Hof Den Haag, 09-09-2015, nr. BK-15/00145, nr. BK-15/00146

Documentgegevens:

ECLI:NL:GHDHA:2015:2500

Instantie: Hof Den Haag
Datum: 09-09-2015
Magistraten: Mrs. J.J.J. Engel, G.J. van Leijenhorst, S.T.M. Beelen
Zaaknummer: BK-15/00145
BK-15/00146
Vakgebied(en): Belastingrecht algemeen (V)
Brondocumenten en formele relaties: ECLI:NL:GHDHA:2015:2500, Uitspraak, Hof Den Haag, 09‑09‑2015

Uitspraak 09‑09‑2015

Mrs. J.J.J. Engel, G.J. van Leijenhorst, S.T.M. Beelen

Partij(en)

Uitspraak d.d. 9 september 2015

in het geding tussen:

[X] te [Z] belanghebbende,

de inspecteur van de Belastingdienst, [P] de Inspecteur,

op het hoger beroep van belanghebbende tegen de in één geschrift vervatte uitspraken van de rechtbank Den Haag van 2 december 2014, nummers SGR 13/6116 en SGR 13/6117, betreffende de hierna te vermelden aanslagen en beschikkingen.

Aanslagen, beschikkingen, bezwaar en geding in eerste aanleg

1.1.

Aan belanghebbende is voor het jaar 2005 een aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen (hierna: IB/PVV) opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 885.581 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 6.624, alsmede een aanslag in de premie Ziekenfondswet (hierna: Zfw) naar een premieinkomen van € 21.050. Bij gelijktijdig met beide aanslagen gegeven beschikkingen is heffingsrente in rekening gebracht.

1.2.

Bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar heeft de Inspecteur belanghebbendes bezwaar afgewezen.

1.3.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraken op bezwaar beroep bij de rechtbank ingesteld. Ter zake daarvan is € 44 griffierecht geheven.

1.4.

De rechtbank heeft het beroep gericht tegen de aanslag IB/PVV gegrond verklaard, het beroep gericht tegen de aanslag Zfw ongegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar met betrekking tot de IB/PVV vernietigd, de Inspecteur gelast de aanslag IB/PVV en de daarbij gegeven beschikking te verminderen met inachtneming van hetgeen de rechtbank heeft overwogen in rechtsoverweging 27 van haar uitspraak en bepaald dat haar uitspraak in zoverre in de plaats treedt van de vernietigde uitspraak op bezwaar, de Inspecteur veroordeeld in de proceskosten van belanghebbende tot een bedrag van € 852 en de Inspecteur opgedragen het betaalde griffierecht van € 44 aan belanghebbende te vergoeden.

Loop van het geding in hoger beroep

2.1.

Belanghebbende is van de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep gekomen bij het Hof. In verband daarmee is door de griffier een griffierecht geheven van € 123. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

2.2.

De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 22 april 2015, gehouden te Den Haag. Partijen zijn verschenen. Ter zitting is tevens behandeld het hoger beroep van [X-Y], kenmerknummers BK-15/00178 en BK-15/00179, betreffende aan die belanghebbende opgelegde aanslagen IB/PVV en Zfw voor het jaar 2005. Voor zover in die zaak door partijen stukken zijn overgelegd, worden die stukken geacht ook in de onderhavige procedure te zijn overgelegd. Tevens wordt hetgeen door partijen in die zaak voor het overige is aangevoerd, aangemerkt als te zijn aangevoerd in de onderhavige zaak. Van het verhandelde ter zitting is door de griffier één proces-verbaal opgemaakt.

Vaststaande feiten

3.

Op grond van de stukken van het geding en het ter zitting verhandelde gaat het Hof in hoger beroep uit van de door de rechtbank onder 1 tot en met 16 van haar uitspraak vermelde feiten, waarbij de rechtbank belanghebbende als eiser en de Inspecteur als verweerder heeft aangeduid.

‘Feiten

1.

Eiser drijft met zijn echtgenote in maatschapsverband een akkerbouwonderneming op in totaal 85 hectare grond.

2.

In april 2000 is er door of namens eiser contact geweest met projectontwikkelaar [A] in verband met de aankoop en ontwikkeling van een deel van eisers akkerbouwgrond. Het ging hierbij om een stuk land van circa 18 hectare gelegen aan de [A-STRAAT] te [Q] In dat verband wordt in de brief van 19 april 2000 van eiser aan de gemachtigde een prijs vermeld van fl. 15 á fl. 20 per m².

