Rb. Rotterdam, 07-10-2014, nr. ROT 13/4354

Eiseres had tot 5 februari 2013 een indicatie voor huishoudelijke verzorging op grond van de Wmo voor 2 uur en 45 minuten per week. Bij besluit van 29 januari 2013 heeft eiseres in verband met een operatie voor de periode van 5 februari 2013 tot en met 30 april 2013 een tijdelijke uitbreiding van de indicatie gekregen naar 3 uur en 45 minuten per week. Eiseres heeft op 21 februari 2013 om verlenging van de indicatie gevraagd.

Bij het primaire besluit is aan eiseres in de vorm van zorg in natura huishoudelijke verzorging toegekend om daarmee de volgende resultaten te bereiken:

- een schoon en leefbaar huis;

- het beschikken over schone en draagbare kleding;

- vergroting van de zelfredzaamheid in overleg met de zorgleverancier.

Bij het bestreden besluit heeft verweerder het primaire besluit gehandhaafd. Hierbij geeft verweerder aan dat eiseres is geïndiceerd voor dezelfde taken als voorheen. Verweerder erkent dat het huis schoon dient te zijn en dat bepaalde werkzaamheden iedere week dienen te worden verricht en geeft aan dat er ook taken zijn die niet wekelijks hoeven te gebeuren, zoals het reinigen van de buitenkant van de woning. Verweerder geeft aan dat daarvoor binnen de resultaatsgebieden die zijn toegekend ruimte dient te worden vrijgemaakt. Omdat de resultaten ‘schoon en leefbaar huis’, ‘het beschikken over schone en draagbare kleding’ en ‘het versterken van de zelfredzaamheid’ zijn toegekend, concludeert verweerder dat hij voldoende heeft bijgedragen aan het bevorderen of behouden van de deelname van eiseres aan het maatschappelijk verkeer.

Eiseres heeft aangegeven dat zij sinds het primaire besluit niet meer voldoende wordt gecompenseerd. Haar hulp, die al negen jaar bij haar komt, komt - anders dan toen er nog werd geïndiceerd in tijd en zij voorafgaande aan haar operatie 2 uur en 45 minuten per week zorg kreeg - nu nog maar 1 uur en 30 minuten per week. Dit is onvoldoende om haar huis schoon te houden. Het huis is niet meer schoon. Tijd voor extra klussen, zoals het zemen van de ramen en het wassen van de gordijnen is er niet. Ook is de koelkast al tijden niet schoongemaakt.

Tussen partijen is de gezondheidstoestand van eiseres en de vraag voor welke resultaatgebieden zij moet worden gecompenseerd niet in geschil. Wel is in geschil of eiseres met het gehandhaafde indicatiebesluit daadwerkelijk voldoende wordt gecompenseerd.

Vooropgesteld wordt dat artikel 4 van de Wmo verweerder verplicht aan de in dat artikel genoemde personen voorzieningen te bieden ter compensatie van hun beperkingen op het gebied van zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie teneinde hen onder meer in staat te stellen een huishouden te voeren. Het is in beginsel aan de gemeenteraad en verweerder om invulling te geven aan bedoelde compensatieplicht. Hoewel de bestuursrechter de door hen gemaakte keuzes in beginsel respecteert, beoordeelt de rechtbank in volle omvang of verweerder in het individuele geval een resultaat heeft bereikt dat als compensatie mag gelden. Verweerder dient dus maatwerk te leveren. Dit kan ertoe leiden dat de algemene keuzes die ter invulling van de compensatieplicht zijn gemaakt, in het concrete, individuele geval niet kunnen worden toegepast wegens strijd met die compensatieplicht.

Bij het primaire besluit heeft verweerder eiseres geïndiceerd in resultaatsgebieden. Over de praktische uitwerking daarvan heeft verweerder naar aanleiding van vragen van de rechtbank toegelicht dat verweerder controleert of betrokkenen daadwerkelijk worden gecompenseerd door het doen van steekproeven en voorts dat de zorgaanbieder verplicht is te beschikken over een klachtprocedure. Als eiseres met deze klachtprocedure niet geholpen is, kan zij haar klacht voorleggen als dispuut aan verweerder. Verweerder beoordeelt de klacht dan inhoudelijk en geeft een finaal oordeel over de vraag of de gevraagde resultaten afdoende worden behaald. Een inhoudelijk oordeel hierover staat volgens verweerder niet ter beoordeling van de rechtbank, omdat verweerder met het indiceren in resultaatgebieden volledige compensatie biedt. Ter zitting heeft verweerder te kennen gegeven dat tegenwoordig de bezwaren van betrokkenen tegen het indiceren in resultaatsgebieden niet-ontvankelijk worden verklaard. Voor zover verweerder hiermee heeft willen betogen dat het bezwaar van eiseres eveneens niet-ontvankelijk had moeten worden verklaard omdat zij de gevraagde voorziening heeft gekregen en daardoor geen procesbelang heeft, volgt de rechtbank verweerder hierin niet. Daarvoor is van belang dat de door verweerder gevolgde en voorgestane procedure ertoe leidt dat eiseres de mogelijkheid wordt ontnomen om een geschil over de vraag of verweerder met het indicatiebesluit heeft voldaan aan de op hem rustende compensatieplicht aan de rechter voor te leggen. Anders dan verweerder kennelijk meent, geeft de dispuutprocedure niet de rechtsbescherming die de wetgever heeft beoogd.

