HvJ EU, 13-11-2014, nr. C-416/13

In de eerste plaats wijs ik erop dat noch uit de verwijzingsbeslissing, noch uit het aan het Hof toegezonden procesdossier blijkt dat de regeling waarop de in de nationale procedure aan de orde zijnde aankondiging van een vergelijkend onderzoek gebaseerd is, ter rechtvaardiging van de betrokken leeftijdsgrens uitdrukkelijk naar doelen als de in artikel 6, lid 1, van de richtlijn genoemde verwijst. Deze omstandigheid op zichzelf volstaat evenwel niet om uit te sluiten dat de leeftijdsgrens op grond van die bepaling kan worden gerechtvaardigd.26. Het Hof heeft immers erkend dat deze doelen bij een gebrek aan precisie met betrekking tot de nagestreefde doelen van de betrokken nationale regeling kunnen worden afgeleid uit ‘elementen, ontleend aan de algemene context van betrokken maatregel’27..

Volgens inmiddels vaste rechtspraak erkent het Hof dat indien de betrokken nationale regeling geen expliciete verwijzing bevat, deze lacune kan worden opgevuld door de analyse van ‘contextuele elementen’; in hoeverre van deze mogelijkheid gebruik kan worden gemaakt is evenwel nog niet duidelijk bepaald. In een aantal gevallen heeft het Hof de doeleinden van deze regeling zorgvuldig gereconstrueerd aan de hand van door de verwijzende rechter of in het procesdossier verstrekte gegevens28., terwijl het zich in andere gevallen heeft beperkt tot een verwijzing naar de opmerkingen van de betrokken lidstaat, ook wanneer nauwelijks werd gemotiveerd waarom de aangevoerde doelstellingen onder de afwijking van artikel 6, lid 1, van de richtlijn zouden vallen29.. Overigens heeft het Hof de lidstaten de mogelijkheid toegekend andere doelstellingen aan te voeren en te bewijzen dan de verwijzende rechter heeft vastgesteld of ook uitdrukkelijk in de nationale regeling zijn vermeld.30. Tot slot heeft het Hof niet uitgesloten dat bij zijn analyse ook rekening kan worden gehouden met doeleinden die niet door de betrokken lidstaat, maar door interveniërende lidstaten zijn vermeld.31.

Dienaangaande lijkt het mij nuttig erop te wijzen dat artikel 6, lid 1, van de richtlijn voorziet in een beperkte vorm van uitzondering op het fundamentele beginsel van non-discriminatie op grond van leeftijd, gerechtvaardigd door bijzondere overwegingen van sociaal beleid die eigen zijn aan een bepaalde lidstaat.

De toepassing van deze uitzondering veronderstelt dus de vaststelling van een specifieke nationale maatregel die duidelijk vastgestelde doelen nastreeft. Waar deze doelstellingen niet uitdrukkelijk zijn vermeld, moeten zij in elk geval duidelijk uit de context van de betrokken maatregel kunnen worden afgeleid. Het Hof heeft in arrest The Incorporated Trustees of the National Council for Ageing weliswaar bepaald dat de richtlijn de lidstaten niet verplicht tot een nauwkeurige opsomming van de verschillen in behandeling die door een legitiem doel als bedoeld in artikel 6, lid 1, kunnen worden gerechtvaardigd32., doch met het oog op zowel de rechtszekerheid als de uitoefening van de rechterlijke toetsing is vereist dat de doelen van de nationale regeling die een afwijking van het verbod van discriminatie op grond van leeftijd invoert, duidelijk door de lidstaat zijn vastgesteld, en dat hun legitieme karakter als bedoeld in de betrokken bepaling toereikend is aangetoond.

Anderzijds heeft het Hof verklaard dat ‘eenvoudige algemene verklaringen ten betoge dat een bepaalde maatregel geschikt is om bij te dragen tot het beleid op het terrein van de werkgelegenheid, de arbeidsmarkt of de beroepsopleiding, [niet] volstaan […] om aan te tonen dat het doel van die maatregel een afwijking [op basis van artikel 6, lid 1, van de richtlijn] kan rechtvaardigen’, en dat deze bepaling de lidstaten ‘ermee belast het legitieme karakter van het nagestreefde doel met een hoge bewijsdrempel vast te stellen’33..

Het bovenstaande sluit uit dat rekening kan worden gehouden met andere doeleinden dan die vermeld in de litigieuze regeling of aangegeven door de verwijzende rechter — de enige die bevoegd is de toepasselijke nationale regeling uit te leggen — en/of, ook gelet op de preciseringen van de betrokken lidstaat, uit de context van de regeling kunnen worden afgeleid.

Zoals gezegd worden in de onderhavige zaak de redenen voor de betrokken leeftijdsgrens niet gespecificeerd in de wet waarbij deze is ingevoerd. In de verwijzingsbeslissing wordt slechts impliciet verwezen naar de noodzaak te verzekeren dat aan de pensionering of de overgang naar een tweede activiteit een redelijk aantal arbeidsjaren voorafgaat; het nationale procesdossier voegt daar niets aan toe. Onder verwijzing naar de conclusie van advocaat-generaal Bot in de reeds aangehaalde zaak Wolf34. noemt de Spaanse regering doelstellingen van het beleid op het terrein van de werkgelegenheid die verband houden met het beheer van de lokale politiedienst, waaronder inzonderheid de evenwichtige leeftijdsstructuur binnen deze dienst, zodat kan worden verzekerd dat de verschillende hem toevertrouwde taken worden uitgevoerd. Daarnaast heeft deze regering aangevoerd dat de aanwerving van politieagenten die in staat zijn het geheel van deze activiteiten voorafgaand aan hun pensionering of overgang naar een tweede activiteit lang genoeg te verrichten, eveneens beantwoordt aan de doelstelling de overheidsuitgaven te verlagen, aangezien daardoor minder vaak nieuw personeel hoeft te worden aangeworven. Deze doelstelling, die in overeenstemming is met het nationale beleid de kosten van overheidsdiensten te verlagen, zou bijdragen aan het geheel van maatregelen dat is genomen om de Spaanse economie te saneren.

In het licht van het bovenstaande, en onverminderd het feit dat het uiteindelijk aan de nationale rechter staat om vast te stellen welke doelstelling de betrokken regeling in werkelijkheid nastreeft35., kunnen op grond van de gegevens waarover het Hof beschikt de volgende doelstellingen aan de betrokken maatregel worden toegeschreven:

De doelen die de Duitse, de Italiaanse en de Franse regering hebben aangevoerd of uit hun opmerkingen kunnen worden afgeleid en met name betrekking hebben op vereisten die verband houden met de beroepsopleiding, de bevordering van werkgelegenheid voor jongeren en de openbare veiligheid, moeten mijns inziens evenwel niet in aanmerking worden genomen, aangezien niet blijkt dat zij betrekking hebben op de in het hoofdgeding aan de orde zijnde regeling. Bij mijn verdere analyse zal ik evenwel ook met deze doelen rekening houden, voor het geval het Hof mijn mening dat zij in de onderhavige zaak niet ter zake doen, niet deelt.

Het lijdt geen twijfel dat eventuele opleidingseisen voor de betrokken functie en de noodzaak een redelijk aantal arbeidsjaren voorafgaand aan pensionering te verzekeren legitieme doelen zijn die rechtvaardigen dat een maximumleeftijd aan de aanwerving (en dus aan de deelneming aan een selectie voor aanwerving) wordt gesteld. Deze doelen zijn uitdrukkelijk in artikel 6, lid 1, tweede alinea, sub c, van de richtlijn vermeld.

Of de doelstelling een evenwichtige leeftijdsstructuur tot stand te brengen teneinde de operationaliteit en de goede werking van de lokale politiedienst te verzekeren eveneens een legitiem doel in de zin van deze bepaling is, is mijns inziens daarentegen niet zeker.

Dienaangaande herinner ik eraan dat de doelen die volgens het Hof als legitiem in de zin van het bovengenoemde artikel 6, lid 1, te beschouwen zijn en bijgevolg kunnen rechtvaardigen dat wordt afgeweken van het principiële verbod van discriminatie op grond van leeftijd, beantwoorden aan ‘doelstellingen […] van sociaal beleid, zoals die in verband met het beleid op het terrein van de werkgelegenheid, de arbeidsmarkt of de beroepsopleiding’36..

Hoewel niet kan worden ontkend dat de goede werking van een politiedienst op zowel nationaal als lokaal niveau beantwoordt aan een doelstelling van algemeen belang, valt deze niet onder de doelstellingen op grond waarvan lidstaten, volgens de rechtspraak van het Hof, van het beginsel van non-discriminatie op grond van leeftijd kunnen afwijken in de zin van artikel 6, lid 1, van de richtlijn.

Dat niet alle door de lidstaten nagestreefde doelstellingen van algemeen belang bij de toepassing van artikel 6, lid 1, van de richtlijn in aanmerking worden genomen blijkt overigens duidelijk uit het arrest van de Grote kamer van het Hof in de zaak Prigge e.a. waarin het Hof, na erop te hebben gewezen dat ‘de in die bepaling opgesomde legitieme doelstellingen verband houden met het beleid op het terrein van de werkgelegenheid, de arbeidsmarkt of de beroepsopleiding’, heeft geoordeeld dat het doel de veiligheid van het luchtverkeer te garanderen niet tot deze doelstellingen behoorde.37. In het arrest Fuchs en Köhler, van iets eerdere datum dan het bovengenoemde arrest Prigge e.a., lijkt het Hof te erkennen dat ook de doelstelling een kwalitatief hoogstaande openbare dienst — in casu die van de rechterlijke macht — te verzekeren in aanmerking kan worden genomen bij de toepassing van de uitzondering van artikel 6, lid 1, van de richtlijn. Uit de punten 50 en 53 van dit arrest blijkt evenwel duidelijk dat deze doelstelling slechts relevant werd geacht voor zover zij, in het kader van bezorgdheden in verband met het werkgelegenheids- en arbeidsmarktbeleid van de betrokken lidstaat, overeenkwam met andere doelstellingen, waaronder met name de doelstelling nieuwe aanstellingen en de bevordering van jongeren aan te moedigen.38.

Anderzijds heeft het Hof, zoals gezien, in het arrest Wolf het door de Duitse regering aangevoerde doel de operationaliteit en de goede werking van het middenkader van de brandweertechnische dienst in stand te houden, dat vergelijkbaar is met het doel dat de Spaanse regering in de onderhavige zaak heeft vermeld, uitsluitend onderzocht in het kader van de afwijking van artikel 4, lid 1, van de richtlijn, ondanks dat de prejudiciële vragen van de verwijzende rechter uitsluitend op artikel 6, lid 1, betrekking hadden. Na punt 18 van de considerans van de richtlijn te hebben aangehaald, volgens welke de richtlijn ‘niet tot gevolg [heeft] dat de strijdkrachten, de politie-, het gevangeniswezen of de noodhulpdiensten worden gedwongen om personen in dienst te nemen of te houden die niet de vereiste capaciteiten bezitten om alle taken te kunnen verrichten die zij wellicht zullen moeten vervullen met het oog op de legitieme doelstelling van handhaving van het operationele karakter van deze diensten’, heeft het Hof in punt 39 van het aangehaalde arrest gepreciseerd dat ‘de wens om de operationaliteit en de goede werking van de beroepsbrandweer te verzekeren […] dus een legitieme doelstelling in de zin van artikel 4, lid 1, van de richtlijn’ is. Op dezelfde wijze zijn in het arrest Petersen39. doelstellingen in verband met de bescherming van de volksgezondheid uitsluitend in het licht van artikel 2, lid 5, van de richtlijn onderzocht, ondanks dat de verwijzende rechter zijn analyse ook in dit geval op artikel 6, lid 1, had gebaseerd.

Op analoge wijze kunnen de doeleinden van openbare veiligheid waarnaar enkele interveniërende regeringen in het algemeen verwijzen naar mijn mening evenmin tot de legitieme doelen als bedoeld in artikel 6, lid 1, van de richtlijn worden gerekend, althans voor zover zij niet samengaan met doelstellingen van sociaal beleid zoals in deze bepaling beschreven.

Vergelijkbare overwegingen gelden mijns inziens eveneens voor de doelstelling de voorkeur te geven aan een kostenverlagend aanwervingsbeleid waarmee dus de overheidskosten kunnen worden gereduceerd, welk argument de Spaanse regering eveneens in haar opmerkingen heeft aangevoerd.

Dienaangaande heeft het Hof gepreciseerd dat de legitieme doelen die een verschil in behandeling op grond van leeftijd kunnen rechtvaardigen in de zin van artikel 6, lid 1, van de richtlijn zich ‘onderscheiden […] van louter individuele beweegredenen die eigen zijn aan de situatie van de werkgever, zoals de vermindering van de kosten of de verbetering van het concurrentievermogen’40..

Het is duidelijk dat wanneer de werkgever een overheidsdienst is, het doel de kosten te verlagen in beginsel beantwoordt aan een doel van algemeen belang in de zin van artikel 6, lid 1, van de richtlijn. Deze enkele overweging volstaat mijns inziens evenwel niet om een dergelijke doelstelling als een in deze bepaling toegestaan legitiem doel te kunnen aanmerken. Als deze logica wordt gevolgd, zou elk verschil in behandeling op grond van leeftijd dat verlaging van overheidsuitgaven mogelijk maakt, uitsluitend om deze reden kunnen worden gerechtvaardigd op grond van artikel 6, lid 1, van de richtlijn.41. Dit zou leiden tot een ontoelaatbare uitbreiding van de uitzondering op het grondbeginsel van non-discriminatie, waarvan de Uniewetgever de werkingssfeer duidelijk heeft begrenst en die de Unierechter strikt dient uit te leggen.

Het Hof heeft zich in arrest Fuchs en Köhler overigens duidelijk in deze zin uitgedrukt, door te oordelen dat ‘het Unierecht er in het kader van de vaststelling van maatregelen inzake pensioenen niet aan in de weg [staat] dat de lidstaten niet alleen met politieke, sociale of demografische overwegingen,maar ook met budgettaire overwegingen rekening houden’, maar zulks alleen mogelijk is met inachtneming van het algemene verbod van discriminatie op grond van leeftijd42., en dat ‘weliswaar […] budgettaire overwegingen aan de basis [kunnen] liggen van de keuzes van sociaal beleid van een lidstaat en de aard of de omvang van de maatregelen die deze wenst vast te stellen beïnvloeden, maar dergelijke overwegingen […] op zich geen legitiem doel’ in de zin van artikel 6, lid 1, van de richtlijn kunnen vormen.43.

Wat meer in het bijzonder het doel betreft binnen een bepaalde tak van activiteit een evenwichtige leeftijdsstructuur tot stand te brengen, herinner ik eraan dat het Hof de legitieme aard daarvan met het oog op de toepassing van de uitzondering van artikel 6, lid 1, van de richtlijn uitsluitend heeft erkend voor zover daarmee wordt beoogd doelstellingen inzake werkgelegenheid, met name van jonge mensen, te bevorderen44., voor een betere verdeling van werk tussen de generaties.45. De arresten waarin het Hof deze doelen legitiem heeft verklaard betroffen voorts nationale maatregelen die voorzagen in de verplichte pensionering van werknemers die de pensioenleeftijd hadden bereikt46. of hun ambtshalve pensionering47..

De onderhavige zaak onderscheidt zich duidelijk van deze gevallen, zowel omdat zij een maximale leeftijdsgrens voor toegang tot het betrokken beroep betreft, en derhalve betrekking heeft op een grotere groep mensen en niet alleen op degenen die het einde van hun loopbaan hebben bereikt, als omdat de verdeling van werk tussen leeftijdsgroepen die de Spaanse regering als legitiem doel heeft aangevoerd niet beantwoordt aan het doel nieuwe aanwervingen, en dus de werkgelegenheid, te stimuleren, maar nieuwe aanwervingen juist beoogt te beperken met het uitdrukkelijke doel de daarmee verbonden kosten te verlagen.

Hieruit volgt dat van de bovenstaande doelen alleen die welke verband houden met enerzijds de opleidingseisen en anderzijds de noodzaak te verzekeren dat een redelijk aantal arbeidsjaren aan pensionering of de overgang naar een tweede activiteit voorafgaat als legitieme doelen in de zin van artikel 6, lid 1, van de richtlijn kunnen worden aangemerkt.

De litigieuze leeftijdsgrens kan worden geacht objectief en redelijk door de in het vorige punt genoemde doelen te zijn gerechtvaardigd indien deze niet verder gaat dan noodzakelijk is voor de verwezenlijking van deze doelstellingen, en coherent en stelselmatig daaraan beantwoordt.48.

