Rb. Midden-Nederland, 17-07-2018, nr. 16/707164-17 en 16/652376-18 (gev. ttz.) (P)

Dit vonnis is op tegenspraak gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting op 10 januari 2018, 23 maart 2018, 11 en 12 juni 2018 en 3 juli 2018. De inhoudelijke behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden op 11 en 12 juni 2018.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering en de standpunten van de officieren van justitie mr. R.E. Craenen en mr. H. Leepel (hierna: de officier van justitie) en van hetgeen verdachte en zijn raadslieden mr. D.C. Dorrestein en mr. S. de Korte, advocaten te Utrecht, naar voren hebben gebracht.

Daarnaast heeft de rechtbank kennisgenomen van hetgeen namens de benadeelde partijen – de ouders en de broer van [slachtoffer] , allen bijgestaan door mr. R.E.H. Jager, advocaat te Amersfoort – naar voren is gebracht. Ook heeft de rechtbank kennisgenomen van hetgeen in het kader van het spreekrecht door de ouders naar voren is gebracht. Verder heeft de vriend van [slachtoffer] , bijgestaan door mr. S.M. Diekstra, advocaat te Leiden, zich als benadeelde partij gesteld. Hij heeft zich ter terechtzitting laten vertegenwoordigen door zijn advocaat. Hij heeft geen vordering ingediend.

Inzake parketnummer 16/707164-17

De tenlastelegging is op de zitting van 23 maart 2018 nader omschreven en op de zitting van 11 juni 2018 gewijzigd. De nader omschreven en vervolgens gewijzigde tenlastelegging is als bijlage 1 aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte:

telkens op 29 september 2017 in de gemeente Soest het slachtoffer, hierna te noemen [slachtoffer] :

feit 1: primair:

met voorbedachte raad van het leven heeft beroofd;

subsidiair:

van het leven heeft beroofd, voorafgegaan van verkrachting en wederrechtelijke vrijheidsberoving en gepleegd met het oogmerk om bij betrapping op heterdaad zijn straffeloosheid te verzekeren;

meer subsidiair:

van het leven heeft beroofd;

feit 2:

van haar vrijheid heeft beroofd en beroofd gehouden;

feit 3:

heeft verkracht, terwijl nog geen vijf jaren zijn verlopen sinds een eerdere veroordeling van verdachte tot een gevangenisstraf voor een soortgelijk misdrijf onherroepelijk is geworden;

inzake parketnummer 16/652376-18

telkens op 8 februari 2018 in Utrecht:

feit 1:

omstreeks 12:30 uur drie medewerkers van het Pieter Baan Centrum heeft mishandeld;

feit 2:

omstreeks 21:40 uur twee beveiligingsmedewerkers in het Pieter Baan Centrum heeft mishandeld.

De dagvaarding is geldig, de rechtbank is bevoegd tot kennisneming van het ten laste gelegde, de officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging van verdachte en er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging.

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte:

inzake parketnummer 16/707164-17

feit 1: subsidiair:

op 29 september 2017 in de gemeente Soest opzettelijk [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft verdachte opzettelijk met een mes in de hals van die [slachtoffer] gesneden, ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden, welke doodslag werd voorafgegaan van enig strafbaar feit, te weten verkrachting en wederrechtelijke vrijheidsberoving, en welke doodslag werd gepleegd met het oogmerk om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf straffeloosheid te verzekeren.

De rechtbank leest in de derde regel van de tenlastelegging onder 1 subsidiair na de woorden “in Nederland”, het kennelijk abusievelijk weggevallen woord “opzettelijk”, nu uit het vervolg van de tenlastelegging, in bijzonder nu door opname van het woord “opzettelijk” in de vierde regel moet worden afgeleid dat de officier van justitie bedoeld heeft ten laste te leggen dat verdachte [slachtoffer] opzettelijk van het leven heeft beroofd.

feit 2:

Op 29 september 2017 in de gemeente Soest opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd, immers heeft hij, verdachte, toen daar opzettelijk wederrechtelijk

feit 3:

op 29 september 2017 in de gemeente Soest, door geweld, door bedreiging met geweld en een andere feitelijkheid bestaande uit

[slachtoffer] heeft gedwongen tot het ondergaan van handelingen die mede hebben bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam, immers heeft hij, verdachte, zijn penis in de mond en vagina en anus van die [slachtoffer] gebracht of geduwd en gehouden,

zulks terwijl tijdens het plegen van voornoemd misdrijf nog geen vijf jaren zijn verlopen sedert een vroegere veroordeling van de verdachte tot gevangenisstraf wegens een daaraan soortgelijk misdrijf, dat in kracht van gewijsde is gegaan.

Inzake parketnummer 16/652376-18

feit 1:

hij op 8 februari 2018 omstreeks 12:30 uur, althans in de middag, te Utrecht AM1 en AM2 en AM3, allen medewerkers van het Pieter Baancentrum, opzettelijk heeft mishandeld door:

feit 2:

hij op 8 februari 2018 omstreeks 21:40 uur, althans in de avond, te Utrecht AB1 en AB2, beveiligingsmedewerkers, opzettelijk heeft mishandeld door:

Voor zover in het bewezen verklaarde deel van de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. Verdachte wordt hiervan vrijgesproken.

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het bewezen verklaarde levert volgens de wet de volgende strafbare feiten op:

inzake parketnummer 16/707164-17

feit 1 subsidiair: doodslag, voorafgegaan van een strafbaar feit en gepleegd met het oogmerk om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf straffeloosheid te verzekeren;

feit 2: opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroven en beroofd houden;

feit 3: verkrachting, terwijl tijdens het plegen van het misdrijf nog geen vijf jaren zijn verlopen sedert een in kracht van gewijsde gegane veroordeling van de schuldige tot gevangenisstraf wegens een soortgelijk misdrijf.

Inzake parketnummer 16/652376-18

feit 1: mishandeling, meermalen gepleegd;

feit 2: mishandeling, meermalen gepleegd.

Inzake parketnummer 16/707164-17

De rechtbank heeft kennisgenomen van het rapport van 9 mei 2018 van de deskundigen R.J.P. Rijnders, psychiater en J. Heerschop, GZ-psycholoog, beiden verbonden aan het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, locatie Pieter Baan Centrum te Utrecht (PBC).

Verdachte is gedurende zeven weken in het PBC geobserveerd door een team bestaande uit deskundigen van verschillende vakgebieden. Ook heeft een milieuonderzoek plaatsgevonden, waarbij de levensgeschiedenis en de sociale omgeving van verdachte in kaart is gebracht.

Verdachte heeft meegewerkt aan het onderzoek. De deskundigen concluderen wel dat betrokkene beperkt zicht heeft gegeven op zijn seksuele belevingswereld. Zij kunnen een gestoorde seksualiteitsbeleving daarom niet uitsluiten.

