Hof 's-Hertogenbosch, 17-11-2015, nr. HD 200.155.006, 01

Voor het verloop van het geding tot aan het arrest van de Hoge Raad van 20 juni 2014 verwijst het hof naar de vonnissen van de rechtbank Zwolle-Lelystad, locatie Lelystad, van 16 februari 2011 en 7 september 2011 en de arresten van het hof Leeuwarden, thans hof Arnhem-Leeuwarden, van 22 mei 2012 en 23 april 2013, welke uitspraken hierna als volgt worden samengevat.

Bij vonnis van de rechtbank Zwolle-Lelystad, locatie Lelystad, van 7 september 2011 is [geïntimeerde] veroordeeld om aan de dochter te betalen, verkort weergegeven, haar aandeel in de nalatenschap van [erflater] , de moeder van de dochter, van € 18.442,37, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 30 augustus 1977 tot aan de dag der algehele voldoening. Voorts is [geïntimeerde] veroordeeld om aan de dochter te betalen haar aandeel in de KLM-uitkering van € 105.123,93 ter zake van het overlijden van de moeder van de dochter bij het vliegtuigongeval op 27 maart 1977 op Tenerife, te vermeerderen met een gemiddeld rendement van 8,5% per jaar vanaf 28 juli 1978 tot aan de dag der algehele voldoening.

Ten slotte is [geïntimeerde] veroordeeld in de beslag- en de proceskosten.

Bij arrest van 23 april 2013 heeft het hof Leeuwarden dit vonnis vernietigd en zijn de vorderingen van de dochter alsnog afgewezen. De dochter had haar eis in hoger beroep nog vermeerderd inzake de uitkering van de reisverzekering en zij had in incidenteel appel haar vordering ingesteld ter zake van de leningen.

Het hof oordeelde, kort samengevat, dat aan de door [geïntimeerde] uitgeoefende voogdij een einde is gekomen op 1 januari 1988 - de dag waarop de dochter door wetsbepaling meerderjarig is geworden - en dat elke rechtsvordering op grond van het gevoerde voogdijbewind reeds op

1 januari 1993 was verjaard, terwijl niet gesteld of gebleken was dat die verjaring was gestuit. Voorts oordeelde het hof dat er geen aanleiding bestond om de regeling omtrent verjaring buiten toepassing te laten op de grond dat de toepassing van die regeling naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.

Het toepasselijk wettelijk kader inzake de voogdij

Op [geïntimeerde] als voogd drukten onder meer de verplichtingen van Afdelingen 12 en 13 Titel 15 van boek 1 BW, zoals in 1977 van kracht. De wettelijke regeling van de voogdij voorzag in een aantal waarborgen ten behoeve van de minderjarige, onder meer door de verplichting voor de voogd een inventarisatie van het vermogen van de minderjarige te maken (artikel 1:338 lid 2 BW (oud)) en het vermogen als een goed voogd te beheren (artikel 1:337 lid 2 BW (oud)), alsmede de verplichting voor de voogd machtiging aan de kantonrechter te vragen voor daden van beschikking (artikel 1:345 BW, oud) en het vermogen doelmatig te beleggen (artikel 350 lid 1 BW (oud)). De voogd was gehouden machtiging van de kantonrechter te vragen voor iedere belegging anders dan op naam van de minderjarige op spaarrekeningen van aangewezen instellingen (artikel 1:350 lid 2 BW (oud)). [geïntimeerde] heeft geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid van artikel 1:358 lid 2 BW (oud) om de kantonrechter machtiging te verzoeken een vastgesteld bedrag ter zake van de kosten van verzorging en opvoeding van de dochter ten laste van haar vermogen te brengen.

In Afdeling 13 Titel 15 Boek 1 BW (oud) was de verplichting tot het doen van rekening en verantwoording vastgelegd in artikel 1:372 BW (oud), bij het einde der voogdij af te leggen aan de ‘meerderjarige gewordene’, ten overstaan van de kantonrechter (artikel 373 jo. 374 BW (oud)).

De naleving van de verplichtingen van het voogdijbewind door [geïntimeerde]

Het hof neemt het volgende als tussen partijen vaststaand in aanmerking.

In 1977 heeft [geïntimeerde] aan zijn verplichtingen als voogd voldaan door de akte van scheiding en deling van augustus 1977 en het verzoekschrift voor de in september 1977 aan hem verstrekte geldleningen aan de kantonrechter ter goedkeuring voor te leggen.

Voor de in juni 1978 aan hem verstrekte geldleningen heeft [geïntimeerde] eveneens toestemming aan de kantonrechter gevraagd evenals voor de schikking met de KLM van juni 1978.

[geïntimeerde] heeft het vermogen van de dochter zonder toestemming van de kantonrechter niet op de door de wet in artikel 1:350 lid 2 BW (oud) voorgeschreven wijze belegd door de gelden niet op een BEM-spaarrekening ten name van de minderjarige dochter te deponeren.

Naar het hof uit de stellingen van [geïntimeerde] verder begrijpt heeft hij vervolgens over de gelden van de dochter beschikt voor andere doeleinden dan de door de wet vereiste doelmatige belegging, en heeft hij hiervoor geen toestemming van de kantonrechter verzocht. Tevens is niet gesteld of gebleken dat [geïntimeerde] voor het beschikken over het vermogen van de dochter toestemming heeft gevraagd of verkregen van de toeziend voogd, [broer van de moeder] .

Uit hetgeen [geïntimeerde] hieromtrent naar voren heeft gebracht, leidt het hof af dat [geïntimeerde] na de ontvangst van de voornoemde gelden nimmer machtiging aan de kantonrechter heeft verzocht voor de belegging en het beheer daarvan, zomin als voor de door hem gestelde onttrekkingen aan het vermogen van de dochter.

Toen ingevolge het bepaalde in de wet van 1 juli 1987 inzake de verlaging van de leeftijd van meerderjarigheid (Stb. 1987, 333) de dochter op 1 januari 1988 meerderjarig werd en aan het voogdijbewind van [geïntimeerde] een einde kwam, heeft hij niet op de door de wet in artikel 1:372 BW (oud) e.v. voorgeschreven wijze rekening en verantwoording afgelegd over het voogdijbewind. Evenmin heeft hij het saldo van het vermogen aan de dochter overgedragen op de voet van artikel 1:376 BW (oud). De aan hem verstrekte leningen zijn bij die gelegenheid niet opgezegd en evenmin opeisbaar gesteld.

De verdere beoordeling

Het hof zal allereerst de vraag beantwoorden of [geïntimeerde] zich kan beroepen op verjaring.

Vervolgens zal het hof de grieven van [geïntimeerde] bespreken, zoals ingediend bij het hof Leeuwarden.

Tenslotte zal het hof de vorderingen van de dochter bespreken.