Voor de controle of rechtmatig beroep op de uitzondering van artikel 6, lid 1, van de richtlijn is gedaan is het onderzoek van de evenredigheid van de betrokken maatregel bepalend. Dit onderzoek moet derhalve nauwgezet worden uitgevoerd, en eenvoudige algemene verklaringen van de betrokken lidstaat dat de maatregel in kwestie geschikt is om de door deze staat nagestreefde doelstellingen van sociaal beleid te verwezenlijken, volstaan daarvoor niet.49. Zoals het Hof in het arrest Mangold heeft bepaald, impliceert de inachtneming van het evenredigheidsbeginsel immers dat iedere afwijking van een individueel recht zoveel mogelijk een evenwicht tot stand brengt tussen de eisen van het beginsel van gelijke behandeling en van het beoogde doel.50.

In dit verband moet eraan worden herinnerd dat lidstaten volgens vaste rechtspraak weliswaar over een ruime beoordelingsvrijheid beschikken bij de vaststelling van de maatregelen die geschikt zijn voor het verwezenlijken van hun doelstellingen op het gebied van sociaal beleid en werkgelegenheidsbeleid51., doch deze beoordelingsvrijheid volgens het Hof niet tot gevolg mag hebben dat de tenuitvoerlegging van het beginsel van non-discriminatie op grond van leeftijd van haar inhoud wordt beroofd52..

Het staat in beginsel aan de nationale rechter om na te gaan, op basis van alle relevante gegevens en rekening houdend met de mogelijkheid dat de geïdentificeerde legitieme doelstelling van sociaal beleid met andere middelen kan worden bereikt, of de betrokken maatregel, als middel om die doelstelling te bereiken, in de woorden van artikel 6, lid 1, van richtlijn 2000/78 ‘passend en noodzakelijk’ is.53. Wanneer het Hof om een prejudiciële beslissing wordt verzocht, onderzoekt het evenwel zelf op grond van de beschikbare gegevens de evenredigheid van de betrokken maatregel, soms ook in detail, teneinde de verwijzende rechter aanwijzingen te geven.

In de onderhavige zaak gaat de litigieuze leeftijdsgrens mijns inziens veel verder dan noodzakelijk kan worden geacht met betrekking tot opleidingseisen voor de functie van agent van de lokale politie en om te verzekeren dat de aangeworven persoon voorafgaand aan de pensionering of de overgang naar een tweede activiteit een redelijk aantal dienstjaren maakt.

Wat de beroepsopleiding betreft — een rechtvaardiging die, zoals gezegd, de Franse regering in haar opmerkingen heeft vermeld maar de wetgever van Asturië niet als nagestreefd doel noemt — blijkt uit de aankondiging van het vergelijkend onderzoek in het procesdossier dat de voor het vergelijkend onderzoek geslaagde kandidaten, alvorens in dienst te treden, een specifieke opleiding moeten volgen waarvan de duur door de regionale politieacademie of de Ayuntamiento de Oviedo is vastgesteld.54. Ook indien een dergelijke opleiding meer dan een of twee jaar zou duren55., zou zij mijns inziens niet kunnen rechtvaardigen dat een grote groep werknemers, die leeftijdsgroepen omvat die misschien niet aan het begin van hun loopbaan staan, maar zich toch ook zeker niet in een gevorderd stadium ervan bevinden, van toegang tot het betrokken beroep wordt uitgesloten. Voor werknemers die tot de leeftijdsgroepen behoren die het dichtst bij de litigieuze leeftijdsgrens liggen, zoals verzoeker in het hoofdgeding, kan het verliezen van een kans doordat zij worden uitgesloten van deelname aan het vergelijkend onderzoek nog nadeliger blijken, omdat zij nog ver van de pensioengerechtigde leeftijd verwijderd zijn en de kans groter is dat zij gezinslasten hebben.56.

Vergelijkbare overwegingen gelden ook voor de doelstelling te verzekeren dat de nieuw aangeworven politieagenten voorafgaand aan de pensionering of de overgang naar een tweede activiteit een redelijke diensttijd maken, waarnaar de verwijzende rechter impliciet verwijst. Aangezien volgens de door deze rechter verstrekte gegevens de leeftijd waarop politieagenten met pensioen gaan op 65 jaar en die voor de overgang naar een tweede activiteit op 58 jaar is vastgesteld, zal een persoon die na zijn dertigste levensjaar toegang tot het betrokken beroep krijgt — inzonderheid indien hij behoort tot de leeftijdsgroepen die het dichtst bij de litigieuze leeftijdsgrens liggen, zoals verzoeker in het hoofdgeding — een normale beroepsloopbaan voor zich hebben en kan hij een redelijke diensttijd verzekeren, ook in meer operationele functies, alvorens hij wegens zijn leeftijd recht krijgt op de overgang naar een tweede activiteit of met pensioen gaat. In dit verband herinner ik er voorts aan dat de hier aan de orde zijnde aankondiging voor het specifieke vergelijkend onderzoek in het kader van interne mobiliteit als toelatingsvereiste stelt dat de sollicitant ten minste vijftien jaar van de pensioenleeftijd verwijderd is, waardoor de maximumleeftijd wordt opgetrokken van 30 naar 50 jaar, hetgeen een incoherentie in de toelatingseisen tot gevolg heeft die direct of indirect met de leeftijd verband houdt.57.

