Tekst

Bij onroerendgoedtransacties betaalt de notaris alleen geld uit aan degene die als partij optreedt bij de akte en aanspraak kan maken op de uitbetaling op grond van de rechtshandeling die in de akte is neergelegd. Er kunnen omstandigheden zijn waarbij (een deel van) het geld dat de notaris onder zich heeft, moet worden aangewend om bepaalde schulden te voldoen. In een dergelijk geval mag de notaris aan een ander dan de rechthebbende uitbetalen.

De notaris is verplicht de opbrengst over te maken naar het rekeningnummer van de partij die krachtens de in de akte neergelegde transactie recht heeft op betaling (hierna te noemen: de rechthebbende). Het bedrag dient te worden overgemaakt naar een rekeningnummer van de rechthebbende bij een bankinstelling als bedoeld in de Wet op het financieel toezicht dan wel een bankinstelling in het land waar de rechthebbende zijn woonplaats heeft.

Onder bepaalde omstandigheden mag op de beleidsregel een uitzondering worden gemaakt. Het betreft dan betalingen die in nauw verband staan met de transactie zelf en waarvan het bestaan ook eenvoudig controleerbaar is.

Als uitzonderingen worden genoemd:

Wat de vermelde uitzonderingen betreft kan worden gedacht aan een boete die is verbeurd aan de gemeente in het kader van een antispeculatiebeding of voorkeursrecht en aan achterstallige schulden bij de Vereniging van Eigenaars of de betaling van een erfpachtscanon of retributie. Ook is mogelijk dat de notaris geld uitbetaalt aan een andere notaris in verband met een samenhangende transactie. De gebruikelijke kosten van een makelaar of andere adviseur (bijvoorbeeld bij hypotheekbemiddeling, onteigening, tolken) kunnen worden uitbetaald aan de betrokken adviseur. Een gebruikelijke courtage van een makelaar og ligt rond de 2% (exclusief BTW en gebruikelijke advertentiekosten). Het stellen van een grens voorkomt dat deze post oneigenlijk wordt gebruikt voor het overboeken van gelden naar derden. Uiteraard mag dit niet alsnog via een achterdeurtje gebeuren door middel van onwaarschijnlijk hoge advertentiekosten.

Het bovenstaande betekent dat het de notaris niet is toegestaan van de geldsom andere leningen dan die van hypotheek of bepaalde overbruggingskredieten af te lossen dan wel openstaande schulden te voldoen. Evenmin mag geld worden overgemaakt ten titel van schenking aan bijvoorbeeld de kinderen of in een andere verhouding dan waarin partijen zijn gerechtigd (bijvoorbeeld bij gezamenlijke eigendom ieder voor de helft mag niet aan de éne gerechtigde 100% worden uitbetaald; zijn partijen in het kader van een verrekening bij het einde van een huwelijk of samenleving anders overeengekomen, dan mag overeenkomstig die verrekening worden uitbetaald, mits van deze verrekening blijkt uit een door partijen ondertekend stuk). Ook mag bij een overdracht door een dochtermaatschappij de opbrengst niet naar de holding of een andere dochter worden overgemaakt. Dit geldt ook bij buitenlandse rechthebbenden.

NB: De beleidsregel staat wel toe dat de notaris schulden aflost indien deze aflossing door de hypothecaire kredietverstrekker als voorwaarde wordt gesteld voor het passeren van de akte. Dit brengt met zich mee dat premies voor opstalverzekeringen, woonlastenbeschermers etc., rekeningen van keukens, badkamers, auto's etc. niet door de notaris worden voldaan tenzij betaling daarvan door de hypothecaire kredietverstrekker wordt verlangd.

Het kan voorkomen dat de rechthebbende zijn vordering op de notaris cedeert of verpandt aan een derde teneinde de beleidsregel te ontduiken. Theoretisch gezien is het overigens de vraag of dit mogelijk is. Teneinde problemen te voorkomen is het beste dat de notaris in zijn Algemene Voorwaarden opneemt dat een vordering op de notaris niet mag worden gecedeerd of verpand.

Ongetwijfeld zullen er nog uitzonderingen zijn die niet hierboven zijn vermeld, maar daar wel onder horen te vallen. In dat geval is het van belang dat de notaris zich de strekking van de beleidsregel realiseert:

Het behoort niet tot de taak van de notaris als overboekingskantoor op te treden voor een cliënt. De cliënt ontvangt van de notaris de opbrengst en dient daarmee zelf zijn betalingen te verrichten. Op deze wijze blijft de betalingsstroom vanuit het notariskantoor helder en inzichtelijk.

Het bestuur beveelt aan op elke afrekening te vermelden naar welk(e) bankrekeningnummer(s) geld wordt overgeboekt. Daarnaast beveelt het bestuur aan gezien de strekking van de beleidsregel deze ook toe te passen bij alle overige notariële transacties. Te denken valt aan een aandelenoverdracht of de overdracht van een schip.