De verjaring

De toepasselijke bepalingen

Ter zake van de verjaring zijn de volgende bepalingen van toepassing:

A. ingevolge het bepaalde in artikel 1:377 BW geldt voor vorderingen uit hoofde van het voogdijbewind een verjaringstermijn van vijf jaar. Op de voet van het bepaalde in het verwijzingsarrest van de Hoge Raad zijn bij toepassing van het hier bepaalde de vorderingen van de dochter op 2 januari 1993 verjaard;

B. ingevolge het bepaalde in artikel 3:321 lid 1, aanhef en sub f BW is er sprake van een verlengde verjaringstermijn indien de schuldenaar opzettelijk het bestaan van de schuld of de opeisbaarheid daarvan verborgen houdt. Artikel 3:320 BW bepaalt dat, ingeval de verjaringstermijn zou aflopen tijdens het bestaan van de

verlengingsgrond, de verlengde termijn zes maanden bedraagt, te rekenen vanaf het moment dat de grond voor verlenging is komen te vervallen;

C. ingevolge het bepaalde in artikel 3:310 lid 1 BW verjaart een vordering tot schadevergoeding in ieder geval twintig jaar na het ontstaan van de schade;

D. ingevolge het bepaalde in artikel 6:2 lid 2 BW mist tussen een schuldeiser en een schuldenaar een wettelijke bepaling toepassing voor zover toepassing van de bepaling in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.

Op grond van de verwijzingsopdracht dient het hof te beoordelen of het bepaalde in

artikel 6:2 BW in dit geval in de weg staat aan de toepassing van de verjaring uit hoofde van

artikel 1:377 BW. Indien het hof tot dat oordeel zou komen, is verdere beoordeling van de

verlengingsgrond van artikel 3:321 lid 1, aanhef en onder f BW niet nodig. Immers, indien

[geïntimeerde] zich in zijn relatie met de dochter niet kan beroepen op verjaring, kan er van verlenging van de verjaring geen sprake meer zijn.

Alleen indien het hof tot het oordeel zou komen dat [geïntimeerde] zich wel met succes op de verjaring kan beroepen, is de beoordeling door het hof van de verlengingsgrond van artikel

3:321 lid 1, aanhef en onder f BW relevant.

De in aanmerking te nemen omstandigheden

Het bepaalde in artikel 6:2 BW vereist dat bij het oordeel of een wettelijke bepaling toepassing mist, de omstandigheden van het geval in aanmerking dienen te worden genomen. De Hoge Raad heeft in het arrest Erven [A.] /Koninklijke Schelde Groep B.V. aangegeven welke omstandigheden bij de beoordeling van de toepasselijkheid van de verjaring hiertoe in het bijzonder dienen te worden betrokken.

Het hof zal hierna eerst de in aanmerking te nemen bijzondere omstandigheden van dit geval vaststellen, en zal deze omstandigheden vervolgens toetsen aan de criteria zoals door de Hoge Raad vastgesteld in het arrest Erven [A.] /Koninklijke Schelde Groep B.V.

De bijzondere omstandigheden van dit geval

6.4.4.1. De handelwijze van [geïntimeerde] als voogd

Met verwijzing naar het hiervoor onder 6.1. en 6.2. gestelde, concludeert het hof dat [geïntimeerde]

– kort gezegd – voor de ontvangst van de gelden de wettelijke regels heeft nageleefd, maar na de ontvangst daarvan zijn wettelijke verplichtingen heeft verzaakt.

[geïntimeerde] heeft als reden daarvoor aangevoerd dat hij zich niet bewust is geweest van de regels ter zake van de voogdij van het Burgerlijk Wetboek, dan wel dat hij de bewuste machtigingen van de kantonrechter niet heeft gelezen, dan wel dat hij de inhoud hiervan niet goed heeft begrepen.

Het hof acht deze verweren onaannemelijk. De feiten wijzen uit dat [geïntimeerde] de wettelijke regels in acht heeft genomen om als voogd de gelden te kunnen ontvangen. Dit blijkt uit de akte van scheiding en deling van augustus 1977 inzake de nalatenschap van de moeder van de dochter, de verzoekschriften aan de kantonrechter voor de aan [geïntimeerde] te verstrekken geldleningen en het verzoekschrift aan de kantonrechter tot machtiging voor het aangaan van de akte finale kwijting met de KLM. Deze rechtshandelingen zijn in overeenstemming met hetgeen de wet van de voogd vraagt. Hieruit kan geen andere conclusie worden getrokken dan dat [geïntimeerde] zich bewust is geweest van de toepasselijke wettelijke regels.

Het hof neemt voorts in aanmerking dat [geïntimeerde] zich heeft laten bijstaan door deskundige juristen.

Hij heeft voor de verzoekschriften ter zake van de geldleningen domicilie gekozen bij notaris [notaris] te [plaats 2] , welke notaris ook was belast met het passeren van de akte van scheiding en deling van augustus 1977. Het hof houdt het er voor dat [geïntimeerde] door deze notaris ter zake naar behoren is voorgelicht. Zonder nadere toelichting, die niet van [geïntimeerde] is verkregen, acht het hof het niet aannemelijk dat de voorlichting van deze notaris zich heeft beperkt tot hoe [geïntimeerde] als voogd de gelden kon verkrijgen, maar geen betrekking heeft gehad op de regels voor belegging en beheer van de gelden van de minderjarigen. Het tegendeel blijkt immers uit de verzoekschriften aan de kantonrechter voor de verstrekking van de geldleningen aan [geïntimeerde] , waarin [geïntimeerde] aan de kantonrechter bevestigt de wettelijke regels inzake de belegging van de gelden te zullen naleven.

Ook ten aanzien van de machtiging ter zake van de KLM-uitkering kan het hof tot geen andere conclusie komen, nu [geïntimeerde] zich ter zake heeft laten bijstaan door deskundige en gekwalificeerde advocaten van het kantoor Worst & Van Haersolte, thans Nauta Dutilh genaamd.

De voornoemde feiten kunnen het hof niet tot een andere conclusie brengen dan dat [geïntimeerde] weloverwogen, derhalve met opzet, na de ontvangst van de gelden de wettelijke regels inzake de beleggingen en de bestedingen niet heeft nageleefd en het beheer van het vermogen van de dochter welbewust heeft onttrokken aan het wettelijk toezicht hierop, welk toezicht mede beoogt de waarborging van de belangen van de minderjarige.

[geïntimeerde] heeft zich overigens nog verweerd met de stelling dat hij de gelden ten behoeve van de dochter heeft aangewend overeenkomstig de bestemming. Naar het oordeel van het hof kan dit verweer kan [geïntimeerde] echter niet baten. [geïntimeerde] had de taak om als een goed voogd dit vermogen door doelmatige belegging in stand te houden totdat de dochter bij het bereiken van de meerderjarige leeftijd zelf tot het beheer van het vermogen in staat zou zijn, en het was niet zijn opdracht om zonder daartoe strekkende rechterlijke machtiging het vermogen tijdens de minderjarigheid van de dochter aan haar te besteden.

