Rb. Rotterdam, 01-04-2009, nr. 271674 / HA ZA 06-3000

De vordering luidt - verkort weergegeven - om bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

PWS heeft gemotiveerd verweer gevoerd.

In de zaak van Zuidsingel (voorwaardelijk)

De vordering luidt - verkort weergegeven - om bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, indien de rechtbank de vorderingen in conventie deels afwijst:

PWS heeft gemotiveerd verweer gevoerd.

In de zaak van [gedaagde 10], [gedaagde 11] en Giam (voorwaardelijk)

De vordering luidt - verkort weergegeven - om bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, indien de rechtbank de vorderingen in conventie deels afwijst:

PWS heeft gemotiveerd verweer gevoerd.

In de zaak van [gedaagde 16]

[gedaagde 16] vordert, kort gezegd, opheffing van de gelegde beslagen en veroordeling van PWS tot betaling van de als gevolg van die beslagen door hem geleden schade ad

€ 371.639,50.

Hij baseert die vordering op de stelling dat door PWS onrechtmatig en vexatoir beslag is gelegd, welke beslagen gelet op bestaande verplichtingen tot grote schade hebben geleid.

PWS heeft gemotiveerd verweer gevoerd.

In het incident ex art. 843a Rv

[gedaagde 6], Jamabel, Zuidsingel en Berkendaal (hierna ook: [gedaagde 6] c.s.) hebben, bij incidentele conclusie, gevorderd om PWS, kort en zakelijk weergegeven, te veroordelen tot het verschaffen van afschriften van:

Primair :

PWS heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Zij is van oordeel dat niet aan de eisen die ingevolge art. 843a Rv aan een dergelijke vordering gesteld moeten worden is voldaan, met name omdat [gedaagde 6] c.s. geen rechtmatig belang hebben bij afschrift of inzage en omdat de stukken in kwestie onvoldoende bepaald zijn. Bovendien acht zij de vordering onnodig of in elk geval prematuur, omdat een behoorlijke rechtsbedeling ook zonder exhibitie gewaarborgd is, en toewijzing voor haar (administratief) zo belastend is, dat haar belang bij afwijzing moet prevaleren.

De beoordeling

in het incident

De rechtbank stelt vast dat tussen partijen niet in geschil is dat [gedaagde 6] c.s. aangemerkt moeten worden als partij bij de rechtsbetrekking, zodat in zoverre voldaan is aan de eisen van art. 843a Rv. De kern van het geschil is gelegen in de vraag of [gedaagde 6] c.s. voldoende rechtmatig belang bij afschrift van of inzage in die stukken hebben.

In het algemeen kan daaromtrent worden opgemerkt, dat, hoewel juist is dat het Nederlandse recht geen algemene exhibitieplicht kent, de strenge eisen die aan een verzoek ex art. 843 a Rv in de jurisprudentie en literatuur waarop PWS zich beroept worden gesteld, met name zien op situaties waarin het de eisende partij in de (veelal nog aanhangig te maken) procedure was die een dergelijk verzoek deed. In die situaties doet zich het risico van de fishing expedition immers het meest gevoelen. Als, zoals in dit geval, gedaagden in een reeds aangevangen procedure een dergelijk verzoek doen, vloeit het rechtmatig belang veel sneller voort uit het gegeven dat, ook als de bewijslast bij de eisende partij ligt, een verweer gemotiveerd en onderbouwd moet worden om te kunnen voorkomen, dat de vordering aanstonds wordt toegewezen. Het verzoek dient uiteraard wel te voldoen aan eisen van proportionaliteit en subsidiariteit.

In dit geval acht de rechtbank van belang, dat PWS een zeer substantiële schadevergoeding van [gedaagde 6] c.s. vordert uit hoofde van onrechtmatige daad. Nu de verwijten van PWS met name zien op de invulling die [gedaagde 6] gaf aan zijn positie als (vice)voorzitter van de Raad van Toezicht ten opzichte van bepaalde projecten en [gedaagde 6] zich op het standpunt stelt dat die invulling niet onrechtmatig is geweest, lijken de notulen en vergaderstukken van de vergaderingen waar de betreffende projecten aan de orde zijn geweest voorshands rechtstreeks van belang te kunnen zijn voor de beoordeling van die vordering en van het verweer daartegen. In zoverre acht de rechtbank dan ook voldoende rechtmatig belang aanwezig. Vanzelfsprekend kan in dit stadium niet verder vooruitgelopen worden op de uit die stukken mogelijk te trekken conclusies.

