Hof 's-Gravenhage, 23-05-2008, nr. BK-07/00485

Aan belanghebbende is met dagtekening 25 januari 2006 over het tijdvak van 1 januari 2005 tot en met 30 juni 2005 een naheffingsaanslag in de omzetbelasting opgelegd van € 11.107.

Het hiertegen gerichte bezwaar is afgewezen bij uitspraak van de Inspecteur van 23 juni 2006.

Belanghebbende is tegen deze uitspraak in beroep gekomen bij de rechtbank 's-Gravenhage. In verband daarmee is door de griffier van de rechtbank een griffierecht geheven van € 281. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

Bij de in de aanhef vermelde uitspraak heeft de rechtbank het beroep gegrond verklaard, de uitspaak op bezwaar vernietigd en de aanslag verminderd tot nihil. Daarbij is de Inspecteur veroordeeld in de proceskosten van belanghebbende ten bedrage van € 966 en is de Staat gelast het gestorte griffierecht van € 281 aan belanghebbende te vergoeden.

De Inspecteur heeft tegen de uitspraak van de rechtbank hoger beroep ingesteld. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Gerechtshof van 11 april 2008, gehouden te Den Haag. Aldaar zijn beide partijen verschenen. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.

Het hoger beroep van de Inspecteur is enkel gericht tegen het oordeel van de rechtbank dat naheffing in de onderwerpelijke situatie niet mogelijk is, gelet op het bepaalde in artikel 20 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR).

Met betrekking tot deze vraag moet het volgende worden vooropgesteld.

Ingevolge het bepaalde in artikel 20, eerste lid, van de AWR kan, indien belasting die op aangifte behoort te worden voldaan of afgedragen, geheel of gedeeltelijk niet is betaald, de inspecteur de te weinig geheven belasting naheffen. Met geheel of gedeeltelijk niet betaald zijn wordt gelijkgesteld het geval waarin, naar aanleiding van een ingevolge de belastingwet gedaan verzoek, ten onrechte of tot een te hoog bedrag, vrijstelling of vermindering van inhouding van belasting dan wel teruggaaf van belasting is verleend.

Naar het oordeel van het Hof biedt artikel 20, eerste lid, van de AWR niet een grondslag de over het eerste en het tweede kwartaal van 2005 ambtshalve teruggegeven omzetbelasting na te heffen. In verband hiermee overweegt het Hof het volgende.

Ingevolge de eerste volzin van artikel 20, eerste lid, van de AWR heeft de Inspecteur de mogelijkheid na te heffen indien belasting die op aangifte behoort te worden voldaan of afgedragen, niet is betaald. De over het eerste en het tweede kwartaal van 2005 ambtshalve teruggegeven omzetbelasting is in eerste instantie begrepen in de aangiften die belanghebbende over die tijdvakken heeft gedaan, zodanig dat deze belasting niet in mindering is gebracht op de verschuldigde belasting. Aldus - het is tussen partijen niet in geschil - is voor belanghebbende over die tijdvakken een materiële belastingschuld ontstaan ter grootte van de onder 3.4 vermelde bedragen. Door voldoening van deze bedragen is de materiële belastingschuld over deze tijdvakken naar oordeel van het Hof tenietgegaan. De belasting die op aangifte behoorde te worden voldaan, is dus betaald. Daarmee kan de eerste volzin van artikel 20, eerste lid, van de AWR geen toepassing vinden. In tegenstelling tot hetgeen de Inspecteur in navolging van advocaat-generaal Van den Berge in diens conclusie voor het arrest van de Hoge Raad van 21 augustus 1996, nr. 29.614, BNB 1996/402c*, heeft betoogd, strekken naar het oordeel van het Hof de ambtshalve verleende teruggaven voor de vraag of de belasting is betaald in de zin van het eerste lid van artikel 20 van de AWR niet in mindering op de bedragen aan belasting die op aangifte zijn voldaan. Het begrip 'betaald' moet dus niet worden opgevat als het saldo van hetgeen op aangifte is voldaan en hetgeen ambtshalve is teruggegeven.

Alsdan resteert de tweede volzin van artikel 20, eerste lid, van de AWR als mogelijke grondslag tot naheffing. Deze volzin stelt met niet-betaling gelijk het geval waarin naar aanleiding van een ingevolge de belastingwet gedaan verzoek ten onrechte of tot een te hoog bedrag teruggaaf van een aangiftebelasting is verleend. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat onder een ingevolge de belastingwet gedaan verzoek mede kan worden begrepen een verzoek om toepassing van de zogenoemde hardheidsclausule. Naar het oordeel van het Hof is in de onderhavige jaren echter geen sprake geweest van een ingevolge de belastingwet gedaan verzoek. Een suppletieaangifte is in de Wet immers niet voorzien. Weliswaar voorziet artikel 65 van de AWR ook in ambtshalve verlening van een teruggaaf , maar alleen indien die teruggaaf door de belastingwet is voorzien. Daarmee wordt gedoeld op een andere bepaling dan artikel 65 van de AWR zelf. Naheffing is derhalve ook op grond van de tweede volzin, van artikel 20, eerste lid, van de AWR niet mogelijk (vgl. de conclusie van advocaat-generaal Wattel voor het arrest van de Hoge Raad van 12 juli 2002, nr. 36.133, BNB 2002/314c*).

Uit het hiervoor overwogene volgt dat naheffing niet mogelijk is van de over het eerste en het tweede kwartaal van 2005 ambtshalve teruggegeven omzetbelasting. Dit vindt steun in de wetsgeschiedenis. Tijdens de parlementaire behandeling van de AWR is in de Memorie van Antwoord het standpunt ingenomen dat het inderdaad de bedoeling is dat in gevallen waarin ambtshalve een te hoge teruggaaf is verleend het opleggen van een naheffingsaanslag achterwege blijft (Kamerstukken II, 1955-1956, 4080, nr. 5, blz.9).

Het voorgaande leidt het Hof tot de conclusie dat moet worden beslist als volgt.

Nu het hoger beroep van de Inspecteur faalt en de uitspraak van de rechtbank in stand blijft, acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de door belanghebbende gemaakte proceskosten. Het Hof stelt deze kosten, op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht in verbinding met het Besluit proceskosten bestuursrecht en de daarbij behorende bijlage, vast op € 966 wegens beroepsmatig verleende rechtsbijstand in hoger beroep (2 punten à € 322 x 1,5 (gewicht van de zaak)).

Van meer of andere voor vergoeding in aanmerking komende kosten is gesteld noch gebleken dat belanghebbende die heeft gemaakt.

Omdat de uitspraak van de rechtbank in stand blijft, wordt van de Staat wegens het door de Inspecteur ingestelde hoger beroep een griffierecht geheven van € 428.

Het Hof