Rb. 's-Hertogenbosch, 19-10-2007, nr. 01/849338-06

Toepasselijkheid van de Nederlandse strafwet

De rechtbank stelt vast dat verdachte in Nederland is geboren en dat hij de Nederlandse nationaliteit bezit. Artikel 5 van het Wetboek van Strafrecht (Sr) stelt dan als voorwaarde voor toepasselijkheid van de Nederlandse strafwet op feiten gepleegd buiten Nederland, dat op het feit hetwelk door de Nederlandse strafwet als misdrijf wordt beschouwd, (ook) straf is gesteld door de wet van het land waar dat feit is begaan (artikel 5, lid 1, onderdeel 2° Sr).

De in België gepleegde feiten die hier bewezen verklaard worden, worden door de Nederlandse strafwet als misdrijven beschouwd en op die feiten is door de Belgische strafwet ook straf gesteld.

Ten aanzien van de onder 2 tenlastegelegde, op Duits grondgebied gepleegde feiten, zal de rechtbank de officier van justitie niet ontvankelijk verklaren. In het Duitse Wetboek van Strafrecht is enkel straf gesteld op het wegnemen van een lijk uit de bewaring van de rechthebbende (StGB 168; Störung der Totenruhe). Naar het oordeel van de rechtbank beschermt dit Duitse artikel een zodanig ander rechtsgoed dan het Nederlandse artikel 151 Sr, dat niet is voldaan aan de eis van dubbele strafbaarheid.

Geen mogelijkheid volledige contra-expertise t.g.v. vernietiging van het stoffelijk overschot?

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat zij, nu met toestemming van het openbaar ministerie alle stoffelijke resten van het slachtoffer behalve de schedel zijn vernietigd, niet in de gelegenheid is geweest om in volle omvang gebruik te maken van haar recht op contra-expertise. Hierbij heeft de verdediging erop gewezen dat met de vernietiging van het stoffelijk overschot mogelijk ook ontlastend bewijsmateriaal verloren is gegaan.

De rechtbank verwerpt dit verweer en overweegt daartoe als volgt. Uit het voorlopig sectieverslag, opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de arts-patholoog Van de Goot, van 2 september 2006, blijkt dat het lichaam van het slachtoffer op het moment van de sectie al in een zeer vergevorderd stadium van ontbinding verkeerde. Hierdoor werd het onderzoek naar de doodsoorzaak aanzienlijk bemoeilijkt. Gedurende de sectie zijn -behalve beschadigingen aan de schedel, die hierna nog uitvoerig aan de orde zullen komen- geen aanwijzingen omtrent de doodsoorzaak aangetroffen. Het stoffelijk overschot bood ook geen aanknopingspunten (meer) voor nader onderzoek. De officier van justitie heeft het stoffelijk overschot op basis van deze bevindingen vrijgegeven voor de lijkbezorging. De schedel van het slachtoffer is hiervan uitgezonderd: deze is gedurende het strafrechtelijk onderzoek beschikbaar gehouden. De schedel is onderzocht door deskundigen van het NFI en door de, op voordracht van de verdediging, door de rechtbank benoemde deskundige Jacobs. Gelet op deze omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat niet kan worden gezegd dat doelbewust en met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte is tekortgedaan aan diens recht om het door de officier van justitie gepresenteerde bewijsmateriaal met (bijvoorbeeld) tegenonderzoek te betwisten.

Onrechtmatige aanhouding in Duitsland?

De Nederlandse rechter is in beginsel niet gehouden te onderzoeken of de aanhouding van verdachte door de Duitse autoriteiten op 1 september 2006 en de aansluitend toegepaste dwangmiddelen op rechtmatige wijze hebben plaatsgevonden. Gelet op het in het rechtshulpverkeer tussen Duitsland en Nederland geldende vertrouwensbeginsel, mag hierop worden vertrouwd, tenzij er concrete aanwijzingen zijn voor het tegendeel. Noch de stukken, noch hetgeen door de verdediging naar voren is gebracht, bieden aanknopingpunten voor de stelling dat verdachte tengevolge van een (mogelijk) gebrek in de rechtmatigheid van de in Duitsland verrichte opsporingshandelingen op een zodanige wijze in zijn belangen is geschaad dat de verdragsnormen in het geding zijn. De ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie wordt hierdoor dan ook niet geraakt.