Voor wat betreft de subsidiariteit geldt, dat niet valt uit te sluiten dat ook getuigenverhoren omtrent hetgeen ter vergadering is voorgevallen deels dezelfde informatie zouden kunnen opleveren; op de inhoud van verhoren kan thans niet worden vooruitgelopen. De getuigen zijn dan echter niet gehouden de stukken die ter vergadering zijn besproken over te leggen (als zij daarover nog zouden beschikken). Gelet op de aard van die stukken -kennelijk (ook) financiële stukken, berekeningen etc.- kan getuigenbewijs op dat punt redelijkerwijs niet als een zinvol alternatief worden beschouwd.

Tenslotte is -mede in het kader van de proportionaliteit- van belang, dat uit de stellingen van partijen lijkt voort te vloeien dat het gaat om stukken die [gedaagde 6] in elk geval ten dele in een eerder stadium heeft gehad of had kunnen ontvangen in het kader van zijn functie als (vice)voorzitter van de Raad van Toezicht van PWS; PWS beroept zich ook niet expliciet op een zwaarwegend belang dat aan overlegging in de weg zou staan. Voor zover haar betoog dat het om een aanzienlijke hoeveelheid stukken gaat die moeten worden opgezocht hetgeen haar organisatie zeer zou belasten is gehandhaafd, kan dat niet als zodanig gelden. Een professionele organisatie moet haar bedrijfsprocessen zo geordend hebben dat dit soort stukken eenvoudig te traceren is.

De rechtbank acht, tegen de achtergrond van hetgeen hiervoor onder 10.1 werd overwogen, de primaire vordering onder a niet toewijsbaar, maar die onder b ten dele wel, zoals hierna in het dictum weer te geven, op grond van het navolgende.

De omschrijving onder a is erg ruim, zo ruim dat ernstig betwijfeld kan worden of de stukken wel voldoende bepaald zijn; dat punt mist echter belang, omdat de doorslag geeft dat (mede gelet op de hiervoor omschreven eisen, waaronder de proportionaliteitseis) niet valt in te zien waarom [gedaagde 6] belang zou hebben bij alle stukken behorende bij alle genoemde vergaderingen. Dat is ook niet behoorlijk toegelicht.

Voor wat betreft de vordering onder b geldt, dat [gedaagde 6] gelet op hetgeen hiervoor werd overwogen voldoende belang heeft bij de agenda’s en notulen en bij de bijlagen bij de agenda en de agendastukken (waaronder de rechtbank verstaat: alle stukken die op de betreffende vergadering ter tafel waren), doch alleen voor zover daarin (eventueel zijdelings) één of meer van de projecten genoemd worden waaromtrent PWS thans [gedaagde 6] c.s. verwijten maakt.

Daarbij zij opgemerkt dat de rechtbank [gedaagde 6] zo begrijpt dat hij beschikt over de agenda en notulen van de vergaderingen waarbij dat is aangegeven op de als productie 1 bij de conclusie van eis in het incident gevoegde lijst. Die lijst vermeldt geen data meer na 12 juni 2003. Hoewel de incidentele eis ook nog een periode daarna (tot oktober 2005) bestrijkt, is daaromtrent niets specifieks gesteld terwijl toch van [gedaagde 6] verwacht mocht worden dat hij in elk geval aan zou geven, met datum of met nummer van de vergadering, of daarna nog vergaderingen hebben plaatsgevonden ter zake waarvan stukken worden gevraagd. Nu dat niet is gebeurd zijn de gevorderde stukken in zoverre onvoldoende bepaald, zodat de vordering op dat punt wordt afgewezen.

In redelijkheid valt niet in te zien -en PWS heeft dat ook niet (gemotiveerd) betoogd- waarom zou moeten worden volstaan met inzage in plaats van afgifte van kopieën; PWS zal dus veroordeeld worden tot het verschaffen van afschriften.

De rechtbank acht een termijn van 20 werkdagen voor het verschaffen van die afschriften redelijk.

[gedaagde 6] zal de kosten van de afschriften hebben te voldoen. De rechtbank gaat ervan uit, dat PWS bij het aanleveren van de afschriften een gespecificeerde nota van die kosten voegt, die [gedaagde 6] binnen 30 dagen daarna zal betalen. Het spreekt daarbij vanzelf dat de in rekening te brengen kosten redelijk dienen te zijn.

