Rb. Arnhem, 21-05-2008, nr. 161259

Sinfox c.s. voert het preliminaire verweer dat niet gesteld noch gebleken is dat tegenover Oasis onrechtmatig is gehandeld of wanprestatie is gepleegd en Oasis mitsdien niet-ontvankelijk moet worden verklaard in haar vorderingen. De rechtbank beoordeelt dit als een inhoudelijk verweer dat niet tot niet-ontvankelijkheid leidt. De rechtbank zal daarover ten gronde moeten beslissen.

De rechtbank zal hierna zoveel mogelijk geen onderscheid maken tussen Oasis en Rozis maar hen gemakshalve als één partij aanmerken. De rechtbank doet hetzelfde wat Sinfox en Inventive betreft. Waar dat hierna nog van belang is, zullen de procespartijen afzonderlijk worden vermeld.

Auteursrechten

Rozis stelt auteursrechthebbende te zijn ter zake van de Quant.lib software. Sinfox stelt dat de Quant.lib niet meer is dan een verzameling van bestaande functies. Daardoor zou het geen eigen schepping van de maker betreffen en zou daaraan geen auteursrechtelijke bescherming toekomen.

De rechtbank overweegt daarover het volgende. Uit artikel 10 lid 1 sub 12 juncto lid 5 Auteurswet (Aw) volgt dat een computerprogramma een werk is in de zin van de Auteurswet dat niet onder de zogenoemde geschriftenbescherming valt. Uit vaste jurisprudentie, waaronder HR, 4 januari 1991, NJ 1991, 608 (Van Dale/Romme) volgt dat dergelijke, niet onder de geschriftenbescherming vallende werken, slechts dan auteursrechtelijk beschermd zijn indien het om een oorspronkelijk werk gaat dat het persoonlijk stempel van de maker draagt. Dat laatste criterium volgt overigens ook uit EG-richtlijn 91/250 (softwarerichtlijn). Beoordeeld dient daarom te worden of de Quant.lib oorspronkelijk is en het persoonlijk stempel van de maker draagt.

In verband met die beoordeling is van belang dat de Quant.lib gelet op het onder 2.3 vermelde citaat, kennelijk bestaat uit een verzameling van functies. Niet duidelijk is geworden in hoeverre het om bestaande, niet door de maker van de Quant.lib ontwikkelde functies gaat, zoals Sinfox c.s. stelt. Die vraag is tijdens de comparitie van partijen niet aan de orde gekomen en om die reden is ook niet duidelijk of Rozis zich met deze stelling kan verenigen. Het antwoord daarop kan echter in het midden blijven nu uit het onder 2.3. vermelde citaat wel volgt dat aan de ontwikkeling van de Quant.lib een bepaalde visie ten aanzien van het programmeren in Clipper ten grondslag ligt. Uit het citaat volgt dat deze visie bepalend is geweest voor de keuze tussen bepaalde standaard functies. Daaruit leidt de rechtbank af dat de Quant.lib een werk is dat oorspronkelijk is, alsmede het persoonlijk stempel van de maker draagt. De slotsom daaruit is dat aan de Quant.lib auteursrechtelijke bescherming toekomt.

Vervolgens dient gelet op het door Sinfox c.s. gevoerde verweer de vraag te worden beantwoord of Rozis eigenaar is geworden van de auteursrechten op de Quant.lib door de inbreng bij oprichting. Deze inbreng is geregeld in de hiervoor onder 2.5. vermelde notariële akte van oprichting van Rozis. In het onder 2.6 citaat uit deze akte wordt de Quant.lib programmatuur niet met zoveel woorden genoemd. Bovendien is daarin niet vermeld wat de specifieke bevoegdheden zijn die ter zake van deze software zijn overgedragen, zodat, naar Sinfox c.s. stelt, wat dat aangaat niet is voldaan aan de vereisten voor overdracht van een Auteursrecht als gesteld in artikel 2 lid 2 Aw. Dit leidt volgens Sinfox c.s. tot onduidelijkheden ter zake van de overdracht van de bedoelde rechten op de Quant.lib en volgens haar zou dit ten nadele van Rozis moeten worden uitgelegd in dier voege dat een overdracht van het auteursrecht op grond van deze akte niet mag worden aangenomen.

