Rb. 's-Gravenhage, 21-05-2010, nr. 09-650053-09

Het bewijs

Het standpunt van de officier van justitie

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte zijn ex-vrouw [X] (hierna: [X]) opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven heeft willen beroven, door van dichtbij met een vuurwapen op haar te schieten. Voorts komt de verdenking erop neer dat hij [X] en zijn dochter [Y] met de dood heeft bedreigd en dat hij een vuurwapen met munitie voorhanden heeft gehad.

De officier van justitie heeft gevorderd dat de rechtbank wettig en overtuigend bewezen zal verklaren dat verdachte feit 1 primair, feit 2 en feit 3 heeft begaan.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft gesteld dat geen overtuigend bewijs voorhanden is dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de poging tot moord, de bedreigingen en het wapenbezit. Hij heeft bepleit dat verdachte dient te worden vrijgesproken van alle ten laste gelegde feiten.

Hij heeft hiertoe aangevoerd dat meerdere personen kunnen voldoen aan het door getuige [getuige 1] gegeven signalement van de dader, waaronder [A]. Deze [A] was twee weken eerder in de omgeving van de plaats delict gezien door deze getuige en leek op dat moment in conflict te zijn met [Y]. De raadsman heeft betoogd dat deze [A] mogelijk een motief had om [X] iets aan te doen. Het opsporingsonderzoek is te veel gericht geweest op verdachte en er is onvoldoende onderzoek verricht naar de mogelijke betrokkenheid van [A].

Tevens heeft de raadsman aangevoerd dat er een DNA-profiel is aangetroffen op een patroon, gevonden op de plaats delict, dat noch tot [X] noch verdachte is te herleiden, hetgeen duidt op een andere dader dan verdachte. Ook de omschrijving van de auto die op beelden van verschillende benzinestations zou zijn te zien, is te algemeen om aan te nemen dat zulks de auto van verdachte is. Verder zouden de zendmastgegevens ten aanzien van de mobiele telefoon van verdachte onvoldoende overtuigend zijn om aan te nemen dat verdachte op het tijdstip van het schietincident op de plaats delict is geweest. De raadsman heeft daarnaast benadrukt dat geen sporen zijn aangetroffen op het wapen.

Ook heeft de raadsman vraagtekens geplaatst bij de verklaringen van [X] en [Y]. Hij heeft opgemerkt dat deze verklaringen niet overeen komen. Verder heeft hij opgemerkt dat niet te begrijpen is dat als het verdachte zou zijn geweest die met bedreiging met de dood zou hebben aangekondigd dat hij langs zou komen dan toch (zonder dat de politie wordt gebeld) de deur voor hem wordt open gedaan.

Subsidiair heeft de raadsman gesteld dat – indien door de rechtbank bewezen wordt verklaard dat verdachte de dader is geweest – er geen sprake is geweest van een poging tot moord of doodslag maar hooguit van (een poging tot) het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Verdachte zou volgens [X] hebben gezegd dat hij zou beginnen bij haar armen. Dit sluit aan bij de verwondingen van [X]. Gelet hierop kan niet worden uitgesloten dat willens en wetens is gericht op de armen van [X], zodat niet bewezen kan worden dat de opzet gericht is geweest op het van het leven beroven van [X].

De beoordeling van de tenlastelegging1

De rechtbank gaat bij de beoordeling van de tenlastegelegde feiten uit van het volgende.

Op 23 juni 2009 omstreeks 22.00 uur (melding 22:02 uur) is in haar woning aan de [straat 1] in Voorhout van dichtbij geschoten op [X] met een vuurwapen.2 3 Haar dochter [Y] – tevens de dochter van verdachte – was op dat moment ook in de woning aanwezig.4 5 Na de melding van dit incident hebben verbalisanten het slachtoffer in de woning van één van de buren aan de [straat 1] aangetroffen met verwondingen aan de armen en de borst.6 Blijkens een letselbeschrijving van de GGD Hollands Midden van 9 februari 2010 heeft [X] multiple schotwonden in de rechteronderarm en rechterborst en daarnaast drie schampschotverwondingen, waarvan één aan de rechterpols en twee aan de rechterborst, opgelopen.7

De dader

De rechtbank ziet zich allereerst voor de vraag gesteld of verdachte degene is die op [X] heeft geschoten. Zij oordeelt daarover als volgt.

