HR, 16-04-2002, nr. 00937/01

Verzoeker is door de Arrondissementsrechtbank te Utrecht wegens "als bestuurder van een motorrijtuig daarmede op een weg rijden zonder dat er voor dat motorrijtuig een verzekering overeenkomstig de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen is gesloten en in stand gehouden" veroordeeld tot een geldboete van f 915,=, subsidiair 18 dagen hechtenis, alsmede tot een ontzegging van de rijbevoegdheid voor de duur van 4 maanden.

Verzoeker heeft het cassatieberoep ingesteld, maar door of namens hem zijn geen middelen van cassatie voorgesteld.

Ambtshalve werp ik de vraag op of de bewezenverklaring genoegzaam met redenen omkleed is.

Ten laste van verzoeker is bewezenverklaard dat:

De aantekening mondeling vonnis, vervat in het proces-verbaal van de terechtzitting van 2 maart 2000, houdt als bewijsmiddelen in: (1) een ambtsedig proces-verbaal, inhoudende als relaas van de verbalisant dat hij verzoeker op 19 januari 1997 op de Nijverheidseweg te Nieuwegein heeft staande gehouden als bestuurder van een motorrijtuig met kenteken [AA-00-AA], zonder dat voor de auto waarmee werd gereden een verzekering was afgesloten en in stand gehouden, en (2) een fotokopie van - kennelijk - een computeruitdraai van de Rijksdienst voor het Wegverkeer, waarin wordt vermeld dat de startdatum voor de verzekering van genoemd voertuig 27 januari 1997 is geweest.

Verzoeker heeft bij gelegenheid van zijn staandehouding verklaard dat de auto, die op naam van een ander stond, wel verzekerd was, en nadien in dat standpunt volhard.

In dat verband wijs ik er op dat verzoeker ter terechtzitting van de Kantonrechter van 6 november 1997 is verschenen en aldaar heeft verklaard:

Daarop is het onderzoek geschorst teneinde verzoeker in de gelegenheid te stellen een verklaring van het Assurantiekantoor over te leggen waaruit kon blijken dat het motorrijtuig op 19 januari 1997 was verzekerd. Overigens is ook de oproeping van een tolk voor de nadere terechtzitting bevolen. Daaruit kan men afleiden dat de Kantonrechter heeft vastgesteld dat verzoeker de Nederlandse taal onvoldoende machtig is (er blijkt niet van optreden van een tolk ter terechtzitting van 6 november 1997).

Op de terechtzitting van 18 februari 1999 is verzoeker wederom verschenen. Blijkens het daarvan opgemaakte proces-verbaal heeft verzoeker met bijstand van een tolk (overigens is niet vermeld wie dat was en dat die tolk de eed of belofte heeft afgelegd) opgemerkt dat hij de vorige keer al papieren had laten zien en die aan de rechter had gegeven, en dat verzoeker toen niet gezegd was dat hij nu (op de latere zitting) papieren mee moest brengen.

Bij de stukken bevindt zich een uit twee bladen bestaand schrijven van Zwolsche Algemeene Schadeverzekering N.V., gedateerd 23 januari 1997, waarin [assurantiekantoor B] als assurantieadviseur is genoemd. Over de tekst ervan is het woord 'kopie' afgedrukt. Het schrijven vermeldt een polisnummer, en als reden voor afgifte: "prolongatie". Als verzekerd object is een Mazda met het kenteken [AA-00-AA] vermeld. Voorts zijn als ingangsdatum en einddatum genoemd: 23-12-1996, respectievelijk 23-12-1997.

In hoger beroep is de zaak behandeld ter terechtzitting van 23 september 1999 en ter terechtzitting van 2 maart 2000. Bij de eerste gelegenheid is de behandeling terstond geschorst teneinde een tolk te laten oproepen. Op de nadere terechtzitting in hoger beroep is verzoeker niet verschenen.

Nergens blijkt uit dat verzoeker op (of met het oog op) één van die terechtzittingen in hoger beroep nog stukken heeft overgelegd. Daarom, en gelet op hetgeen verzoeker op de beide terechtzittingen van de Kantonrechter heeft verklaard, zal het er, dunkt mij, voor gehouden moeten worden dat het schrijven van Zwolsche Algemeene Schadeverzekeringsmaatschappij N.V. in dit dossier terecht is gekomen doordat verzoeker het ter terechtzitting van 6 november 1997 heeft overgelegd.

In dit schrijven is als verzekeringnemer [betrokkene 1] vermeld. Opmerking verdient dat naast het in de bestreden uitspraak als "een fotokopie van - kennelijk - een computeruitdraai van de Rijksdienst voor het Wegverkeer" aangemerkte stuk (waarop geen datum is vermeld) aan het door de opsporingsambtenaar opgemaakte proces-verbaal nog een ander stuk is gehecht, met opschrift "Informatieverstrekking aan autoriteiten". Dat is gedateerd 4 april 1997, maakt melding van de peildatum 19 januari 1997, en vermeldt met betrekking tot de Mazda met kenteken [AA-00-AA] [betrokkene 1] als geregistreerde van 19 september 1996 tot 27 januari 1997.

Ik houdt het ervoor dat ook dit stuk een uitdraai is van gegevens uit bestanden van de Rijksdienst voor het Wegverkeer, en dat de verbalisanten de beide stukken in verband met het bepaalde in art. 3, derde lid, Besluit kennisgevingen aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (Besluit van 4 juni 1996, Stb 308) op 4 april 1997 - tenminste vier weken na constateren van het feit - heeft opgevraagd

Uit de beide aan het proces-verbaal van de opsporingsambtenaar gehechte stukken, tezamen genomen, kan worden opgemaakt dat de auto met het kenteken [AA-00-AA] van 19 september 1996 tot 27 januari 1997 ten name van [betrokkene 1] te [woonplaats 2] geregistreerd is geweest, en vanaf de laatste datum ten name van [betrokkene 2] te [woonplaats 3] (vergelijk de datum waarop een deel 2 van het kentekenbewijs is afgegeven), die de auto vanaf die dag heeft verzekerd.

Daarom komt het mij voor dat de rechter in hoger beroep niet zonder meer voorbij had mogen gaan aan de omstandigheid dat verzoeker, blijkens de stukken, heeft betoogd dat de auto op 19 januari 1997 verzekerd was, en dat betoog kracht heeft bijgezet door het schrijven van Zwolsche Algemeene Schadeverzekering N.V., waaruit blijkt dat ten name van [betrokkene 1] als verzekeringnemer met ingang van 23 december 1996 en voor de duur van een jaar een (geprolongeerde) verzekering voor de desbetreffende auto was afgesloten.

Daaraan doet naar mijn inzicht niet af dat in een niet tot bewijs gebezigd deel van het proces-verbaal van de opsporingsambtenaar is gerelateerd: "auto sinds 261196 niet meer verzekerd", aangezien niet blijkt hoe de verbalisant aan deze wetenschap is gekomen. Ik meen dat daaraan evenmin kan afdoen dat verzoeker ter terechtzitting van de Kantonrechter van 6 november 1997 heeft verklaard dat hij te laat had betaald, en uit het door hem getoonde stuk zou blijken dat de premie in oktober 1996 was voldaan. Het laatste is in het schrijven van Zwolsche Algemeene Schadeverzekering N.V. niet te vinden, maar dat laat onverlet dat dit stuk op 23 januari 1997, derhalve na het bewezenverklaarde feit, is opgesteld. Voorts zal er rekening mee gehouden moeten worden dat de Kantonrechter verzoekers taalbeheersing kennelijk zo gebrekkig vond dat hij het niet verantwoord achtte om de behandeling zonder tolk voort te zetten, terwijl, gelet op de processen-verbaal van de terechtzittingen in eerste aanleg en hoger beroep, niet goed valt in te zien hoe dit stuk in het dossier terecht gekomen kan zijn anders dan doordat verzoeker het ter terechtzitting van 6 november 1997 heeft overgelegd.

Gelet op het vorenstaande meen ik dat in de gebezigde bewijsmiddelen niet een afdoende weerlegging is te vinden in het onderbouwde betoog dat er op 19 januari 1997 een verzekering voor de desbetreffende auto van kracht was.

Daarom zal de bestreden uitspraak niet in stand kunnen blijven, en een nieuwe feitelijke behandeling dienen plaats te vinden.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak en terugwijzing naar de Arrondissementsrechtbank te Utrecht teneinde op het bestaande hoger beroep te worden berecht en afgedaan.