Ziekelijke stoornis/gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens

De deskundigen concluderen dat bij verdachte sprake is van een persoonlijkheidsstoornis met zowel borderline als antisociale kenmerken. Daarnaast is sprake van een ziekelijke stoornis van de geestvermogens in de vorm van afhankelijkheid van middelen als alcohol, cocaïne en amfetamine/Ritalin.

De deskundigen beschrijven verdachte als volgt.

Verdachte is een man die diepgaande problemen heeft met het beheersen van zijn impulsen, emoties en agressie. Zijn zelfbeeld is negatief en zijn persoonlijkheidsstructuur zeer zwak (in zijn eigen beleving is hij een speelbal van dagelijkse omstandigheden). Verdachte reageert snel agressief. Hij vertoonde al in zijn vroege jeugd ontwikkelingsstoornissen die een opmaat zijn geweest naar de ernstige persoonlijkheidsstoornis die ten tijde van het onderzoek wordt geconstateerd. Verdachte heeft de sterke neiging prikkels op te zoeken en deze zeker niet te

vermijden. De term prikkelzucht is op hem van toepassing. De combinatie van impulsiviteit

en prikkelzucht, gecombineerd met een agressieve, wraaklustige tendens als hij meent te worden benadeeld, leidt ertoe dat verdachte makkelijk kan overgaan tot agressief gedrag. Ondanks zijn normale intelligentie kan verdachte een spanningsvolle situatie niet altijd goed overzien. Naarmate de stress bij hem toeneemt, neigt hij ertoe de context waarin hij verkeert in paranoïde zin te evalueren, wat weer een aanjager kan zijn voor een zich herhalend proces met extra stressgevoelens en extra paranoïdie, dat voor hem aanleiding kan zijn tot agressief handelen. Als een spanningsvolle situatie fors is én enige tijd aanhoudt, kan het gebeuren dat verdachte een vervorming van de werkelijkheid ondergaat en op psychose gelijkende paranoïde gedachten heeft. Deze gedachten houden meestal niet heel lang aan (zoals dat bij een psychose wel het geval is), maar wel lang genoeg om op basis daarvan te handelen, niet zelden in agressieve zin. Dit geheel van gedachten, gevoelens en gedragingen vloeien voort uit verdachtes zeer zwakke persoonlijkheidsstructuur.

Daarnaast beschrijven de deskundigen ook een berekenende, antisociale kant van verdachte. Hij is beperkt in zijn gewetensfuncties en in zijn empathie, stuurt bewust aan op verwervend crimineel handelen, lijkt achteloos voorbij te gaan aan de belangen van derden, en is ook in staat over te gaan tot zogenoemde instrumentele agressie. Dus het inzetten van geweld om te verwerven. Een dergelijke vorm van agressie valt te omschrijven als meer planmatig en doelbewust, waarbij betrokkene handelt door middel van intimidatie en/of slaan om zijn positie duidelijk te maken of ter vergemakkelijking van verwervingscriminaliteit.

De persoonlijkheidsstoornis en de ziekelijke stoornis van de geestvermogens waren volgens de deskundigen aanwezig ten tijde van het plegen van de feiten. Zij zien geen aanleiding te vermoeden dat het denken en handelen van verdachte toen in belangrijke mate werd bepaald door het gebruik van Ritalin.

De rechtbank maakt uit hetgeen de deskundige Heerschop ter zitting heeft verklaard op dat de genoemde stoornissen ook aanwezig waren ten tijde van het plegen van de feiten in het Pieter Baan Centrum.

Invloed op gedrag tijdens het plegen van de feiten

Bij de vraag of en zo ja, in hoeverre de persoonlijkheidsstoornis en de gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens een rol hebben gespeeld bij het plegen van de feiten maken de deskundigen een onderscheid, afhankelijk van welk scenario zich in werkelijkheid heeft afgespeeld. Het oordeel daarover laten zij over aan de rechtbank.

De deskundigen zijn van mening dat de feiten verdachte minder kunnen worden toegerekend wanneer zij zijn gepleegd uit achterdocht, woede en impulsieve agressiviteit voortvloeiend uit verdachtes borderline-persoonlijkheidsproblematiek (het eerste scenario), dan wanneer zij voortkomen uit een meer planmatig, doelbewust delictscenario, voortvloeiend uit een antisociaal opportunistisch motief (het tweede scenario).

De verkrachting

Wanneer uitgegaan wordt van het eerste scenario, dat aansluit bij de verklaring van verdachte, oordelen de deskundigen dat de verkrachting verdachte verminderd kan worden toegerekend. Men gaat er dan van uit dat verdachte spanningen had voorafgaand aan het plegen van het feit in verband met zijn opleiding, ongeboren kind et cetera. De vraag van [slachtoffer] : “Je gaat me verkrachten he?” zou er vervolgens, in samenhang met die spanningen, toe hebben geleid dat hij haar impulsief seksueel heeft misbruikt. Als er echter meer planmatig is gehandeld vanuit parafilie, verkrachtingsfantasieën of hyperseksualiteit, dan is verminderd, maar ook geheel toerekenen mogelijk. Als er planmatig is gehandeld vanuit opportunistische, antisociale overwegingen (tweede scenario), dan kan dit feit verdachte volgens de deskundigen geheel of hooguit in licht verminderde mate worden toegerekend.

De vrijheidsberoving

Voor de vrijheidsberoving kunnen de deskundigen zich – uitgaande van de verklaring van verdachte – voorstellen dat hij door zijn grote stressbeleving en zijn beperkte copingvaardigheden, voortvloeiend uit zijn persoonlijkheidsstoornis, verminderd in staat was zijn wil te bepalen. Om die reden kunnen zij zich voorstellen dat verdachte tijdens de vrijheidsberoving verminderd toerekeningsvatbaar was. Echter, zij plaatsen daarbij de kanttekening dat gedurende het vele minuten durend traject van de vrijheidsberoving er enig moment van bezinning moet hebben kunnen plaatsvinden, zodat ook een volledige toerekeningsvatbaarheid of licht verminderde toerekeningsvatbaarheid tot de mogelijkheden behoort.

De doodslag

Ten aanzien van de doodslag komen de deskundigen in het eerste scenario, waarin verdachte onder grote stressbeleving ernstig impulsief agressief heeft gehandeld, tot verminderde toerekeningsvatbaarheid. Is dit feit gepleegd met een meer planmatige intentie, voortvloeiend uit de antisociale kant van de persoonlijkheidsstoornis van verdachte (het tweede scenario), dan kan het feit hem in grote mate dan wel geheel worden toegerekend.