Onzorgvuldig onderzoek in België?

De verdediging heeft zich bij herhaling op het standpunt gesteld dat er geen adequaat technisch onderzoek is gedaan op de plaats waar verdachte het stoffelijk overschot in België had achtergelaten, ondanks een uitdrukkelijk aanbod van verdachte om die plaats aan te wijzen, en dat verdachte hierdoor zodanig en onherstelbaar in zijn belangen is geschaad, dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk verklaard dient te worden.

De rechtbank verwerpt dit verweer. Uit de stukken blijkt dat op 1 september 2006 een eerste technisch onderzoek is ingesteld naar aanleiding van de bevindingen van het observatieteam. Daarbij zijn videobeelden en foto’s gemaakt en zijn bandensporen, grondmonsters en botanisch materiaal veiliggesteld. Verder is gebruik gemaakt van een speurhond, afgericht voor het onderzoek van stoffelijke overschotten. Het op 1 september 2006 uitgevoerde technisch onderzoek heeft niet geleid tot voldoende zekerheid omtrent de exacte plaats waar het stoffelijk overschot van het slachtoffer heeft gelegen. In het proces-verbaal zijn de GPS-coördinaten vastgelegd van de plaatsen waar het observatieteam verdachte op 31 augustus 2006 het sparrenbos in en weer uit zag lopen. Op 15 oktober 2006, ruimschoots voor het verzoek dienaangaande van de verdediging, is een rechtshulpverzoek gedaan aan de Belgische autoriteiten teneinde de betreffende locaties nogmaals te kunnen onderzoeken. Na telefonische contacten tussen de officier van justitie, de raadsman en de rechter-commissaris over de aard en de praktische uitvoering van het in België te verrichten onderzoek, is verdachte op 19 december 2006 in de gelegenheid gesteld om ter plaatse aan te wijzen waar hij het stoffelijk overschot van het slachtoffer had achtergelaten. Tijdens deze schouw is uitvoerig met verdachte door het bos gelopen in de omgeving van de Chemin de la Robinette in het Belgische plaatsje Membach (Baelen), doch hij kon geen voldoende concrete aanwijzing (meer) geven over de exacte plaats waar volgens hem het stoffelijk overschot had gelegen. De stelling van de verdediging dat het opsporingsonderzoek doelbewust onzorgvuldig en/of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte is uitgevoerd, mist derhalve feitelijke grondslag.

Bij het onderzoek ter terechtzitting zijn voor het overige geen omstandigheden gebleken, die aan de ontvankelijkheid van de officier van justitie in de weg staan.

Schorsing der vervolging.

Bij het onderzoek ter terechtzitting zijn geen gronden voor schorsing der vervolging gebleken.

De bewezenverklaring.

De rechtbank acht, op grond van de feiten en omstandigheden die zijn vervat in de bewijsmiddelen, wettig en overtuigend bewezen, dat verdachte

Volstrekt onaannemelijk is, dat [slachtoffer] op zaterdag 1 juli 2006 vrijwillig met verdachte is meegegaan naar België, waartoe het navolgende van belang is.

De deskundige Jacobs heeft in zijn rapport de kogelbaan die het in de linkeroogkas aangetroffen projectiel heeft gevolgd beschreven. De kogelbaan van dit schot verloopt blijkens genoemd deskundigenverslag licht dalend. De verklaringen van verdachte ten overstaan van de rechter-commissaris en ter terechtzitting van 3 juli 2007 afgelegd, inhoudende dat hij vanuit een min of meer gehurkte positie het geweer schuin omhoog hield juist voorafgaand aan het schot, is daarmee niet dan wel bezwaarlijk te verenigen.

