Hof 's-Hertogenbosch, 11-04-2006, nr. C0400380

In r.o. 3.3 van het vonnis heeft de rechtbank vastgesteld van welke feiten in dit geschil wordt uitgegaan. Zowel [appellant] als [geïntimeerde] hebben tegen die feitenvaststelling een grief gericht. Het hof zal de feiten, voor zover nodig met inachtneming van de door partijen naar voren gebrachte bezwaren, opnieuw vaststellen. Daarmee zijn de grieven I in principaal appel en 1 in incidenteel appel behandeld.

Het gaat in dit hoger beroep om het volgende.

[appellant] heeft [geïntimeerde] bij exploit van 27 maart 2002 gedagvaard en gevorderd, kort weergegeven, te verklaren voor recht dat de stallingsovereenkomst is ontbonden per 24 oktober 2001, althans deze overeenkomst te ontbinden, en [geïntimeerde] te veroordelen tot afgifte van Jolita aan [appellant] op straffe van een dwangsom, en [geïntimeerde] te veroordelen tot betaling van E. 2.293,65 met rente.

[geïntimeerde] heeft in reconventie, na wijziging van eis, gevorderd (kort weergegeven) primair te verklaren voor recht dat [geïntimeerde] voor 50% mede-eigenaar is van Jolita, subsidiair [appellant] te veroordelen om aan [geïntimeerde] te betalen een bedrag van f 70.000,--, [appellant] te veroordelen tot schadevergoeding, en het beslag tot afgifte op Jolita op te heffen en te bepalen dat Jolita wordt teruggegeven aan [geïntimeerde].

De rechtbank heeft bij het in hoger beroep bestreden vonnis van 14 januari 2004 geoordeeld dat [appellant] gerechtigd was de stallingsovereenkomst per 24 oktober 2001 te ontbinden aangezien de rechtbank op grond van de bevindingen van [dierenarts 1] en [dierenarts 3] oordeelde dat Jolita niet geschikt was voor de springsport. De door [appellant] gevorderde buitengerechtelijke kosten achtte de rechtbank als niet weersproken toewijsbaar. De door [appellant] aan [geïntimeerde] te betalen vergoeding wegens de door [geïntimeerde] voor Jolita gemaakte kosten heeft de rechtbank gesteld op f 38.000 (E. 17.243,65). De rechtbank heeft het beroep van [geïntimeerde] op dwaling en bedrog bij de totstandkoming van de stallingsovereenkomst, en op wanprestatie door [appellant] en dientengevolge door [geïntimeerde] geleden schade, verworpen.

Aldus heeft de rechtbank in conventie voor recht verklaard dat de stallingsovereenkomst op 24 oktober 2001 is ontbonden, is [geïntimeerde] veroordeeld tot afgifte van Jolita aan [appellant] op straffe van een dwangsom van E. 500,-- per dag, en is aan [appellant] terzake buitengerechtelijke kosten een bedrag van E. 2.293,65 met rente toegewezen. [geïntimeerde] werd in conventie veroordeeld in de proceskosten en in de kosten van sequestratie vanaf 1 januari 2003.

In reconventie heeft de rechtbank [appellant] veroordeeld tot betaling aan [geïntimeerde] van een bedrag van E. 17.243,65 met rente, de overige vorderingen van [geïntimeerde] afgewezen, en [appellant] veroordeeld in de proceskosten in reconventie.

De vorderingen die partijen, en in het bijzonder [geïntimeerde], hebben ingesteld laten zich niet gemakkelijk lezen en wisselen in de loop van de procedure, zowel wat de bedragen als wat de daaraan ten grondslag gelegde stellingen betreft.

Het hof is tot de conclusie gekomen dat [geïntimeerde] de in eerste aanleg ingestelde vorderingen sub A t/m D (zie conclusie van eis in reconventie blz. 15) niet langer heeft gehandhaafd en deze deels heeft opgenomen in en vervangen door zijn uit zes onderdelen bestaande vordering in incidenteel hoger beroep:

Het hof zal eerst de derde incidentele grief van [geïntimeerde] behandelen, aangezien die de verste strekking heeft. [geïntimeerde] klaagt daar over de afwijzing door de rechtbank van zijn vordering uit hoofde van dwaling en bedrog. [geïntimeerde] stelt dat hij dacht een paard in training te krijgen dat door training in waarde zou stijgen en zo spoedig mogelijk, mede ten voordele van [geïntimeerde], zou worden verkocht, en stelt dat hij dacht dat hij samen met [appellant] kon beslissen over het paard. Verder stelt hij te hebben gedacht dat zijn kosten niet boven de f 40.000,-- zouden uitstijgen, en stelt hij dat hij is afgegaan op de mededeling van [appellant] dat het paard gezond was; hij stelt het rapport van [dierenarts 1] uit 1997 niet tevoren te hebben gezien. [geïntimeerde] vordert terzake primair E. 87.491,62 (gemiste winst, gederfde trainingvergoedingen, gederfde verkoopcommissie en juridische bijstand) en subsidiair E. 61.764,62 (onderhoudskosten Jolita en waarde gemist veulen van Jolita) met rente (mva/incidenteel appel 81 en 82).

Het hof is evenwel van oordeel dat [geïntimeerde] geen belang heeft bij een beoordeling van de vraag of hij bij het sluiten van de stallingsovereenkomst heeft gedwaald of bedrogen is, nu [geïntimeerde] geen vordering tot vernietiging van de stallingsovereenkomst heeft ingesteld.

Aan een beoordeling van zijn schadevergoedingsvordering op grond van dwaling of bedrog komt het hof evenmin toe, nu schadevergoeding alleen zou kunnen worden toegewezen indien zich tevens een onrechtmatige daad zou hebben voorgedaan, maar [geïntimeerde] zulks ook in hoger beroep niet heeft gesteld.

Reeds op deze gronden faalt de derde grief van [geïntimeerde].

Ten overvloede overweegt het hof dat [geïntimeerde] in eerste aanleg (cvd/r 7, 9) zelf heeft gesteld dat hij, [geïntimeerde], om röntgenologische keuring van Jolita voorafgaand aan het sluiten van de stallingsovereenkomst heeft gevraagd, en dat hij in elk geval de röntgenfoto's heeft gezien. Als [geïntimeerde] zich niet in staat achtte die foto's te beoordelen had hij daarbij deskundige hulp kunnen en moeten inroepen, nu hij kennelijk een voorafgaande röntgenologische keuring wel van belang achtte. Als hij het bij de foto's behorende rapport (1 bladzijde) van [dierenarts 1] van 2 juni 1997 toen niet heeft gezien - hetgeen [appellant] betwist - had [geïntimeerde] daarnaar moeten vragen, nu hij ermee bekend was dat dat rapport bestond en het zelfs op zijn eigen verzoek was opgemaakt.

Uitgangspunt: beëindiging overeenkomst

Het hof neemt bij zijn beoordeling van het geschil tot uitgangspunt de afspraken die partijen ter zitting van de rechtbank Breda van 24 oktober 2001 in de bodemprocedure met rolnr. 81568/HA ZA 00-434 hebben gemaakt. In die procedure was inzet, zowel in conventie als in reconventie, de vraag of de stallingsovereenkomst al dan niet was beëindigd.

Partijen hebben toen afgesproken dat de röntgenfoto's van het paard uit 1997 en van juni (per abuis is vermeld: juli) 2001 ter beoordeling aan de faculteit Diergeneeskunde te Utrecht zouden worden gezonden, en dat er een klinisch onderzoek inclusief bloedafname zou worden verricht door een in onderling overleg aan te wijzen dierenarts, beide onderzoeken met de vraag of het paard Jolita geschikt is om aan de springsport deel te nemen. De strekking van die overeenkomst is zonder twijfel, dat van de uitslag van die onderzoeken zou afhangen of de stallingsovereenkomst zou worden voortgezet. Partijen zijn immers overeengekomen dat met de uitvoering van deze afspraken hun geschil, dat het al dan niet voortzetten van de overeenkomst betrof, zou zijn geregeld. Dat partijen nog een extra voorziening hebben opgenomen voor het geval de overeenkomst zou voortduren - en Jolita dus zou zijn "goedgekeurd" - betekent niet, zoals [geïntimeerde] bepleit (mva/incidenteel appel sub 24, 55), dat het gevolg van de situatie dat Jolita ongeschikt zou worden geacht voor wat betreft het voortduren van de overeenkomst ongeregeld is gelaten. [geïntimeerde] is er overigens in eerste aanleg ook van uitgegaan, dat bij (volgens hem: permanente) ongeschiktheid van Jolita de overeenkomst zou zijn ontbonden (cvd/r 53).