De rechtbank onderschrijft de overwegingen en conclusies van de deskundigen en neemt deze over.

Welk delictscenario?

In het kader van de strafbaarheid van verdachte moet de rechtbank beoordelen in hoeverre de bewezen verklaarde feiten hem kunnen worden toegerekend.

Eerder in dit vonnis heeft de rechtbank geconcludeerd dat er onvoldoende wettig en overtuigend bewijs is voor voorbedachte raad ten aanzien van het doden van [slachtoffer] . Met de vrijspraak van moord is echter nog geen antwoord gegeven op de vraag of verdachte bij de verkrachting, de vrijheidsberoving en de doodslag al dan niet planmatig, in de zin van doelbewust heeft gehandeld, zoals bedoeld in de rapportage van de deskundigen. Daarbij merkt de rechtbank voor de begrijpelijkheid van het hiernavolgende op dat met de door de deskundigen gehanteerde term ‘planmatig’ dus niet hetzelfde wordt bedoeld als handelen met voorbedachte raad.

Verdachte heeft verklaard dat hij na de gestelde aanrijding tussen hem en [slachtoffer] wilde voorkomen dat zij de politie zou bellen. Hij trok een mes en droeg haar op om haar telefoon uit te zetten en aan hem te geven, waarna hij deze doormidden brak. Vervolgens beval hij haar het pad in te lopen. Nadat zij zei: “je gaat me verkrachten he?”, knapte er iets bij hem en is hij overgegaan tot de verkrachting. Hij beval haar haar broek uit te doen, op haar knieën te gaan zitten en hem te pijpen, wat ze ook deed. Na de verkrachting is hij naar de scooter gelopen, heeft haar zijn helm gegeven, beval haar die op te zetten, waarbij hij op dat moment het plan had om haar verderop op het pad af te zetten. In de worsteling die daarna ontstond, zegt verdachte [slachtoffer] met de vuist op haar gezicht geslagen te hebben. Vervolgens heeft verdachte haar handen met tie-wraps en een veter op haar rug vastgebonden, haar jas over haar heen gedaan en met de drukknopen vast gedaan, haar de helm opgedaan en haar gezegd achterop de scooter te gaan zitten. Verdachte verklaart dat het zijn bedoeling was om haar verderop bij de manege af te zetten, waarna hij zelf terug zou rijden naar de WA-hoeve. Tijdens de rit is hij de weg kwijt geraakt, zouden zij meermalen zijn afgestapt, stukken hebben gelopen, en weer zijn opgestapt. Verdachte verklaart dat hij daarbij steeds heeft nagedacht waar hij haar kon afzetten. Uiteindelijk kwamen ze bij een ecoduct en een spoorwegovergang. Vandaar is verdachte doorgereden naar de voormalige vliegbasis, waar hij haar over het hek heeft getild.

De verklaring van verdachte dat hij [slachtoffer] na de verkrachting heeft vastgebonden en van die plek heeft meegenomen naar een plek waar zij later is gedood, wordt bevestigd door de bevindingen van het forensisch onderzoek op de verschillende plaatsen delict.

Beoordeling

De rechtbank leidt uit deze door verdachte geschetste gang van zaken af dat verdachte na de gestelde aanrijding in ieder stadium van de gebeurtenissen doelbewust en planmatig heeft gehandeld. Daarbij zette hij – eveneens doelbewust – op intimiderende wijze geweld in. Zo brak hij, nadat hij het mes had getrokken, de telefoon van [slachtoffer] doormidden met als doel te voorkomen dat zij de politie zou bellen. Verdachte geeft geen logische verklaring waarom hij de telefoon doormidden moest breken, nadat deze reeds door haar was uitgezet en hij haar vervolgens heeft gedwongen om, met medeneming van haar fiets en zijn scooter, het pad in te lopen, terwijl zijn doel: voorkomen dat zij de politie zou bellen, daarvoor al was bereikt. Het resultaat hiervan was echter wel dat zij verder weg kwam van het fietspad en dat de fiets en de scooter uit het zicht raakten van eventuele voorbijgangers en de telefoon definitief onbruikbaar was. Op de vraag waarom hij zo handelde heeft verdachte ter zitting niet meer gezegd dan dat het hem op dat moment een goed idee leek. Verdachte geeft geen plausibele verklaring waarom hij er niet voor heeft gekozen om [slachtoffer] op de plaats van de aanrijding achter te laten en er zelf vandoor te gaan. Verdachte legt vervolgens een onnavolgbare verklaring af over waarom hij toch is overgegaan tot de verkrachting. Dat parafilie, verkrachtingsfantasieën of hyperseksualiteit daarbij een rol hebben gespeeld, kan niet worden vastgesteld, omdat verdachte volgens de deskundigen beperkt zicht heeft gegeven op zijn seksuele belevingswereld. Verdachte heeft over de verkrachting gezegd dat hij kwaad, boos en achterdochtig werd doordat [slachtoffer] zei: “je gaat me verkrachten he?”. Dit had volgens hem te maken met het feit dat hij woede voelde naar zichzelf vanwege de verkrachtingen die hij in het verleden had gepleegd en dat er iets knapte bij hem. In een latere verklaring zegt verdachte dat haar opmerking hem pissig maakte. Verdachte kan desgevraagd niet uitleggen hoe de woede naar zichzelf, over het feit dat hij in het verleden verkrachtingen had gepleegd, kon uitmonden in juist weer een verkrachting. De rechtbank acht verdachtes verklaring op dit punt daarom niet geloofwaardig. Te meer niet, omdat zijn handelingen direct voorafgaand aan de verkrachting – zoals de rechtbank hiervoor heeft overwogen – wijzen op het doelbewust en planmatig handelen van verdachte. Een andere reden waarom de rechtbank niet aannemelijk acht dat verdachte bij de verkrachting werkelijk heeft gehandeld vanuit woede en achterdocht, is dat deze gevoelens in het vervolg van verdachtes verklaring als aanleiding voor zijn handelen niet meer terugkomen. De rechtbank gaat er voor de verkrachting dan ook van uit dat verdachte daarbij planmatig heeft gehandeld.

Verdachte stelt dat hij [slachtoffer] heeft meegenomen op de scooter omdat hij haar niet in de kou en regen wilde achterlaten en dat hij haar ergens in de bewoonde wereld wilde afzetten.

