Hof 's-Hertogenbosch, 26-04-1996, nr. 20.001756.95

Algemeen:

Fotoconfrontatie

Voorzover door de verdediging is aangevoerd dat de fotoconfrontaties zijn gehouden in strijd met de richtlijnen van de Recherche Advies Commissie, althans de toen bij de politie (Venlo) in gebruik zijnde interne richtlijnen terzake, althans zodanig onzorgvuldig zijn gehouden, dat deze als zijnde onrechtmatig, althans onbetrouwbaar, niet kunnen meewerken tot bewijs van hetgeen is telastegelegd, overweegt het hof daaromtrent als volgt:

Voorzover aan het verweer ten grondslag zou liggen de opvatting dat de genoemde richtlijnen zijn aan te merken als "recht" in de zin van artikel 99 van de Wet op de Rechterlijke Organisatie, faalt het, omdat het hier niet gaat om door een bestuursorgaan binnen zijn bestuursbevoegdheid vastgestelde en behoorlijk bekend gemaakte regels omtrent de uitoefening van zijn beleid.

Overigens is het hof van oordeel dat uit het onderzoek ter terechtzitting niet aannemelijk is geworden dat de (door het hof) tot bewijs gebezigde fotoconfrontaties zodanig onzorgvuldig zijn dat deze als in strijd met de beginselen van behoorlijk strafprocesrecht of anderszins onrechtmatig, dan wel als onbetrouwbaar, niet mogen worden gebezigd tot bewijs van het telastegelegde.

Naar het oordeel van het hof heeft de bij de gehouden fotoconfrontaties gevolgde werkwijze in casu op generlei wijze gestrekt tot beïnvloeding van de desbetreffende (verdachte)getuigen, met het oog op de door hen af te leggen verklaring.

Verder heeft het hof, voor wat betreft de betrouwbaarheid van de resultaten van de fotoconfrontaties, laten meewegen dat het hier overwegend fotoconfrontaties met betrekking tot voor de (verdachten)getuigen tevoren reeds bekende personen betreft.

Met betrekking tot de fotoconfrontatie van [H] met [T1], [T2] en [T3] is het hof in dit verband nog van oordeel dat, waar genoemde [T’s] zelf hebben verklaard dat zij de betreffende avond tezamen waren op de Van Postelstraat te Venlo, de herkenning van juist de combinatie van deze personen bij de fotoconfrontatie door [H] - in combinatie met zijn verklaring dat hij hen die avond aldaar tezamen heeft gezien - betrouwbaar moet worden geacht.

Met betrekking tot de betrouwbaarheid van de fotoconfrontatie van [A] met [K] heeft het hof laten meewegen dat zij tevoren een persoonsbeschrijving heeft gegeven en ook dat zij heeft verklaard dat [F.P.] tevoren, te weten in juni 1993, die persoon heeft aangeduid als [K].

Alibi [A]:

De verdediging heeft zich nog beroepen op een zogenaamd alibi van [A] en dit alibi ten grondslag gelegd aan haar verweer, dat [A] op 15 februari 1994 niet in de woning van het echtpaar [R] heeft kunnen zijn, zodat zij daarover ook niets kan verklaren.

Volgens de verdediging zou [A] met Carnaval 1994 op stap zijn geweest met haar vriendin [P.T.] en niet met [F.P.].

Dit "alibi" en al hetgeen tot staving daarvan ter terechtzitting is aangevoerd en verklaard, wordt weerlegd door de gemotiveerde bewezenverklaring en overigens ook ontkracht door de op 25 augustus 1995 aan de verbalisanten [V1] en [V2], resp. [V3] en [V2] (p. 6078 t/m 6077) afgelegde verklaringen van resp. [S] en [M.S.], welke verklaringen er op neerkomen, dat beiden - [F.P.] met zijn vriendin [A] - Carnavalsdinsdagavond, rond 24.00 uur, het café "D'n Dorstige Haan" aan de Markt te Venlo binnenkwamen; dat [A] duidelijk overstuur was; dat ze huilde; dat ze paniekerig was en zwaaide met haar armen.