In deze omstandigheden lijkt de litigieuze leeftijdsgrens niet evenredig aan de betrokken doelstellingen, en kan zij derhalve niet worden geacht objectief en redelijk door deze doelstellingen te worden gerechtvaardigd.

Voor de volledigheid voeg ik hieraan toe dat mijns inziens noch de vereisten die verband houden met de openbare veiligheid, noch de doelstelling het operationele karakter van de lokale politiedienst te verzekeren, die de interveniërende regeringen hebben aangevoerd — zelfs indien zij onder de door de wetgever van Asturië nagestreefde doelstellingen vallen en als legitieme doelen in de zin van artikel 6, lid 1, van de richtlijn kunnen worden beschouwd — de litigieuze leeftijdsgrens op grond van deze bepaling kunnen rechtvaardigen.

Dienaangaande merk ik enkel op dat het verschil in behandeling dat uit de vaststelling van een dergelijke leeftijdsgrens volgt, niet strikt noodzakelijk lijkt om het bereiken van deze doeleinden te kunnen garanderen, zoals onder andere blijkt uit het feit dat een dergelijke leeftijdsgrens niet wordt gesteld aan de toegang tot de nationale Spaanse politiedienst58. en tot de lokale politiediensten in andere autonome gemeenschappen dan die van Asturië; dat in de wetgeving van andere autonome gemeenschappen een hogere leeftijdsgrens is voorzien; dat het Spaanse Tribunal Supremo een vergelijkbare leeftijdsgrens voor deelname aan het vergelijkend onderzoek voor aspirant-inspecteurs van de nationale politiedienst onrechtmatig heeft verklaard59.; en, tot slot, dat binnen de wetgevende organen van Asturië een debat gaande is over de rechtmatigheid van de leeftijdsgrens die in de hoofdzaak aan de orde is.

Het verschil tussen de oplossingen op nationaal en op regionaal niveau is niet alleen zodanig dat de noodzaak van de betrokken maatregel in twijfel wordt getrokken, maar creëert tevens een inconsistentie in de interne regelgeving van de betrokken lidstaat. Volgens vaste rechtspraak is een nationale wetgeving slechts geschikt om de verwezenlijking van het betrokken doel te waarborgen wanneer de verwezenlijking ervan op coherente en systematische wijze wordt nagestreefd.60.

Het Hof heeft in het arrest Fuchs en Köhler weliswaar geoordeeld dat in het kader van de verdeling van bevoegdheden tussen de centrale en regionale autoriteiten van een lidstaat, in casu de Bondsrepubliek Duitsland, het bestaan van een ‘louter temporeel verschil tussen de aan de wet van […] een Land aangebrachte wijzigingen en die welke in […] een ander Land zijn ingevoerd […] op zich niet [kan] betekenen dat de aan de orde zijnde wetgeving incoherent is’, aangezien het tempo van de wijzigingen van een territoriaal lichaam tot het andere kan variëren naargelang de regionale bijzonderheden61., doch in de onderhavige zaak blijkt niet dat de in dit geding aan de orde zijnde leeftijdsgrens in stand is gehouden wegens de sociaaleconomische situatie van Asturië. Integendeel, de verwijzende rechter lijkt uit te sluiten dat de regionale bijzonderheden een andere oplossing kunnen rechtvaardigen dan die welke Spanje op zowel centraal als lokaal niveau heeft gekozen.

Op grond van de bovenstaande overwegingen en in het licht van de gegevens waarover het Hof beschikt, ben ik van mening dat het verschil in behandeling op grond van leeftijd dat inherent is aan de leeftijdsgrens in de litigieuze aankondiging van een vergelijkend onderzoek niet kan worden gerechtvaardigd op grond van artikel 6, lid 1, van de richtlijn.