Partijen hebben zich in deze overeenkomst mitsdien vooraf geconformeerd aan de daar afgesproken onderzoeken en onderzoeksvraag, en daarvan laten afhangen of de stallingsovereenkomst zou worden voortgezet of niet.

[geïntimeerde] kan zich er daarom niet op beroepen dat een andere onderzoeksvraag aan de overeengekomen deskundigen had moeten worden voorgelegd.

Dat het hof de afspraken van 24 oktober 2001 tot uitgangspunt neemt brengt ook mee, dat het hof verder geen aandacht zal schenken aan de rechtsgevolgen van hetgeen vóór die datum is gebeurd, zoals onder meer de door [appellant] gestelde opzegging van de overeenkomst na 2 jaar en de daarop volgende opvordering door hem van Jolita, waaraan [geïntimeerde] geen gehoor heeft gegeven. Met de overeenkomst van 24 oktober 2001 hebben partijen immers ook te kennen gegeven dat zij ervan uitgaan dat de stallingsovereenkomst op dat moment nog bestond, en dat zij de voortzetting ervan afhankelijk maakten van de uitkomsten van de overeengekomen onderzoeken.

Overeenkomstig de afspraken op 24 oktober 2001 zijn de röntgenfoto's gezonden naar [dierenarts 3] van de faculteit Diergeneeskunde te Utrecht en is klinisch onderzoek bij Jolita verricht door [dierenarts 1]. De onderzoeksresultaten dateren van resp. 1 en 11 februari 2002 en van 19/21 december 2001 (vgl. r.o. 4.2 sub i en j hierboven).

De conclusie hieruit kan geen andere zijn dan dat Jolita toen door deze deskundigen niet geschikt geacht werd voor de springsport. [dierenarts 1] verklaart immers dat het paard RV kreupel was en dat het hem duidelijk lijkt dat het zo niet voor de sport kan worden ingezet. [dierenarts 3] categoriseert het linkerstraalbeen als 2 en het rechter straalbeen als 3, en stelt voorts dat hij de gestelde vraag, puur op grond van röntgenfoto's, niet kan beoordelen, omdat dat in samenhang met de klinische bevindingen beoordeeld moet worden. Hij vermeldt nog wel dat klasse 3 voor gebruik in de sport niet bij voorbaat onaanvaardbaar hoeft te zijn, mits de klinische bevindingen dat rechtvaardigen en het paard tijdens dat onderzoek absoluut geen afwijkingen vertoont.

Dat laatste was, voegt het hof toe, bij Jolita echter geenszins het geval, naar blijkt uit het rapport van [dierenarts 1].

Na kennisname van het oordeel van [dierenarts 1] verklaart [dierenarts 3] dat hij aan het oordeel van [dierenarts 1] niets heeft toe te voegen.

De uitslag van het overeengekomen onderzoek was mitsdien negatief. Of het paard eventueel na behandeling nog (enige tijd) geschikt gemaakt zou kunnen worden voor de springsport doet niet terzake nu de overeengekomen onderzoeksvraag zo niet luidde.

Dat later andere dierenartsen ([dierenarts 4], 15 februari 2002; [dierenarts 5], 14 maart 2002) verklaringen hebben afgelegd die niet precies hetzelfde luiden als die van [dierenarts 1] (december 2001) en [dierenarts 3] (februari 2002) doet daaraan niet af, nu partijen immers zijn overeengekomen zich neer te leggen bij de uitkomst van het onderzoek van [dierenarts 1] en [dierenarts 3].

Overigens blijkt uit de verklaring van [dierenarts 5] dat Jolita alleen na toediening van bepaalde middelen een vrij gunstige prognose kreeg, en dan nog "mits goed management" - waaronder kennelijk ook te verstaan het verder toedienen van middelen - zou plaatsvinden. De verklaring van [dierenarts 7] (19 april 2004) die tot een slechte prognose als sportpaard concludeert en het paard ook in de toekomst niet meer geschikt acht in de sport, tenzij met behulp van doping, is daarmee in overeenstemming. Gezien het vorenstaande zal het hof het bewijsaanbod van [geïntimeerde] zoals geformuleerd in punt 67 mva/incidenteel appel als niet terzake dienend passeren.