3.

In mei 2000 is er door of namens eiser contact geweest met [B] in verband met de ontwikkeling en overdracht van een deel van de akkerbouwgrond ter grootte van circa 16 hectare, resulterend in een (niet-ondertekende) conceptovereenkomst. In een brief van 29 augustus 2000 van de gemachtigde van eiser is vermeld dat [B] zich nogmaals tot eiser had gericht voor het ondertekenen van de conceptovereenkomst.

4.

In zijn reactie van 13 april 2010 op het tot de gedingstukken behorende hoorverslag heeft de gemachtigde geschreven dat eiser hem in maart 2001 had gemeld dat er in januari 2001 grond was verkocht voor fl. 28 per m².

5.

Op 21 februari 2003 schrijft [C] zoon van eiser, aan de gemachtigde:

‘Uit betrouwbare bron hebben wij vernomen dat er al een notitie ligt waaruit blijkt dat men binnen de nieuwe ringweg N2l7 ook een bestemmingswijziging wil bewerkstelligen, maar dan voor de woningbouw. Met de opbrengsten van de woningbouw kan men de aanleg van de weg financieren’.

6.

Op 7 juni 2004 bericht [C] aan de gemachtigde:

‘Zoals afgesproken heb ik onderzocht hoe ‘warm’ het betreffende perceel is. [D] van [E] geeft aan dat ondanks de termijn die de gemeente [Q] noemt, geen bestemmingswijziging voor 2010, er nu al concrete belangstelling is van projectontwikkelaars, die weliswaar niet de hoofdprijs willen bieden, maar wel de agrarische waarde met een toeslag. Deze zienswijze onderschrijven wij zelf ook. Het lijkt ons dan ook het verstandigst dat de grond zo snel mogelijk wordt overgedragen aan de kinderen tegen de agrarische waarde. Agrarische waarde bedraagt momenteel +/- EUR 3.50 per m².’

7.

Op 5 juli 2004 doet eiser een verzoek voor minnelijke taxatie van een deel van zijn akkerbouwgrond van 18.13.34 hectare (het perceel) in het kader van een overdracht dan wel schenking aan zijn zoons.

8.

In verband met dit verzoek wordt door verweerder een formulier Overeenkomst gezamenlijke taxatie onroerende zaak (de overeenkomst) aan eiser toegezonden. Het is ingevuld en met dagtekening 12 augustus 2004 door de accountant van eiser ondertekend retour gezonden. Het formulier bevat onder andere de volgende vragen en antwoorden:

‘2. Gegevens exploitatie

2a.: Zijn er in het verleden besprekingen gevoerd betreffende een eventuele verkoop, verhuur of andere vorm van exploitatie van de onroerende zaak? Nee.
: (…)

6. Gegevens waarde

6a.: Zijn er in het recente verleden biedingen uitgebracht? Nee.
6b.: Zijn er op dit moment of in de nabije toekomst biedingen te verwachten? Nee.
: (…)

Voorwaarden voor de taxatie

(…)

—: De taxatie is ongeldig wanneer de reden van de waardebepaling niet of niet geheel is uitgevoerd binnen 3 maanden na dagtekening van hel taxatierapport.
—: Aan de taxatie wordt geen waarde toegekend als achteraf blijkt dat de bovenstaande vragen — al dan niet opzettelijk — onjuist of onvolledig zijn beantwoord en de taxatie tot een andere waarde van het object zou hebben geleid bij juiste beantwoording. Voor de vaststelling van de voor de Belastingdienst tot uitgangspunt te nemen waarde zal dan. indien nodig, een hertaxatie plaatsvinden door een taxateur van de Belastingdienst.’

9.

Het perceel is op 9 december 2004 door de taxateurs van verweerder en eiser gezamenlijk getaxeerd. In het hiervan opgestelde taxatierapport dat is gedagtekend op respectievelijk 17 en 22 december 2004, is onder andere het volgende vermeld:

‘4. Omschrijving (•••)

De bestemming van de percelen is agrarisch. Er is een startnotitie waarin de ontwikkelingsvisie wordt beschreven voor een ontsluitingsweg N2l7/ [A-STRAAT] ten behoeve van de ontsluiting van [Q] naar de N217/Rijksweg A29.

