Rb. Maastricht, 27-02-2012, nr. 03-706108-11

De zaak is inhoudelijk behandeld op de zittingen van 30 september 2011 en 13 februari 2012, waarbij de officier van justitie, de verdediging en de verdachte hun standpunten kenbaar hebben gemaakt.

De tenlastelegging is als bijlage aan dit vonnis gehecht.

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat verdachte:

Feit 1: meermalen of eenmaal samen met een ander of anderen harddrugs met de stoffen PMMA, MDMA en/of amfetamine, heeft gedeald,

Feit 2: wist dat de pillen met de stoffen PMMA en MDMA, die hij van 21 maart 2011 tot en met 30 maart 2011 samen met een ander of anderen heeft gedeald en/of uitgedeeld, schadelijk waren voor het leven of de gezondheid en dat heeft verzwegen, waardoor [naam slachtoffer] is overleden.

Feit 3: wist dat de pillen met de stoffen PMMA en MDMA, die hij van 2 april 2011 tot en met 20 juni 2011 samen met een ander of anderen heeft gedeald en/of uitgedeeld, schadelijk waren voor het leven of de gezondheid en dat heeft verzwegen.

Feit 4: samen met een ander of anderen op 30 maart 2011 in het bezit was van diverse harddrugs.

Feit 5: samen met een ander of anderen op 20 juni 2011 in het bezit was van diverse harddrugs.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht alle tenlastegelegde feiten wettig en overtuigend bewezen.

Ten aanzien van de feiten 2 en 3 heeft hij zijn mening gebaseerd op het volgende.

Verdachte heeft verklaard dat hij twintig klavertjespillen heeft verkocht aan [partner van slachtoffer], de partner van de overleden [naam slachtoffer]. Vlak voor deze verkoop, op 26 maart 2011, had hij van iemand een sms-bericht ontvangen waarin hij er op attent werd gemaakt dat er mensen “kapot zijn gegaan” aan de klavertjespillen. Verdachte heeft daarop geantwoord dat hij niets anders had dan klavertjes en dat de verzender van de sms maar wat moest laten horen. Vervolgens heeft hij kort daarna, in een tijdsbestek van 24 uur, tweemaal tien van deze pillen, plus een hoeveelheid amfetamine, verkocht aan [partner van slachtoffer], zonder dat hij de pillen vooraf had laten testen en zonder te vermelden dat die pillen slecht of gevaarlijk zouden zijn. Hij heeft slechts gezegd dat ze sterk waren en dat [partner van slachtoffer] en zijn vriendin er rustig mee aan moesten doen.

Verdachte heeft verklaard dat hij niet geloofde wat in het sms-bericht over het gevaar werd vermeld, omdat mensen zoveel zeggen. Hij had de pillen ook laten gebruiken door een vriend van hem. Verder heeft hij verklaard dat hij meteen had gezien dat de pillen niet goed waren, vanwege de geur of iets dergelijks. Ook wist hij uit de media dat PMMA een vervangende stof is voor MDMA in xtc-pillen.

Verdachte wist dus volgens de officier van justitie dat de pillen die hij aan [partner van slachtoffer] verkocht gevaarlijk konden zijn en hij heeft de schadelijke gevolgen er van niet specifiek benoemd.

Uit onderzoek is gebleken dat bij gebruik van PMA, een stof die nauw verwant is aan PMMA, het risico op acute toxiciteit groot is, omdat het verkocht wordt als XTC en de gebruiker de gebruikelijke roes niet binnen de gebruikelijke tijd ervaart. De gebruiker zal dan meer pillen innemen en in de plaats van de gewenste effecten, ongewenste effecten ervaren, die schadelijk zijn voor het leven of de gezondheid van de betreffende gebruiker.

Verdachte had daarnaast ook rekening moeten houden met het redelijkerwijs voorzienbare gebruik van de pillen door [partner van slachtoffer] en zijn vriendin. Hij verklaart dat hij wist dat zij met zijn tweeën een feestje gingen bouwen omdat ze pas verloofd waren.

Op grond van de bevindingen van de deskundige [naam deskundige] concludeert de officier van justitie dat het innemen van meer dan een pil behoort tot het redelijkerwijs voorzienbaar gebruik van XTC. Bij PMMA is aannemelijk dat een koper nog sneller meerdere tabletten gaat nemen, als gevolg van de uitgestelde en andere werking ervan.

Toxicologe [naam deskundige 2] concludeert in haar deskundigenrapport dat de hoge concentratie PMMA in het bloed van het slachtoffer [naam slachtoffer] past in de range van dodelijk verlopen intoxicaties, en ook hoger is dan de concentraties in het bloed van 22 niet dodelijk verlopen intoxicaties. De officier van justitie heeft hieruit geconcludeerd dat met name de concentratie PMMA in het bloed van [naam slachtoffer] met een grote mate van waarschijnlijkheid dodelijk is geweest.

Uit verklaringen van de getuigen [naam getuige 1] en [naam getuige 2], alsmede uit de eigen verklaring van verdachte is gebleken dat verdachte – ondanks dat hij wist van het overlijden van [naam slachtoffer] en het verband dat de politie legde tussen dat overlijden en zijn pillen – dezelfde soort pillen heeft verkocht aan [naam getuige 1] en [naam getuige 2]. Verdachte heeft ook bij deze verkoop verzwegen dat de pillen schadelijke gevolgen voor de gezondheid of het leven konden opleveren.

Ten aanzien van feit 1 baseert de officier van justitie zijn mening op de bekennende verklaring van verdachte, de verklaring van getuige [partner van slachtoffer] dat hij al eens eerder bij verdachte harddrugs had gekocht, de tapgesprekken en de sms van 24 februari 2011 waarin aan verdachte wordt gevraagd of hij nog snoepjes heeft. Verdachte heeft verklaard dat met snoepjes XTC-pillen worden bedoeld.

Ten aanzien van de feiten 4 en 5 stoelt de officier zijn mening op het aantreffen van de in de tenlastelegging beschreven verdovende middelen, de rapportages van het Nederlands Forensisch Instituut (hierna: NFI) hieromtrent en de bekennende verklaring van verdachte ter zake.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw van verdachte heeft ten aanzien van de feiten 2 en 3 aangevoerd dat er geen sprake is van ‘schadelijke waar’ in de zin van artikel 174 van het Wetboek van Strafrecht. Ten aanzien van de schadelijkheid van de door verdachte verkochte pillen stelt zij dat hiervan eerst sprake zou zijn “indien deskundigen voldoende zekerheid kunnen bieden dat ieder redelijkerwijs voorzienbaar gebruik van deze stof de gezondheid in gevaar brengt of zelfs levensbedreigend is”. In de door verdachte verkochte pillen is een concentratie van 32 mg MDMA aangetroffen, hetgeen geen verhoogde concentratie is. Daarnaast is in de pillen de stof PMMA aangetroffen. Dat dit een levensgevaarlijke stof betreft, kan niet wetenschappelijk worden aangetoond. Er bestaan vele vragen over de stof PMMA, die niet beantwoord kunnen worden omdat er te weinig bekend is over de stof, terwijl de beantwoording van belang is om vast te kunnen stellen of er in casu sprake is van schadelijkheid van de pillen in de zin van artikel 174 van het Wetboek van Strafrecht. Uit het rapport van deskundige [naam deskundige 2], verwijzend naar recente studies uit Noorwegen en Israël, kan slechts de conclusie worden getrokken dat het gehalte PMMA dat is aangetroffen in het bloed van het slachtoffer [naam slachtoffer] past binnen de range van aangetroffen concentraties bij dodelijk verlopen intoxicaties. Op grond daarvan kan slechts in zijn algemeenheid gezegd worden dat het gebruik van PMMA en/of MDMA schade kan veroorzaken voor het leven of de gezondheid. Bij het innemen van een grote hoeveelheid kunnen deze stoffen schade veroorzaken of de dood ten gevolge hebben. De concentraties in de tabletten die verdachte heeft verkocht zijn echter lager dan gebruikelijk en lager dan de concentraties beschreven in de literatuur. Het slachtoffer moet dus veel pillen hebben gebruikt om tot een concentratie te komen die binnen de range valt van aangetroffen concentraties bij dodelijke slachtoffers. Uit de verklaring van deskundige [naam deskundige] blijkt dat gebruikers gemiddeld iets minder dan twee tabletten per sessie innemen. Het gebruik van tien pillen in een tijdsbestek van twaalf uur is dan ook geen gebruik waarmee een verkoper redelijkerwijs rekening dient te houden.