Op 23 juni 2009 omstreeks 22.07 uur is er een melding van [Y] binnengekomen bij de gemeenschappelijke meldkamer van de politie dat haar moeder door haar vader, genaamd [voornaam], was neergeschoten in haar woning aan de [straat 1] in Voorhout. Zij vertelde aan de telefoniste van de meldkamer dat haar vader de woning was binnengekomen en meteen had geschoten.8 9

[Y] heeft ten overstaan van de politie verklaard dat zij de bewuste avond rond 21.00 uur vanuit de woning aan de [straat 1] in bijzijn van haar moeder en met haar mobiele telefoon haar vader heeft gebeld om hem te vertellen over haar voorgenomen huwelijk met een Aleviet, waar verdachte niet blij mee was. Zij heeft verklaard dat verdachte ongeveer tien minuten later (haar moeder had inmiddels de woning verlaten om een boodschap te doen) terugbelde op de vaste telefoonlijn en dermate boos was dat hij haar en haar moeder met de dood heeft bedreigd door tegen haar te zeggen: “Wie wil er eerst dood, jij of je moeder?” en ook dat hij eraan zou komen. Zij heeft hierop haar moeder ge-smst dat zij snel naar huis moest komen en die kwam even later ook weer thuis.10 [Y] heeft verder verklaard dat het zeker een half uur duurde voordat er aan werd gebeld. Zij hoorde de stem van haar vader via de intercom die vroeg om de deur open te maken. Zij is door haar moeder de badkamer ingestuurd.11 Zij heeft vanuit de badkamer de voordeur open horen gaan en heeft wederom de stem van verdachte gehoord, direct gevolgd door één harde knal. Hierop heeft zij gebeld met de telefoniste van de meldkamer.12

[X] heeft verklaard dat zij van haar dochter hoorde dat verdachte tegen haar had gezegd: “Zal ik je moeder eerst doden of jou?” en ook dat hij eraan zou komen.13 Toen zij thuis was hoorde zij dat er werd aangebeld. Zij heeft haar dochter naar de badkamer gestuurd. Via de intercom herkende zij de stem van verdachte. Zij heeft de toegangsdeur van het complex ontgrendeld en na enige tijd werd er aan de voordeur aangebeld. [X] heeft voorts verklaard dat zij de voordeur van haar woning open deed, dat zij verdachte zag staan, dat hij direct een vuurwapen te voorschijn haalde en toen meteen op haar schoot.14

De verklaringen van [Y] en [X] dat verdachte degene is geweest die heeft geschoten, vinden steun in een aantal andere feiten en omstandigheden.

De auto

[getuige 1] heeft op diezelfde avond omstreeks 23.45 uur tegenover een verbalisant verklaard dat zij de dader had zien wegrennen van de voorzijde van het appartementencomplex aan de [straat 1] en vervolgens zien stappen en wegrijden in een zilverkleurige personenauto van het (naar zij dacht) merk [merk 1], voorzien van het kenteken [kenteken 1].15 Nadien heeft deze getuige verklaard dat zij die man heeft zien instappen en zien wegrijden in een [merk 1] of een [merk 2] voorzien van het kenteken [kenteken 1], waarbij zij heeft aangegeven niet zeker te weten of de laatste twee letters kloppen.16