De deskundige Jacobs heeft in zijn rapport aangegeven dat de schotverwonding in de linkeroogkas slechts een “gering” dodelijk potentieel heeft.

Uit informatie die de verdediging ter zitting van 3 juli en 10 oktober 2007 heeft overgelegd blijkt dat in het algemeen een enkel schot afkomstig van een luchtdrukwapen slechts zelden tot de dood van een mens leidt of kan leiden.

De verklaring van verdachte over hetgeen hij zag van en aan het slachtoffer nadat zij geraakt werd met dit schot is volgens de deskundige Jacobs niet het klinische beeld dat verwacht mag worden na het door verdachte beschreven schot, doch juist het klinische beeld na een schot met snelle fatale afloop.

De toestand van de schedel, zoals omschreven in het obductieverslag en in het deskundigenrapport van Jacobse, past niet bij een enkelvoudig schot als door verdachte omschreven. Wat er zij van de precieze duiding van de diverse letsels, het is een feit dat er meerdere letsels en/of beschadigingen zijn geconstateerd. De stelling dat deze letsels door een of meer derden na de dood van het slachtoffer zouden (kunnen) zijn veroorzaakt is slechts speculatie. Indien iemand een lijk/schedel aantreft zal in het algemeen de politie worden gewaarschuwd en zal men niet die schedel gebruiken om daarop te schieten en/of te slaan. Dat deze letsels bij toeval zouden zijn toegebracht na de dood doordat in de nabijheid werd gejaagd of door diervraat, zoals de verdediging heeft aangevoerd, acht de rechtbank redelijkerwijs uitgesloten. Diervraat wordt door zowel de deskundigen van het NFI (Van de Goot en Keereweer) als door de deskundige Jacobs uitdrukkelijk uitgesloten. Meervoudig schotletsel na de dood door bijv. jagers veronderstelt allereerst dat de dood is ingetreden door het enkele schot uit het luchtdrukwapen in de slaap van het slachtoffer, hetgeen gelet op het geringe dodelijke potentieel van zowel het wapen zelf als van de daarbij toegebrachte schotverwonding hoogst onwaarschijnlijk is. Verder merkt de rechtbank in dit verband op dat de letsels zowel aan de voorzijde, achterzijde en beide zijkanten van de schedel zijn geconstateerd.

De vrijwel ongeklede toestand waarin het lichaam van het slachtoffer blijkens onder meer het obductieverslag is aangetroffen past niet bij een ongeluk als omschreven door verdachte. In die situatie bestond er geen enkele noodzaak/aanleiding om het slachtoffer van haar kleren te ontdoen en de verklaring die verdachte daarvoor uiteindelijk heeft gegeven, te weten dat zij bloedspatten had op haar broek en dat hij wilde kijken wat dat was, acht de rechtbank niet redelijk en ook geheel oninvoelbaar. De rechtbank constateert verder dat verdachte zijn verklaringen omtrent de kleding telkenmale heeft veranderd. Aanvankelijk -pagina 516 dossier- heeft hij verklaard dat het iets met de liefde tussen hem en het slachtoffer had te maken dat ze alleen slipje aanhad, daarna (pagina 750) verklaart hij ”Nee, er zijn twee situaties, op het moment dat ik op [slachtoffer] daar neergelegd heb, was ze gekleed en toen ik haar gevonden heb toen heb ik geen kleren gezien…” en uiteindelijk geeft hij voornoemde verklaring.

Verdachte heeft geen melding gemaakt van een ongeval, en heeft geen hulp ingeroepen, niet alleen niet op 1 juli 2006 maar ook niet de dagen daarna, en hij heeft net gedaan alsof hij niet wist waar het slachtoffer was;

Verdachte heeft volgens zijn eigen verklaring ten overstaan van de rechter-commissaris de kleren van het slachtoffer alsmede een luchtdrukwapen weggemaakt;

Verdachte is blijkens zijn genoemde verklaring vrijwel meteen na terugkeer uit België doende geweest met het naar de stort brengen van een aantal bedden uit de logeerkamer, waar het slachtoffer de laatste tijd voor haar overlijden regelmatig sliep, hetgeen naar het oordeel van de rechtbank geen normale reactie is bij een zojuist plaatsgevonden ongeval waarbij je echtgenote is overleden.