De figuur van de toezichthoudende derde die [gedaagde 6] benoemd wenst te zien kent de wet niet. Daargelaten of een dergelijke constructie mogelijk zou zijn, de rechtbank acht de noodzaak daarvan onvoldoende aannemelijk, nu enerzijds [gedaagde 6] aanwezig is geweest bij de vergaderingen en dus in elk geval de stukken in grote lijnen op volledigheid kan beoordelen en anderzijds de stukken ook overigens eenvoudig te controleren zullen zijn (uit de agenda en notulen valt immers, naar moet worden aangenomen, af te leiden welke agendastukken er moeten zijn die op de betreffende projecten zien). Indien mocht blijken dat PWS, ondanks de veroordeling, niet alle stukken overlegt zal de rechtbank daaraan bovendien consequenties kunnen verbinden.

Op mutatis mutandis dezelfde gronden ziet de rechtbank geen aanleiding een dwangsom op te leggen; de gang van zaken in het kader van de strafzaak doet daaraan niet af.

De betreffende delen van de vordering worden dus afgewezen.

Nu PWS geen aparte aandacht heeft besteed aan de positie van Jamabel, Zuidsingel en Berkendaal en tussen partijen kennelijk vast staat dat dit vennootschappen zijn die gecontroleerd worden door [gedaagde 6] en de verwijten van PWS jegens die vennootschappen daar ook geheel op gebaseerd zijn, moeten zij eveneens geacht worden voldoende belang te hebben en zal hun incidentele vordering op dezelfde wijze als die van [gedaagde 6] worden toegewezen.

In de hoofdzaak,

tegen Transformanagement, Chilston, [gedaagde 3], Valtrop Consultancy, Valtop Beheer, [gedaagde 10], [gedaagde 11], Giam, [gedaagde 13], Bubuco en [gedaagde 16],

voor wat betreft [gedaagde 3], Valtrop Consultancy, Valtop Beheer, [gedaagde 10], [gedaagde 11], Giam, [gedaagde 13], Bubuco en [gedaagde 16] in conventie en in (voorwaardelijke) reconventie

Zoals eerder gezegd hebben Transformanagement en Chilston hun verweer gebundeld, evenals respectievelijk [gedaagde 3], Valtop Consultancy en Valtop Beheer, [gedaagde 6], Jamabel, Zuidsingel en Berkendaal, [gedaagde 13] en Bubuco en tenslotte [gedaagde 10], [gedaagde 11] en Giam; aan de zijde van gedaagden (in conventie) zijn aldus, als van Bruggen als groep wordt gerekend, in totaal zes groepen te onderscheiden. De aard en omvang van de verweren lopen daarbij uiteen.

In (voorwaardelijke) reconventie zijn aan de zijde van eisers vier groepen te onderscheiden.

[gedaagde 6], Jamabel, Zuidsingel en Berkendaal hebben, zoals uit het voorgaande blijkt, een incidentele vordering ingesteld, zodat wat betreft hun zaken het inhoudelijke debat -tot en met conclusie van dupliek in (re)conventie- nog niet is afgerond en na dit vonnis zal moeten worden voortgezet. Bij de anderen is dat debat wel afgerond, nu PWS kennelijk geen behoefte heeft aan het nemen van een conclusie van dupliek in reconventie.

Mede tegen de achtergrond van deze procedurele situatie komt het de rechtbank geraden voor dat, in de zaken tegen Transformanagement, Chilston, [gedaagde 3], Valtrop Consultancy, Valtop Beheer, [gedaagde 10], [gedaagde 11], Giam, [gedaagde 13], Bubuco en [gedaagde 16], een comparitie van partijen wordt gelast teneinde met partijen te overleggen over de voortgang van de procedure en te bezien of op sommige punten overeenstemming bereikt kan worden.

Daarbij zullen in elk geval de volgende onderwerpen aan de orde zijn:

De zaak wordt naar de rol verwezen van 30 juni 2009 voor conclusie van dupliek in conventie, tevens repliek in reconventie; de rechtbank gaat ervan uit dat [gedaagde 6] c.s. daarmee voldoende tijd hebben om de stukken die PWS als gevolg van de incidentele veroordeling uiterlijk 20 werkdagen na heden, dus uiterlijk op 4 mei 2009, dient te verschaffen te bestuderen. De rechtbank is thans voornemens om, nadat [gedaagde 6] c.s. hebben geconcludeerd (of, indien PWS daaraan in dit geval wel behoefte heeft, PWS haar conclusie van dupliek in reconventie heeft genomen) een comparitie te gelasten.

Zoals uit rechtsoverweging 10.7 volgt zal in beginsel reeds eerder een comparitie plaatsvinden in de zaken tegen de andere gedaagden. De rechtbank heeft er geen bezwaar tegen dat [gedaagde 6] c.s. bij die comparitie aanwezig zijn en daar in voorkomend geval ook het woord voeren voor zover dat in het belang van de goede proceseconomie dienstig is.