Omstreeks 22.30 uur (ongeveer een half uur na de schietpartij) is de auto van verdachte aangetroffen aan de [straat 2] in [woonplaats verdachte], in de omgeving van de woning van verdachte aan de [straat 3].17 Het betrof een zilverkleurige [merk 1] (Jeep-model) voorzien van het kenteken [kenteken 2].18 Verbalisanten constateerden dat de motorkap warm aanvoelde.19

De telefoon en zendmast

Bij de huiszoeking op het woonadres van verdachte is een Samsung GSM in beslag genomen. In deze telefoon zat een simkaart, gekoppeld aan het nummer [nummer].20 Verdachte heeft dit nummer bij de politie opgegeven als zijnde zijn telefoonnummer.21

Uit onderzoek naar de historische gegevens van het telefoonnummer [nummer] van verdachte blijkt dat op de avond van het delict meermalen van en naar dit nummer is gebeld. Daarbij zijn de volgende zendmastlocaties verkregen:

Bedreiging

[X] heeft verklaard dat verdachte – nadat hij op haar had geschoten – haar heeft gezegd: “Denk maar niet dat het voorbij is. Ik begin bij je armen, daarna je benen en daarna je hoofd. Ik zal je verlammen en daarna doden.” Deze verklaring vindt geen steun in enig ander bewijsmiddel, zodat verdachte van dit onderdeel van het onder 3 tenlastgelegde feit zal worden vrijgesproken.

De verklaring van [Y] dat verdachte haar en [X] met de dood heeft bedreigd door via de telefoon tegen [Y] te zeggen: “Wie wil er eerst dood, jij of je moeder?”, vindt steun in de verklaring van [X] dat zij van haar dochter heeft vernomen dat verdachte tegen haar had gezegd: “Je mag het zeggen: jij of je moeder?”, alsmede in het feit dat verdachte vervolgens naar de woning is gegaan en op [X] heeft geschoten. De rechtbank zal het onder 2 telastgelegde in die zin bewezenverklaren.

Opzet

Voorts ziet de rechtbank zich gesteld voor de vraag of de opzet van verdachte gericht was op de dood. Zij overweegt daarover als volgt.

De rechtbank gaat er van uit dat verdachte eenmaal op [X] heeft geschoten. Zowel [X] als [Y] en verschillende omwonenden hebben verklaard dat zij één schot hebben gehoord.42 43 44 [X] heeft verklaard dat zij de voordeur van haar woning opende, dat verdachte een stap naar binnen deed, het wapen pakte, op haar gezicht richtte en schoot.45 [X] heeft verder verklaard dat zij, zodra ze het vuurwapen zag, haar handen in een afwerende beweging voor haar gezicht heeft gehouden en haar gezicht heeft afgewend.46 Ook heeft zij verklaard dat zij eerst op haar arm werd geraakt en dat ‘het’ direct daarna op haar andere arm en borst kwam.47 In de gang van de woning van [X] zijn delen van vermoedelijk een horloge op de vloer aangetroffen en op de bodem van een vaas op een wandkast in de gang, in welke vaas een gat zat, is een stukje metaal, vermoedelijk de wijzerplaat van een horloge, aangetroffen.48