De rechtbank oordeelt anders. Uit het hiervoor vermelde citaat uit de notariële akte van oprichting blijkt niet dat partijen onderdelen van het vermogen van de tot dan toe gedreven onderneming van inbreng in Rozis hebben willen uitzonderen. Overgedragen werden “alle goederen” die aan de onderneming toebehoren. Uit deze bepaling noch anderszins blijkt dat partijen vermogensbestanddelen van welke aard dan ook van deze overdracht hebben willen uitzonderen of bepaalde bevoegdheden te dien aanzien op enige wijze hebben willen beperken. De slotsom daaruit is dat de rechtbank uitgaat van een overdracht aan Rozis van het auteursrecht met alle daaraan verbonden bevoegdheden.

Het auteursrecht van Rozis betekent dat zij, voor zover hier van belang, een uitsluitend recht heeft van verveelvoudiging, behoudens de beperkingen in de wet gesteld. Eén van die beperkingen betreft het bepaalde in artikel 45j Aw. Krachtens dit artikel wordt tenzij anders overeengekomen niet als inbreuk op het auteursrecht beschouwd de verveelvoudiging van programmatuur door de rechtmatige verkrijger die noodzakelijk is voor het beoogde gebruik waaronder de niet bij overeenkomst uit te sluiten handelingen van het laden, in beeld brengen of het verbeteren van fouten.

Niet in geschil is dat Sinfox de Quant.lib heeft gebruikt voor dienstverlening aan derden. Daaruit volgt, omdat het computerprogrammatuur betreft, noodzakelijk dat er sprake is geweest van een verveelvoudiging in de zin van artikel 45j Aw. In beginsel is dit toegestaan, evenwel onder de voorwaarde dat er sprake is geweest van een rechtmatige verkrijging van het programma. In dat verband is de stelling van Sinfox c.s. van belang dat Sinfox gerechtigd was de Quant.lib te gebruiken waarbij zij wijst op het bepaalde in artikel 7 lid 3 van de overnameovereenkomst en naar de daarin vermelde bijlage 5. Bijlage 5 is een lijst met softwareproducten die Sinfox ingevolge het in artikel 7 lid 3 van de overnameovereenkomst bepaalde, niet mocht gebruiken. Uit het feit dat de Quant.lib software niet op deze lijst staat, kan volgens Sinfox c.s. worden afgeleid dat Sinfox gerechtigd was de Quant.lib te gebruiken.

Rozis c.s. voert het verweer dat de Quant.lib wel in de meergenoemde bijlage 5 is vermeld maar dan als onderdeel van de zip-files met het maatwerk. De Quant.lib is daarin verwerkt en uit dit een en ander volgt, naar zij stelt, dat de Quant.lib niet door Sinfox mocht worden gebruikt.

Uitgangspunt voor de rechtbank is dat aan het auteursrecht van Rozis, voor zover hier van belang, uitsluitend een gebruiksrecht (licentie) van Sinfox zou kunnen afdoen maar dat van zo’n gebruiksrecht niet is gebleken. Uit de omstandigheid dat de Quant.lib niet op de softwarelijst is vermeld, had Sinfox geen gebruiksrecht mogen afleiden. De rechtbank acht daarbij van betekenis dat uit artikel 3 van de overnameovereenkomst volgt dat alle zaken waaronder broncodes, op welke gegevensdrager dan ook aan Rozis moesten worden afgegeven op de overdrachtsdatum. Was er een gebruikrecht verleend of was dit de bedoeling van partijen geweest, dan ligt een dergelijke bepaling niet in de rede nu Sinfox zonder een achterblijvende kopie haar gebruiksrecht toch niet had kunnen uitoefenen. Bovendien zou het in het belang van beide partijen zijn geweest dat bij het gestelde gebruiksrecht nadere voorwaarden overeen waren gekomen, bijvoorbeeld ten aanzien van aansprakelijkheid of het eventuele recht van wijziging of aanvulling van de software. Dergelijke voorwaarden zijn niet overeengekomen. Daaruit volgt naar het oordeel van de rechtbank dat Sinfox een gebruiksrecht ter zake van de Quant.lib in redelijkheid niet uit artikel 7 lid 3 van de overeenkomst en de daarin vermelde bijlage 5 heeft mogen afleiden. Dit een en ander betekent evenwel nog niet dat Sinfox tekort is geschoten in de nakoming van artikel 7 lid 3. De keerzijde is immers dat in de in dat artikel genoemde bijlage 5 de Quant.lib software niet is vermeld waardoor het gebruik van de Quant.lib als zodanig niet onder het bereik van het daarin opgenomen verbod valt. Daaraan doet niet af dat de Quant.lib onderdeel is van het maatwerk dat wél in bijlage 5 vermelde zipfiles zou zijn opgenomen. Als dat al juist zou zijn, dan kan daaruit in redelijkheid geen voorbehoud met betrekking tot de Quant.lib als zodanig worden afgeleid. Daartoe had, naar het oordeel van de rechtbank, de Quant.lib software evenals de andere software expliciet in de lijst moeten worden opgenomen. De slotsom is dat Sinfox c.s. niet in de nakoming van artikel 7 lid 3 is tekort geschoten