De rechtbank gelooft deze verklaring niet. Zo is die verklaring moeilijk te rijmen met zijn respectloze handelen daarvoor. Verder geeft verdachte geen logische verklaring waarom hij [slachtoffer] niet daadwerkelijk bij de manege heeft afgezet, zoals het plan was (verdachte zegt dat hij de manege voorbij gereden was en niet weet waarom hij niet terug gereden is) en waarom hij haar, nadat hij haar over het hek van de vliegbasis had getild, niet daar heeft achtergelaten en zelf is weggegaan. Te meer ook omdat verdachte heeft verklaard dat hij de omgeving kende, omdat hij daar vaak hard liep. Dit roept de vraag op of zijn doel niet vanaf het begin was om [slachtoffer] juist af te zonderen en afgezonderd te houden van de bewoonde wereld. Hoewel deze vraag op basis van de beschikbare informatie niet met voldoende zekerheid kan worden beantwoord, zijn er op grond van al het bovenstaande in ieder geval geen aanwijzingen dat verdachte de vrijheidsbeneming en de doodslag pleegde in een staat van woede, achterdocht of impulsieve agressiviteit.

Die planmatigheid blijkt ook uit het feit dat verdachte zijn handelingen steeds stapsgewijs uitvoert en vergezeld laat gaan van gewelddadige handelingen en van de permanente dreiging daarvan gedurende langere tijd. Als voorbeelden noemt de rechtbank het slaan na de verkrachting, het binden van de handen met tie-wraps, het laten opzetten van de helm, het rijden van het hele traject, het tillen van [slachtoffer] over het hek en het ook daar met haar meegaan.

De rechtbank concludeert gelet op al het bovenstaande dat verdachte bij alle drie de feiten planmatig, in de zin van doelbewust, heeft gehandeld, voortkomend uit een antisociaal-opportunistisch motief, en niet vanuit woede, achterdocht en impulsieve agressiviteit.

Het bovenstaande leidt de rechtbank, mede gelet op de adviezen van de deskundigen, tot de conclusie dat de bewezen verklaarde feiten verdachte licht verminderd kunnen worden toegerekend.

Inzake parketnummer 16/652376-18

De deskundigen hebben in hun rapport niet afzonderlijk geoordeeld over verdachtes toerekeningsvatbaarheid ten tijde van het plegen van de feiten in het Pieter Baan Centrum. Nu moet worden aangenomen dat eerdergenoemde stoornissen ook toen aanwezig waren en de deskundige Heerschop ter zitting heeft verklaard dat verdachte daarbij, uit achterdocht, het zich benadeeld voelen, onder invloed van zijn borderline persoonlijkheidsproblematiek is overgegaan tot explosief agressief handelen, is de rechtbank van oordeel dat deze feiten in verminderde mate aan verdachte kunnen worden toegerekend.

Er is de rechtbank niet gebleken van een omstandigheid die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.

De benadeelde partij [benadeelde partij 1]

De benadeelde partij [benadeelde partij 1] (de vader van [slachtoffer] ) heeft zich als benadeelde partij in het geding gevoegd en vordert een totaalbedrag van € 75.359,38. Dit bedrag bestaat uit materiële en immateriële schade, ten gevolge van de aan verdachte onder parketnummer 16/707164-17 ten laste gelegde feiten. De vordering is opgebouwd uit de volgende posten:

De benadeelde partij heeft verzocht het gevorderde bedrag geheel toe te wijzen en dus het door het Schadefonds Geweldsmisdrijven uitgekeerde bedrag ad € 12.500,00 niet in mindering te brengen op de vordering.

Ook heeft hij verzocht de vordering te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment van het ontstaan van de schade en de schadevergoedingsmaatregel (als bedoeld in artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht) aan verdachte op te leggen.

De benadeelde partij [benadeelde partij 2]

De benadeelde partij [benadeelde partij 2] (de moeder van [slachtoffer] ) heeft zich als benadeelde partij in het geding gevoegd en vordert een totaalbedrag van € 61.160,27. Dit bedrag bestaat uit materiële en immateriële schade, ten gevolge van de aan verdachte onder parketnummer 16/707164-17 ten laste gelegde feiten. De vordering is opgebouwd uit de volgende posten:

De benadeelde partij heeft verzocht het gevorderde bedrag geheel toe te wijzen en dus het door het Schadefonds Geweldsmisdrijven uitgekeerde bedrag ad € 5.000,00 niet in mindering te brengen op de vordering.

Ook heeft zij verzocht de vordering te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment van het ontstaan van de schade en de schadevergoedingsmaatregel (als bedoeld in artikel 36f Wetboek van Strafrecht) aan verdachte op te leggen.

De benadeelde partij [benadeelde partij 3]

De benadeelde partij [benadeelde partij 3] (de broer van [slachtoffer] ) heeft zich als benadeelde partij in het geding gevoegd en vordert een totaalbedrag van € 78.335,00. Dit bedrag bestaat uit materiële en immateriële schade, ten gevolge van de aan verdachte onder parketnummer 16/707164-17 ten laste gelegde feiten. De vordering is opgebouwd uit de volgende posten:

 zorgkosten € 385,00

 studievertraging € 20.450,00

- affectieschade € 17.500,00.

De benadeelde partij heeft verzocht het gevorderde bedrag geheel toe te wijzen en dus het door het Schadefonds Geweldsmisdrijven uitgekeerde bedrag ad € 5.000,00 niet in mindering te brengen op de vordering.

Ook heeft hij verzocht de vordering te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment van het ontstaan van de schade en de schadevergoedingsmaatregel (als bedoeld in artikel 36f Wetboek van Strafrecht) aan verdachte op te leggen.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft verzocht de vordering van de benadeelde partijen toe te wijzen, met uitzondering van de gevorderde vergoeding van affectieschade, nu daarvoor op dit moment een wettelijke basis ontbreekt.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich gerefereerd ten aanzien van de uitvaartkosten, de door de ouders gevorderde reiskosten en de door de broer gevorderde schade als gevolg van de studievertraging. De vordering tot vergoeding van het eigen risico (post ‘shockschade materieel / zorgkosten’) dient niet-ontvankelijk te worden verklaard, nu niet is gebleken dat het eigen risico is aangesproken in verband met de onderhavige zaak. Ten aanzien van de shock- en affectieschade stelt de verdediging zich primair op het standpunt dat de benadeelde partijen niet-ontvankelijk moeten worden verklaard, nu behandeling van deze posten een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. Subsidiair is betoogd de affectieschade af te wijzen, nu op dit moment een wettelijke basis voor vergoeding ontbreekt. Wat betreft de shockschade is subsidiair bepleit om bij bepaling van de hoogte van het toe te wijzen bedrag aan te sluiten bij toegewezen bedragen in andere strafzaken.

De verdediging heeft verzocht om de vervangende hechtenis – bij het toepassen van de schadevergoedingsmaatregel – te beperken tot één dag, omdat niet te verwachten valt dat verdachte in de toekomst in staat zal zijn om aan zijn betalingsverplichting te kunnen voldoen en oplegging van vervangende hechtenis dan in de praktijk zou neerkomen op een verkapte gevangenisstraf.

