Hof Amsterdam, 26-04-2011, nr. 200.069.707-01

Stichting CAV heeft in incidenteel hoger beroep onder meer bepleit dat de erfgename in haar principaal hoger beroep niet ontvankelijk is. Hetgeen zij daartoe heeft aangevoerd staat naar het oordeel van het hof evenwel niet aan de ontvankelijkheid van de erfgename in haar verzoeken in hoger beroep in de weg. Het incidenteel hoger beroep moet dan ook in zoverre worden verworpen.

Ter beoordeling van het onderhavige geschil overweegt het hof als volgt. Het gaat in het onderhavige geval om bewind ter bescherming van de vermogensrechtelijke belangen van de meerderjarige die als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is die belangen zelf ten volle waar te nemen, in de wet ook aangeduid met ‘de rechthebbende’. De in artikel 1:445 Burgerlijk Wetboek (BW) neergelegde verplichting van de bewindvoerder om rekening en verantwoording af te leggen over het door hem gevoerde bewind strekt dus tot behartiging van het belang van de rechthebbende. Met dat uitgangspunt strookt dat uitsluitend de tot de bewindvoerder gerichte verzoeken tot het afleggen van rekening en verantwoording onder het bereik van artikel 1:445 BW kunnen worden gebracht voor zover daarmee wordt beoogd het belang van de rechthebbende te dienen. Anders dan de erfgename betoogt, is er in het onderhavige geval geen sprake meer van een rechtens te beschermen belang van de rechthebbende die inmiddels is overleden. Naar het oordeel van het hof moet het standpunt van de erfgename dat haar verzoeken betreffende de door de bewindvoerder af te leggen rekening en verantwoording een dergelijk belang dienen, dan ook worden verworpen.

Op grond van het voorgaande is het hof, anders dan de kantonrechter, van oordeel dat de verzoeken van de erfgename tot het afleggen van rekening en verantwoording door de bewindvoerder niet kunnen worden gegrond op het bepaalde in artikel 1:445 lid 2 BW, waarin (tweede volzin) is bepaald dat goedkeuring van de rekening en verantwoording door de kantonrechter niet belet dat de rechthebbende na het einde van het bewind nogmaals over dezelfde tijdsruimte rekening en verantwoording vraagt, voor zover dit niet onredelijk is. Gelet op de aard en het doel van het beschermingsbewind als hiervoor overwogen kan, anders dan de erfgename betoogt, niet worden aanvaard de hier bedoelde bevoegdheid van de rechthebbende na diens overlijden van rechtswege overgaat op diens erfgenamen onder algemene titel.

Anderzijds kan evenmin worden aangenomen hetgeen primair door Stichting CAV is gesteld en ook wel in de literatuur wordt bepleit, namelijk dat de erfgename jegens de bewindvoerder in het geheel geen aanspraak kan maken op het afleggen van rekening en verantwoording over het gevoerde bewind. Op grond van het bepaalde in artikel 1:445 lid 4 jo artikel 1:373 lid 1 BW dient de bewindvoerder rekening en verantwoording af te leggen over het gevoerde bewind aan de erfgenamen. Gelet evenwel op hetgeen hiervoor is overwogen en het feit dat in artikel 1:445 lid 1 BW reeds een jaarlijkse verantwoordingsplicht van de bewindvoerder jegens de rechthebbende is opgenomen, moet deze verplichting worden geacht uitsluitend betrekking te hebben op de eindafrekening, en te bestaan in het afleggen van rekening en verantwoording over het laatste kalenderjaar tot aan het tijdstip in dat jaar waarop de rechthebbende is overleden.

Uit het voorgaande volgt dat de wettelijke bepalingen van het beschermingsbewind geen grond bieden voor toewijzing van het verzoek van de erfgename om Stichting CAV op te dragen alsnog volledig rekening en verantwoording te laten afleggen over de gehele periode van het gevoerde bewind alsmede over de periode na het overlijden van de rechthebbende. Voor zover de erfgename meent dat zij door het achterwege blijven daarvan dan wel door de handelwijze van de bewindvoerder anderszins, in haar eigen vermogensrechtelijke belangen is geschaad en de bewindvoerder aansprakelijk is voor de door haar geleden schade, dient zij de weg van de civielrechtelijke (dagvaardings)procedure te begaan. Het bepaalde in artikel 1:445 lid 4 jo artikel 1:362 BW maakt dit niet anders. Ook met deze wettelijke bepaling is uitsluitend beoogd het belang van de rechthebbende te beschermen en niet dat van de erfgenamen. Voor toewijzing van het door de erfgename daarop gegronde verzoek Stichting CAV te veroordelen tot schadevergoeding, bestaat evenmin grond.

In het kader van de onderhavige procedure is uitsluitend plaats voor een beoordeling van bezwaren van de erfgename tegen de onder 4.4 bedoelde eindafrekening zoals die, naar blijkt uit het hiervoor onder 2.2 en 2.3 vermelde, door de bewindvoerder is opgesteld en door de kantonrechter is goedgekeurd, behoudens eventuele op- en aanmerkingen van de erfgenamen. Uit de correspondentie die nadien heeft plaatsgevonden zoals hiervoor vermeld onder 2.4, 2.5 en 2.6, zijn velerlei bezwaren van de erfgename tegen de wijze van bewindvoering door de bewindvoerder gedurende de gehele periode van het bewind af te leiden die aldus zijn samen te vatten dat de bewindvoerder is tekort geschoten in de uitvoering van haar verplichtingen waaronder haar zorgplicht en ook anderszins onbehoorlijk heeft gehandeld. Dat neemt niet weg dat, wat er verder van de juistheid van deze bezwaren zij, het op de weg van de erfgename ligt deze bezwaren, voor zover gericht tegen de eindafrekening over de laatste acht maanden van 2008, in voldoende mate te concretiseren en specificeren. Het hof is van oordeel dat de erfgename met hetgeen zij, mede onder verwijzing naar de hiervoor vermelde correspondentie, heeft aangevoerd, niet aan die verplichting heeft voldaan. Voor zover de erfgename heeft verzocht de door CAV afgelegde (eind)rekening en -verantwoording af te keuren en het CAV op te dragen opnieuw rekening en verantwoording over de laatste acht maanden af te leggen, dient dat verzoek als onvoldoende onderbouwd te worden afgewezen.

De conclusie is dat voor vernietiging van de bestreden beschikking en de door de erfgename verzochte kostenveroordeling geen plaats is. De grieven van de erfgename behoeven verder geen bespreking meer en haar bewijsaanbod dient als onvoldoende onderbouwd dan wel niet ter zake dienend te worden gepasseerd.

Ook de in incidenteel hoger beroep verzochte kostenveroordeling zal het hof afwijzen. Evenals de kantonrechter acht het hof, gezien de aard van de onderhavige procedure, voldoende termen aanwezig de kosten van het hoger beroep te compenseren, waaraan niet afdoet dat de door Stichting CAV gemaakte proceskosten niet door de reguliere bewindvoerdervergoeding worden gedekt.

Dit leidt tot de volgende beslissing.