De stelling van de verdediging, dat hetgeen [S] en [M.S.] hebben waargenomen, moet hebben plaats gevonden ten tijde van het carnaval 1993 en dat deze getuigen zich een jaar vergissen, wordt weerlegd door de op 4 september 1995 aan verbalisant [V2] afgelegde verklaring van [W.S.] (p. 6082), voorzover hier van belang, inhoudende:

Ik weet zelfs nog dat, toen bekend werd dat [A] bij de bende van Venlo hoorde, [M.S.] nog vertelde: "Geen wonder dat die toen zo histerisch was".

Rechtmatigheid en betrouwbaarheid verklaringen [D.P.]:

Met betrekking tot de getuige [D.P.] heeft de raadsman nog aangevoerd dat diens verklaringen bij de politie onrechtmatig zijn verkregen nu hem voorafgaande aan het door hem zelf op papier zetten van zijn verklaring door de politie geen cautie is gegeven.

Het hof verwerpt dit verweer reeds hierom nu ten aanzien van de voor het bewijs gebezigde verklaringen van deze getuige op geen enkele wijze is gebleken of aannemelijk geworden dat deze vooraf zijn gegaan door een door [D.P.] hieromtrent zelf op papier gezette verklaring. Ook als dit overigens wel het geval zou zijn geweest, had het verweer geen doel kunnen treffen nu telkens voorafgaand aan de verhoren door de politie aan [D.P.] de cautie is gegeven.

Het hof heeft zich bij het tot bewijs bezigen van de verklaringen van de getuige [D.P.] gerealiseerd dat deze getuige toen hij door de politie gehoord werd nog geen zestien jaar oud was en dat deze getuige vanwege zijn jeugdige leeftijd ten tijde van het verhoor door de politie wellicht gevoeliger is geweest voor druk en/of beinvloeding van de zijde van de verhorende verbalisanten dan wel onder invloed van die jeugdige leeftijd komt tot een niet waarheidsgetrouwe verklaring.

Blijkens de in hoger beroep afgelegde getuigenverklaringen van de verhorende verbalisanten [V4] en [V5] hebben deze tijdens de verhoren van [D.P.] terdege rekening gehouden met de bijzondere omstandigheden welke het verhoor van deze jeugdige persoon kenmerkten. Uit hun verklaringen blijkt voorts dat [D.P.] uit zichzelf reeds op de eerste dag van zijn aanhouding en kort daarna een gedetailleerde verklaring heeft afgelegd over de Viking- en Zwarte Water moord en dat hij toen verklaringen van reeds gehoorde medeverdachten niet kon lezen. Voorts blijkt dat [D.P.] in een veel later stadium uit zichzelf de naam van [R.H.] (Nazomermoord) heeft genoemd terwijl die naam nog niet eerder aan de politie bekend was.

Het hof acht de tot bewijs gebezigde verklaringen van [D.P.], gelet op het bovenoverwogene en in samenhang met de overige bewijsmiddelen dan ook betrouwbaar.

Plaats van de telefooncel:

Onderdeel van de tot bewijs gebezigde verklaring van [H] is, dat - toen [I.K.] werd gevoerd naar het OCE-terrein - onderweg op de Karbinderstraat is gestopt bij een telefooncel.

Weliswaar heeft genoemde [H] bij de politie verklaard dat die telefooncel stond op de hoek van de Karbinderstraat met de Hogeweg, doch blijkens een tot de processtukken behorende fax van PTT-telecom van 12 april 1996, gericht aan [R.S.], heeft de betreffende telefooncel tot 20 april 1993 gestaan op de Karbinderstraat circa 20 meter van de Hoek Hogeweg, waarna deze op genoemde datum is verplaatst op de Karbinderstraat hoek Agnes Huinstraat.

Blijkens een tot de processtukken behorende plattegrond van Venlo (dossier pag 5104) is de nieuwe plaats van bedoelde telefooncel gelegen op korte afstand van de oorspronkelijke plaats. Nu zowel de oorspronkelijke als de kort daarbij gelegen nieuwe lokatie van de telefooncel, zich in dezelfde straat bevinden - zijnde dit de straat waarover [I.K.] naar het OCE-terrein is gevoerd - is in het licht van het vorenoverwogene hier kennelijk sprake van een vergissing van genoemde [H].

