek ligt bovendien het (minstgenomen voorwaardelijk) opzet op de levensberoving besloten.

Van de derde doodsoorzaak (intoxicatie met cocaïne) kan op basis van het dossier niet worden vastgesteld dat verdachte daarvan een verwijt te maken valt.

Beantwoording van de vraag of causaal verband bestaat tussen de door verdachte verrichte gedragingen - te weten het vastpakken bij en dichtknijpen van de keel van het slachtoffer - en de dood van het slachtoffer dient te geschieden aan de hand van de maatstaf of die dood redelijkerwijs aan het beschreven handelen van verdachte kan worden toegerekend (redelijke toerekening als causaliteitscriterium).

De rechtbank is van oordeel dat de gedragingen van verdachte zoals hiervoor beschreven letsel hebben toegebracht aan het slachtoffer. Dit blijkt uit het letsel dat door het NFI is beschreven, namelijk onder meer een streepvormige huidbeschadiging in de hals met omgevende en onderhuidse bloeduitstortingen, bloeduitstortingen in de halsspieren en een breuk van het strottenhoofd omgeven door bloeduitstorting, welke letsels recent bij leven zijn opgelopen door uitwendig mechanisch stomp botsend en/of samendrukkend geweld zoals bijvoorbeeld door een schermutseling, slaan, dichtknijpen van de hals of verwurging kan ontstaan. Dit geweld kan leiden tot overlijden door verstikking en/of tot overlijden door een acute verstoring van de hartfunctie. Gelet op deze bevindingen en conclusies van het NFI, die de rechtbank overneemt, is de rechtbank van oordeel dat aannemelijk is dat de dood van het slachtoffer met een aanzienlijke mate van waarschijnlijkheid door de gedragingen van de verdachte is veroorzaakt.

Het vastpakken en dichtknijpen van de keel van het slachtoffer is naar zijn aard immers een geschikte gedraging om de dood van het slachtoffer teweeg te brengen.

Hoewel intoxicatie met cocaïne volgens het NFI het overlijden kàn verklaren, acht de rechtbank dit niet aannemelijk geworden. Daartoe is het volgende van belang.

Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat het slachtoffer de avond voor de fatale ruzie, vrijdag 11 februari 2011, cocaïne had gebruikt. De politie is op 12 februari 2011 omstreeks 16.00 uur in de woning van het slachtoffer en verdachte geweest. Verbalisanten hebben beschreven dat het op dat moment rustig was; ze hebben het slachtoffer gezien en gesproken. Verbalisanten zagen bij het slachtoffer geen letsel.12 Het verslag dat is gemaakt van het bezoek van verbalisanten aan de woning biedt naar het oordeel van de rechtbank dan ook geen concreet aanknopingspunt voor enige verslechtering van de gezondheidstoestand van het slachtoffer. Korte tijd later, namelijk ruim anderhalf uur na het vertrek van verbalisanten, heeft zich tussen het slachtoffer en verdachte iets voorgedaan naar aanleiding waarvan verdachte naar de buurvrouw is gelopen en vervolgens de politie is ingeschakeld. Verdachte zelf heeft evenmin verklaard dat het slachtoffer in de loop van zaterdag 12 februari 2011 ziek of onwel werd of dat er sprake was van een verslechtering in zijn gezondheidstoestand.

Gelet op het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat de intoxicatie met cocaïne tot de dood van het slachtoffer heeft geleid.

Aan deze vaststelling heeft bijgedragen dat volgens de toxicoloog de scheidslijn tussen overdosering en recreatief gebruik van cocaïne met postmortaal onderzoek bijzonder moeilijk te trekken is, alsmede dat in dit geval op grond van alleen de gemeten concentratie (cocaïne) geen absoluut onderscheid kan worden gemaakt tussen fatale concentraties en werkzame concentraties die bij recreatief gebruik van cocaïne worden gemeten.

Naar het oordeel van de rechtbank is tevens van belang dat de bij het slachtoffer gemeten concentraties cocaïne (tussen 0,066 en 0,08 mg/l) en benzoylecgonine (wordt in het lichaam gevormd uit cocaïne; tussen 0,7 en 0,87 mg/l) tegen de ondergrens liggen van fatale doseringen die blijkens het NFI-rapport in de literatuur zijn gerapporteerd en onder de grens van gevallen die in de periode 2002-2003 door het NFI zijn gerapporteerd. In die literatuur zijn namelijk concentraties van cocaïne in bloed gerapporteerd tussen de 0,04 en 31 mg/l en voor het omzettingsproduct benzoylecgonine tussen de 0,7 en 31 mg/l, terwijl door het NFI in die periode concentraties zijn gerapporteerd van cocaïne in bloed van 0,23 tot 17 mg/l en van het omzettingsproduct benzoylecgonine van 4,9 tot 20 mg/l.

De rechtbank heeft verder gelet op de bevinding van de toxicoloog dat in het hartbloed van het slachtoffer een verhoogde concentratie thyreoglobuline is gemeten. Thyreoglobuline is een eiwit dat in de schildklier wordt gevormd en opgeslagen en waarvan onder normale omstandigheden een kleine hoeveelheid in het bloed terecht komt. Door mechanisch geweld zou deze stof in verhoogde mate kunnen worden afgegeven aan het bloed waardoor de concentratie in bloed stijgt. Normaalwaarden liggen bij leven doorgaans lager dan 55 microgram per liter, aldus de toxicoloog. Bij het slachtoffer is gemeten een concentratie van 200 microgram per liter. Volgens de toxicoloog is op basis van het beschreven biochemisch onderzoek een aanwijzing gekregen voor schade aan de schildklier zoals bij verwurging kan ontstaan, maar dit is niet bewijzend hiervoor. De rechtbank gebruikt de onderzoeksresultaten voor wat betreft de gemeten concentratie thyreoglobuline nadrukkelijk niet voor het bewijs, gezien de rapportage van de toxicoloog op dit punt. Wel kan de rechtbank op grond daarvan vaststellen dat deze specifieke resultaten aldus geen contra-indicatie vormen voor het aannemen van een overlijden door verstikking door geweld aan de hals en/of een overlijden door reflectoire hartdood (door geweld op de hals).

Gelet op het vorenstaande, zelfstandig en in onderlinge samenhang beschouwd, is de rechtbank van oordeel dat het slachtoffer door toedoen van verdachte is komen te overlijden.