(…)

6. Waarde

Ondergetekenden kennen aan de onderhavige objecten, rekening houdend met aard, kwaliteit, ligging, gebruik, gebruiksmogelijkheden en bestemming, per opname datum een waarde toe als volgt:

Vrije waarde economisch verkeer agrarische bestemming (WEVAB) € 725.000 (zegge: (…)

Vrije waarde economisch verkeer (WEV) € 735.000 (zegge: (…)

Verpachte waarde, (…)€ 362.000 (zegge: (…).’

10.

In december 2004 verkopen eiser en zijn echtgenote het perceel aan hun zoons [C] [F] en [G] (de kinderen). Het perceel is bij akte van levering van 11 april 2005, waarin een koopprijs van € 735.000 is opgenomen, geleverd. Bij akte van wijziging van 10 oktober 2005, is als koopprijs een bedrag van € 362.000 opgenomen onder voorbehoud van pacht.

11.

Vervolgens wordt op 10 oktober 2005 het perceel door de kinderen verkocht aan [H] BV (de BV) voor een prijs van € 362.000, onder de verplichting voor de BV tot nabetaling aan de kinderen van de meerwaarde boven € 362.000 bij doorverkoop binnen een periode van twintig jaar. De aandelen van de BV, worden op dat moment gehouden door eiser en zijn echtgenote.

12.

Op 9 januari 2006 bericht een van de kinderen van eiser aan de gemachtigde dat in het onderhandelingstraject met de provincie Zuid-Holland inzake de onteigening prijzen door de provincie zijn genoemd van € 5 à € 6 per m². In diezelfde brief wordt vermeld dat er halverwege 2005 een perceel grond op het tracé van de N217 is verkocht voor € 25 per m².

13.

Op 15 september 2006 wordt het perceel door de BV aan [i] verkocht voor een bedrag van € 6.307.440.

14.

Eiser doet aangifte IB/PVV voor het jaar 2005 naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 12.420 [Hof: na giftenaftrek € 11.167] en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 6.624. Bij de aanslagregeling is verweerder als volgt afgeweken van de ingediende aangifte:

Aangegeven belastbaar inkomen uit werk en woning	12.420	[Hof: 11.167]
Meer winst overdracht perceel (1.813.340 -/- 362.000) × 60%))	870.804
Lager bedrag aan ondernemingsaftrek	2.357
Minder giftenaftrek door hogere drempel	1.253
Vastgesteld belastbaar inkomen uit werk en woning	885.581

15.

De aanslag premie Zfw is opgelegd naar de maximum premiegrondslag van €21.050.

16.

Het belastbare inkomen uit werk en woning is bij beschikking van 23 september 2011 verlaagd tot een bedrag van € 882.785.—

Geschil in hoger beroep en standpunten van partijen

4.1.

In hoger beroep is in geschil of de Inspecteur is gebonden aan de vaststelling van de waarde van het perceel op basis van de ‘Overeenkomst gezamenlijke taxatie onroerende zaak’ (hierna: de vaststellingsovereenkomst), en zo nee, of de winst behaald met de overdracht van het perceel terecht is verhoogd met — na toepassing van de landbouwvrijstelling — € 653.004.

4.2.

Primair neemt belanghebbende het standpunt in dat de Inspecteur is gebonden aan de op basis van de vaststellingsovereenkomst vastgestelde waarde van het perceel in verpachte staat van € 362.000. Subsidiair is belanghebbendes standpunt dat hij en zijn echtgenote tijdig een (voorwaardelijk) beroep heeft gedaan op de herinvesteringsreserve (hierna: HIR) en per ultimo 2005 en in de daarop volgende jaren een vervangings- althans herinvesteringsvoornemen hebben gehad. Dit voornemen is, aldus belanghebbende, uitgevoerd door in de jaren 2006 tot en met 2008 15 hectare landbouwgrond aan te kopen en in exploitatie te nemen.

4.3.