Op basis van fotomateriaal en de medische gegevens van [X] is door H.N.J.M. van Venrooij, als forensisch arts werkzaam bij het NFI, het opgelopen letsel beoordeeld. Uit zijn rapportage en zijn verklaring als deskundige ter terechtzitting blijkt dat de bij [X] geconstateerde verwondingen (een schampschotverwonding aan de buigzijde van de linkerpols, een inschotverwonding aan de rechteronderarm met een ‘kogel’ in de weke delen, een inschotverwonding middenwaarts in de rechterborst in combinatie met twee schampschotletsels en een ‘kogel’ zijwaarts in de borst) kunnen zijn ontstaan door een uitwendige mechanische geweldsinwerking van een projectiel via een hard en bandvormig voorwerp dat om de pols gedragen werd. Door de inslag daarop zouden projectielfragmenten en/of bandfragmenten als secundaire projectielen het lichaam kunnen zijn binnengedrongen.49 Blijkens het rapport is de hypothese aannemelijk dat al het letsel is toe te schrijven aan één projectiel uit een vuurwapen dat in eerste instantie een metalen horlogeband aan de linkerpols heeft getroffen en daardoor is gefragmenteerd. Een groter fragment heeft vervolgens de inschotverwonding aan de duimzijde van de rechterpols veroorzaakt, een ander groter fragment heeft de drie verwondingen in de huid en weke delen van de rechterborst veroorzaakt en is vervolgens door het borstweefsel tot zijwaarts naast de oksel gepasseerd.50 De deskundige heeft verklaard dat hij aan de hand van het hem beschikbare materiaal niet kan vaststellen op welke wijze (hoogte, richting) het wapen is gehouden ten opzichte van [X] op het moment dat op haar is geschoten, nu daarbij andere factoren (zoals de lengte van betrokkenen en de – in een situatie als deze waarschijnlijk snel veranderende – houding van de dader én het slachtoffer) een rol spelen.51

Gelet op al het voorgaande wordt aangenomen dat verdachte ongeveer een half uur tot drie kwartier voordat hij op [X] heeft geschoten in een telefoongesprek met zijn dochter die dochter en [X] met de dood heeft bedreigd. Hij is daarna met een geladen wapen naar de woning van [X] gereden, heeft bij de toegangsdeur aangebeld en is naar de voordeur van de woning gelopen. Zodra de deur werd geopend heeft hij het wapen getrokken, het wapen op [X] gericht en een kogel op haar afgevuurd. Gelet op de verwondingen, de aangetroffen resten van het horloge en de bevindingen van deskundige Venrooij is waarschijnlijk dat de kogel is gestuit op een horloge om de pols van [X] en vervolgens vorenomschreven verwondingen bij [X] heeft veroorzaakt.

Het is een feit van algemene bekendheid dat het afschieten van een kogel van een korte afstand in de richting van het bovenlichaam of het hoofd van iemand de dood tot gevolg kan hebben. Dat in het onderhavige geval de dood niet is ingetreden is niet te danken aan het handelen van verdachte. De kogel is immers niet dankzij zijn handelen afgeketst, maar door een horlogeband die [X] droeg. Tijdens de terechtzitting heeft de getuige-deskundige Venrooij verklaard dat het aannemelijk is dat als geen sprake was geweest van een metalen horlogebandje de kogel dwars door de pols (geheven voor het gezicht) was gegaan en in die zin vitale onderdelen zoals het hoofd zou hebben geraakt.

Het verweer dat de vermeende uitlating dat verdachte zou beginnen bij haar armen realiteit is geworden en dat de vereiste opzet gericht op de dood daarom niet kan worden bewezen, zal worden verworpen. De rechtbank overweegt daartoe dat zo verdachte dit inderdaad tegen [X] heeft gezegd, dit pas is gebeurd nadat hij op haar had geschoten. Hieruit kan mitsdien niet de conclusie worden getrokken dat hij voorafgaand aan het schieten alleen dat voornemen had. De rechtbank stelt voorts vast dat dit verder uit geen van de dossierstukken blijkt. Daar komt bij dat – ook indien verdachte opzettelijk zou hebben gericht en geschoten op voor het gezicht geheven armen – hij bewust de aanmerkelijke kans zou hebben aanvaard [X] te doden.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat er sprake is van opzet op de dood.

Voorbedachten rade

Verder dient de rechtbank te beoordelen of sprake is geweest van voorbedachten rade.

Voor een bewezenverklaring van voorbedachten rade is voldoende dat komt vast te staan dat de verdachte tijd heeft gehad zich te beraden op het te nemen besluit of het genomen besluit, zodat hij gelegenheid heeft gehad na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven.