Oasis stelt verder dat door de Quant.lib te gebruiken, er gehandeld is in strijd met het geheimhoudingsbeding in artikel 6 van de overeenkomst. De rechtbank is van oordeel dat daarvan niet is gebleken, reeds omdat elke onderbouwing dat het bij de Quant.lib om vertrouwelijke bedrijfsinformatie als bedoeld in dat artikel zou gaan, ontbreekt.

De slotsom uit het voorgaande is dat Sinfox c.s. ten aanzien van het gebruik van de Quant.lib niet is tekort geschoten in de nakoming van de overnameovereenkomst maar uitsluitend onrechtmatig heeft gehandeld, althans het auteursrecht van Rozis op de Quant.lib heeft geschonden door deze te gebruiken zonder recht of titel. In hoeverre Sinfox ter zake schadeplichtig is, zal de rechtbank hierna onder 4.18 e.v. beoordelen.

Rozis c.s. stelt verder dat er tevens sprake is van een schending van haar auteursrechten met betrekking tot haar software “muis” door het gebruik door Sinfox c.s. van een soortgelijk product, door Sinfox genoemd “accountview”. Sinfox c.s. stelt dat accountview duidelijk anders is. Of en in hoeverre hiervan sprake is zal de rechtbank gelet op de stellingen van partijen niet zonder onderzoek door een een door de rechtbank te benoemen deskundige kunnen vaststellen. Evenwel zal de rechtbank tot een benoeming van een deskundige niet overgaan gelet op de overwegingen hierna onder 4.19, aan het slot.

Vordering 1: afgifte klantgegevens

Een vraag die gelet op de eerste gedeelte van de vordering van Rozis c.s. nu eerst moet worden beantwoord is of Sinfox c.s. heeft voldaan aan haar veroordeling door de Voorzieningenrechter om een lijst met complete gegevens over te leggen van klanten aan wie Sinfox software heeft geleverd, waarbij gebruik is gemaakt van de Quant.lib. Sinfox heeft eerst een lijst met vijf klanten en later, een aanvullende lijst met nog zeven klanten overgelegd. Rozis c.s. vermoedt dat beide lijsten niet compleet zijn. Volgens haar staat daarnaast vast dat Sinfox c.s. zaken doet met minimaal 14 klanten van Rozis c.s. waarbij de rechtbank, gelet op de tekst van de bij haar dagvaarding overgelegde schadestaat er vanuit gaat dat Rozis c.s. bedoelt te stellen dat hiermee tevens sprake zou zijn van overtreding van het non-concurrentie beding als opgenomen in artikel 7 lid 1 en het geheimhoudingsbeding van artikel 6.

Sinfox c.s. verweert zich met de stelling dat het enkele feit dat klanten van Rozis c.s. naar Sinfox c.s. zijn overgestapt nog niet betekent dat ten behoeve van de betreffende klanten door haar de Quant.lib is gebruikt.

De rechtbank volgt Sinfox c.s. in dat verweer. Voorzover Rozis c.s. haar vordering daarnaast op een overtreding van het in artikel 7 lid 1 opgenomen non-concurrentiebeding zou baseren – duidelijk is dat niet – dan voegt de rechtbank daaraan nog toe dat uit het enkele feit dat een klant is overgestapt, niet kan worden afgeleid dat sprake is van overtreding van dat beding. Daarvoor is immers vereist dat klanten ‘direct dan wel indirect actief’ benaderd zijn en dat daarvan sprake zou zijn geweest, is gesteld noch gebleken. Dit leidt ertoe dat de eerste vordering, het overleggen van gegevens door Sinfox c.s., zal worden afgewezen.