Bovendien acht het hof het – zonder nadere toelichting die gegeven de gemotiveerde tegenspraak van de dochter van [geïntimeerde] verwacht mocht worden – onaannemelijk dat hij dit vermogen diende te verteren ten behoeve van de opvoeding en verzorging van de dochter. Het hof zal dit oordeel hierna onder 6.4.4.2. en 6.4.4.3. verder toelichten.

Het hof komt op grond van het voorgaande tot de conclusie dat [geïntimeerde] in zijn verplichtingen als voogd ter zake van het beheer van het vermogen van de minderjarige dochter opzettelijk en ernstig is tekort geschoten en deswege jegens de dochter onrechtmatig heeft gehandeld.

6.4.4.2. De besteding der gelden voor bouwkundige voorzieningen

[geïntimeerde] heeft aangevoerd dat hij het vermogen van de dochter mede heeft aangewend voor het treffen van diverse bouwkundige voorzieningen aan zijn gezinswoning en dat door deze voorzieningen mede de belangen van de dochter werden gediend.

Het hof stelt voorop dat de ouder waar minderjarige kinderen hun hoofdverblijf hebben er zelf voor dient te zorgen dat de woning voor bewoning door zijn kinderen geschikt is, en dat hiermee samenhangende bouwkundige voorzieningen voor rekening van die ouder dienen te komen en niet uit vermogen van de minderjarige kinderen dienen te worden betaald.

Het hof stelt vast dat [geïntimeerde] ook deze mening was toegedaan, nu hij voor de door hem gestelde bouwkundige werkzaamheden aan zijn woning met machtiging van de kantonrechter geldleningen heeft opgenomen ten laste van de dochters met een totaal beloop van

fl. 30.000,-.

Zonder nadere toelichting, die niet door [geïntimeerde] is verstrekt maar wel van hem mocht worden verwacht gezien de tegenspraak door de dochter, acht het hof het onaannemelijk dat in verband met de komst van de twee minderjarige kinderen hogere kosten voor bouwkundige voorzieningen dienden te worden gemaakt dan tot het voornoemde bedrag.

Gezien het voorgaande acht het hof de stellingen van [geïntimeerde] onaannemelijk als zou hij het (overige) vermogen van de dochter mede hebben moeten aanwenden voor bouwkundige voorzieningen aan zijn woning.

6.4.4.3. De besteding der gelden ten behoeve van de dochter

Voorop gesteld zij dat op [geïntimeerde] als voogd de verplichting rustte het vermogen van de dochter doelmatig te beleggen, en dit vermogen aan de dochter over te dragen bij het einde van het voogdijbewind.

Op [geïntimeerde] als verzorgende ouder rustte de verplichting de opvoeding en verzorging van de dochter uit zijn eigen inkomsten te bekostigen. [geïntimeerde] was ingevolge het bepaalde in artikel 1:392 BW (oud) onderhoudsplichtig jegens zijn dochter en werd verondersteld de verzorging en opvoeding van de dochter uit zijn inkomsten te bekostigen.

Nu de wet ingevolge het bepaalde in artikel 1:350 lid 2 BW (oud) vereiste dat het vermogen van de minderjarige dochter, behoudens andersluidende rechterlijke machtiging, op een spaarrekening ten name van de minderjarige werd gesteld, stond het [geïntimeerde] behoudens rechterlijke machtiging niet vrij over het vermogen of de daarop gekweekte rente te beschikken ter bekostiging van de verzorging en opvoeding van de minderjarige dochter. Het staat vast dat [geïntimeerde] de kantonrechter niet om een hiertoe strekkende machtiging heeft verzocht.

Het hof is dan ook van oordeel dat zonder nadere toelichting van de kant van [geïntimeerde] niet te begrijpen is waarom de eigen inkomsten van [geïntimeerde] niet toereikend zouden zijn geweest om de kosten van verzorging en opvoeding van de dochter te betalen. Deze toelichting had hij ook dienen te geven gezien de gemotiveerde betwisting door de dochter van zijn desbetreffende stellingen. Het hof stelt vast dat [geïntimeerde] in gebreke is gebleven zodanige toelichting te geven.

Het hof neemt voorts in aanmerking dat de dochter op de leeftijd van 16 jaar het ouderlijk huis heeft verlaten. Zij ontkent daarna nog financieel te zijn ondersteund door [geïntimeerde] , die weliswaar heeft gesteld de dochter na haar vertrek nog wel financieel te hebben bijgestaan, maar zijn desbetreffende stelling tegenover de gemotiveerde ontkenning van de dochter niet nader heeft kunnen onderbouwen.

Het hof concludeert op grond van het voorgaande dat [geïntimeerde] niet bevoegd was het vermogen van de dochter en de daarop gekweekte rente te besteden zoals hij stelt te hebben gedaan, en overigens ook niet aannemelijk heeft kunnen maken dat de vertering van dit vermogen en de vruchten daarvan nodig waren om de verzorging en opvoeding van de dochter te bekostigen.

6.4.4.4. De afhankelijkheidsrelatie van de dochter jegens [geïntimeerde]

Op grond van de voornoemde feiten staat vast dat de dochter ter gelegenheid van de echtscheiding eerst hoofdverblijf bij haar moeder heeft gekregen en vervolgens, drie jaar later, wegens het plotselinge overlijden van haar moeder bij haar vader diende in te trekken. De dochter was ten tijde van het overlijden van haar moeder zeven jaar oud.

Voor kinderen op die leeftijd is een plotseling overlijden van de verzorgende ouder een traumatische gebeurtenis. Op die leeftijd zijn kinderen niet in staat zich een oordeel te vormen over begrippen als nalatenschap, overlijdensuitkering en het beleggen hiervan.

De dochter was onmondig en verkeerde in een afhankelijkheidsrelatie met de verzorgende ouder, in dit geval [geïntimeerde] , zoals bij kinderen op die leeftijd het geval is.

Het – vanzelfsprekend blinde – vertrouwen van de dochter had door [geïntimeerde] beantwoord dienen te worden met een grote mate van zorgvuldigheid bij het beheer van het vermogen van de dochter. Deze verplichting had een nog markanter karakter omdat alle aan de dochter opgekomen vermogensbestanddelen rechtstreeks in verband stonden met het overlijden van haar moeder.

Het hof stelt evenwel vast dat het vertrouwen van de dochter door [geïntimeerde] is beantwoord met het opzettelijk onzorgvuldige beheer als hiervoor onder 6.4.4.1. is besproken.

Kort samengevat, oordeelt het hof dat [geïntimeerde] aldus op onjuiste en onrechtmatige wijze gebruik heeft gemaakt van de afhankelijkheidsrelatie waarin de onmondige, minderjarige dochter zich jegens hem bevond en dat hij zijn bevoegdheden als voogd heeft aangewend om het vermogen van de dochter te gebruiken voor andere doeleinden dan de door de wet in artikel 1:350 lid 1 BW (oud) vereiste doelmatige belegging.