Zoals reeds overwogen heeft verdachte [X] ongeveer een half uur tot drie kwartier voordat hij op haar schoot in een telefoongesprek met zijn dochter met de dood bedreigd en heeft zich vervolgens naar de woning van [X] begeven. Op het moment dat verdachte uit de auto is gestapt heeft hij bewust de keuze gemaakt om met een geladen pistool naar de woning van [X] te lopen. Na te hebben aangebeld bij de algemene toegangsdeur van het complex waarin zich de woning van [X] bevindt, is verdachte naar de voordeur van de woning van [X] gelopen heeft hij vrijwel direct na het openen van de voordeur van de woning op [X] geschoten. Deze handelingen van verdachte vormen in feite een aaneenschakeling van keuzemomenten. Op al deze momenten heeft verdachte de gelegenheid gehad zich te beraden over de betekenis en eventuele gevolgen van zijn voorgenomen gedragingen en zich daarvan rekenschap te geven. Verdachte heeft derhalve meermalen de kans gehad om af te zien van zijn plan.

De rechtbank acht op grond van het vorenstaande wettig en overtuigend bewezen dat er sprake is geweest van een poging om het slachtoffer opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven.

Wapen en munitie

Onder verwijzing naar hetgeen onder 3.3.1 onder het pistool en de munitie is overwogen en met name gelet op de bevindingen van het NFI, oordeelt de rechtbank dat het op 9 juli 2009 gevonden pistool het vuurwapen is waarmee verdacht op [X] heeft geschoten. Zij acht dan ook wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 2 tenlastgelegde feit heeft begaan.

De bewezenverklaring

Op grond van het onder 3.3 overwogene acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte de tenlastegelegde feiten heeft begaan, met dien verstande, dat de rechtbank bewezen acht – zulks met verbetering van eventueel in de tenlastelegging voorkomende kennelijke schrijf- en taalfouten, door welke verbetering de verdachte niet in de verdediging is geschaad – de inhoud van de tenlastelegging dat:

De strafbaarheid van de feiten

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de feiten uitsluiten.

Dit levert de in de beslissing genoemde strafbare feiten op.

De strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is eveneens strafbaar, omdat niet is gebleken van omstandigheden die zijn strafbaarheid uitsluiten.

De straf

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 8 jaar met aftrek van de tijd in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft aangevoerd dat, indien verdachte wordt veroordeeld, gelet op de door hem aangedragen jurisprudentie van het Gerechtshof Den Bosch (AX6188, 2006) de eis van de officier van justitie te hoog is. Hij heeft dan ook verzocht in dat geval de straf sterk te matigen.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank is van oordeel dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan een poging tot moord door van dichtbij een kogel op [X] af te vuren. De gelukkige omstandigheid dat [X] het heeft overleefd, is niet aan verdachte is te danken.

Voorts heeft verdachte dat pistool en bijbehorende munitie voorhanden gehad en heeft hij [X] en zijn dochter met de dood bedreigd.

Moord is één van de ernstigste delicten uit het Wetboek van Strafrecht en wordt daarom bedreigd met levenslange gevangenisstraf. Verdachte heeft met dit misdrijf gepoogd zijn ex-vrouw haar kostbaarste bezit, het leven, te ontnemen en er daarmee blijk van gegeven geen enkel respect voor het menselijk leven te hebben gehad. Voorts had het delict - indien voltooid - onnoemelijk leed voor de nabestaanden met zich mee gebracht. Een dergelijk delict draagt bovendien een voor de rechtsorde zeer schokkend karakter en brengt daarnaast bij ieder die daarmee wordt geconfronteerd gevoelens van angst en onveiligheid teweeg.

Ondanks het zwijgen van verdachte omtrent zijn motief en zijn ontkenning omtrent de feiten, vermoedt de rechtbank dat het motief in de relationele sfeer heeft gelegen.