De Inspecteur neemt het standpunt in niet gebonden te zijn aan de op basis van de vaststellingsovereenkomst vastgestelde waarde van het perceel in verpachte staat van € 362.000, aangezien de vragen in het formulier ‘Overeenkomst gezamenlijke taxatie onroerende zaak’, waarin de vaststellingsovereenkomst is vastgelegd, onvolledig dan wel onjuist zijn beantwoord. Bovendien is belanghebbende bij de levering van het perceel in april 2005, dat wil zeggen meer dan drie maanden na de minnelijke taxatie op 9 december 2014, zonder nader overleg uitgegaan van die getaxeerde waarde. Daarmee is voldaan aan de in de vaststellingsovereenkomst onder het kopje ‘Voorwaarden voor de taxatie’ opgenomen ontbindende voorwaarde. Het subsidiaire standpunt van belanghebbende inzake de dotatie van de boekwinst aan de HIR heeft de Inspecteur gemotiveerd weersproken.

4.4.

Voor de gronden waarop partijen hun standpunten doen steunen, verwijst het Hof naar de gedingstukken.

Conclusies van partijen

5.1.

Het hoger beroep van belanghebbende strekt tot vernietiging van de uitspraak van de rechtbank, vernietiging van de uitspraken op bezwaar, vermindering van de aanslag tot een naar een belastbaar bedrag uit werk en woning van € 11.167, vermindering van de aanslag Zfw tot een naar een premie-inkomen van € 12.420 en dienovereenkomstige wijziging van de beschikkingen heffingsrente.

5.2.

De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de rechtbank.

Oordeel van de rechtbank

6.

De rechtbank heeft het beroep van belanghebbende (ten dele) gegrond verklaard en daartoe het volgende overwogen, waarbij de rechtbank belanghebbende als eiser en de Inspecteur als verweerder heeft aangeduid:

‘21.: Uit de onder 8 opgenomen voorwaarden voor gezamenlijk taxatie volgt dat aan de taxatie geen waarde wordt toegekend als achteraf blijkt dat de vragen in de overeenkomst onjuist of onvolledig zijn beantwoord en de taxatie bij juiste beantwoording van de vragen tot een andere waarde van het object zou hebben geleid. Tevens volgt uit de overeenkomst dat de taxatie ongeldig is wanneer de reden van de waardebepaling niet of niet geheel is uitgevoerd binnen drie maanden na dagtekening van het taxatierapport.
22.: Vast staat dat de reden van de waardebepaling, te weten de verkoop van het perceel aan de kinderen, niet geheel is uitgevoerd binnen drie maanden na de dagtekening van het taxatierapport (zie onder 9). Immers vaststaat dat het perceel door eiser en zijn echtgenote in december 2004 aan de kinderen is verkocht en dat het perceel werd geleverd bij akte van 11 april 2005. Bovendien werd die akte nog gecorrigeerd in oktober 2005. Hoewel verweerder de overschrijding van de drie-maandstermijn pas laat in de procedure heeft aangevoerd — eiser wijst daar op — maakt dit niet dat voorbij zou moeten worden gegaan aan verweerders beroep op de ontbindende voorwaarde. Reeds in zoverre behoefde verweerder zich niet gebonden te achten aan de minnelijke taxatie. Daar komt bij dat de rechtbank van oordeel is dat verweerder er terecht op wijst dat ook de vragen onder 2a. en 6b. in de overeenkomst door of namens eiser onjuist of onvolledig zijn beantwoord. De rechtbank neemt daarbij het navolgende in aanmerking.
23.: Zoals uit de gedingstukken blijkt en onder de feiten is opgenomen, is er in april en in mei 2000 door of namens eiser gesproken over de overdracht en ontwikkeling van een perceel grond. Met hetgeen door partijen naar voren is gebracht en hetgeen daarover in de gedingstukken valt te lezen acht de rechtbank aannemelijk dat het hierbij ook al ging om het perceel dat is verkocht aan de kinderen. Ook waren op het moment van het beantwoorden van de vragen in de overeenkomst, zoals door verweerder is gesteld en door eiser is erkend, gezien de mogelijke toekomstplannen, biedingen te verwachten. Daarmee is aannemelijk dat de vragen onjuist althans onvolledig zijn beantwoord. Vervolgens is de vraag of een juiste beantwoording van de vragen tot een andere waarde van het perceel zou hebben geleid.
24.: Uit de gedingstukken blijkt onder meer dat er vanaf 2000 tussen eiser, de kinderen, de gemachtigde en derde partijen regelmatig is gesproken of gecorrespondeerd over het perceel- veelvuldig aangeduid als ‘warme grond’ —, de ontwikkeling daarvan en de daarmee gepaard gaande prijsontwikkelingen. Onder meer blijkt uit die correspondentie dat er in 2000 is gesproken over een prijs van fl. 15 à fl. 20 per m², in 2001 van fl. 28 per m² en in 2005 van € 25 per m². Bovendien wordt daarin opgemerkt dat uit betrouwbare bron is vernomen dat er al een notitie ligt waaruit blijkt dat men een bestemmingswijziging wil bewerkstelligen en dat er reeds concrete belangstelling van projectontwikkelaars is die weliswaar niet de hoofdprijs willen bieden, maar wel de agrarische waarde met een toeslag.
25.: Naar het oordeel van de rechtbank is gelet op bovenstaande voldoende aannemelijk dat bij een juiste voorstelling van zaken een andere waarde aan het perceel zou worden toegekend dan ten tijde van de minnelijke taxatie is gedaan. Aan dit oordeel doet niet af dat de overeenkomst niet door eiser zelf is ingevuld, nu dit niet wegneemt dat de overeenkomst onjuist dan wel onvolledig is ingevuld. Dit laatste wordt ook niet weggenomen door de omstandigheid dat de taxateur van verweerder contact heeft gehad met de gemeente over mogelijke ontwikkelingen van het gebied waarin het perceel was gelegen, nu niet is gebleken dat ter zake doende informatie werd verstrekt aan de taxateur.
26.: Hetgeen onder 21 tot en met 25 is overwogen leidt tot het oordeel dat verweerder niet gebonden is aan de gezamenlijke taxatie. Vervolgens is aan de orde welke waarde aan het perceel moet worden toegekend. Verweerder is bij het vaststellen van de aanslag uitgegaan van een waarde van € 1.813.340 voor het perceel, zijnde € 10 per m². Gelet op hetgeen is overwogen in 24 vindt de rechtbank een dergelijke waarde per m² niet te hoog. De rechtbank gaat er van uit dat dit de waarde in niet-verpachte staat betreft nu het daarop gebaseerde standpunt van eiser niet door verweerder is weersproken.
27.: De wevab van het perceel in niet-verpachte staat is niet in geschil en is vastgesteld op € 725.000. De belaste boekwinst behaald met de verkoop van het perceel met toepassing van de landbouwvrijstelling dient dan ook, zoals terecht door eiser is gesteld en anders dan verweerder bij de aanslagregeling heeft berekend, te worden gesteld op € 1.088.340
(€ 1.813.340 -/- € 725.000), waarvan 60%, zijnde € 653.004, aan eiser dient te worden toegerekend. Dit betekent dat het door verweerder aan eiser toegerekende belaste deel van de boekwinst dient te worden verminderd met € 217.000 (€ 870.804 -/- € 653.004).
28.: Gegeven het oordeel onder 27 komt de vraag aan de orde of eiser voor de boekwinst van € 653.004 een herinvesteringsreserve kan vormen. Het is aan eiser om aannemelijk te maken dat hij aanspraak kan maken op het vormen van een herinvesteringsreserve. De rechtbank is van oordeel dat eiser evenwel niets heeft aangevoerd op grond waarvan kan worden geconcludeerd dat bij hem een herinvesteringsvoomemen aanwezig was. Daarom heeft verweerder terecht de vorming van een herinvesteringsreserve aan eiser ontzegd.
29.: Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen dient het beroep tegen de aanslag IB/PVV gegrond te worden verklaard. Een en ander leidt, gegeven de omvang van het belaste deel van de boekwinst, niet tot een verlaging van het premie-inkomen voor de aanslag premie Zfw, zodat het tegen die aanslag gerichte beroep ongegrond wordt verklaard.’

Beoordeling van het hoger beroep

Gebondenheid Inspecteur aan de gezamenlijke taxatie

7.1.

Naar het oordeel van het Hof heeft de rechtbank met juistheid beslist dat de Inspecteur niet gebonden is aan de gezamenlijke taxatie. Het Hof maakt deze beslissing en de gronden waarop zij berust tot de zijne. Ter aanvulling overweegt het Hof het volgende.

7.1.1.