Het aantal pillen dat leidt tot schadelijkheid voor het leven of de gezondheid staat wetenschappelijk niet vast. Daarom is niet vast te stellen of gebruik waarmee redelijkerwijs rekening dient te worden gehouden reeds schadelijk is voor het leven of de gezondheid. Volgens de raadsvrouw kan reeds daarom een veroordeling wegens overtreding van artikel 174 van het Wetboek van Strafrecht niet volgen.

Verder heeft zij aangevoerd dat uit de verklaring van de partner van [naam slachtoffer] niet blijkt dat het uitblijven van het effect de reden was om nog meer pillen te nemen, nu [partner van slachtoffer] verklaarde dat zij in dezelfde roes wilden blijven.

Uit onderzoek van de patholoog blijkt dat [naam slachtoffer] is overleden aan intoxicatie. Ook het NFI noemt dit als doodsoorzaak. Er kan echter niet met voldoende zekerheid worden vastgesteld dat schadelijke gevolgen voor het leven of de gezondheid kunnen optreden als gevolg van gebruik van PMMA. Bovendien is het gebruik van de pillen door het slachtoffer [naam slachtoffer] niet van dien aard dat verdachte hiermee redelijkerwijs rekening moest houden. Niet alleen heeft zij tien pillen in een tijdsbestek van twaalf uur ingenomen, daarnaast heeft zij ook nog speed en alcohol geconsumeerd.

De raadsvrouw concludeert dan ook dat verdachte dient te worden vrijgesproken van het onder 2 en 3 tenlastegelegde, primair omdat de schadelijkheid niet met voldoende zekerheid kan worden bewezen, subsidiair omdat geen sprake is van gebruik waarmee verdachte redelijkerwijs rekening diende houden.

Meer subsidiair heeft de raadsvrouw aangevoerd dat verdachte niet wist dat de door hem verkochte pillen schadelijk waren. Hij had weliswaar een sms ontvangen met het bericht dat “die klavertjes” gevaarlijk (‘link’) waren en hij had op het nieuws gezien dat gewaarschuwd werd voor pillen die PMMA bevatten, maar die stof zou in pillen met groene klavertjes zitten, terwijl de pillen van verdachte wit van kleur waren. Bovendien hadden hij en [J.M.] dezelfde soort pillen gebruikt en geen verschil bemerkt met andere pillen. Ten aanzien van het tenlastegelegde is er aldus geen sprake van opzet, nu verdachte niet wist dat de pillen schadelijk konden zijn. Evenmin is er sprake van voorwaardelijk opzet, hetgeen blijkt uit het feit dat verdachte ook zelf de betreffende pillen heeft gebruikt en het onlogisch is dat hij de kans op de koop toenam om zelf te overlijden.

Ook ten tijde van de verkoop van pillen aan [naam getuige 1] en [naam getuige 2] wist verdachte niet dat de pillen schadelijk waren, omdat hij niet wist dat [naam slachtoffer] ten gevolge van gebruik van deze pillen was overleden. Door de politie was hem dan wel uitgelegd dat de werking van PMMA langzamer intreedt dan de werking van MDMA, waardoor de kans op een overdosis wordt vergroot, maar tegelijk werd aan hem medegedeeld dat, als zou blijken dat de dood van [naam slachtoffer] te maken had met het gebruik van de pillen hem alsnog dood door schuld zou worden tenlastegelegd. De schadelijkheid van de pillen stond dus niet vast toen verdachte daarna werd vrijgelaten.

Ten aanzien van de feiten 1, 4 en 5 heeft de raadsvrouw zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.

Het oordeel van de rechtbank

Ten aanzien van de feiten 2 en 3

Op 30 maart 2011 om 01.50 uur is door een arts verbonden aan het Orbis medisch centrum te Sittard de dood vastgesteld van [naam slachtoffer]. Vervolgens is een forensisch onderzoek verricht naar haar onnatuurlijke dood. Uit informatie bleek dat [naam slachtoffer] en haar vriend [partner slachtoffer] op 29 maart 2011 vanaf 11:00 uur elk tien zgn. XTC-pillen hadden ingenomen in zijn woning in Puth.

Verdachte heeft verklaard dat hij eind maart 2011 van ene [T.] 100 XTC-pillen heeft gekocht en dat hij uit deze partij 20 pillen aan [partner slachtoffer] heeft verkocht. Het restant bewaarde hij thuis in een plastic zak die hij in een witte laptoptas had gestopt. Op 29 maart 2011 heeft hij 10 pillen aan [partner slachtoffer] geleverd, in diens woning in Puth. De dag ervoor had [partner slachtoffer] zelf al 10 pillen bij hem gehaald.