6.4.4.5. Het nalaten en weigeren rekenschap te geven van het gevoerde beheer

Hoewel de wet zulks in Titel 15, Afdeling 13, artikel 1:372 e.v. BW (oud) vereist, heeft [geïntimeerde] bij het einde van zijn bewind als voogd jegens de dochter geen rekening en verantwoording afgelegd ten overstaan van de kantonrechter. In dit geding heeft [geïntimeerde] de stelling ingenomen geen rekening en verantwoording meer te kunnen afleggen omdat hij geen administratie van het door hem gevoerde beheer van het vermogen van de dochter heeft bijgehouden en bewaard. [geïntimeerde] heeft dit gemotiveerd door te stellen dat hij zich er nooit van bewust is geweest dat hij hiertoe was gehouden.

Het hof acht deze stellingen van [geïntimeerde] onaannemelijk, op gelijke grond als hiervoor onder 6.4.4.1. genoemd.

Het hof stelt verder vast dat [geïntimeerde] , ook toen de dochter hem in 2007 vroeg wat er met de nalatenschap van haar moeder was gebeurd, de dochter niet het van hem te verlangen inzicht heeft willen geven in het door hem gevoerde beheer over haar vermogen en in de relevante rechtsfeiten welke ten grondslag lagen aan het tijdens haar minderjarigheid aan haar opgekomen vermogen, en de belegging en besteding daarvan. De dochter heeft zich met derden moeten verstaan om hiervan op de hoogte te komen.

Deze handelwijze valt [geïntimeerde] naar het oordeel van het hof zwaar aan te rekenen.

6.4.4.6. De bekendheid van de dochter met de rechtsfeiten

De in het kader van dit geding relevante rechtsfeiten zijn de titels waaronder de dochter tijdens haar minderjarigheid het vermogen heeft verworven, en het na de verwerving van dit vermogen door de voogd gevoerde beheer.

In het kader van de aan dit hof voorgelegde vragen inzake de toepassing van de verjaring, is van belang wanneer de dochter van de relevante rechtsfeiten heeft kennis genomen.

Het hof stelt vast dat deze rechtsfeiten zijn:

Uit de stellingen van de dochter leidt het hof het volgende af:

A. de dochter was ermee bekend dat [geïntimeerde] haar voogd was;

de akte van scheiding en deling is eerst op 14 september 2010 aan haar bekend geworden, evenals de uitkering uit hoofde van de reisverzekering en de verzoeken tot het verstrekken van geldleningen aan [geïntimeerde] ;

de akte finale kwijting met de KLM is haar bekend geworden door de op 15 mei 2009 gedateerde brief van de KLM;

het feit dat [geïntimeerde] was gehouden de gelden te beleggen op een BEM-rekening is aan haar bekend geworden uit de verzoeken voor de geldleningen en de machtiging voor het aangaan van de akte finale kwijting met de KLM, derhalve in mei 2009 en september 2010;

het feit dat [geïntimeerde] zich niet aan de voorwaarden inzake de belegging op de BEM- rekening heeft gehouden is haar eerst in een later stadium bekend geworden.

[geïntimeerde] heeft gesteld dat de dochter moet hebben geweten van de KLM-uitkering en van de nalatenschap van haar moeder, omdat daarover in familieverband vele malen is gesproken, en de dochter overigens met de KLM-uitkering ook bekend is geworden door haar aanwezigheid op herdenkingsbijeenkomsten van nabestaanden van de vliegramp op Tenerife.

Ten aanzien van de KLM-uitkering wijst hij voorts op publicaties hierover in de media die hem doen concluderen dat het feit van deze uitkering van algemene bekendheid was.

Het hof kan aan dergelijke gesprekken in familieverband – zo al aangenomen zou kunnen worden dat deze hebben plaatsgevonden, nu de dochter dit gemotiveerd betwist – niet het door [geïntimeerde] beoogde rechtsgevolg verbinden. Ook berichten in de media kunnen niet tot deze conclusie leiden. Bekendheid met het feit dat de KLM uitkeringen heeft verstrekt vanwege de vliegramp op Tenerife, kan zonder nadere toelichting de conclusie niet dragen dat de dochter hieruit heeft moeten begrijpen en concluderen dat de uitkering aan haar is gedaan zodat zij uit dezen hoofde vermogen heeft verworven, welk vermogen door [geïntimeerde] als haar voogd is ontvangen en beheerd. Een mededeling van [geïntimeerde] in familieverband dat hij geld heeft ontvangen van de KLM, brengt geen bewijs bij dat de dochter van het relevante rechtsfeit op de hoogte is gesteld dat zij uit dien hoofde een bedrag had verkregen dat [geïntimeerde] als haar voogd tijdens haar minderjarigheid had te beheren door dit doelmatig te beleggen. Hetzelfde geldt voor de nalatenschap van de moeder.

Het hof overweegt dat de wet aan de voogd de eis stelt rekening en verantwoording af te leggen bij het einde van het voogdijbewind teneinde te waarborgen dat de voogd de minderjarige op de hoogte stelt van de tijdens het voogdijbewind opgekomen vermogensbestanddelen en het verloop van het vermogen tijdens het voogdijbewind. Door het niet-nakomen van deze verplichting is [geïntimeerde] niet in staat op deze wijze bewijs bij te brengen dat hij de dochter heeft geïnformeerd omtrent de relevante rechtsfeiten inzake zijn voogdijbewind.

Het hof ziet in de verwijzing van [geïntimeerde] naar familiegesprekken en publicaties geen, dan wel onvoldoende aanleiding om aan te nemen dat de dochter hierdoor op de hoogte is gebracht van de relevante rechtsfeiten. [geïntimeerde] heeft nagelaten de, gezien de gemotiveerde tegenspraak van de dochter, van hem te verlangen nadere toelichting te verschaffen waaruit zou kunnen worden afgeleid dat de dochter uit deze algemene mededelingen en berichten had moeten begrijpen dat aan haar tijdens haar minderjarigheid vermogensbestanddelen zijn opgekomen die door [geïntimeerde] als voogd zijn beheerd en, naar het hof begrijpt, verteerd.

Nu de weren van [geïntimeerde] niet tot de door hem gewenste conclusies kunnen leiden, stelt het hof vast dat de dochter eerst op de door haar gestelde tijdstippen van de relevante rechtsfeiten kennis heeft genomen.

Zulks brengt het hof tot de conclusie dat de dochter in augustus 2007 ermee bekend is geworden dat [geïntimeerde] verantwoording diende af te leggen over de nalatenschap van haar moeder, en dat zij in mei 2009 kennis heeft genomen van de uitkering van de KLM en in september 2010 bekend is geworden met de akte van scheiding en deling van augustus 1977 ter zake van de nalatenschap van haar moeder, de uitkering reisverzekering en de aan [geïntimeerde] verstrekte leningen.