Conclusie:

De rechtbank concludeert dat:

de aard van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan,

de persoon en de persoonlijke omstandigheden van verdachte.

De rechtbank is van oordeel, dat in verband met een juiste normhandhaving niet kan worden volstaan met het opleggen van een andersoortige of geringere straf dan een gevangenisstraf welke vrijheidsbeneming meebrengt voor de duur als hierna te melden.

Meer in het bijzonder geldt het navolgende.

De rechtbank is van oordeel dat aan verdachte een langdurige gevangenisstraf dient te worden opgelegd. Verdachte heeft met fors geweld en met voorbedachten rade aan zijn echtgenote het leven ontnomen, hetgeen reeds op zichzelf een bijzonder ernstig feit is. Voor dat feit is geen enkele verzachtende omstandigheid uit het dossier gebleken en verdachte heeft ook niets verklaard waaruit kan blijken welke reden of redenen daaraan ten grondslag heeft/hebben gelegen en hoe hij tot dat feit is kunnen komen. Verder heeft verdachte zijn dode vrouw op respectloze wijze behandeld door haar in een bos in ontklede toestand achter te laten. Verdachte heeft door zijn handelen verder onherstelbaar leed toegebracht aan de nabestaanden, waaronder met name zijn te noemen de kinderen van verdachte en het slachtoffer alsmede de ouders van het slachtoffer. Door het lichaam van zijn vrouw lange tijd verborgen te houden en aangifte te doen van vermissing van zijn vrouw heeft verdachte ten onrechte onder meer genoemde personen in de waan gelaten dat zijn vrouw mogelijk nog in leven was. Hij heeft gelogen tegen zijn eigen kinderen en daardoor het leed dat hen is toegebracht alleen maar vergroot en het vertrouwen dat zij als kinderen in hun vader mochten stellen ernstig beschaamd.

Nu verdachte volledig toerekeningsvatbaar is, komt gelet op het vorenoverwogene alleen een langdurige gevangenisstraf in aanmerking om de ernst van het bewezenverklaarde voldoende tot uitdrukking te brengen en te komen tot een adequate vergelding van het bewezenverklaarde en het leed dat verdachte daarmee tegelijkertijd aan onder meer genoemde kinderen en ouders heeft teweeggebracht, alsmede tot -voor zover dat mogelijk is- herstel van de schok die deze feiten in de rechtsorde teweeg hebben gebracht.

De rechtbank is met de officier van justitie van oordeel dat onder al genoemde omstandigheden een gevangenisstraf voor de duur van 18 jaar geboden en passend is.

Het beslag

De rechtbank zal de teruggave gelasten van de in het dictum nader te noemen inbeslaggenomen voorwerpen aan verdachte nu naar het oordeel van de rechtbank het belang van strafvordering zich niet meer verzet tegen de teruggave van de inbeslaggenomen goederen.

DE UITSPRAAK

T.a.v. feit 2:

Verklaart het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk voorzover de tenlastelegging ziet op in Duitsland gepleegde feiten.

T.a.v. feit 1 en 2:

Verklaart het tenlastegelegde bewezen zoals hiervoor is omschreven.

Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hiervoor bewezen is verklaard en spreekt hem daarvan vrij.

Het bewezenverklaarde levert op de misdrijven:

T.a.v. feit 1:

moord

T.a.v. feit 2:

Een lijk verbergen, wegvoeren of wegmaken, met het oogmerk om het feit of de oorzaak van het overlijden te verhelen, meermalen gepleegd.

Verklaart verdachte hiervoor strafbaar.

BESLISSING:

T.a.v. feit 1, feit 2:

Gevangenisstraf voor de duur van 18 jaar met aftrek overeenkomstig artikel 27 van het Wetboek van Strafrecht.

T.a.v. feit 1, feit 2:

Teruggave van de inbeslaggenomen goederen, te weten: