CRvB, 02-04-2014, nr. 13-3090 WSF

In artikel 9.9, eerste lid, van de Wsf 2000 is bepaald dat een bestuurlijke boete kan worden opgelegd indien de studerende het normbedrag voor een uitwonende studerende toegekend heeft gekregen, maar niet heeft voldaan aan de verplichtingen, bedoeld in artikel 1.5 van de Wsf 2000. Het bedrag van de boete bedraagt ten hoogste 50 procent van het bedrag dat van de studerende in verband daarmee wordt teruggevorderd bij een herziening.

Het opleggen van een bestuurlijke boete als hier aan de orde, is niet een verplichting maar een (discretionaire) bevoegdheid waarvan gebruik kan worden gemaakt. Een bestuurlijke boete is aan te merken als een punitieve sanctie. Als een bestuursorgaan gebruikmaakt van de bevoegdheid om een boete op te leggen dan moet, gelet op artikel 3:4 van de Algemene wet bestuursrecht en gelet op artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), in volle omvang worden getoetst of de hoogte van de opgelegde boete in redelijke verhouding staat tot de ernst en de verwijtbaarheid van de overtreding. Niet alleen de mate van verwijtbaarheid kan aanleiding vormen voor matiging van de opgelegde boete, maar ook factoren als intensiteit en duur van de overtreding kunnen een rol spelen bij de beoordeling van de evenredigheid van de boete.

In het Algemene Deel van de Memorie van Toelichting (Tweede Kamer 2010-2011,

In het onderhavige geval heeft appellant aanleiding gezien van zijn discretionaire bevoegdheid gebruik te maken door betrokkene een boete op te leggen ter hoogte van 50% van het bedrag dat van betrokkene is teruggevorderd wegens het niet voldoen aan het bepaalde in artikel 1.5 van de Wsf 2000. De wijze waarop appellant gebruik heeft gemaakt van deze bevoegdheid kan de rechterlijke toetsing doorstaan. Het door appellant gehanteerde uitgangspunt als vermeld in 3.1 is aanvaardbaar. Hierbij is van belang dat uit de onder 4.3.1 geciteerde passage uit de Memorie van Toelichting volgt dat de wetgever ervan uitgaat dat de hoogte van de boete 50% bedraagt in het geval het een eerste overtreding betreft, maar dat daarvan in uitzonderlijke gevallen kan worden afgeweken indien er bijvoorbeeld gebleken is van een verminderde verwijtbaarheid of bij bijzondere omstandigheden. Daarbij heeft, zoals ook blijkt uit de passage die is geciteerd onder 4.3.2, de regering oog gehad voor de evenredigheid en proportionaliteit van de op te leggen boete. Nu in het onderhavige geval niet is gebleken van een verminderde verwijtbaarheid of bijzondere omstandigheden, is de opgelegde boete niet onevenredig. In dit verband is van belang dat de periode waarover de boete wordt opgelegd niet zodanig lang is en het bedrag van de boete niet zodanig hoog dat deze niet meer voldoet aan de eisen van proportionaliteit.

De rechtbank is gelet op overweging 4.4 ten onrechte tot het oordeel gekomen dat het door appellant gehanteerde uitgangspunt meerbedoeld niet aanvaardbaar is.

In de aangevallen uitspraak worden niet expliciet (uitzonderlijke) omstandigheden genoemd die in het geval van betrokkene zouden hebben kunnen maken dat de overtreding hem niet ten volle zou kunnen worden verweten, of dat appellant anderszins aanleiding had moeten zien een lagere boete op te leggen. Uit de gegevens die zich bij de gedingstukken bevinden blijkt dat betrokkene op het moment dat appellant zijn woonsituatie controleerde al enkele maanden niet meer op zijn GBA-adres woonde. Hij heeft dat adres naar eigen zeggen in december 2011 verlaten, omdat er in zijn kamer sprake was van lekkage die moeilijk te verhelpen bleek. Hij had om die reden elders woonruimte gehuurd en voor die huur een overeenkomst ondertekend waaruit blijkt dat hij daar ten minste zeven maanden zou blijven wonen. Hij heeft zich niettemin op dat adres niet ingeschreven. Toen de lekkage in mei 2012 verholpen was is betrokkene, naar eigen zeggen in verband met drukte door zijn studie, niet naar zijn GBA-adres teruggekeerd, maar heeft hij met terugkeer gewacht tot augustus 2012. Uit de verklaring die betrokkene heeft gegeven voor zijn langdurige afwezigheid op het

GBA-adres en de overige in bezwaar en beroep aangevoerde gegevens is de Raad, gelet op de hiervoor weergegeven feiten, niet gebleken dat sprake is van bijzondere omstandigheden of een verminderde verwijtbaarheid die ertoe hadden moeten leiden dat appellant een lagere boete moest opleggen. De aangevallen uitspraak moet daarom worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen zal de Raad het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaren. De opgelegde boete is op juiste wijze afgestemd op de ernst van de overtreding en de mate waarin deze aan de overtreder kan worden verweten. Dat betekent dat de boete die appellant bij besluit van 7 augustus 2012 aan betrokkene heeft opgelegd in stand blijft.