Het oordeel van de rechtbank

Artikel 51f, tweede lid, Wetboek van Strafvordering geeft, in samenhang met de artikelen 6:106 en 6:108 Burgerlijk Wetboek (BW) een regeling voor kosten die nabestaanden kunnen vorderen als benadeelde partij in het strafproces bij het overlijden van iemand als gevolg van een strafbaar feit. Artikel 6:108 BW geeft een limitatieve (uitputtende) opsomming van wat gevorderd kan worden. Alleen de kosten die in dit artikel worden genoemd, kunnen voor vergoeding in aanmerking komen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de kosten van de begrafenis.

Uitvaartkosten

Naar het oordeel van de rechtbank zijn deze kosten voldoende onderbouwd en bovendien komen deze kosten de rechtbank niet onredelijk voor. De rechtbank zal dan ook aan [benadeelde partij 1] een bedrag van € 14.059,44 toewijzen.

Reiskosten

Ook deze kosten zijn voldoende onderbouwd en komen de rechtbank niet onredelijk voor. De rechtbank zal dan ook aan [benadeelde partij 1] een bedrag van € 914,94 en aan [benadeelde partij 2] een bedrag van € 775,27 aan reiskosten toewijzen.

Shockschade materieel (eigen risico zorgkosten)

Uit de door de benadeelde partijen overgelegde stukken blijkt dat zij alle drie worden behandeld door een psychotherapeut en deze kosten in rekening hebben gebracht bij de zorgverzekeraar. De rechtbank acht het aannemelijk dat bij alle drie de benadeelde partijen het eigen risico als gevolg van de behandelingen geheel is aangesproken. Het verweer dat de vordering niet ontvankelijk moet worden verklaard nu niet is gebleken dat het eigen risico is aangesproken, wordt dan ook verworpen. De rechtbank zal aan iedere benadeelde partij een bedrag van € 385,00 toewijzen.

Shockschade materieel (studievertraging)

Naar het oordeel van de rechtbank zijn deze kosten voldoende onderbouwd en bovendien komen deze kosten de rechtbank niet onredelijk voor. De rechtbank zal dan ook aan [benadeelde partij 3] een bedrag van € 20.450,00 toewijzen.

Shockschade immaterieel

Shockschade komt onder omstandigheden voor vergoeding in aanmerking. Volgens vaste jurisprudentie moet daarvoor sprake zijn van geestelijk letsel, voortvloeiend uit een hevige emotionele schok door het waarnemen van het misdrijf of door de directe confrontatie met de ernstige gevolgen daarvan, hetgeen zich met name voor zal doen als sprake is van een nauwe (affectieve) band met degene die, zoals in deze zaak, door het misdrijf om het leven is gekomen. Daarbij valt in de eerste plaats en met name te denken aan familieverhoudingen, maar uit de jurisprudentie blijkt niet dat deze band per definitie tot dergelijke verhoudingen beperkt dient te worden.

Voor de ouders moet het identificeren van hun overleden dochter zeer ingrijpend zijn geweest. Op het moment dat de ouders te horen kregen dat zij hun dochter voor de laatste keer konden zien had zij al bijna twee weken in de grond gelegen en was zij bijna niet meer te herkennen. Tegelijkertijd was het door verdachte toegepaste geweld op haar lichaam nog wel duidelijk zichtbaar. De verdediging heeft niet bestreden dat deze confrontatie voor de ouders heeft geleid tot het gestelde psychische letsel. De broer van [slachtoffer] heeft, nadat hem enkele foto’s zijn getoond, er voor gekozen om niet mee te gaan naar deze confrontatie. De verdediging heeft niet bestreden dat ook hij door het zien van de foto’s van het lichaam van zijn zus geestelijk letsel heeft opgelopen. De rechtbank gaat ervan uit dat de ouders en de broer als gevolg van deze confrontatie langdurig ernstige klachten zullen ondervinden waarvoor zij – naar voorstelbaar is: eveneens langdurig – zullen worden behandeld.

Nu de verdediging de hoogte van de vorderingen ten aanzien van de immateriële shockschade heeft bestreden overweegt de rechtbank daarover nog het volgende. Voor de vaststelling van de hoogte van de schadevergoeding is naar het oordeel van de rechtbank enerzijds de aard van de confrontatie van belang en anderzijds de ernst en de langdurigheid van de klachten die deze confrontatie heeft voortgebracht. Het betreft hier immers niet een loutere identificatie, maar de confrontatie met een dochter en zus die afschuwelijk geweld heeft ondergaan en wier lichaam in al verregaande staat van ontbinding verkeerde.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat door alle benadeelde partijen voldoende is onderbouwd dat ten gevolge van de directe of indirecte confrontatie met de ernstige gevolgen van het misdrijf sprake is van opgelopen geestelijk letsel. De rechtbank maakt voor wat betreft de hoogte van de toe te kennen schadevergoeding nog wel verschil tussen de ouders enerzijds en de broer anderzijds, aangezien aan te nemen is dat de shockschade als gevolg van de confrontatie met een foto anders is dan een confrontatie met een stoffelijk overschot. De rechtbank zal dan ook aan de ouders ieder een bedrag van € 40.000,00 toewijzen en aan de broer een bedrag van € 20.000,00.

Reeds uitgekeerde schadevergoeding

Gelet op artikel 6 van de Wet schadefonds geweldsmisdrijven in combinatie gelezen met het door het schadefonds geweldsmisdrijven geformuleerde beleid, stelt de rechtbank vast dat het schadefonds aan de slachtoffers weliswaar een bedrag beschikbaar heeft gesteld, maar dat daaraan een einde komt of kan komen zodra en voor zover de schade wordt vergoed door de verdachte (vlg. Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 12 april 2017, ECLI:NL:GHARL:2017:3129). Daarover zal het schadefonds geweldsmisdrijven een aparte beslissing nemen.

Gelet hierop acht de rechtbank geen termen aanwezig om de uitkeringen die door het schadefonds geweldsmisdrijven aan de benadeelden zijn gedaan in mindering te brengen op de vorderingen.

Affectieschade

Affectieschade betreft de immateriële schade die is veroorzaakt door het verdriet vanwege het overlijden van een dierbare. Deze schade kan niet worden vergoed onder de hierboven genoemde shockschade. Een wettelijke regeling voor vergoeding van affectieschade ontbreekt op dit moment.