Het gevolg is, dat op grond van de overeenkomst van 24 oktober 2001 de stallingsovereenkomst is beëindigd, en wel vanaf het moment dat vaststond dat Jolita niet geschikt was voor de sport. Het hof stelt die datum op 13 februari 2002, toen [appellant] per faxbericht van die datum de overeenkomst heeft beëindigd (mva in inc.appel sub 46). De rechtbank overweegt ten onrechte dat sprake zou zijn van "ontbinding" (art. 6:265 BW) van de overeenkomst; van tekortkoming en verzuim is hier immers geen sprake; partijen zijn simpelweg overeengekomen hun overeenkomst als zich bepaalde omstandigheden zouden voordoen, niet voort te zetten. Waar de rechtbank in het dictum van het beroepen vonnis de overeenkomst ontbonden verklaart, zal het hof derhalve lezen dat de overeenkomst is beëindigd. Aldus gelezen is de vordering van [appellant] sub 1 terecht toegewezen.

Uit het voorgaande volgt, dat de tweede incidentele grief van [geïntimeerde], voor zover die is gericht tegen het oordeel van de rechtbank dat de overeenkomst is ontbonden, naar de letter genomen weliswaar slaagt; dat kan [geïntimeerde] echter niet baten, nu het hof heeft vastgesteld dat de overeenkomst is beëindigd.

Mede-eigenaarschap [geïntimeerde]?

Wat betreft de vordering sub 1 van [geïntimeerde] (de verklaring voor recht omtrent zijn 50% mede-eigenaarschap) overweegt het hof dat uit de overeenkomst tussen partijen moet worden afgeleid dat hier slechts een (dubbel) voorwaardelijk mede-eigendom is bedoeld, namelijk indien en voor zover tijdens de looptijd van de overeenkomst verkoop van Jolita zou plaatsvinden en dan nog voor zover die verkoop voor een bedrag boven de f 80.000,-- zou geschieden. De overeenkomst bevat immers de zinsnede "Dit (het mede-eigenaarschap, hof) is pas relevant bij eventuele verkoop boven f 80.000,-."

Uit de strekking van de overeenkomst moet bovendien worden afgeleid, dat verkoop van Jolita niet het hoofddoel van de overeenkomst was. Overeengekomen was immers dat Jolita gedurende zes jaar bij [geïntimeerde] zou worden gestald, waarna het paard bij [geïntimeerde] zou terugkeren. Tussentijds zou nog twee maal de gelegenheid zijn de afspraken te herzien. Partijen hebben enkel rekening gehouden met de mogelijkheid van verkoop (" ......bij eventuele verkoop....").

Nu verkoop (boven de f 80.000,--) tijdens de loop van de overeenkomst niet heeft plaatsgevonden is [geïntimeerde] geen mede-eigenaar geworden en moet de gevraagde verklaring voor recht worden afgewezen.

Ongedaanmakingsverplichtingen?

De tweede grief van [appellant] is gericht tegen de toewijzing door de rechtbank aan [geïntimeerde] van een bedrag van

[geïntimeerde] heeft in het kader van zijn tweede grief primaire en subsidiaire vorderingen tot schadevergoeding ten bedrage van E. 87.491,62 resp. E. 61.764,62 met rente ingesteld met als grondslag wanprestatie door [appellant]. Deze wanprestatie bestaat volgens [geïntimeerde] hieruit - kort weergegeven - dat [appellant] hem een paard in training heeft gegeven dat niet gezond was, en dat [appellant] heeft verhinderd dat de stallingsovereenkomst werd verwezenlijkt door niet mee te werken aan verkoop tegen een hoge vraagprijs, waardoor hij heeft verhinderd dat [geïntimeerde] winst maakte, terwijl hij [geïntimeerde] tenslotte enorm op kosten heeft gejaagd wegens juridische bijstand (vgl. mva/incidenteel appel 80-82 en r.o. 4.4.2). Als gevolg van dat alles mist [geïntimeerde] bovendien het hem in het geval dat Jolita niet verkocht zou worden toegezegde veulen, waarvan [geïntimeerde] de waarde stelt op E. 30.000,--.

Naar het oordeel van het hof faalt dit beroep op wanprestatie echter.

Uit de keuring door [dierenarts 1] in juni 1997 kan niet worden afgeleid dat het paard toen niet geschikt geacht werd voor de sport, ook al werden de spronggewrichten LA en RA toen ingedeeld in klasse 3 en de sesambeentjes LV en RV in klasse 1-2. Blijkens de toelichting is klasse 2 "voldoende" en brengt klasse 3 wel een verhoogd risico mee, maar dat wordt acceptabel geacht als de overige bevindingen dat rechtvaardigen. Omtrent die "overige bevindingen" in juni 1997 is niets gesteld of gebleken - met name is door [geïntimeerde] niet gesteld dat Jolita in juni 1997 kreupel was -, terwijl [geïntimeerde] op dat punt geen concreet bewijsaanbod heeft gedaan. Bovendien heeft [geïntimeerde] zelf gesteld dat Jolita de eerste jaren met succes in wedstrijden optrad, hetgeen er niet op wijst dat zij reeds in 1997 ongeschikt was voor de sport. De redenering van [geïntimeerde] dat [dierenarts 3] in zijn rapport van 1 februari 2002 schrijft dat het röntgenologisch beeld tussen juni 1997 en juni 2001 niet is veranderd en dat dus de situatie in 1997, anders dan [dierenarts 1] toen vermeldde, al even "slecht" was als in 2001, wordt door het hof verworpen. De opmerking van [dierenarts 3] is aldus te zeer uit zijn verband gerukt om daaraan de door [geïntimeerde] gewenste consequentie te kunnen verbinden, terwijl bovendien door verschillende dierenartsen is vermeld - en door [geïntimeerde] niet is bestreden - dat een röntgenologische uitkomst alleen kan worden geïnterpreteerd in samenhang met een klinisch onderzoek, dat - zoals gezegd - over de situatie per juni 1997 ontbreekt. [geïntimeerde] kan [appellant] derhalve niet verwijten dat hij hem in 1997 een niet gezond paard in training heeft gegeven.

Ook het verwijt dat [appellant] de uitvoering van de overeenkomst heeft verhinderd (zie tweede deel van grief 2 in het incidenteel appel), gaat niet op. In r.o. 4.5.7 heeft het hof reeds geoordeeld dat verkoop van Jolita niet het hoofddoel van de overeenkomst was. [appellant] was mitsdien niet verplicht in te gaan op een voorstel tot verkoop door [geïntimeerde]. Pogingen van [appellant] om het paard na het onderzoek van [dierenarts 3] in februari 2002 weer onder zich te krijgen, waaronder de sequestratie, kunnen niet als een tekortschieten door [appellant] in de nakoming van de overeenkomst worden aangemerkt, nu de overeenkomst tussen partijen toen immers beëindigd was.

Vóór 24 oktober 2001, reeds in 2000, is tussen partijen kennelijk al het nodige ongenoegen ontstaan, maar uit hetgeen [geïntimeerde] daarover stelt kan het hof niet afleiden dat [geïntimeerde] daardoor belemmerd werd bij de uitvoering van de stallingsovereenkomst.

Met betrekking tot het ophalen door [appellant] van het paard uit de stal van [geïntimeerde] op 10 juni 2001 overweegt het hof dat gelet op het vonnis in kort geding van 21 juni 2001, waarbij [appellant] zich heeft neergelegd, weliswaar geoordeeld moet worden dat [appellant] daarmee strikt genomen in strijd met zijn verplichtingen uit de overeenkomst handelde, maar dat de gevorderde schadeposten daarmee niet in causaal verband staan, zodat die schade op deze grond niet toewijsbaar is. Zonder toelichting, die ontbreekt, is immers niet begrijpelijk dat [geïntimeerde] verkoopcommissie of stallingskosten van derden heeft gemist, of dat hem geen veulen van Jolita is toegevallen, door de afwezigheid in zijn stal van Jolita gedurende twee weken.

Wel is de gevorderde verklaring voor recht in zoverre toewijsbaar (zie r.o. 4.6.5).

De kosten van juridische bijstand in die periode (11 tot 19 juni 2001) zijn kosten die zijn begrepen in de ten laste van [appellant] uitgesproken kostenveroordeling in het kort gedingvonnis van 21 juni 2001 en mitsdien niet afzonderlijk toewijsbaar.

Onvoorziene omstandigheden

Partijen hebben destijds afgesproken dat [geïntimeerde] de kosten van verzorging en stalling van Jolita zou dragen, waartegenover [geïntimeerde] in geval van verkoop voor een bedrag boven de f 80.000,-- zou delen in de verkoopprijs en in geval van terugkeer van Jolita in de stal van [appellant], recht zou hebben op het eerste veulen. De voortijdige beëindiging van de overeenkomst zoals het hof die thans heeft aangenomen vormt evenwel een onvoorziene omstandigheid van dien aard dat [appellant] naar het oordeel van het hof naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten dat de bedoelde kosten ten laste van [geïntimeerde] blijven, nu [geïntimeerde] onder de huidige omstandigheden niet deelt in een verkoopopbrengst en geen aanspraak meer kan maken op het eerste veulen. [geïntimeerde] heeft in de conclusie van dupliek/repliek, sub 71 (slot) aanspraak gemaakt op een vergoeding voor deze situatie. Het hof leest in deze passage een beroep op art. 6:258 lid 1 en een verzoek van [geïntimeerde] om de gevolgen van de overeenkomst te wijzigen. Het hof vult, voor zover nodig, in die zin de rechtsgronden aan.

Het hof acht het wat de hoogte van deze vergoeding betreft redelijk om aan te sluiten bij het bedrag dat de sequester voor stalling en verzorging in rekening heeft gebracht, te weten E. 275,-- per maand, en wel over de periode 10 juni 1997 tot aan de datum van de beëindiging van de overeenkomst, 13 februari 2002. De kosten van verzorging en stalling van Jolita over de periode tussen het eind van de overeenkomst en de sequestratie (13 maart 2002) komen voor rekening van [geïntimeerde], omdat [geïntimeerde] Jolita na 13 februari 2002 aan [appellant] had moeten afgeven.

Naar het oordeel van het hof moeten de kosten in verband met training van Jolita en deelname van Jolita aan wedstrijden geacht worden te zijn gecompenseerd met het genot dat [geïntimeerde] van Jolita heeft gehad. Die kosten komen dus niet afzonderlijk voor vergoeding in aanmerking.

Daar staat tegenover dat de vordering van [appellant] wegens vergoeding van het genot dat [geïntimeerde] heeft gehad (vordering [appellant] sub 4a ad E. 3.750,--, subsidiair - voorwaardelijk - E. 42.750,--), evenmin toegewezen zal worden, aangezien die weer worden gecompenseerd met de kosten van training en deelname van Jolita aan wedstrijden.

Het hof stelt de totale vergoeding die [appellant] aan [geïntimeerde] dient te voldoen over deze 56 maanden mitsdien ex aequo et bono op euro 15.400,--.

Het bewijsaanbod van [geïntimeerde] (mva/inc.appel sub 100) met betrekking tot de waarde van het paard en de hoogte van de kosten van verzorging wordt als niet terzake dienend gepasseerd.

De kosten van de sequestratie ad E. 275,-- per maand over de periode 13 maart 2002 tot 1 november 2003 zullen te zijner tijd ten laste van [geïntimeerde] worden gebracht nu hij in deze periode ten onrechte heeft geweigerd Jolita aan [appellant] af te geven.

De primaire vordering sub 4 van [geïntimeerde] is niet toewijsbaar omdat de situatie dat de overeenkomst door tijdsverloop is geëindigd, zich niet voordoet.

Van de subsidiaire vordering sub 4 van [geïntimeerde], die uitgaat van ontbinding (lees: beëindiging) van de overeenkomst, is naast de zojuist berekende vergoeding van E. 15.400,-- toewijsbaar de verklaring voor recht dat [appellant] toerekenbaar tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst (vgl. r.o. 4.6.3), evenwel slechts gedurende de periode 10-21 juni 2001.

Wanprestatie door [geïntimeerde]?

[appellant] heeft in het kader van zijn vierde grief een vermeerderde vordering tot schadevergoeding ingesteld. Hij stelt dat [geïntimeerde] wanprestatie heeft gepleegd door Jolita pas op 1 november 2003 aan hem terug te geven in plaats van op 24 oktober 2001, en doordat hij Jolita als gevolg van een ontoereikende verzorging door [geïntimeerde] kreupel heeft teruggekregen terwijl Jolita dat bij de aanvang van de stallingsovereenkomst in 1997 niet was. [appellant] vordert te dezer zake primair een bedrag van E. 99.943,88, subsidiair E. 58.943,88 (gemist genot tegen E. 750,-- per maand, verlies waarde van het paard van E. 81.000,-- subs. E. 40.000,--, kosten onderzoek [dierenarts 7] en tandartskosten).

[geïntimeerde] heeft ten verwere aangevoerd dat [appellant] vanaf maart 2002 het genot heeft gehad, dat de gebreken aan het paard na de sequestratie zijn ontstaan, dat erfelijkheid een factor kan zijn bij het ontstaan van hoefkatrol, en dat hij de gevorderde schadebedragen betwist.

Het hof overweegt het navolgende.

Het paard is op stal bij [geïntimeerde] geweest van 10 juni 1997 tot 13 maart 2002 (sequestratie), met een korte onderbreking van ongeveer twee weken in juni 2001 toen het paard door [appellant] is opgehaald en weer teruggebracht na de uitspraak in kort geding van 21 juni 2001. [geïntimeerde] heeft wel gesteld dat het paard toen met staartexceem bij hem is teruggekomen, maar niet, althans niet voldoende feitelijk onderbouwd, dat in die twee weken de kreupelheid zou zijn ontstaan. Met die mogelijkheid houdt het hof dan ook geen rekening.

Op grond van de stallingsovereenkomst, die in zoverre gelijkenis vertoont met de overeenkomst van bewaarneming, rustte op [geïntimeerde] de verplichting het paard te verzorgen als een redelijk bekwaam handelend verzorger en trainer en het paard bij het einde van de overeenkomst (als het paard dan niet zou zijn verkocht) in goede staat aan [appellant] terug te geven. Teruggave in "dezelfde staat" is immers bij een levend dier niet goed denkbaar.

Ten aanzien van de vraag wat in dit geval onder "goede staat" moet worden verstaan, overweegt het hof dat het feit dat volgens de geraadpleegde deskundigen het paard niet (meer) geschikt is voor de springsport, op zichzelf niet meebrengt dat het paard niet in goede staat is teruggegeven. Maatgevend is of het paard is teruggegeven in een staat waarin [appellant] het op grond van een door [geïntimeerde] gedurende drie jaar deugdelijk nagekomen stallings- en trainingsovereenkomst en met inachtneming van de natuurlijke veroudering en slijtage van het paard mocht verwachten.

Op grond van de stallings-en trainingsovereenkomst kan [geïntimeerde] aansprakelijk zijn wegens ondeugdelijke nakoming, als de toestand van Jolita op 13 maart 2002 (de datum waarop Jolita de stal van [geïntimeerde] heeft verlaten) hetzij wat betreft de (on)geschiktheid voor de springsport, hetzij wat betreft de gezondheidstoestand, hetzij wat betreft beide, niet overeenstemt met de toestand die [appellant] bij een deugdelijke nakoming van die overeenkomst mocht verwachten. [geïntimeerde] is dan aansprakelijk voor de schade, voor zover die toestand een gevolg is van aan [geïntimeerde] toe te rekenen onoordeelkundige verzorging en training van Jolita.

Op [appellant] rust de last te bewijzen dat Jolita is teruggegeven in een toestand die hij, gelet op alle bovenbedoelde omstandigheden, niet hoefde te verwachten. Indien komt vast te staan dat dat het geval is rust op [geïntimeerde] de bewijslast dat hem dat niet is toe te rekenen en dat hij als een redelijk bekwaam handelend verzorger en trainer met Jolita is omgegaan.

Het hof zal ter beantwoording hiervan (een) deskundige(n) benoemen met het verzoek de hieronder te formuleren vragen te beantwoorden. De deskundige(n) zal/zullen de vragen in beginsel kunnen beantwoorden aan de hand van de reeds beschikbare rapportages over Jolita (zie r.o. 4.2 sub c, g, i, j, k, l en als de deskundige(n) dat nuttig acht(en), de rapportages die dateren van na de sequestratie, vermeld in r.o. 4.2 sub m, n en p). Het hof sluit een onderzoek van Jolita echter niet uit, als de deskundige(n) dat noodzakelijk zou(den) achten.

Deskundigenonderzoek

Het hof verzoekt partijen te laten weten of zij benoeming van één, dan wel van drie deskundigen wensen, en namen te noemen van personen die als zodanig benoemd zouden kunnen worden. Het hof dringt er sterk bij partijen op aan dat zij onderling te rade gaan en een gezamenlijk voorstel dienaangaande aan het hof voorleggen.

Het hof stelt voor de deskundige(n) de volgende vragen voor te leggen.

Partijen kunnen suggesties doen voor verder aan de deskundige(n) te stellen vragen.

Hebt u voor het overige nog opmerkingen waarvan u het nuttig acht dat het hof daarvan kennis neemt?