Verweerder voerde voorheen beleid waarin voor het vaststellen van de indicatie voor huishoudelijke verzorging normtijden waren opgenomen, waarmee een objectieve maatstaf was aangelegd. Een indicatiebesluit voor huishoudelijke zorg zoals dat van eiseres

waarbij verweerder de indicatie vaststelt in resultaatgebieden, mist een dergelijke duidelijke maatstaf. Wel is met het indicatiebesluit van eiseres een overzicht aan de zorgverlener gestuurd, waarop het toegekende budget voor de geïndiceerde hulp is vermeld. Dit budget, gebaseerd op de tabellen bij bijlage 2 van de Beleidsregels, is vastgesteld op € 35,67 per week voor de toegekende resultaatgebieden, eenvoudige ondersteuning. Op de vraag van de rechtbank hoe deze bedragen tot stand zijn gekomen heeft verweerder aangegeven dat dit de bedragen zijn zoals de gemeente die heeft afgesproken met de zorgaanbieders. Volgens verweerder is het aan de zorgaanbieders om met de tarieven de gevraagde resultaten te behalen, waarbij het de uitdaging voor de zorgaanbieders is om door middel van het slim organiseren van de zorg, het inzetten van vrijwilligers, het opzetten van collectieve voorzieningen en het versterken van de zelfredzaamheid, de ondersteuning te leveren op de resultaatgebieden die zijn geïndiceerd.

Naar het oordeel van de rechtbank kan het indicatiebesluit, noch het aan de zorgverlener gestuurde overzicht met het daarop vermelde budget leiden tot de conclusie dat eiseres afdoende wordt gecompenseerd voor haar beperkingen op het gebied van zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. De door verweerder gepresenteerde werkwijze geeft onvoldoende zekerheid dat met het toegekende budget de geïndiceerde zorg daadwerkelijk zal worden verleend. De stelling van verweerder dat de tarieven geen invloed hebben op de zorgrelatie met de cliënt, volgt de rechtbank niet. Onbetwist is dat eiseres sinds haar nieuwe indicatie feitelijk nog maar 1 uur en 30 minuten zorg krijgt per week waar dit voorheen met dezelfde geïndiceerde taken 2 uur en 45 minuten was. Voorts is niet betwist dat het huis van eiseres met de huidige indicatie niet schoon is. Dat met 1 uur en 30 minuten per week kan worden volstaan, omdat de zorgaanbieder heeft gewerkt aan de zelfredzaamheid van eiseres - doordat het eigen netwerk de was doet - acht de rechtbank niet aannemelijk. Hiertoe is van belang dat in de rapportage van 18 april 2013 ten behoeve van het indicatiebesluit is geconcludeerd dat geen sprake is van gebruikelijke zorg. De zus van eiseres die bij haar in het gebouw woont komt dagelijks langs, bereidt de warme maaltijd, doet de afwas en doet incidenteel de was. Eiseres heeft ter zitting verklaard dat haar zus geen wezenlijke bijdrage aan het huishouden kan leveren, omdat zij zelf ook hulpbehoevend is en hulp krijgt. Met haar andere zus heeft eiseres weinig contact. Dat de was door de zus van eiseres is overgenomen, blijkt voorts niet uit de door verweerder overgelegde e-mail van Tzorg van 4 juli 2014 met de daarbij gevoegde ondersteuningsplannen. In genoemde e-mail is immers ook te lezen dat Tzorg niet over (gedetailleerde) informatie beschikt over de frequentie waarin de was wordt gedaan. Wat er overigens aan het vergroten van de zelfredzaamheid bij eiseres is gedaan, heeft zowel eiseres als verweerder niet kunnen beantwoorden. De rechtbank kan onder deze omstandigheden - en ermee rekening houdend dat de beperkingen van eiseres en haar situatie anderszins niet zijn gewijzigd - niet anders concluderen dan dat verweerder niet heeft kunnen uitleggen dat met het op de Beleidsregels gebaseerde indicatiebesluit en het daaruit volgende budget, nog steeds wordt voldaan aan het bepaalde in artikel 4 van de Wmo.

Nu niet is gebleken dat het gehandhaafde indicatiebesluit daadwerkelijk voldoende compensatie biedt, kan het bestreden besluit geen stand houden. Het bestreden besluit zal dan ook, onder gegrondverklaring van het beroep, worden vernietigd.

De rechtbank ziet, gelet op de door verweerder gegeven reactie op de vragen van de rechtbank voorafgaand en tijdens de nadere zitting, geen mogelijkheden voor verweerder om het geconstateerde gebrek te herstellen. De rechtbank ziet daarom aanleiding om zelf in de zaak te voorzien in die zin dat zij bepaalt dat eiseres voor de periode van 1 mei 2013 tot en met 30 april 2018 wordt geïndiceerd voor 2 uur en 45 minuten huishoudelijk zorg per week.

Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht vergoedt.

Voor een veroordeling van verweerder in de proceskosten ziet de rechtbank geen aanleiding nu gesteld noch gebleken is dat eiseres dergelijke kosten heeft gemaakt.