Met betrekking tot de door de benadeelde partijen aangehaalde Richtlijn 2012/29 EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten (PbEU 14 november 2012, L 315) overweegt de rechtbank dat de implementatietermijn van deze richtlijn is verstreken, terwijl deze nog niet is omgezet in Nederlandse wet- en regelgeving. Dit heeft tot gevolg dat de Richtlijn in beginsel rechtstreekse werking heeft, maar alleen in verticale zin. Dit houdt in dat de Richtlijn alleen kan worden ingeroepen tussen de burger en de overheid en dus niet tussen burgers onderling. Naar het oordeel van de rechtbank kan in de Richtlijn dan ook geen grondslag gevonden worden voor toewijzing van deze specifieke schade.

De vraag die daarmee voorligt is of de rechtbank vooruit moet lopen op wetgeving die vergoeding wel mogelijk maakt, maar die nog niet in werking is getreden.

Het wetsvoorstel (nr. 34 257) dat vergoeding van affectieschade mogelijk maakt is op 10 april 2018 door de Eerste Kamer aangenomen. Uit het Taxibus-arrest (HR 22 februari 2002, ECLI:NL:HR:2002:AD5356) volgt dat het de rechtsvormende taak van de rechter te buiten gaat om in afwijking van het wettelijk stelsel zonder meer een dergelijke genoegdoening – vergoeding van affectieschade – te bieden. Die ruimte is er ook niet wanneer deze schade het gevolg is van een opzettelijk begane normschending, bijvoorbeeld een strafbaar feit, zoals in het onderhavige geval. In eerdere procedures is met betrekking tot gevorderde affectieschade geoordeeld dat de rechter niet de vrijheid heeft om, vooruitlopend op de inwerkingtreding van de wetswijziging – op 1 januari 2019 – een vergoeding uit hoofde van affectieschade toe te kennen. Met inachtneming hiervan en mede nu het wetsvoorstel geen terugwerkende kracht toekent aan de wet na inwerkingtreding daarvan, zal de rechtbank zich aansluiten bij deze bestendige jurisprudentie. De rechtbank zal dit deel van de vordering van de benadeelde partijen dan ook afwijzen.

Wettelijke rente

Ten aanzien van de toegewezen bedragen, voor zover deze zien op materiële schade, zal de wettelijke rente omwille van de eenvoud worden toegewezen telkens vanaf de datum van de eerste dag van de terechtzitting, zijnde 11 juni 2018. Voor zover het betreft de toegewezen bedragen terzake de immateriële schade stelt de rechtbank vast dat de wettelijke rente wordt toegewezen met ingang van 14 oktober 2017, de dag van de confrontatie.

Kostenveroordeling

Verdachte zal ook worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partijen hebben gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zullen maken. Deze kosten worden op dit moment begroot op nihil.

Schadevergoedingsmaatregel

Als extra waarborg voor de betaling zal de rechtbank ten behoeve van de benadeelde partijen aan verdachte de verplichting opleggen tot betaling aan de Staat van het toegewezen bedrag.

Nu het – gelet op de omstandigheid dat aan verdachte een langdurige gevangenisstraf wordt opgelegd, alsmede de maatregel van terbeschikkingstelling met dwangverpleging – nog maar zeer de vraag is of verdachte in de toekomst in staat zal zijn om aan zijn betalingsverplichting te kunnen voldoen, zal de rechtbank, ondanks de hoogte van het toegewezen bedrag, aan het opleggen van de schademaatregel, slechts één dag vervangende hechtenis verbinden. Toepassing van de hechtenis heft de betalingsverplichting niet op.

De betaling die is gedaan aan de Staat wordt op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partijen in mindering gebracht. Dit geldt andersom ook indien betaling is gedaan aan de benadeelde partijen.

De beslissing berust op de artikelen 36f, 37a, 37b, 43a, 57, 242, 282, 288 en 300 van het Wetboek van Strafrecht, zoals de artikelen luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.

De rechtbank:

Vrijspraak

- verklaart het onder parketnummer 16/707164-17 feit 1 primair ten laste gelegde niet bewezen en spreekt verdachte daarvan vrij;

Bewezenverklaring

- verklaart het onder parketnummer 16/707164-17 feit 1 subsidiair, feit 2 en feit 3, alsmede onder parketnummer 16/652376-18 feit 1 en feit 2 ten laste gelegde bewezen zoals hiervoor in rubriek 5 is vermeld;

- verklaart het meer of anders ten laste gelegde niet bewezen en spreekt verdachte daarvan vrij;

Strafbaarheid

- verklaart het onder parketnummer 16/707164-17 feit 1 subsidiair, feit 2 en feit 3, alsmede onder parketnummer 16/652376-18 feit 1 en feit 2 ten laste gelegde bewezen verklaarde strafbaar en kwalificeert dit zoals hiervoor in rubriek 6 is vermeld;

- verklaart verdachte strafbaar;

Straf

- veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 28 (achtentwintig) jaren;

- bepaalt dat de tijd, door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht;

Maatregel

- gelast dat verdachte ter beschikking wordt gesteld en beveelt dat hij van overheidswege wordt verpleegd;

Benadeelde partij [benadeelde partij 1]

- wijst de vordering van [benadeelde partij 1] toe tot een bedrag van € 55.359,38;

- veroordeelt verdachte tot betaling aan [benadeelde partij 1] van het toegewezen bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag voor zover dit ziet op het gedeelte van de materiële schade, zijnde in totaal € 15.359,38, met ingang van 11 juni 2018 en voor zover het ziet op de immateriële schade, zijnde in totaal € 40.000,00, met ingang van 14 oktober 2017 telkens tot de dag van volledige betaling;

- wijst af de vordering voor zover die ziet op affectieschade;

- veroordeelt verdachte ook in de kosten door de benadeelde partij gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog te maken, tot op heden begroot op nihil;

- legt verdachte de verplichting op ten behoeve van [benadeelde partij 1] aan de Staat € 55.359,38 te betalen, bij niet betaling aan te vullen met 1 dag hechtenis;

- bepaalt dat verdachte van zijn verplichting tot het vergoeden van schade is bevrijd als hij op een van de hierboven beschreven manieren de schade aan de benadeelde dan wel aan de Staat heeft vergoed;

Benadeelde partij [benadeelde partij 2]

- wijst de vordering van [benadeelde partij 2] toe tot een bedrag van € 41.160,27;

- veroordeelt verdachte tot betaling aan [benadeelde partij 2] van het toegewezen bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag voor zover dit ziet op het gedeelte van de materiële schade, zijnde in totaal € 1.160,27, met ingang van 11 juni 2018 en voor zover het ziet op de immateriële schade, zijnde in totaal € 40.000,00, met ingang van 14 oktober 2017 telkens tot de dag van volledige betaling;

- wijst af de vordering voor zover die ziet op affectieschade;

- veroordeelt verdachte ook in de kosten door de benadeelde partij gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog te maken, tot op heden begroot op nihil;

- legt verdachte de verplichting op ten behoeve van [benadeelde partij 2] aan de Staat