De rechtbank heeft acht geslagen op een uittreksel uit het Justitieel Documentatieregister d.d. 25 juni 2009 betreffende verdachte. Daaruit komt naar voren dat verdachte in 2006 is veroordeeld tot een werkstraf wegens het mishandelen van [X]. Voorts heeft de rechtbank geconstateerd dat er verschillende mutaties zijn geregistreerd door de politie naar aanleiding van dreigementen van verdachte richting [X].

De rechtbank heeft verder acht geslagen op de berichten van psycholoog drs. E.J.A. Reytenbagh, d.d. 1 september 2009, en psychiater dr. B.A. Blansjaar, d.d. 11 september 2009 dat verdachte heeft geweigerd mee te werken aan onderzoek naar diens geestvermogen.

Op zich is het niet meewerken aan psychiatrisch of psychologisch onderzoek of het ontkennen van de tenlastelegging een goed recht van verdachte. Het gevolg daarvan is echter dat de rechtbank op geen enkele manier inzicht heeft kunnen krijgen in de motieven en geestesgesteldheid van verdachte. Nu aanknopingspunten die tot een ander oordeel zouden kunnen leiden ontbreken, moet de rechtbank er van uit gaan dat de bewezen verklaarde feiten geheel aan verdachte kunnen worden toegerekend.

Gelet op enerzijds het berekenbare handelen van verdachte en de omstandigheid dat het gaat om geweld binnen de relationele sfeer met een gewelddadige voorgeschiedenis, maar anderzijds het gegeven dat [X] niet het leven heeft gelaten, is naar het oordeel van de rechtbank een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van na te melden duur een passende reactie.

De vordering van de benadeelde partij en de schadevergoedingsmaatregel

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft geconcludeerd tot gedeeltelijke toewijzing van de vordering van de benadeelde partij tot een bedrag van € 5.000,00 en tot niet-ontvankelijk verklaring van de benadeelde partij voor het overige.

Voorts heeft de officier van justitie gevorderd dat de rechtbank aan verdachte de verplichting zal opleggen tot betaling aan de Staat van een bedrag groot € 5.000,00, subsidiair 60 dagen hechtenis ten behoeve van het slachtoffer genaamd [X].

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft aangevoerd dat, indien verdachte wordt veroordeeld, de vordering gematigd dient te worden.

Het oordeel van de rechtbank

[X], heeft zich als benadeelde partij gevoegd ter zake van de vordering tot schadevergoeding, groot € 40.000,00.

De rechtbank acht deze vordering, voor zover deze betrekking heeft op een bedrag van

€ 3.000,00, als vergoeding ter zake van immateriële schade tot dat bedrag naar billijkheid toewijsbaar en in zoverre eenvoudig vast te stellen, ondanks dat namens de verdachte de omvang van de vordering is betwist, nu vast is komen te staan dat de benadeelde partij rechtstreeks schade heeft geleden als gevolg van het onder 1 bewezenverklaarde strafbare feit.

De rechtbank zal derhalve de vordering toewijzen tot een bedrag van € 3.000,00.

De rechtbank zal de benadeelde partij voor het overige deel van de vordering niet-ontvankelijk verklaren, aangezien dit deel van de vordering in zoverre niet van zo eenvoudige aard is dat het zich leent voor behandeling in deze strafzaak. De benadeelde partij kan dit deel van de vordering slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Dit brengt mee dat de verdachte dient te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij tot aan deze uitspraak in verband met haar vordering heeft gemaakt, welke kosten de rechtbank tot op heden begroot op nihil en de kosten die de benadeelde partij ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog moet maken.

Nu verdachte jegens het slachtoffer naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade die door het onder 1 bewezenverklaarde strafbare feit is toegebracht en verdachte voor dit feit zal worden veroordeeld, zal de rechtbank aan verdachte de verplichting opleggen tot betaling aan de Staat van een bedrag groot € 3.000,00, ten behoeve van het slachtoffer genaamd [X].

De toepasselijke wetsartikelen

De op te leggen straf en maatregel zijn gegrond op de artikelen: