Hof Amsterdam, 18-08-2009, nr. 200.032.083-01

Op 1 maart 2009 is de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding in werking getreden. Deze wet heeft directe werking. In deze wet is, in geschillen waarbij de ouders gezamenlijk het ouderlijk gezag uitoefenen, de terminologie gewijzigd, in die zin dat de rechter in plaats van een regeling inzake de omgang een regeling inzake de uitoefening van het ouderlijk gezag kan vaststellen, welke regeling onder andere een toedeling aan ieder der ouders van de zorg- en opvoedingstaken kan omvatten. Hoewel het hof in de hierna volgende overwegingen de term ‘omgangsregeling’ zal hanteren, wijst het hof partijen erop dat in plaats daarvan dient te worden gelezen: een verdeling van de zorg- en opvoedingstaken.

De grieven van de vader en de moeder lenen zich voor gezamenlijke behandeling. Ter discussie staat de omvang van de omgangsregeling tussen [kind] en de vader. De vader stelt dat zowel de communicatie tussen de ouders als de omgang met [kind] goed verloopt. Hij ziet niet in waarom er niet toegewerkt zou kunnen worden naar een co-ouderschapsregeling. Gelet op de nieuwe Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding dient een gelijke verdeling van de zorg uitgangspunt te zijn, aldus de vader. De moeder heeft aangevoerd dat een co-ouderschapsregeling betekent dat [kind] zijn halfbroer [a] en halfzus [b] in het weekend niet meer zal zien, hetgeen niet in het belang van de kinderen kan worden geacht. Gezien zijn leeftijd dient [kind] bovendien niet te vaak te wisselen van verblijfplaats. Voorts heeft de moeder er bezwaar tegen dat de vader [kind] op de dagen dat hij moet werken regelmatig naar zijn moeder (grootmoeder van [kind]) brengt. De communicatie tussen de ouders en de door de rechtbank vastgestelde omgangsregeling verlopen verre van vlekkeloos, zo stelt de moeder.

Ter zitting in hoger beroep heeft de Raad uitbreiding van de huidige omgangsregeling met een opbouw naar co-ouderschap geadviseerd.

Het hof stelt voorop dat uit de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding niet volgt dat de vader zonder meer aanspraak kan maken op een co-ouderschapsregeling, althans een 50-50% verdeling. Bij de vaststelling van de omvang van de omgangsregeling is het belang van het kind doorslaggevend. De norm gelijkwaardig ouderschap beoogt, kort gezegd, dat een kind over wie de ouders gezamenlijk het gezag uitoefenen, zijn recht op een gelijkwaardige verzorging en opvoeding door beide ouders behoudt na ontbinding of beëindiging van het huwelijk, het geregistreerd partnerschap of de samenleving. Er is niet beoogd de norm in conflictsituaties uit te leggen als een verplicht co-ouderschap, als een 50-50% verdeling, waarop alleen praktische belemmeringen een uitzondering kunnen vormen. Afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval en het belang van het kind, zal de rechter genoodzaakt kunnen zijn op verzoek een zorgregeling vast te stellen, zo blijkt uit de parlementaire geschiedenis.

Het hof overweegt, evenals de rechtbank, dat een intensieve co-ouderschapsregeling, zoals door de vader verzocht, een goede communicatie tussen de ouders vereist. Een dergelijke regeling heeft slechts kans van slagen indien beide ouders achter een gelijke zorgverdeling staan. Uit de stukken en het verhandelde ter zitting in hoger beroep blijkt dat partijen niet in staat zijn om op juiste en doeltreffende wijze met elkaar te communiceren. Daarnaast is gebleken dat de moeder niet bereid is haar medewerking aan co-ouderschap te verlenen. Gelet hierop en op het feit dat de partijen reeds een aantal (langslepende) juridische procedures tegen elkaar hebben gevoerd, heeft het hof niet de indruk dat er op korte termijn verbetering in de verstandhouding tussen partijen zal optreden. Onder deze omstandigheden acht het hof het, in tegenstelling tot de Raad, niet in het belang van [kind] om de regeling vast te stellen zoals door de vader is verzocht. Daar komt bij dat een co-ouderschapsregeling in het onderhavige geval tot gevolg zou hebben dat [kind] nooit meer een heel weekend met zijn halfbroer en halfzus samen zou zijn, hetgeen door het hof niet wenselijk wordt geacht.

Het hof ziet echter wel aanleiding de door de rechtbank vastgestelde omgangsregeling uit te breiden, in die zin dat [kind] en de vader gerechtigd zijn om wekelijks op donderdag en vrijdag omgang hebben, alsmede één weekend in de veertien dagen. Op deze manier kan [kind] zijn vader op regelmatige wijze leren kennen. Het hof gaat er daarbij van uit dat de vader daadwerkelijk een dag per week minder is gaan werken. Het hof wenst te benadrukken dat partijen elkaar, in het belang van [kind], dienen vrij te laten in de wijze waarop zij invulling geven aan de verzorging, de opvoeding en de opvang van [kind], wanneer hij bij de andere ouder verblijft.

Dit leidt tot de volgende beslissing.