6.4.4.7. Het tijdsverloop tussen de bekendheid met de relevante rechtsfeiten en het instellen van de vorderingen

Het hof stelt vast dat de dochter in augustus 2007 ermee bekend is geworden dat [geïntimeerde] verantwoording had moeten afleggen over de nalatenschap van haar moeder, waarvan zij toen meende dat deze bij testament was vererfd. Na haar telefonische verzoek aan [geïntimeerde] op 16 augustus 2007 om over de nalatenschap verantwoording af te leggen, heeft [geïntimeerde] het bewuste bedrag van € 15.000,- wegens het ‘vermeende tegoed’ aan haar overgemaakt.

Vervolgens heeft de dochter tot mei 2009 gewacht alvorens verdere actie te ondernemen.

Het hof dient de vraag te beoordelen of de dochter door tot mei 2009 te wachten met verdere stappen, met de van haar te verwachten voortvarendheid heeft gehandeld. Het hof neemt hierbij het volgende in aanmerking:

Deze omstandigheden in aanmerking genomen, stelt het hof vast dat de dochter met de van haar te verwachten voortvarendheid heeft gehandeld.

Toetsing aan de criteria van het arrest Erven [A.] /Koninklijke Schelde Groep B.V.

De voornoemde omstandigheden zal het hof hierna toetsen aan de door de Hoge Raad in het arrest Erven [A.] /Koninklijke Schelde Groep B.V. ontwikkelde criteria.

6.4.5.1. Gaat het om een vergoeding van vermogensschade dan wel van nadeel dat niet in vermogensschade bestaat, en – mede in verband daarmee – komt de gevorderde schadevergoeding ten goede aan het slachtoffer zelf, diens nabestaande dan wel van een derde?

Het hof is van oordeel dat het hier gaat om zuivere vermogensschade, gevorderd door het “slachtoffer” zelf, nu de dochter gelden vordert die [geïntimeerde] als haar voogd in beheer heeft ontvangen uit hoofde van het aandeel van de dochter in de nalatenschap van haar moeder, de uitkering van de reisverzekering en haar aandeel in de schadevergoeding die de KLM heeft uitgekeerd. Ook haar aandeel in hetgeen is uitgekeerd aan [geïntimeerde] uit hoofde van de reisverzekering is te beschouwen als een zuivere geldvordering. Het feit dat de dochter haar vorderingen baseert op schadevergoeding wegens onrechtmatig handelen van [geïntimeerde] , leidt het hof niet tot een ander oordeel.

6.4.5.2. In hoeverre bestaat er ter zake van de schade aanspraak op een uitkering uit anderen hoofde?

Het hof stelt vast dat er gesteld noch gebleken is van enigerlei aanspraak uit anderen hoofde ter zake van de door de dochter gestelde geldvorderingen.

6.4.5.3. De mate waarin de gebeurtenis de aangesprokene kan worden verweten.

Op de gronden als hiervoor onder 6.4.4.1. tot en met 6.4.4.5. genoemd, heeft het hof geconcludeerd dat [geïntimeerde] zich onrechtmatig heeft gedragen jegens de dochter. Het hof acht de handelwijze van [geïntimeerde] ernstig verwijtbaar omdat hij als vader en voogd misbruik heeft gemaakt van de afhankelijkheidsrelatie waarin zijn minderjarige dochter zich bevond.

De niet verantwoorde belegging en intering van het vermogen vallen [geïntimeerde] dan ook ernstig aan te rekenen.

6.4.5.4. In hoeverre heeft de aangesprokene er voor het verstrijken van de verjaringstermijn rekening mee moeten houden dat hij zou worden aangesproken?

Het hof is van oordeel dat de vaststaande gebeurtenissen reeds op zich zelf voor [geïntimeerde] aanleiding behoren te zijn geweest om er rekening mee te houden dat hij te eniger tijd door de dochter zou worden aangesproken tot het afleggen van rekening en verantwoording over het door hem gevoerde voogdijbewind. Aannemelijk is immers dat de dochter op enigerlei moment bekend zou raken met de omvang van de vermogensbestanddelen die aan haar tijdens haar minderjarigheid waren opgekomen en onder het door [geïntimeerde] gevoerde voogdijbewind waren verbruikt of verloren gegaan, en met het feit dat [geïntimeerde] de desbetreffende relevante rechtsfeiten voor haar verborgen had gehouden.

[geïntimeerde] moet redelijkerwijs hebben begrepen dat, indien de dochter ermee bekend zou worden dat een vermogen van ruim fl. 280.000,- in 11 jaar tijd was verbruikt dan wel verloren gegaan, zij hierover verantwoording zou verlangen.

Het feit dat [geïntimeerde] , in augustus 2007 aangesproken door de dochter om rekening en verantwoording af te leggen over de nalatenschap van de moeder, hierop antwoordde door binnen twee weken een bedrag van € 15.000,- aan de dochter over te maken wijst er ook op dat [geïntimeerde] zich ervan bewust was dat hij door haar nog aangesproken kon worden.

Het hof oordeelt dat het lange tijdsverloop tussen 1 januari 1988 en 11 november 2010 met name is veroorzaakt door [geïntimeerde] zelf die heeft nagelaten de dochter van de relevante rechtsfeiten behoorlijk op de hoogte te stellen en de van hem te verlangen rekening en verantwoording af te leggen.

6.4.5.5. Heeft de aangesprokene naar redelijkheid nog de mogelijkheid zich tegen de vordering te verweren?

[geïntimeerde] was gehouden de op zijn voogdijbewind betrekking hebbende documenten en bescheiden onder zich te houden totdat hij overeenkomstig zijn wettelijke verplichting rekening en verantwoording zou hebben afgelegd.

Indien [geïntimeerde] al moeilijkheden zou ondervinden bij zijn bewijsvoering door het verloren gaan van administratieve bescheiden, dan is de oorzaak daarvan dat hij in strijd met zijn bewaarplicht heeft gehandeld en dienen de gevolgen hiervan voor zijn rekening en risico te komen.

6.4.5.6. Is de aansprakelijkheid door een verzekering gedekt?

Het hof gaat ervan uit dat de schade voortvloeiend uit het onrechtmatig handelen van [geïntimeerde] als voogd niet door een verzekering wordt gedekt. Het hof neemt hierbij in aanmerking dat door geen van de partijen hieromtrent iets is aangevoerd dat tot een ander oordeel zou dienen te leiden.

6.4.5.7. Hebben de aansprakelijkstelling en de vordering tot schadevergoeding binnen een redelijke termijn plaatsgevonden nadat de schade aan het licht is gekomen?

Op grond van hetgeen is overwogen onder 6.4.4.6. en 6.4.4.7. oordeelt het hof dat de dochter haar vorderingen heeft ingesteld binnen een redelijke termijn nadat zij op de hoogte is gekomen van de schade.

Conclusie ten aanzien van de verjaring

Het hof komt op grond van het voorgaande tot het volgende oordeel omtrent de vraag of artikel 6:2 BW er aan in de weg staat dat [geïntimeerde] zich thans op verjaring beroept.

Voorop gesteld zij dat slechts bij hoge uitzondering een inbreuk op de objectieve verjaring kan worden gemaakt. In het arrest Erven [A.] /Koninklijke Schelde Groep B.V. is vastgesteld dat een ‘verborgen schade’ tot zo’n inbreuk kan leiden.