Alibi [H]:

Door de verdediging is nog naar voren gebracht dat de bij de politie afgelegde verklaringen van [H] m.b.t. de [I.K.], Viking en Zwarte Water moord niet kunnen kloppen omdat [H] in die periode niet in Venlo zou hebben verbleven maar in Arnhem zou hebben gewoond. Het hof verwerpt dit verweer nu uit de tot bewijs gebezigde verklaring bij de rechter-commissaris door deze getuige afgelegd (zie bewijsmiddel 111) in samenhang met de overige bewijsmiddelen blijkt dat hij in die periode wel verbleef in Venlo.

Verweer m.b.t. café D'n Boemelaer:

Voor zover de verdediging heeft aangevoerd dat café D'n Boemelaer in de periode waarop de telastelegging zich toespitst (van overheidswege) gesloten was, zodat niet waar kan zijn hetgeen de getuigen [H] en [A] beweren nl. dat [H.T.] daar naar binnen is gegaan en met andere personen weer naar buiten is gekomen, passeert het hof dit, nu uit het onderzoek ter terechtzitting niet is gebleken noch aannemelijk geworden dat het destijds onmogelijk was genoemd pand te betreden en/of te verlaten.

Executieplaats [I.K.]

Zoals uit de inhoud van de bewijsmiddelen volgt, acht het hof bewezen, dat [I.K.] op het OCE-terrein te Venlo door pistoolschoten om het leven is gebracht en verwerpt het hof het scenario van de verdediging, volgens hetwelk aangenomen zou moeten worden, dat [I.K.] in de coffeeshop Number One te Venlo is doodgeschoten, waarna het lijk naar het OCE-terrein zou zijn gebracht.

Daarvoor verwijst het hof naar de inhoud van de bewijsmiddelen en met name ook naar de daarin gerelateerde feiten, dat nabij het lijk van [I.K.] lege patroonhulzen zijn gevonden, alsmede de omstandigheid, dat de in de nabijheid van dat terrein wonende getuige [M] op 18 juni 1993, omstreeks 01.00 uur, schoten heeft gehoord.

Voorts bevond het slachtoffer [I.K.] - blijkens de verklaringen van [W.R.] (p. 1258) en [Y] (p. 1261), in onderling verband en samenhang bezien - zich in de nacht van 17 op 18 juni 1993 tussen 24.00 uur en 00.30 uur (derhalve kort voor de moord) vergezeld van [S.K.] op de Veldenseweg te Venlo (zijnde dit de weg waarop [I.K.] kort voor de moord van de vrijheid werd beroofd en in een auto werd weggevoerd) en liep in de richting van de woning van [I.K.] ([naam]).

Dat zulks ook volgt uit de tot bewijs gebezigde verklaring van [S.K.].

Verweer m.b.t. geluidscassette:

De raadsman heeft nog als bewijsverweer gevoerd dat uit de ter terechtzitting afgespeelde geluidscassette, beweerdelijk opgenomen in het Huis van Bewaring en weergevende een gesprek tussen [N] en [B], blijkt dat de moord op het echtpaar [R] gepleegd is door twee personen, namelijk [N] en [H], en dus niet door verdachte.

Het hof verwerpt dit verweer gelet op de verklaring bij de rechter-commissaris d.d. 11 juli 1995 van [N] dat dit gesprek in scene is gezet ter ontlasting van [B] en dat hetgeen hij op de geluidscassette verklaart niet de volledige waarheid is, en gelet ook op de bewijsmiddelen waaruit de betrokkenheid van verdachte blijkt.

Voorzover er in dit arrest geen bewijsverweren meer zijn besproken, acht het hof deze voldoende weerlegd door de bewezenverklaring en de inhoud van de bewijsmiddelen.

De beslissing dat het bewezen verklaarde door de verdachte is begaan berust op de feiten en omstandigheden als vervat in de hierboven vermelde bewijsmiddelen, in onderlinge samenhang beschouwd.

Elk bewijsmiddel wordt slechts gebruikt tot bewijs van dat bewezen verklaarde feit waarop het, blijkens zijn inhoud, betrekking heeft.

De strafbaarheid van het bewezen verklaarde

Er zijn geen omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluit.

Het met parketnummer 051015.94 primair bewezen verklaarde is als misdrijf voorzien en strafbaar gesteld bij artikel 288 junctis de artikelen 47 en 287 van het Wetboek van Strafrecht.