€ 41.160,27 te betalen, bij niet betaling aan te vullen met 1 dag hechtenis;

- bepaalt dat verdachte van zijn verplichting tot het vergoeden van schade is bevrijd als hij op een van de hierboven beschreven manieren de schade aan de benadeelde dan wel aan de Staat heeft vergoed;

Benadeelde partij [benadeelde partij 3]

- wijst de vordering van [benadeelde partij 3] toe tot een bedrag van € 40.835,00;

- veroordeelt verdachte tot betaling aan [benadeelde partij 3] van het toegewezen bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente over dit bedrag voor zover dit ziet op het gedeelte van de materiële schade, zijnde in totaal € 20.835,00, met ingang van 11 juni 2018 en voor zover het ziet op de immateriële schade, zijnde in totaal € 20.000,00 met ingang van 14 oktober 2017 telkens tot de dag van volledige betaling;

- wijst af de vordering voor zover die ziet op affectieschade;

- verklaart [benadeelde partij 3] voor wat betreft het meer gevorderde niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de vordering voor dat deel kan worden aangebracht bij de burgerlijke rechter;

- veroordeelt verdachte ook in de kosten door de benadeelde partij gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog te maken, tot op heden begroot op nihil;

- legt verdachte de verplichting op ten behoeve van [benadeelde partij 3] aan de Staat € 40.835,00 te betalen, bij niet betaling aan te vullen met 1 dag hechtenis;

- bepaalt dat verdachte van zijn verplichting tot het vergoeden van schade is bevrijd als hij op een van de hierboven beschreven manieren de schade aan de benadeelde dan wel aan de Staat heeft vergoed.Dit vonnis is gewezen door mr. drs. S.M. van Lieshout, voorzitter, mrs. E.H.M. Druijf en J.A. Spee, rechters, in tegenwoordigheid van I.W.H.M. Verheijen, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van 17 juli 2018.

Bijlage 1: de tenlastelegging

Aan verdachte wordt ten laste gelegd dat:

Inzake parketnummer 16/707164-17

Feit 1:

Primair:

hij in of omstreeks de periode van 29 september 2017 tot en met 8 oktober 2017 in de gemeente Zeist en/of Soest, althans in het arrondissement Midden-Nederland, in elk geval in Nederland, opzettelijk en met voorbedachte rade [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft verdachte opzettelijk en na kalm beraad en rustig overleg, meermalen, althans eenmaal, met een mes, althans een scherp en/of puntig voorwerp, (deels) in de keel/hals van die [slachtoffer] gesneden en/of gestoken, ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;

art 289 Wetboek van Strafrecht

Subsidiair:

hij in of omstreeks de periode van 29 september 2017 tot en met 8 oktober 2017 in de gemeente Zeist en/of de gemeente Soest, althans in het arrondissement Midden-Nederland, in elk geval in Nederland, [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft verdachte opzettelijk, meermalen, althans eenmaal, met een mes, althans een scherp en/of puntig voorwerp, (deels) in de keel/hals van die [slachtoffer] gesneden en/of gestoken, ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden, welke voren omschreven doodslag werd gevolgd en/of vergezeld en/of voorafgegaan van enig strafbaar feit, te weten verkrachting en/of wederrechtelijke vrijheidsberoving, en welke doodslag werd gepleegd met het oogmerk om de uitvoering van dat feit voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf straffeloosheid te verzekeren;

art 287 Wetboek van Strafrecht

art 288 Wetboek van Strafrecht

Meer subsidiair:

hij in of omstreeks de periode van 29 september 2017 tot en met 8 oktober 2017 in de gemeente Zeist en/of de gemeente Soest, althans in het arrondissement Midden-Nederland, in elk geval in Nederland, [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft verdachte opzettelijk, meermalen, althans eenmaal, met een mes, althans een scherp en/of puntig voorwerp, (deels) in de keel/hals van die [slachtoffer] gesneden en/of gestoken, ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden.

art 287 Wetboek van Strafrecht

Feit 2:

hij in of omstreeks de periode van 29 september 2017 tot en met 8 oktober 2017 in gemeente Zeist en/of de gemeente Soest, althans in het arrondissement Midden-Nederland, in elk geval in Nederland, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd en/of beroofd gehouden, immers

heeft hij, verdachte, toen daar opzettelijk wederrechtelijk

art 282 lid 1 Wetboek van Strafrecht

Feit 3:

hij in of omstreeks de periode van 29 september 2017 tot en met 8 oktober 2017 in de gemeente Zeist en/of de gemeente Soest, althans in het arrondissement Midden-Nederland, in elk geval in Nederland, een of meermalen door geweld en/of een feitelijkheid en/of door bedreiging met geweld en/of een andere feitelijkheid bestaande uit

- het dreigen met een mes, althans een scherp en/of puntig voorwerp en/of

- het gebieden om mee te lopen naar een (uit het zicht gelegen) plek en/of

- het slaan en/of stompen tegen het hoofd en/of het lichaam en/of

- het gebieden om haar broek en/of onderbroek uit te doen, en/of

- het gebieden om op haar knieën te gaan zitten en/of

- het gebieden hem te pijpen

[slachtoffer] heeft gedwongen tot het ondergaan van handelingen die hebben bestaan uit of mede hebben bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam, immers heeft hij, verdachte, zijn penis in de mond en/of vagina en/of anus van die [slachtoffer] gebracht en/of geduwd en/of gehouden,

zulks terwijl tijdens het plegen van voornoemd misdrijf nog geen vijf jaren zijn verlopen sedert een vroegere veroordeling van de verdachte tot gevangenisstraf wegens een daaraan soortgelijk misdrijf, dat in kracht van gewijsde is gegaan.

art 43 A Wetboek van Strafrecht

art 242 Wetboek van Strafrecht

Inzake parketnummer 16/652376-18

Feit 1:

hij op of omstreeks 8 februari 2018 omstreeks 12:30 uur, althans in de middag, te Utrecht AM1 en/of AM2 en/of AM3, (allen) medewerker(s) van het Pieter Baancentrum, opzettelijk heeft mishandeld door:

art 300 lid 1 Wetboek van Strafrecht

Feit 2:

hij op of omstreeks 8 februari 2018 omstreeks 21:40 uur, althans in de avond, te Utrecht AB1 en/of AB2, (beveiligingsmedewerker(s)), opzettelijk heeft mishandeld door:

art 300 lid 1 Wetboek van Strafrecht

Bijlage 2: de bewijsmiddelen voor parketnummer 16/652376-18

Aanleiding:

Verdachte was, uit hoofde van de onder parketnummer 16/707164-17 ten laste gelegde feiten, ter observatie opgenomen in het Pieter Baan Centrum te Utrecht. Op 8 februari 2018 vonden er twee geweldsincidenten plaats, één om 12:25 uur (ten laste gelegd als feit 1) en één om 21:40 uur (ten laste gelegd als feit 2). De aangevers hebben, met toestemming van de officier van justitie, hun aangifte onder nummer gedaan.