Het standpunt van belanghebbende dat de Inspecteur gebonden is aan de aan de op basis van de vaststellingsovereenkomst vastgestelde waarde van het perceel in verpachte staat steunt onder meer op de stelling dat het doel waarvoor de minnelijke taxatie is gevraagd, te weten schenking dan wel verkoop van de grond aan de kinderen, is uitgevoerd ultimo 2004 bij mondelinge overeenkomst en dat daar niet aan af doet dat de levering van de grond bij akte eerst in april 2005, nadien gecorrigeerd (voorbehoud van gebruik) in oktober 2005, heeft plaatsgevonden. Het Hof volgt belanghebbende hierin niet. In de vaststellingsovereenkomst is immers bepaald dat de taxatie ongeldig is wanneer de reden van de waardebepaling niet of niet geheel is uitgevoerd binnen drie maanden na dagtekening van het taxatierapport. In geval van een onroerende zaak is de transactie eerst met de inschrijving van de notariële akte van levering in het openbare register geheel uitgevoerd.

7.1.2.

Voorts staat vast dat belanghebbende de vragen 2a, 6a en (naar het oordeel van het Hof) 6b in het formulier ‘Overeenkomst gezamenlijke taxatie onroerende zaak’, waarin de vaststellingsovereenkomst is vastgelegd, onjuist heeft beantwoord. Hetgeen belanghebbende dienaangaande in hoger beroep heeft aangevoerd, maakt dit niet anders. Het moet belanghebbende redelijkerwijs duidelijk zijn geweest dat bij juiste beantwoording van die vragen de taxateur van de Belastingdienst zicht zou hebben gekregen op het feit dat met betrekking tot het gebied waarvan de onderhavige grond onderdeel uitmaakt partijen zich aandienden met de bereidheid — al dan niet uit speculatieve overwegingen — een substantieel hogere prijs voor de grond te betalen dan de waarde bij agrarische bestemming.

Toe te kennen waarde

7.2.

In het voorgaande ligt besloten dat het Hof belanghebbende niet volgt in zijn stelling dat ook al zou de fiscus niet aan de gezamenlijke taxatie gebonden zijn, niet tot een hogere waarde kan worden gekomen dan de waarde op het moment waarop het verzoek tot minnelijke waardering is gedaan (juli 2004).

7.3

Gelet op de in de overwegingen 2 tot en met 6 van de uitspraak van de rechtbank vermelde feiten en omstandigheden acht het Hof aannemelijk dat de prijs welke door de meestbiedende koper besteed zou worden bij aanbieding ten verkoop van het perceel op de voor het perceel meest geschikte wijze na de beste voorbereiding ten tijde van de dagtekening van het taxatierapport en op het moment dat belanghebbende en zijn echtgenote het perceel aan hun kinderen zouden hebben verkocht (december 2004), aanmerkelijk hoger is dan de getaxeerde waarde van het perceel.

7.4.

Naar het oordeel van het Hof heeft de rechtbank op goede gronden geoordeeld dat de door de Inspecteur bij het vaststellen van de aanslag in aanmerking genomen waarde ad € 10 per m² niet te hoog is. Het Hof maakt deze beslissing en de gronden waarop zij berust tot de zijne. Het Hof neemt daarbij nog het volgende in aanmerking. Tijdens de openbare vergadering van de Commissie Ruimte van de gemeente [Q] van 14 september 2004 is onder meer is gesproken over de Structuurvisie Ruimtelijke Hoofdstructuur 2015/2030; in de discussie is voeding gegeven aan de gedachte dat de bestemming van de onderhavige grond op termijn zou worden gewijzigd van agrarisch in wonen. De Inspecteur heeft niet, althans onvoldoende, weersproken gesteld dat vanaf medio 2005 verkopen zijn gerealiseerd van gronden in het gebied waar de onderhavige grond deel van uitmaakt, waarbij de overeengekomen prijs per m² in geen geval lager is dan € 10. Aannemelijk is dat aan de verkopen een onderhandelingstraject is voorafgegaan. Gelet daarop acht het Hof de verkopen indicatief voor de waarde in het economische verkeer van de grond ten tijde van de onttrekking ervan aan de onderneming, inclusief het waardedrukkend effect van het voorbehouden pachtrecht dat gesteld kan worden op € 373.000 blijkens de gezamenlijke taxatie.

7.5.

Tussen partijen is niet in geschil dat, uitgaande van hetgeen hiervoor is overwogen, de in beginsel belastbare boekwinst voor belanghebbende € 653.004 bedraagt, zoals door de rechtbank is vastgesteld. Met betrekking tot de vraag of deze boekwinst kan worden gedoteerd aan een HIR — zoals belanghebbende stelt en de Inspecteur betwist — overweegt het Hof het volgende.