Het met parketnummer 077181.94 primair bewezen verklaarde is als misdrijf voorzien en strafbaar gesteld bij artikel 288 junctis de artikelen 47, 57 en 287 van het Wetboek van Strafrecht.

Het met parketnummer 077621.94 primair en met parketnummer 077766.94 sub 1 primair, sub 2 primair en sub 3 primair bewezen verklaarde is als misdrijf telkens voorzien en strafbaar gesteld bij artikel 289 juncto artikel 47 van het Wetboek van Strafrecht.

Het moet worden gekwalificeerd zoals hierna in de beslissing wordt vermeld.

De strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaar-heid van de verdachte uitsluit.

De verdachte is derhalve strafbaar.

De redengeving van de op te leggen straf

Bij de bepaling van de op te leggen straf is gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen.

Het hof overweegt dienaangaande:

Verdachte heeft samen met anderen zeven mensen op een kille maar tevens brute en gruwelijke wijze om het leven gebracht. Hij was daarbij steeds diegene die het geweld (pistoolschoten/messteken) toepaste ten gevolge waarvan de slachtoffers de dood vonden. Bij [W] en het echtpaar [R] was beroving het motief van zijn handelen terwijl het bij de moord op [I.K.], de Viking en Zwarte Water moord ging om een executie van mensen.

Bij de laatste NN-moord heeft verdachte er zelfs niet voor teruggedeinst zo maar een willekeurig persoon van de straat te "plukken", deze mee te nemen naar een bosgebied en daar in het donker neer te schieten en te begraven.

Deze moorden hebben de samenleving diep geschokt en hebben naar moet worden aangenomen zeer veel leed berokkend aan verwanten van de slachtoffers. Verdachte heeft het doden van deze mensen - behoudens de doding van [W] - steeds ontkend. De doding van [W] heeft hij afgedaan als een ongeluk. Op geen enkele wijze heeft hij laten blijken enige gevoelens van spijt te hebben jegens hetgeen hij de slachtoffers en de nabestaanden heeft aangedaan. Gevoelens van medeleven kent hij blijkens zijn laatste woord alleen jegens zichzelf omdat hij degene zou zijn die door justitie onrecht zou zijn aangedaan.

Verdachte heeft met verbaal geweld in het Pieter Baan Centrum kenbaar gemaakt zich verre te houden van een onderzoek naar zijn persoonlijkheid. In de beperkte contacten tijdens zijn verblijf aldaar waren volgens de betrokken psychiater en psycholoog geen tekenen te bespeuren van ernstige stoornissen in bewustzijn en waarneming. Ook is toen niet gebleken dat zijn weigering om aan het onderzoek mee te werken voortkwam uit een psychotische vertekening van de werkelijkheid.

Uit de beschikbare reclasseringsrapportage komt verdachte naar voren als iemand die vanuit zijn socialisatie (te) weinig sociale vaardigheden aangereikt heeft gekregen om zich als volwassene te handhaven. Hij heeft een zeer materialistische kijk op het leven. Andere normen en waarden in het leven, zoals bijvoorbeeld de positie van de door hem benadeelden, worden aan die behoeften ondergeschikt gemaakt. Verdachte maakt deel uit van een gesloten familiesysteem. Men staat argwanend ten opzichte van de hulpverlening; bemoeienis van derden wordt niet geduld.

Het hof is uit het onderzoek ter terechtzitting niet gebleken of aannemelijk geworden dat het bewezenverklaarde niet geheel aan verdachte toegerekend zou dienen te worden.

Het hof acht gelet op het bovenoverwogene ernstig gevaar voor recidive aanwezig. Ter wille van een zo lang mogelijk durende beveiliging van de maatschappij acht het hof een sanctie die niet anders kan zijn dan een vrijheidsbenemende straf, die een definitieve verwijdering van de verdachte uit de maatschappij betekent, geboden.

Het hof is zich bewust van de negatieve effecten van een zodanige vrijheidsstraf op de nog jeugdige persoon van verdachte maar acht oplegging daarvan niettemin uit het oogpunt van vergelding en bescherming van de samenleving absoluut noodzakelijk.

De toegepaste wettelijke voorschriften

De strafoplegging is gegrond op de artikelen:

10, 47, 57, 287, 288 en 289 van het Wetboek van Strafrecht.