De rechtbank gaat op grond van de wettige bewijsmiddelen van de volgende feiten en omstandigheden uit.10.

Ten aanzien van feit 1:

Aangever AM3 heeft verklaard dat hij op 8 februari 2018 werkzaam was in het Pieter Baan Centrum in Utrecht. Rond 12:21 uur spreekt hij verdachte erop aan dat hij buiten de voor zijn afdeling toegestane tijd aan het bellen was.11.Aangever AM3 verklaart als volgt:

“Ik voelde dat [verdachte] mij toen een flink aantal vuistslagen op mijn hoofd en rug en op mijn schouder gaf.12.(…)13.(…) Ik zag kans om [verdachte] in een wurggreep te pakken en liet mij op de grond vallen. [verdachte] kwam daardoor bovenop te liggen en zag hij kans om met zijn rechterbeen mij nog een aantal malen op mijn rechterknie te trappen.14.(…) Door dit alles heb ik verwondingen opgelopen. (…) Van dit alles heb ik een paar dagen veel last van gehad.”15.

Uit de geneeskundige verklaring van 14 maart 2018 volgt dat bij aangever AM3 op 9 februari 2018 een pijnlijke rechterknie, met een licht beperkte flexie en een bijtwond op het hoofd (niet door de huid heen), is geconstateerd.16.

Aangever AM1 heeft verklaard dat hij op 8 februari 2018 werkzaam was in het Pieter Baan Centrum in Utrecht. Rond 12:25 uur hoort hij stemverheffing bij de telefooncel.17.Aangever AM1 verklaart als volgt. “Ik zag dat observandus los wilde komen en daarbij wild met zijn benen tekeer ging. Ik zag en voelde dat ik toen door hem met één van zijn benen in mijn ribben werd getrapt.18.(…) Ik zag echter dat observant kans zag om zijn tanden in het achterhoofd van mijn collega te zetten.19.(…) Ook heb ik een aantal dagen behoorlijk veel pijn aan mijn ribben gehad. (…) De observandus waarover ik in mijn aangifte spreek is [verdachte] .20.”

Aangever AM2 heeft verklaard dat hij op 8 februari 2018 werkzaam was in het Pieter Baan Centrum in Utrecht. Rond 12:25 uur hoort en ziet hij observandus tegen zijn collega schreeuwen en loopt hij naar hen toe.21.Aangever AM2 verklaart als volgt. “Ondanks dat er drie man op hem liggen bleef observandus om zich heen slaan en probeerde hij te bijten.22.(…) Doordat observandus zich hevig tegen ons verzette ben ik gewond geraakt. Ik liep daardoor spierklachten in mijn nek en rug op, een kneuzing aan mijn rechterhand tussen mijn wijsvinger en middelvinger, een kneuzing aan mijn pols. Tevens is mijn duim aan mijn rechterhand gevoelig. Mijn linkerknie is pijnlijk bij het bewegen. Voor mijn hand loop ik nu nog steeds bij de fysiotherapeut.23.(…) De observandus (…) is [verdachte] .24.“

Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij in een worsteling is geraakt met aangever AM1, aangever AM2 en aangever AM3 en dat het zo zou kunnen zijn dat hij met zijn been één van de aangevers heeft geraakt.25.

Ten aanzien van feit 2:

Aangever AB1 heeft verklaard dat hij op 8 februari 2018 werkzaam was als beveiligingsmedewerker van G4S in het Pieter Baan Centrum in Utrecht. Rond 21:40 uur zag aangever AB1 dat verdachte in de isoleercel een mitella droeg. Omdat in een isoleercel alleen een zogenoemde ‘scheurjurk’, kleding die niet kapot te scheuren is, mag worden gedragen, besluit aangever AB1 met vier collega’s naar de isoleercel te gaan.26.Aangever AB1 verklaart als volgt. “Ik zag dat mijn collega van G4S op het bovenlichaam van observandus ging liggen. Ik zag dat ook nu observandus niet rustig werd, maar dat hij met zijn armen en benen probeerde ons te raken. Ik zag en voelde dat observandus mij een aantal malen met zijn vuisten tegen mijn hoofd en mijn gezicht sloeg. (…) Later, toen ik weer beneden was, voelde ik een behoorlijke pijn aan de linkerzijde van mijn hoofd. Ook voelde ik een behoorlijke pijn aan mijn voorhoofd en daar zag ik ook een rode plek zitten (…) observandus is [verdachte] ”27.

Aangever AB2 heeft verklaard dat hij op 8 februari 2018 werkzaam was als beveiligingsmedewerker van G4S in het Pieter Baan Centrum in Utrecht. Rond 21:40 uur is aangever AB2 met een aantal collega’s de isoleercel, waarin verdachte verbleef, ingegaan.28.Aangever AB2 verklaart als volgt. “Ik zag dat mijn collega een aantal malen door observandus met zijn vuisten op zijn hoofd en in zijn gezicht werd geraakt. (…) Eenmaal beneden in onze ruimte bemerkte ik dat mijn witte overhemd aan de rechterzijde, ter hoogte van mijn rug, bebloed was. Ik bemerkte dat er ook bloed over mijn rug liep. Door mijn collega werd tegen mij gezegd dat ik door observandus gebeten was.29.(…) Door dit hele incident heb ik een flinke bijtwond in mijn rechterzij opgelopen, waar ik een aantal dagen last van heb gehad. (…) De (…) observandus is [verdachte] .”30.

Getuige GET1 heeft verklaard dat hij op 8 februari 2018 rond 21:40 uur werkzaam was als bewaarder in het Pieter Baan Centrum in Utrecht. Hij verklaart dat hij met een aantal collega’s naar de isoleercel is gegaan waar verdachte verbleef.31.Getuige GET1 verklaart als volgt. “Ik zag dat mijn collega door observandus in zijn rechterzij werd gebeten.32.(…) De (…) observandus is [verdachte] .”33.

Verdachte heeft ter terechtzitting erkend dat hij op 8 februari 2018 in een worsteling is geraakt met aangever AB1 en aangever AB2.34.

Bewijsoverweging ten aanzien van feit 2

Voor zover de verdediging heeft willen betogen dat de aangifte van AB2 ten aanzien van het bijten door verdachte niet betrouwbaar is, overweegt de rechtbank dat de aangifte wordt ondersteund door de getuigenverklaring. De rechtbank ziet ook overigens geen aanwijzingen om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de aangifte.