7.5.1.

Ingevolge artikel 3.54, eerste lid, van de Wet IB 2001 kan, indien bij vervreemding van een bedrijfsmiddel de opbrengst de boekwaarde van het bedrijfsmiddel overtreft, bij het bepalen van de in het kalenderjaar genoten winst het verschil gereserveerd worden en blijven tot vermindering van de in aanmerking te nemen aanschaffings- of voortbrengingskosten van bedrijfsmiddelen die in het jaar van vervreemding of in de daarop volgende drie jaren worden aangeschaft of voortgebracht, indien en zolang het voornemen tot herinvestering van de opbrengst bestaat. Ingevolge het vierde lid van die bepaling vindt afboeking van de HIR met betrekking tot bedrijfsmiddelen waarop niet pleegt te worden afgeschreven slechts plaats voor zover de HIR is gevormd ter zake van de vervreemding van bedrijfsmiddelen met eenzelfde economische functie in de onderneming als de aangeschafte of voortgebrachte bedrijfsmiddelen. De uitzondering hierop als bedoeld in het negende lid van deze bepaling doet zich te dezen niet voor.

7.5.2

Door belanghebbende is gesteld en door de Inspecteur is niet weersproken dat hij en zijn echtgenote in het onderhavige boekjaar het voornemen hadden de verkoopopbrengst te gebruiken voor de aankoop van landbouwgronden, reeds in dat jaar een eerste vervangende aankoop hebben gedaan en in de periode 2004 –2009 115 hectare akkerbouwgrond hebben aangekocht. Naar het oordeel van het Hof is hiermee voldaan aan de vereisten voor het vormen van een HIR. Aan dit oordeel doet niet af dat het te dezen geïmputeerde winst betreft, noch het feit dat belanghebbende en zijn echtgenote bij de verkoop van de grond het recht van pacht hebben voorbehouden.

Slotsom

7.6.

Met inachtneming van hetgeen hiervoor is overwogen komt het Hof tot de conclusie dat het hoger beroep van belanghebbende gegrond is. Beslist dient te worden als volgt.

Proceskosten en griffierecht

8.1.

Het Hof acht termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de door belanghebbende gemaakte proceskosten. Het Hof stelt deze kosten, op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht in verbinding met het Besluit proceskosten bestuursrecht en de daarbij behorende bijlage, vast op € 980 wegens beroepsmatig verleende rechtsbijstand voor het Hof (2 punten à € 490 × 1 (gewicht van de zaak)). Voor een hogere vergoeding acht het Hof geen termen aanwezig.

8.2.

Voorts dient aan belanghebbende het voor de behandeling in hoger beroep gestorte griffierecht van € 123 te worden vergoed.

Beslissing

Het Gerechtshof:

—: vernietigt de uitspraak van de rechtbank behoudens de beslissing omtrent de proceskosten en het griffierecht,
—: vernietigt de uitspraak op bezwaar,
—: vermindert de aanslag IB/PVV tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 11.167 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 6.624,
—: vermindert de aanslag in de premie Ziekenfondswet tot een, berekend naar een premie-inkomen van € 12.420,
—: veroordeelt de Inspecteur in de proceskosten aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 980,
—: gelast de Inspecteur aan belanghebbende een bedrag van € 123 aan griffierecht te vergoeden.

Deze uitspraak is vastgesteld door mrs. J.J.J. Engel, G.J. van Leijenhorst en S.T.M. Beelen, in tegenwoordigheid van de griffier mr. R.A. Brits. De beslissing is op 9 september 2015 in het openbaar uitgesproken.

aangetekend aan

partijen verzonden: [14 SEP. 2015]

Zowel de belanghebbende als het daartoe bevoegde bestuursorgaan kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

1.

Bij het beroepschrift wordt een kopie van deze uitspraak gevoegd.

2.

Het beroepschrift wordt ondertekend en bevat ten minste:

—: de naam en het adres van de indiener;
—: de dagtekening;
—: de vermelding van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;
—: de gronden van het beroep in cassatie.

Hel beroepschrift moet worden gezonden aan de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag.

De partij die beroep in cassatie instelt is griffierecht verschuldigd en zal daarover bericht ontvangen van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan worden verzocht de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.