HR, 14-08-2015, nr. 14/05918

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende is geboren [in] 1931 en is ongehuwd. Zij bewoonde tot medio mei 2010 een woning te [Q] .

In 2009 is de gezondheidstoestand van belanghebbende zodanig verslechterd dat zij heeft besloten tot aanschaf van een mantelzorgwoning, door partijen ook wel aangeduid als zorg-unit (hierna: de mantelzorgwoning), waarmee opname in een verzorgings- of verpleeghuis kon worden voorkomen. De mantelzorgwoning is geplaatst in de tuin van de woning van haar mantelzorger welke is gelegen te [Z] . De mantelzorgwoning is in juni 2010 door belanghebbende in gebruik genomen.

De totale kosten voor aanschaf en plaatsing van de mantelzorgwoning zijn door belanghebbende berekend op € 184.258,71, inclusief BTW.

Belanghebbende heeft een niet gedateerde verklaring van haar huisarts overgelegd die als volgt luidt:

"In 2009 is haar toestand verder verslechterd vanwege leeftijd, arthritis en ernstig rugfalen (vergevorderde scoliose), waarna het besluit werd genomen op medisch advies van haar toenmalige huisarts, tot aanschaf van een mantelzorg woning, zodat een plaatsing in een verzorgings/verpleeghuis voorkomen kon worden.

Het was van belang dat de gehele accommodatie aangepast werd aan de individuele zorgsituatie van patiënte: de firma [A] heeft de zorgunit in overleg met hun ergotherapeut geheel aangepast en toegespitst op de specifieke medische situatie en noden van patiënte: drempelloos, leidingen van elektra, wateraansluiting en -afvoer zoveel mogelijk weggewerkt zijn; en dat sanitair w.c., douchekamer en keuken zoveel mogelijk verstelbaar is. In de betreffende mantelzorgunit zijn zelfs de gordijnen, zonwering, buitendeur electrisch bedienbaar zodat de patiënte zo lang als mogelijk is in haar zorgunit kan blijven wonen en verzorgd worden. De woonunit kon op 1 juni 2010 in gebruik worden genomen."

De gemeente [R] heeft belanghebbende bij besluit van 5 maart 2010 op basis van artikel 4.2, lid 1, van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) een financiële tegemoetkoming van € 5815 verstrekt voor woningaanpassingen, zijnde ongeveer 50 percent van de aanschaffingskosten van een elektrische deuropener, een onderrijdbare wastafel met spiegel, een douchezitje met armleuningen en opklapbare beugels naast het toilet, inclusief montagekosten.

Voor het Hof betoogde belanghebbende primair dat de hiervoor in 2.1.3 bedoelde aanschaffingskosten moeten worden gerekend tot haar specifieke zorgkosten in de zin van artikel 6.17, lid 1, van de Wet IB 2001 (tekst 2010) (hierna: de Wet). Subsidiair betoogde belanghebbende dat 15 percent van die aanschaffingskosten in aftrek moest worden toegelaten en het meer subsidiaire standpunt van belanghebbende hield in dat de hiervoor in 2.1.5 bedoelde kosten in aftrek moesten worden toegelaten.

De door de gemeente [R] toegekende tegemoetkoming bracht belanghebbende steeds in mindering op haar aanspraak op aftrek. De Inspecteur conformeerde zich aan het meer subsidiaire standpunt van belanghebbende. Het Hof heeft volgens dit meer subsidiaire standpunt beslist. Tegen de verwerping van het primaire en het subsidiaire standpunt van belanghebbende keert zich de klacht.

Volgens artikel 6.17, aanhef en lid 1, letter d, van de Wet behoren tot de voor aftrek in aanmerking komende specifieke zorgkosten de uitgaven die wegens ziekte of invaliditeit zijn gedaan voor onder meer andere hulpmiddelen. Het begrip ‘andere hulpmiddelen’ is ontleend aan het tot 1 januari 2001 geldende artikel 46, lid 3, letter a, van de Wet op de inkomstenbelasting 1964. De invoering van de Wet IB 2001 heeft geen wijziging gebracht in de betekenis van dit begrip voor de toepassing van de aftrek van specifieke zorgkosten. Zoals de Hoge Raad heeft geoordeeld in zijn arrest van 25 april 2001, nr. 36029, ECLI:NL:HR:2001:AB1297, BNB 2001/273, moet onder een ander hulpmiddel in de zojuist bedoelde zin worden verstaan een middel dat een bijzondere hoedanigheid bezit die meebrengt dat het alleen wordt gebruikt door zieke en/of invalide personen, dan wel naar zijn aard een door ziekte of invaliditeit gestoorde elementaire lichaamsfunctie kan overnemen. Middelen die niet op grond van het voorgaande gerekend kunnen worden tot de ‘andere hulpmiddelen’ worden op grond van het tweede lid van artikel 6.17 van de Wet toch als zodanig aangemerkt wanneer zij de persoon in staat stellen tot het verrichten van een normale lichaamsfunctie waartoe hij zonder dat middel niet in staat zou zijn.

Een woning voorziet naar haar aard in de huisvestingsbehoefte van haar bewoner. De kosten die verband houden met de verwerving en het aanhouden van een woning kunnen daarom niet gerekend worden tot de uitgaven wegens ziekte of invaliditeit. Dit geldt ook voor een mantelzorgwoning, waarnaartoe een persoon verhuist omdat hij in die mantelzorgwoning minder dan in zijn voormalige woning gehinderd wordt door aantasting van zijn lichaamsfuncties als gevolg van ziekte of invaliditeit, en ook voor een mantelzorgwoning waarnaartoe een persoon verhuist omdat anderen daar beter voor hem kunnen zorgen.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen in 2.3.2 heeft het Hof terecht geoordeeld dat de kosten die belanghebbende heeft gemaakt ter zake van de aanschaf en het plaatsen van de mantelzorgwoning niet kunnen worden gerekend tot de uitgaven die zij wegens ziekte of invaliditeit heeft gedaan voor andere hulpmiddelen. In zoverre faalt de klacht.

De klacht kan voor het overige evenmin tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien artikel 81, lid 1, van de Wet op de rechterlijke organisatie, geen nadere motivering, nu de klacht in zoverre niet noopt tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.