HR, 21-03-2014, nr. 12/05924

Schending van het recht en/of verzuim van op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen doordat het Hof heeft overwogen en beslist als is vervat in het ten deze bestreden arrest, zulks ten onrechte om één of meer van de navolgende, zo nodig in onderlinge samenhang te lezen redenen:

Eiser tot cassatie heeft zich op het standpunt gesteld dat ten principale zijn echtgenote als gerechtigde op de helft van de pensioenuitkering daarover belastingplichtig is en niet hijzelf.

Het Hof bevestigt in één zin (overweging 4.3) dat de rechtbank op goede gronden tot het juiste oordeel is gekomen dat het pensioen op grond van de wet IB 2001 volledig bij belanghebbende dient te worden belast. De rechtbank heeft tot deze gronden gerekend het arrest van 22 november 2000 van de Hoge Raad (onder de wet IB 1964) en gesteld geen reden te zien om onder de Wet IB 2001 anders te oordelen. De wet IB 1964 is niet gewijzigd maar er is een andere wet voor in de plaats gekomen. Dit maakt een groot verschil. In de tussenliggende periode zijn bovendien maatschappelijke opvattingen veranderd, ook waar het de zelfstandigheid van vrouwen (en mannen) betreft. Deze hebben hun weerslag in de nieuwe wet gevonden. Het is onbegrijpelijk dat dit onderdeel van de uitspraak is gegrond op een niet meer geldende wet, alsof deze wetten in alle opzichten identiek zijn c.q. zonder verschillen met de nieuwe wet in het oordeel te betrekken. Het Hof gaat in dit opzicht uit van een onjuiste rechtsopvatting.

De huidige wet biedt ruimte tot het oordeel dat een fiscaal aanvaardbare overdracht van pensioenuitkeringen mogelijk is en dat heffing van inkomstenbelasting dient te gebeuren bij de partner die de uitkeringen geniet (m.n. art. 2.17 lid 1). (In casu is dit voor de jaren 2002 t.m. 2004 het geval.) Onbegrijpelijk is dat de wet niet aldus is uitgelegd.

Het Hof komt tot een eensluidend oordeel (in overweging 4.6) met de rechtbank ten aanzien van het non-discriminatie gebod, neergelegd in de artikelen 1 bis, 2 lid 3 en 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie zoals gewijzigd bij het Verdrag van Lissabon van 13 december 2007 en de bepalingen in art 1 en 14 van het Europese Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens. Dit oordeel steunt op eerder genoemd arrest van de Hoge Raad, (waarin een aanslag IB 1992 in dispuut was) met name op de uitspraak daarin dat de fiscale positie van gehuwden zodanig verschilt van gescheiden echtgenoten dat een verschillende fiscale behandeling gerechtvaardigd is. Echter die fiscale positie heden ten dage is niet meer dezelfde als ten tijde van genoemd dispuut: er zijn uitspraken van Europese instellingen en deze uitspraken hebben meer gewicht gekregen. Het is onbegrijpelijk dat hieraan is voorbij gegaan, temeer omdat ook de nationale regelgeving sindsdien (o.a. een nieuwe Wet IB) veranderd is. Het Hof gaat in dit opzicht uit van een onjuiste rechtsopvatting.

Met onbegrijpelijk hierboven en hierna is tevens bedoeld: niet naar de eisen der wet met redenen omkleed.

Eiser tot cassatie heeft zich op het standpunt gesteld dat de beoordeling van de aangifte IB voor de jaren 2005 en 2006 gelijk dient te zijn aan de beoordeling voor de jaren 2002 tot en met 2004, in die zin dat zijn echtgenote als gerechtigde op de helft van de pensioenuitkering daarover belastingplichtig is en niet hijzelf

Het Hof heeft vastgesteld (in overweging 4.9) dat belanghebbende — op wie ten deze de bewijslast rust — onvoldoende feiten en omstandigheden aannemelijk heeft gemaakt die bij hem de indruk hebben kunnen wekken dat het door de inspecteur over de jaren 2002 tot en met 2004 op evenvermeld punt volgen van de aangifte, op een bewuste standpuntbepaling berustte. Het Hof heeft tevens vastgesteld (in overweging 4.13) dat de inspecteur de navorderingsaanslag IB 2002 vernietigde en voor 2003 en 2004 heeft afgezien van navordering in verband met het ontbreken van een nieuw feit. De letterlijke tekst van de brief van de inspecteur (geciteerd in het vonnis van de rechtbank op blz 3) luidt inzake de navorderingsaanslag IB 2002: In de gegeven omstandigheden ga ik er echter alsnog van uit dat het voor navordering vereiste nieuwe feit in dit geval ontbreekt.

Het is onbegrijpelijk dat het Hof vaststelt enerzijds dat vanaf de aangifte IB 2002 een nieuw feit heeft ontbroken om te kunnen navorderen, dat wil zeggen dat bij het opleggen van de aanslag bewust het standpunt is ingenomen dat de aangifte, waarin de helft van de pensioenuitkering is opgenomen juist is en anderzijds dat belanghebbende onvoldoende feiten en omstandigheden aannemelijk heeft gemaakt die bij hem de indruk hebben kunnen wekken dat het door de inspecteur over de jaren 2002 tot en met 2004 op evenvermeld punt volgen van de aangifte, op een bewuste standpuntbepaling berustte. Deze overwegingen zijn onverenigbaar.

Vast staat dat de inspecteur belast met het opleggen van de aanslagen erkent vanaf de aangifte IB 2002 (waarin de eerste keer pensioen is aangegeven) ervan op de hoogte te zijn dat de helft van het totaal uitgekeerde pensioen is aangegeven en tevens dat dit door eiser tot cassatie in het kader van die aangifte ingenomen standpunt juist is, althans bij het opleggen van de aanslag IB 2002 en aanslagen IB 2003 en 2004 juist werd geacht. (Het is logisch dat daarom de navorderingen over 2002 t.m. 2004 zijn ingetrokken c.q. niet opgelegd.) Deze erkenning (na een lange tijd van ontkenning) is bevestiging dat eiser tot cassatie na ontvangen van de aanslag IB 2002 met zekerheid kon weten dat de inspecteur op de hoogte was dat de helft van het totaal uitgekeerde pensioen was aangegeven.

Op grond hiervan had het Hof moeten concluderen op basis van het in overweging 4.9 geciteerde arrest van de Hoge Raad dat eiser tot cassatie in rechte mocht vertrouwen op de gedragslijn ten aanzien van het pensioen die voortvloeide uit het volgen van de aangiften IB 2002 t.m. 2004 bij het opleggen van de aanslag.

Voor zover het Hof bedoeld heeft in overweging 4.10 tot en met 4.15 uitputtend de omstandigheden als bedoeld in, voornoemd arrest op toepasselijkheid te beoordelen gaat het Hof uit van een onjuiste rechtsopvatting. Bekendheid bij de inspecteur met van belang zijnde informatie en het standpunt van de belastingplichtige daaromtrent en kennis van deze bekendheid bij de belastingplichtige staat gelijk aan het verstrekken van inlichtingen, zoals bedoeld in het arrest.

Eiser tot cassatie concludeert dat het arrest van Hof op grond van het bovenstaande dient te worden vernietigd en verzoekt te besluiten, zoals de Hoge Raad juist geacht