[partner slachtoffer] heeft verklaard dat hij op 28 maart 2011 10 pillen had gekocht bij [naam verdachte]. Deze pillen hebben [naam slachtoffer] en hij op 29 maart 2011 ingenomen. Diezelfde dag heeft hij nogmaals 10 pillen bij [naam verdachte] besteld en die pillen heeft [naam verdachte] ’s avonds tussen 18.00 en 19.00 uur bij hem thuis in Puth afgeleverd. Diezelfde avond hebben [naam slachtoffer] en hijzelf van deze laatste partij ieder vijf pillen ingenomen.

Bij de doorzoeking van de woning van verdachte op 30 maart 2011 heeft de politie in een gripzakje, dat was gestopt in een witte laptoptas, 61 witte klavertjespillen aangetroffen.

Uit het rapport van NFI is gebleken dat een monster uit deze aangetroffen pillen circa 35 mg PMMA en circa 32 mg MDMA bevat.

Gezien de tenlastelegging ziet de rechtbank zich thans gesteld voor de volgende vragen:

Is [naam slachtoffer] overleden als gevolg van het gebruik van deze pillen?

De rechtbank overweegt hiertoe als volgt.

[partner van slachtoffer] heeft verklaard dat [naam slachtoffer] en hij na het gebruik van de laatste pillen, rond 23:00 uur, uitgeteld op de bank lagen. Op een gegeven moment zag hij dat [naam slachtoffer] op de bank lag en met haar armen en benen zwaaide. Hij raakte in paniek omdat dat niet normaal was. Hij deed water in haar gezicht om haar af te koelen en ging iets te drinken voor haar halen. Toen hij terugkwam zag hij bloed uit haar neus komen en heeft hij 112 gebeld. Hij heeft haar gereanimeerd. Zij hebben elk tien pillen gebruikt. Ook hebben zij allebei een halve gram speed gebruikt. De pillen zagen er uit als afgeronde vierkantjes met een klavertje erop en waren gebroken wit van kleur. Hij heeft de pillen gekocht in de wijk [S.] van een verkoper die [naam verdachte] heet.

Getuige [naam getuige 4], ambulance-verpleegkundige, heeft verklaard dat hij op 30 maart 2011 naar het adres [adres partner slachtoffer] is gestuurd in verband met het onwel worden van een 20-jarige vrouw. Het ambulancepersoneel heeft de reanimatie van [naam slachtoffer] overgenomen en haar daarna naar het ziekenhuis in Sittard gebracht. Op 30 maart 2011 om 01:50 uur heeft de aldaar dienstdoende arts haar dood vastgesteld. Beide ouders hebben het stoffelijk overschot geïdentificeerd als [naam slachtoffer].

Radioloog [naam radioloog] heeft op basis van een CT-bodyscan d.d. 30 maart 2011 geconcludeerd dat sprake was van uitgebreide pulmonale afwijkingen, die verklaard kunnen worden op basis van een intoxicatie van amfetaminederivaten. Zij kunnen eveneens worden verklaard op basis van een ernstige pneumonie.

In het aanvullend verslag van patholoog [naam patholoog] d.d. 8 juni 2011 vermeldt zij dat door toxicologisch onderzoek van het bloed van [naam slachtoffer] vergiftiging met amfetamine-achtigen is aangetoond en op basis van gerechtelijke sectie een ziekelijke afwijking als doodsoorzaak of als belangrijke bijdrage aan het overlijden is uitgesloten.

In het definitieve sectierapport en toxicologisch onderzoek van het NFI is als conclusie vermeld: “bij sectie op het lichaam van [naam slachtoffer] passen de sectiebevindingen bij overlijden door intoxicatie met verschillende amfetamineachtige stoffen. Een andere doodsoorzaak is niet aanwijsbaar”.

[naam deskundige 2] heeft, op verzoek van de rechtbank in het kader van de heropening van het onderzoek, een aanvullend toxicologisch onderzoek in het lichaamsmateriaal van [naam slachtoffer] uitgevoerd. Uit haar op 6 februari 2012 uitgebrachte rapport blijkt dat de concentratie PMMA in [naam slachtoffer]s bloed dat via de politie was verkregen 2,8 mg/l en in het hartbloed 3,0 mg/l bedroeg. Het MDMA-gehalte in het bloed dat via de politie was verkregen bedroeg 2,5 mg/l, in het hartbloed was de concentratie MDMA 2,8 mg/l.

In het (aanvullende) rapport van [naam deskundige 2] is vermeld dat uit recent onderzoek in Noorwegen is gebleken dat de gemeten concentraties PMMA bij de 12 dodelijke intoxicaties varieerden van 0,17 tot 3,3 mg/l, met een middelste waarde van 1,92 mg/l. De gemeten concentraties PMMA in het femoraalbloed van de 22 niet dodelijk verlopen intoxicaties varieerden van 0,01 tot 0,65 mg/l met een middelste waarde van 0,07 mg/l. Uitgaande van een verhouding tussen concentraties in hartbloed en perifeerbloed van 2,5 gemeten in één casus worden de concentraties PMMA in hartbloed bij deze 22 niet dodelijk verlopen intoxicaties geschat op ongeveer 0,025 tot1,6 mg/l. [naam deskundige 2] heeft vermeld dat uit een ander recent onderzoek, dat in Israel is verricht, is gebleken dat de concentratie PMMA in het bloed van 24 dodelijk verlopen intoxicaties met PMMA varieerde van 0,35 tot 0,24 mg/l.

Volgens [naam deskundige 2] passen zowel de gemeten concentratie PMMA in het hartbloed van [naam slachtoffer] als de gemeten concentratie PMMA in haar bloed dat via de politie werd verkregen - welk bloed volgens [naam deskundige 2] vergelijkbaar is met femoraalbloed - in de range van concentraties gemeten bij dodelijk verlopen intoxicaties. Deze concentraties zijn hoger dan de range van concentraties gemeten in femoraalbloed van 22 niet dodelijk verlopen intoxicaties.

Deskundige [naam deskundige 2] concludeert - zakelijk weergegeven - dat de hoge concentraties van amfetamine, MDMA en PMMA passen bij de concentraties gemeten bij personen die zijn overleden ten gevolge van een overdosis. De gemeten concentraties amfetamine en MDMA overlappen echter met de concentraties die bij levenden zijn gemeten.

Uit het rapport van deskundige [naam deskundige 2] is de rechtbank gebleken dat de hoge concentraties PMMA en MDMA in het bloed van [naam slachtoffer] overeenkomen met vergelijkbare gevallen met een eveneens dodelijke afloop. Met name de buitengewoon hoge concentratie PMMA in het bloed van [naam slachtoffer] valt binnen de range van concentraties gemeten bij dodelijk verlopen intoxicaties.

De rechtbank acht het niet waarschijnlijk dat de intoxicatie waaraan [naam slachtoffer] is overleden, is ontstaan als gevolg van het gebruik van speed, omdat de in haar bloed aangetroffen hoeveelheid amfetamine van zeer geringe omvang is.

De hoge concentratie PMMA in het bloed van [naam slachtoffer] heeft naar het oordeel van de rechtbank in belangrijke mate geleid tot acute intoxicatie. Op grond hiervan is de rechtbank van oordeel dat [naam slachtoffer] is overleden als gevolg van het gebruik van de door verdachte verkochte pillen, die PMMA en MDMA bevatten.

Ten aanzien van het onder 3 tenlastegelegde merkt de rechtbank op dat door verdachte vier pillen werden verkocht, die door twee personen ([naam getuige 1] en [naam getuige 2]) zouden worden gebruikt. Naar het oordeel van de rechtbank betekent dit een gemiddeld gebruik van twee pillen per persoon. Gelet op hetgeen de deskundige [naam deskundige] heeft verklaard over het gemiddeld gebruik, kunnen twee pillen per persoon worden beschouwd als een redelijkerwijs door de verkoper te verwachten gebruik. Dit levert dan geen schadelijkheid in de zin van artikel 174 van het Wetboek van Strafrecht op, zodat verdachte van het onder 3 ten laste gelegde moet worden vrijgesproken.

Ten aanzien van de feiten 1, 4 en 5:

Evenals de officier van justitie en de verdediging acht de rechtbank deze feiten wettig en overtuigend bewezen, gelet op:

Ten aanzien van feit 1:

op 30 maart 2011 in de gemeente Sittard-Geleen opzettelijk aanwezig heeft gehad

De rechtbank:

Vrijspraak