Van een dergelijke verborgen schade is hier geen sprake. In dit geval bestond de schade al toen de dochter meerderjarig werd, maar deze is door de schuldenaar verborgen gehouden. Op zichzelf beschouwd kan dit, behoudens bijzondere bijkomende omstandigheden, niet tot de conclusie leiden dat de verjaringsregels niet van toepassing zijn.

Het hof stelt evenwel vast dat er naar zijn oordeel in dit geval van dergelijke bijkomende omstandigheden sprake is:

€ 15.000,- aan de dochter overgemaakt met als uitsluitende toelichting ‘vermeende tegoed’. De dochter had op dat moment geen aanleiding aan te nemen dat deze betaling niet in een redelijke verhouding stond tot het aan haar tijdens minderjarigheid opgekomen vermogen. De dochter heeft vervolgens een vergeefse poging gedaan van het kantongerecht te Hoorn informatie dienaangaande te verkrijgen.

[geïntimeerde] heeft de relevante rechtsfeiten als genoemd onder 6.4.4.6. voor de dochter verborgen gehouden.

[geïntimeerde] heeft op de onder 6.4.4.1. en 6.4.4.4. genoemde wijze misbruik gemaakt van de afhankelijkheidsrelatie waarin de dochter met [geïntimeerde] , haar vader-voogd, verkeerde.

Het hof overweegt hierbij dat aan de korte verjaringstermijn van artikel 1:377 BW mede de overweging ten grondslag ligt dat het beheer van de voogd over het vermogen van de minderjarige aan wettelijke regels is gebonden die rechterlijk toezicht op het beheer van het vermogen waarborgen, terwijl voorts het uitgangspunt is dat de voogd zijn verplichtingen ter zake van het afleggen van rekening en verantwoording nakomt en dat de voogd het saldo van het vermogen bij het einde van zijn beheer aan de rechthebbende overdraagt. In een dergelijk geval is er aanleiding voor een korte verjaringstermijn, omdat de voogd dan immers heeft gehandeld onder toezicht van de rechter en de minderjarige heeft bij het bereiken van de meerderjarige leeftijd rekening en verantwoording van de voogd verkregen, alsmede het saldo van het vermogen overgedragen gekregen. Onder dergelijke omstandigheden mag van de minderjarige verlangd worden binnen vijf jaar na het bereiken van de meerderjarige leeftijd tot actie over te gaan.

Het hof is van oordeel dat de voornoemde feiten en omstandigheden in onderling verband beschouwd, omstandigheden zijn welke volgens het bepaalde in artikel 6:2 BW ertoe leiden dat de verjaring als bedoeld in artikel 1:377 BW en artikel 3:310 lid 1 BW in dit geval toepassing mist.

De verlengde verjaring van artikel 3:321 lid 1, aanhef en sub f BW

Hoewel met het oordeel van het hof dat [geïntimeerde] zich niet op de verjaring van artikel 1:377 BW en artikel 3:310 lid 1 BW kan beroepen tevens vaststaat dat er geen sprake kan zijn van een verlengde verjaringstermijn als hier bedoeld, zal het hof ten overvloede beoordelen of, zo de verjaringstermijn van artikel 1:377 BW wel van toepassing zou zijn, de verlengingstermijn op grond van artikel 3:321 lid 1, aanhef en onder f BW van toepassing zou zijn.

Het hof is van oordeel dat zulks het geval is omdat voornoemde feiten en omstandigheden voldoende aanleiding geven om te concluderen dat [geïntimeerde] de relevante rechtsfeiten opzettelijk voor de dochter verborgen heeft gehouden, en al hetgeen door [geïntimeerde] is aangevoerd niet tot de conclusie kan leiden dat de dochter, eerder dan door haar aangegeven, via derden van deze feiten op de hoogte is gekomen. Het hof verwijst naar de overwegingen ter zake onder 6.4.4.6. en 6.4.4.7..

Ten aanzien van de zes-maandstermijn uit hoofde van artikel 3:320 BW oordeelt het hof aldus.

Het hof heeft in het voorgaande onder 6.4.4.7. vastgesteld dat de dochter van een verschuldigdheid van [geïntimeerde] jegens haar eerst is gebleken door de brief van de KLM van 15 mei 2009. Ermee rekening houdende dat deze brief op een vrijdag is gedateerd en mogelijkerwijs eerst na het weekeinde is verstuurd, acht het hof het aannemelijk dat de dochter eerst op of omstreeks 20 mei 2009 van deze brief kennis heeft genomen en haar brief van 20 november 2009, derhalve binnen de geldende termijn van zes maanden heeft verstuurd.

Voor wat betreft de nalatenschap, de uitkering reisverzekering en de leningen geldt dat de dochter ruimschoots binnen de verlengingstermijn haar vorderingen heeft ingesteld.

De grondslag van de vorderingen

De dochter heeft bij memorie van antwoord na verwijzing haar vorderingen gehandhaafd.

De grondslag van haar vorderingen is gelegen in de nalatigheid van [geïntimeerde] haar vermogen op de voet van het bepaalde in artikel 1:337 lid 2 BW jo. artikel 350 lid 2 BW (oud) tijdens haar minderjarigheid als een goed voogd doelmatig te beleggen en dit vermogen bij het einde van het voogdijbewind aan haar over te dragen, na het afleggen van rekening en verantwoording zoals door de wet destijds werd vereist in de artikelen 1:372 jo. 1:374 BW (oud). Zij heeft haar schade voortvloeiend uit het onrechtmatig handelen van [geïntimeerde] als voogd bij het bewind over haar vermogen, gelijkgesteld aan de hoofdsommen van de aan haar uitgekeerde vermogensbestanddelen.

In het voorgaande heeft het hof geconcludeerd dat het door [geïntimeerde] gevoerde voogdijbewind jegens de dochter als onrechtmatig is te beschouwen. Het hof heeft voorts vastgesteld dat [geïntimeerde] op de gemotiveerde tegenspraak van de dochter niet, dan wel onvoldoende, aannemelijk heeft kunnen maken dat zijn inkomsten ontoereikend zouden zijn geweest de verzorging en opvoeding van de minderjarige dochter te bekostigen. Het hof kan derhalve niet aannemen dat er voor deze bekostiging op het vermogen van de dochter diende te worden ingeteerd, om welke reden het hof het voor de begroting van de schade aannemelijk – en door [geïntimeerde] onvoldoende weersproken – acht dat bij doelmatige belegging van het vermogen van de dochter op de voet van de wettelijke bepalingen (derhalve op een rentedragende spaarrekening op naam van de minderjarige, zoals in artikel 1:350 lid 2 BW (oud) vereist) dit vermogen bij het einde van het voogdijbewind op 1 januari 1988 in ieder geval gelijk zou zijn geweest aan het totaal van de aan haar tijdens haar minderjarigheid opgekomen vermogensbestanddelen.

Om deze reden zal het hof de dochter volgen in de wijze waarop zij haar schade heeft begroot en oordeelt het hof dat de betreffende eisen van de dochter derhalve voor toewijzing gereed liggen, zoals hierna door het hof nader toegelicht en vastgesteld.

De vergoeding voor gemiste beleggingsopbrengsten en de wettelijke rente

Ter zake van de door de dochter gevorderde vergoeding voor gemiste beleggingsopbrengsten en de wettelijke rente overweegt het hof het volgende.

Het hof zal eerst de vraag beantwoorden of aan [geïntimeerde] uit hoofde van ouderlijk vruchtgenot het recht op de vruchten van het vermogen van de dochter toekwam.

Vervolgens zal het hof oordelen over de aan de dochter toekomende vergoeding voor gemiste beleggingsopbrengsten en de wettelijke interesten.

Het ouderlijk vruchtgenot

Artikel 1:251 lid 1 BW (oud) bepaalde dat iedere ouder die het gezag over zijn wettige of natuurlijke kinderen uitoefende, het vruchtgebruik van hun vermogen had. Uit de wetsgeschiedenis leidt het hof af dat de wetgever met deze bepaling zowel het gezag uit hoofde van ouderlijke macht als uit hoofde van voogdij beoogde (zie Memorie van Antwoord op de hoofdstukken 1-4 en 7, pag. 21. Artikel 1.14.2.5., zitting Tweede Kamer 1966-67, kamerstuk 8436).

Het hof oordeelt dat waar de wetgever beoogde het ouderlijk vruchtgenot te doen toekomen aan de ouder die na de ontbinding van het huwelijk met de voogdij was belast, dit vruchtgenot naar analogie tevens aan [geïntimeerde] toekwam, in zijn kwaliteit van met de voogdij belaste ouder, na het overlijden van de moeder-voogdes.

Voorts is het hof van oordeel dat [geïntimeerde] ingevolge het bepaalde in artikel 1:345 lid 1 BW (oud) zijn vordering uit hoofde van artikel 1:251 lid BW (oud) niet zonder rechterlijke machtiging geldend zou hebben kunnen maken.

Vast staat dat [geïntimeerde] een dergelijke rechterlijke machtiging niet heeft verzocht.

De omstandigheden van het geval in aanmerking nemende, oordeelt het hof dat het voldoende aannemelijk is dat [geïntimeerde] , desgevraagd, machtiging van de kantonrechter zou hebben verkregen om een op artikel 1:251 lid 1 BW (oud) gebaseerde vordering geldend te maken, gegeven de omvang van het vermogen van de dochter en de redelijkerwijs te verwachte renteopbrengsten daarvan. Voor de hoogte van de te verwachten rente verwijst het hof naar de destijds geldende wettelijke rentepercentages. Op deze gronden zal het hof beslissen dat aan de dochter over de periode van haar minderjarigheid geen vergoeding voor gemiste beleggingsopbrengsten zal toekomen.

De aan de dochter toekomende vergoedingen

In aanmerking nemende het hiervoor gestelde inzake de grondslag van de vorderingen van de dochter, stelt het hof vast dat het onrechtmatig handelen van [geïntimeerde] door onzorgvuldig beheer van het vermogen heeft plaats gevonden vanaf de ontvangst van de gelden in 1977 en 1978 tot 1 januari 1988. Het verzuim het vermogen aan de dochter over te dragen, heeft op

1 januari 1988 plaatsgevonden.

Met verwijzing naar het arrest van de Hoge Raad van 10 juni 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP9867, stelt het hof vast dat ingevolge het bepaalde in artikel 173 Overgangswet Nieuw Burgerlijk Wetboek (Ow NBW) op de vergoeding van gemiste beleggingsopbrengsten en de wettelijke rente ter zake van vertraagde betaling de regels van artikel 1282 jo. 1286 en 1287 BW (oud) van toepassing waren.

Op de voet van het bepaalde in artikel 1286 lid 3 BW (oud) begint de wettelijke rente als vertragingsrente te lopen vanaf de dag van aanmaning of dagvaarding. Het hof stelt vast dat de dochter ter zake van de KLM-uitkering [geïntimeerde] bij brief van 20 november 2009 heeft aangemaand en dat zij voor de vorderingen ter zake van de nalatenschap en de reisverzekering [geïntimeerde] op 11 november 2010 heeft gedagvaard. Ingevolge het voorgaande zal over de KLM-uitkering de wettelijke rente derhalve vanaf 20 november 2009 toewijsbaar zijn en voor de vorderingen uit hoofde van de nalatenschap en de reisverzekering vanaf

11 november 2010.

Inzake de leningen aan [geïntimeerde] zal het hof zijn oordeel hierna nader toelichten.

Het hof overweegt verder dat deze regel inzake de vaste rentevergoeding voor vertraagde betaling na aanmaning of dagvaarding, er niet aan af doet dat de dochter ingevolge het bepaalde in artikel 1282 BW (oud) aanspraak kan maken op vergoeding van haar gehele schade. Mits bewezen, kunnen tot deze schade worden gerekend gemiste opbrengsten over vermogensbestanddelen die de dochter door het onrechtmatige handelen van [geïntimeerde] heeft misgelopen (zie hiertoe het arrest van de Hoge Raad van 11 juli 2008, ECLI:HR:NL:2008:BD0658). Het hof verstaat de vordering van de dochter inzake de gemiste beleggingsopbrengsten dan wel de wettelijke rente over de periode tot aanmaning of dagvaarding aldus, dat de dochter hiermee compensatoire rentes vordert wegens het gemis aan rente dat zij op haar spaarrekening zou hebben gekweekt indien [geïntimeerde] zijn verplichtingen als voogd jegens haar naar behoren zou zijn nagekomen.

Het hof oordeelt dat het voorschrift van artikel 1:350 lid 2 BW (oud) voldoende bewijs is dat het vermogen van de dochter op een rentedragende spaarrekening zou zijn belegd indien [geïntimeerde] zijn taak als voogd behoorlijk zou hebben uitgeoefend, en dat voorts voldoende aannemelijk is dat de spaarrente op de spaarrekening van de dochter jaarlijks zou worden bijgeschreven bij het rentedragende saldo, zodat bij de berekening van de compensatoire interesten hiervan kan worden uitgegaan.

Het hof ziet geen aanleiding om de compensatoire interesten, zoals door de dochter bepleit, gelijk te stellen aan het gemiddelde beleggingsrendement aangezien dit rendement een te speculatieve en onzekere maatstaf is. Om deze reden zal het hof de compensatoire interesten vaststellen op een bedrag gelijk aan de wettelijke rente, zoals deze gold in de periode waarover de vergoeding wordt berekend, te berekenen als samengestelde interest met per einde van ieder kalenderjaar bijboeking van de over dat jaar gekweekte rente bij het rentedragende saldo.

Onder verwijzing naar het hof hiervoor onder 8.2.1. heeft overwogen, zal het hof de compensatoire interesten toewijzen vanaf de datum waarop de dochter meerderjarig is geworden (1 januari 1988) tot aan de datum van de aanmaning of de dagvaarding.