Vordering 2: schadevergoeding

De vordering tot schadevergoeding van Rozis lijkt blijkens de daartoe overgelegde schadestaat te zijn gebaseerd op het gebruik van de Quant.lib in strijd met haar auteursrecht waarmee, zoals Rozis daarin aangeeft, Sinfox zich een oneigenlijke voorsprong heeft toegeëigend. Verder blijkt uit de schadestaat haar standpunt dat Sinfox systematisch en actief klanten van haar zou benaderen en daarmee kennelijk tekortschiet ter zake hetgeen in artikel 7 lid 1 van de overnameovereenkomst is opgenomen en voorts, dat er sprake zou zijn van onder meer het verstrekken van geheime informatie, zulks kennelijk in strijd met artikel 6 van de overnameovereenkomst.

Nu een schending van het bepaalde in artikel 7 lid 1 en 6 van de overnameovereenkomst, als hiervoor overwogen, niet is komen vast te staan, is er voor een op die grond gebaseerde schadevergoeding geen plaats. Dan blijft over de beoordeling van de schade in verband met de hiervoor vastgestelde auteursrechtinbreuk. In dat kader heeft Sinfox c.s. het verweer gevoerd dat indien zij de Quant.lib niet had gebruikt, zij in ieder geval de versie van 1993 had kunnen gebruiken. Zij wijst erop dat deze versie vrij in de markt verkrijgbaar was en dat zij daarmee voor haar opdrachtgevers dezelfde resultaten had kunnen realiseren. Rozis c.s. heeft dit niet bestreden zodat de rechtbank daarvan uitgaat. Uit dit een en ander volgt voor de rechtbank dat van schade niet is gebleken, immers, gesteld noch gebleken is dat Rozis c.s. door het gebruik van de Quant.lib software (versie 1999) door Sinfox c.s., in een nadeliger positie is komen te verkeren dan het geval was geweest indien zij dit zou hebben nagelaten en in dat geval, naar valt aan te nemen, zij de vrij verkrijgbare Quant.lib versie 1993 zou hebben gebruikt. Bovendien heeft Rozis c.s. haar schade onvoldoende geconcretiseerd, meer specifiek heeft zij geen duiding gegeven aan haar stelling dat Sinfox zich een oneigenlijke voorsprong heeft toegeëigend door haar software of soortgelijke software te gebruiken, meer specifiek heeft zij het voor toewijzing van schadevergoeding vereiste causaal verband tussen de “oneigenlijke voorsprong” en de door haar gestelde schade – naar de rechtbank begrijpt omzetschade – niet toegelicht. Indien en voorzover het gebruik van Rozis’s software (Quant.lib) of soortgelijke software (accountview soortgelijk aan “muis”) zou vaststaan of zou kunnen komen vast te staan, dan nog is niet duidelijk of de klanten ten behoeve waarvan deze software is gebruikt voor Rozis c.s. waren behouden, en wel, naar Rozis c.s. stelt en aldus haar schade calculeert, nog voor een periode van in ieder geval vijf jaar. Dat wordt door Rozis c.s. op geen enkele wijze hard gemaakt waarbij de rechtbank overigens opmerkt dat onder het krachtens artikel 45j Aw toegestane gebruik van de software het normale onderhoud zou vallen en klanten voor hun onderhoud mogelijk niet noodzakelijk van de dienstverlening van Rozis c.s. afhankelijk waren. Omdat een voldoende toelichting van de door haar gestelde schade aldus ontbreekt, kan verder in het midden blijven in hoeverre naast een inbreuk op de rechten met betrekking tot de Quant.lib, sprake is van een auteursrechtinbreuk met betrekking tot het programma “muis”.

De slotsom uit het voorgaande is dat ook de vordering van Rozis c.s. tot schadevergoeding zal worden afgewezen.

Proceskosten

Rozis c.s. zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Sinfox c.s. worden begroot op:

wijst de vorderingen af,

veroordeelt Rozis c.s. in de proceskosten, aan de zijde van Sinfox c.s. tot op heden begroot op € 6.957,00,

verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. J.R. Veerman en in het openbaar uitgesproken op 21 mei 2008.