Op grond van het voorgaande komt het hof ter zake van de gemiste beleggingsopbrengsten tot de volgende beslissingen.

Het hof stelt vast dat de dochter inzake de KLM-uitkering bij brief van 20 november 2009 aan [geïntimeerde] een aanmaning heeft gestuurd, zodat vanaf die datum de wettelijke rente (enkelvoudig te berekenen) toewijsbaar is. Inzake de nalatenschap en de reisverzekering heeft de dochter haar vordering met de dagvaarding van 11 november 2010 ingesteld, zodat vanaf die dag de wettelijke rente (enkelvoudig te berekenen) toewijsbaar is.

Compensatoire interesten, gelijk aan de wettelijke rente (samengesteld te berekenen per het einde van ieder kalenderjaar), zullen worden toegekend inzake de vorderingen uit hoofde van de nalatenschap en de reisverzekering, ingaande 1 januari 1988 tot aan 11 november 2010.

Voor de KLM-uitkering zullen compensatoire interesten worden toegekend, ingaande

1 januari 1988 tot aan 20 november 2009.

De vordering terzake de aan [geïntimeerde] verstrekte geldleningen

Ten aanzien van de leningen aan [geïntimeerde] geldt het navolgende: de kwestie van de leningen is door het hof Arnhem-Leeuwarden afgedaan (ROV 2.5 t/m 2.9) en daar zijn bij de HR geen middelen tegen aangevoerd. Zie ook de cassatiedagvaarding, pagina 4 sub xii: “in cassatie zijn nog slechts de vorderingen a)-c) aan de orde. Deze worden door het hof aangeduid als de “overige vorderingen”, omdat het hof in rov. 2.5 – 2.10 vordering d) afwijst.” Vordering d) is onder (xi) van de cassatiedagvaarding als volgt omschreven: “Het door [appellante] aan [geïntimeerde] sr. geleende bedrag”. Nu de dochter deze vordering nadrukkelijk niet in haar beroep in cassatie heeft betrokken kan zij na verwijzing de vordering niet alsnog voor toewijzing in aanmerking brengen, gelijk zij onder B. (ter zake van de aan [geïntimeerde] verstrekte leningen: € 6.806,70, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 1 januari 1988 tot 28 augustus 2007;) in haar memorie van antwoord na verwijzing van 25 november 2014 heeft geformuleerd. Deze vordering zal het hof mitsdien afwijzen. Nog wel van belang is het navolgende: het hof Arnhem-Leeuwarden heeft, eveneens onbestreden, nog het navolgende vastgesteld onder 2.8: “Blijkens de omschrijving van de vordering van [geïntimeerde] jr. terzake van de geldleningen is op het uit hoofde van de geldleningen door [geïntimeerde] sr. aan [geïntimeerde] jr. verschuldigde bedrag in mindering te brengen het door [geïntimeerde] sr. op 28 augustus 2007 aan [geïntimeerde] jr. betaald bedrag van € 15.000,--“. Het hof vervolgt onder 2.9: “Uit het hiervoor overwogene volgt dat de vordering van [geïntimeerde] jr. uit hoofde van de geldleningen niet toewijsbaar is”. Dit hof acht de kwestie van de door [geïntimeerde] aan de dochter betaalde € 15.000,-- ook als afgedaan, in de zin dat ook daarop na cassatie niet kan worden teruggekomen, nu geen der partijen bezwaar heeft gemaakt tegen de afdoening van (ook) die kwestie door het hof Arnhem-Leeuwarden.

De vordering ter zake van de nalatenschap en reisverzekering

De dochter vordert uit hoofde van haar aandeel in de nalatenschap van de moeder een bedrag van € 18.442,37, te verhogen met fl. 10.000,- ter zake van de uitkering reisverzekering

(€ 4.537,80), verminderd met de door [geïntimeerde] afgesloten leningen van fl. 10.000,- en

fl. 5.000,- (€ 6.809,70), in totaal € 16.173,47, alle te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 30 augustus 1977 tot aan de dag der algehele voldoening, nader gecorrigeerd bij productie 11, overgelegd in de procedure na verwijzing: € 16.187,08, bestaande uit de hoofdsom uit de nalatenschap, vermeerderd met de uitkering uit de reisverzekering en verminderd met de door [geïntimeerde] geleende en afzonderlijk teruggevorderde bedragen, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 1 juli 1978 tot aan de dag der algehele voldoening.

Met verwijzing naar het voorgaande is het hof van oordeel dat deze vordering voor toewijzing gereed ligt, met dien verstande dat vanaf 1 januari1988 tot aan 11 november 2010 compensatoire interesten gelijk aan de wettelijke rente worden toegewezen, te berekenen met samengestelde interest zoals in het voorgaande bepaald, en vanaf 11 november 2010 wettelijke interest wordt toegewezen, enkelvoudig te berekenen.

De vordering ter zake van de KLM-uitkering

De dochter vordert uit dezen hoofde een bedrag van € 105.132,93, te vermeerderen met een gemiddeld rendement van 8,5 % per jaar vanaf 28 juli 1978 tot aan de dag der algehele

voldoening, derhalve op dit punt het vonnis in eerste aanleg te bekrachtigen, subsidiair,

te vermeerderen met de wettelijke rente over € 105.132,93 vanaf 28 juli 1978 tot aan de

dag der algehele voldoening.

De vordering van de hoofdsom van € 105.132,93 ligt ingevolge het voorgaande voor toewijzing gereed.

Om redenen als hiervoor genoemd onder 8.2. zal het hof bepalen dat [geïntimeerde] ter zake van de KLM-uitkering aan de dochter met ingang van 1 januari 1988 tot aan 20 november 2009 compensatoire interesten, gelijk aan de wettelijke rente, samengesteld te berekenen, dient te betalen, en vanaf 20 november 2009 haar de wettelijke rente dient te vergoeden.

De proceskosten en de kosten van beslag

Nu [geïntimeerde] overwegend in het ongelijk zal worden gesteld, acht het hof het geraden de kosten als vermeld in 3.2. sub E. en F. hiervoor ten laste van [geïntimeerde] te brengen en te bepalen dat [geïntimeerde] ook de kosten draagt van de procedure in eerste aanleg, alsmede die van het hoger beroep.

Nu de vorderingen van de dochter overwegend worden toegewezen, acht het hof het, alle omstandigheden in aanmerking nemende, ook geraden dat de kosten van het door de dochter gelegde beslag ten laste van [geïntimeerde] komen.

Het bovenstaande brengt met zich mee dat het vonnis van de rechtbank Zwolle-Lelystad, locatie Lelystad van 7 september 2011, gedeeltelijk voor vernietiging in aanmerking komt.

Uit praktische overwegingen zal het hof hierna de vorderingen, zoals die voor toewijzing in aanmerking komen, opnieuw en volledig formuleren, met vernietiging van het vonnis van de rechtbank.