Rb. Breda, 08-09-2010, nr. 09/493

In deze omstandigheden reikt toepassing van een verlengde navorderingstermijn van twaalf jaar op voor de fiscus verzwegen belastbare bestanddelen niet verder dan noodzakelijk is om de doeltreffendheid van fiscale controles te waarborgen en om belastingfraude te bestrijden.

(…)

76. Uit het een en ander volgt dat de artikelen 49 EG en 56 EG aldus moeten worden uitgelegd dat zij zich niet ertegen verzetten dat, wanneer voor de belastingautoriteiten van een lidstaat spaartegoeden en inkomsten uit deze tegoeden zijn verzwegen en deze autoriteiten geen aanwijzingen over het bestaan ervan hebben op basis waarvan zij een onderzoek kunnen instellen, deze lidstaat een langere navorderingstermijn toepast wanneer deze tegoeden in een andere lidstaat zijn aangehouden dan wanneer zij in eerstgenoemde lidstaat zijn aangehouden. De omstandigheid dat deze andere lidstaat het bankgeheim kent, is in dit opzicht van geen belang.”

4.1.2.Naar het oordeel van de rechtbank is in het onderhavige geval sprake van een situatie zoals bedoeld in de bovenstaande rechtsoverwegingen van het HvJ EG. Niet gebleken is dat de inspecteur, voordat de informatie vanuit België werd verstrekt, reeds aanwijzingen had over het mogelijk bestaan van de buitenlandse bankrekeningen ten name van belanghebbende. Het toepassen van de verlengde navorderingstermijn van artikel 16, vierde lid, van de AWR is dan niet in strijd met het EG-verdrag (inmiddels: EU-verdrag).

4.1.3.De Hoge Raad heeft in zijn arresten van 26 februari 2010, nrs. 43050bis en 43670bis, onder andere gepubliceerd in VN 2010/13.7 en 13.8, naar aanleiding van het voornoemde arrest van het HvJ EG de volgende regels geformuleerd die in acht moeten worden genomen bij het opleggen van een navorderingsaanslag met gebruikmaking van artikel 16, vierde lid, van de AWR:

“2.1.1. Uit de verklaring voor recht moet worden afgeleid dat de artikelen 49 en 56 EG zich er niet tegen verzetten dat een lidstaat die niet beschikt over aanwijzingen van het bestaan van spaartegoeden die worden aangehouden in een andere lidstaat, voor de belastingheffing over (inkomsten uit) dergelijke tegoeden een langere navorderingstermijn toepast dan de termijn die geldt voor de belastingheffing in verband met tegoeden in de eigen staat.”

2.1.2. Zijn die aanwijzingen er wel, en wordt naar aanleiding daarvan een navorderingsaanslag opgelegd na het verstrijken van de termijn die zou gelden met betrekking tot tegoeden die worden aangehouden in de eigen staat, dan moet de daaruit voortvloeiende beperking van het vrije verkeer worden aanvaard indien de navorderingsaanslag wordt opgelegd met inachtneming van het tijdsverloop dat na het opkomen van de bedoelde aanwijzingen noodzakelijkerwijs is gemoeid met (i) het verkrijgen van de inlichtingen die nodig zijn voor het bepalen van de verschuldigde belasting, en tevens (ii) het met redelijke voortvarendheid voorbereiden en vaststellen van een aanslag aan de hand van de gegevens die de inspecteur ter beschikking staan.”

4.1.4.Op 18 februari 2005 zijn door de Nederlandse belastingdienst de inlichtingen ontvangen. Op dat moment is ook het voor navordering vereiste nieuwe feit bekend geworden. Echter, de rechtbank is met de inspecteur van oordeel dat deze gegevens niet terstond bruikbaar waren om navorderingsaanslagen op te leggen. Ter zitting heeft de inspecteur een opsomming van de werkzaamheden gegeven, verricht in het tijdsbestek tussen de ontvangst van de inlichtingen en het aanschrijven van belanghebbende op 7 maart 2007. Deze werkzaamheden bestonden veelal uit het verifiëren en veredelen van de grote hoeveelheden ontvangen gegevens en het identificeren van belastingplichtigen. Gelet op deze werkzaamheden en activiteiten en het tijdsbestek dat hiermee gemoeid is geweest, is de rechtbank van oordeel dat de inspecteur met een redelijke voortvarendheid de aanslag heeft voorbereid en opgelegd. De stelling van belanghebbende, dat het HvJ EG en de Hoge Raad doelen op een internationaal onderzoek na het verkrijgen van de inlichtingen en dat een onderzoek in het kader van artikel 47 van de AWR hiertoe niet behoort, deelt de rechtbank niet. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur gehandeld in lijn van voornoemde uitspraak van de Hoge Raad.

4.1.5.Gelet op het vorenoverwogene, is de rechtbank van oordeel dat de inspecteur de verlengde navorderingstermijn terecht heeft benut en de navorderingaanslag derhalve tijdig heeft opgelegd.

De op de zaak betrekking hebbende stukken

4.2.1.De gemachtigde heeft ter zitting gesteld van alle stukken kennis te willen nemen waarvan de inhoud onbekend is doch die wél op de zaak betrekking hebben. De inspecteur heeft ter zitting verklaard dat alle stukken van het geding aan belanghebbende zijn overgelegd met bepaalde geanonimiseerde onderdelen. Deze stukken zijn in niet-geanonimiseerde vorm in een aparte envelop, als geheim te houden stukken, door de inspecteur aan de rechtbank overhandigd. De rechtbank heeft van de inhoud van deze envelop geen kennis genomen.

4.2.2.De rechtbank stelt voorop dat vanwege het belang van een eerlijk proces in beginsel de processtukken alle en volledig aan belanghebbende dienen te worden geopenbaard, tenzij zwaarwichtige redenen (gedeeltelijke) geheimhouding op de voet van artikel 8:29 van de Awb rechtvaardigen. Indien stukken niet of niet volledig worden overgelegd, zoals het geval is bij anonimiseren, moet de rechtbank beoordelen of de weigering om de volledige stukken over te leggen gerechtvaardigd is.

4.2.3.Voor wat betreft de geanonimiseerde stukken heeft het volgende te gelden. De inspecteur heeft gesteld, en de rechtbank acht gezien de overgelegde stukken aannemelijk dat in alle stukken de namen en persoonlijke gegevens van ambtenaren en derden onherkenbaar zijn gemaakt. Belanghebbende heeft niet gesteld, en de rechtbank acht ook niet aannemelijk dat belanghebbende door de anonimisering in haar procespositie is geschaad. De rechtbank is van oordeel dat de bescherming van de privacy van personen, zowel van derden als van individuele ambtenaren of groepen van ambtenaren van de belastingdienst, een gerechtvaardigd belang is. Het belang van de belastingdienst bij het beschermen van de privacy weegt onder deze omstandigheden zwaarder dan het belang van belanghebbende bij openbaring daarvan.

4.2.4.Daarnaast heeft de inspecteur in de Belgische aanbiedingsbrief de plaatsnaam en bedrijfsgegevens van de persoon bij wie de stukken zijn gevonden onherkenbaar gemaakt. Hiervoor heeft naar het oordeel van de rechtbank hetzelfde te gelden als is overwogen onder 4.2.3.

4.2.5.De bij de Belgische aanbiedingsbrief behorende nota gevoegde brief van 3 januari 2002 (bijlage B-12) heeft de inspecteur niet geanonimiseerd, in tegenstelling tot hetgeen hij daarover opmerkt onder punt D op bladzijde 6 van zijn brief van 4 maart 2010.

4.2.6.De gegevens die zijn gebruikt bij de chikwadraattoets, zijn naar de rechtbank begrijpt de gegevens van de saldilijsten. Belanghebbende beschikt over die gegevens, zij het geanonimiseerd. De inspecteur heeft het proces-verbaal van ambtshandeling, waarin is vermeld hoe de toets is uitgevoerd en wat de uitkomst is, aan belanghebbende verstrekt. Daarmee is naar het oordeel van de rechtbank voldaan aan de verplichting tot overleggen van de daarop betrekking hebbende stukken

4.2.7.Het “memo identificatieproces” heeft geen betrekking op de identificatie van belanghebbende maar is blijkbaar – de rechtbank heeft geen reden te twijfelen aan hetgeen de inspecteur daarover heeft gesteld - een algemeen stuk over de wijze waarop identificatie kan geschieden. Naar het oordeel van de rechtbank heeft belanghebbende geen belang bij het overleggen van een dergelijk stuk, althans, het belang van de inspecteur om de wijze waarop identificatie kan plaatsvinden geheim te houden, acht de rechtbank groter nu er duidelijkheid is over de wijze waarop belanghebbende is geïdentificeerd.

4.2.8.Al het vorenoverwogene leidt de rechtbank tot het oordeel dat de inspecteur alle op de zaak betrekking hebbende stukken in het geding heeft gebracht en dat het niet overleggen van enkele onderdelen daarvan gerechtvaardigd is.

Rechtmatig verkregen bewijs

4.3.Belanghebbende stelt dat het bewijs uit België onrechtmatig is verkregen. Vaststaat dat het bewijs afkomstig is van de Belgische overheid. In zoverre is de situatie vergelijkbaar met die waarbij de Belgische overheid gegevens verstrekte die betrekking hadden op rekeningen aangehouden bij de Kredietbank Luxembourg te Luxemburg (KB-Lux). De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 21 maart 2008, nr. 43 050, onder andere gepubliceerd in BNB 2008/159, overwogen dat daarbij geen sprake was van onrechtmatig verkregen bewijs. De rechtbank is van oordeel dat dit ook voor het onderhavige geval geldt, nu er geen enkele aanwijzing is dat de Belgische overheid de hand heeft gehad in de ontvreemding van gegevens van Van Lanschot en ook anderszins voor de Nederlandse belastingautoriteiten geen redenen bestonden om aan te nemen dat bij de verkrijging van de gegevens een zo fundamenteel recht van de daarin vermelde personen was geschonden dat het instellen van een nader onderzoek naar de fiscale relevantie van die gegevens ontoelaatbaar moest worden geoordeeld.

Identiteit van de rekeninghouder [eiseres]

4.4.1.Uit het overgelegde renseignement volgt dat bij Van Lanschot een rekening werd gehouden op naam van [eiseres] met als rekeningnummer [rekeningnummer]. Op de overgelegde rekeningstandenlijsten B.1 en B.2 staat ten aanzien van dit rekeningnummer als volgt vermeld:

Date: 11/28/96

RACINE NAME CCY Cr. Acc INV. FUNDS TOTAL

[rekeningnummer] [eiseres] NLG 867.36 249,328.98 250,196.34

Date: 9/05/96

RACINE NAME CCY Cr. Acc INV. FUNDS TOTAL

[rekeningnummer] [eiseres] NLG 867.36 247,634.44 248,501.80

4.4.2.Tijdens het proces van identificatie bleek volgens de inspecteur dat de combinatie van de achternaam van belanghebbende [achternaam eiseres], in combinatie met de voorletters [voorletters eiseres] slechts eenmaal in het geautomatiseerde systeem van de Belastingdienst BVR (Beheer van Relaties) van de belastingdienst voorkwam. Het BVR systeem wordt voor wat betreft natuurlijke personen gevoed met gegevens uit de gemeentelijke basisadministratie.

4.4.3.De voorletters van belanghebbende zijn [voorletters eiseres], haar achternaam is [achternaam eiseres]. De rechtbank is van oordeel dat de combinatie van deze gegevens in samenhang met het gegeven dat slechts één persoon aan deze kenmerken voldoet, voldoende is om, zoals de inspecteur heeft gedaan, belanghebbende aan te merken als de persoon die in het voornoemde renseignement wordt bedoeld. Anders dan belanghebbende stelt, acht de rechtbank de door de inspecteur gehanteerde identificatiemethode betrouwbaar. De rechtbank neemt daarbij tevens in aanmerking dat uit het identificatieproces slechts één “hit” naar voren kwam. De rechtbank is van oordeel dat de genoemde combinatie van de achternaam tezamen met de voorletters van belanghebbende zo specifiek is, dat er geen reden is om aan te nemen dat de vermelding in het renseignement op enig andere persoon dan belanghebbende kan slaan. De stelling van de gemachtigde dat er sprake is van knip- en plakwerk, zodat de renseignementen niet bruikbaar zijn voor de identificatie van [eiseres], acht de rechtbank niet aannemelijk.

Omkering van de bewijslast

4.5.1.De inspecteur heeft belanghebbende verzocht gegevens te verstrekken omtrent het aanhouden van een bankrekening in het buitenland. Belanghebbende heeft verschillende keren ontkend dat zij rekeninghouder is bij een buiten Nederland gevestigde bank.

4.5.2.Nu de rechtbank aannemelijk acht dat belanghebbende beschikte over het op de rekeningstandenlijsten van Van Lanschot vermelde vermogen en dat niet in de aangifte is vermeld, is een onjuiste aangifte gedaan. Op grond van artikel 27e, onderdeel b, van de AWR verklaart de rechtbank het beroep dan ongegrond, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraak op bezwaar onjuist is. Dit betekent, dat voor het onderhavige jaar sprake is van een verschuiving en verzwaring van de bewijslast naar belanghebbende.

4.5.3.Naar het oordeel van de rechtbank heeft belanghebbende met de blote ontkenning dat zij geen buitenlandse bankrekening heeft, niet bewezen dat de navorderingsaanslag te hoog is.

4.5.4.De navorderingsaanslag dient te berusten op een redelijke schatting. Nu de saldi van de bankrekening ten name van belanghebbende bij Van Lanschot in 1996 bekend zijn, acht de rechtbank het redelijk om daarvan uit te gaan voor de berekening van de navorderingsaanslag. De inspecteur is er van uitgegaan dat het vermogen vanaf 1996 is aangegroeid met 23,5% per jaar. De rechtbank acht dat niet onredelijk nu belanghebbende blijkens de overzichten van Van Lanschot belegde in “investment funds”en niet in obligaties of andere vastrentende waarden. De inspecteur heeft bovendien geloofwaardig verklaard dat dit het gemiddelde rendement is dat ook andere beleggers (de zogenaamde “bekenners”) in Investment Funds bij Van Lanschot hebben behaald. Uitgaande van een rendement van 23,5% per jaar zou de correctie zelfs iets hoger uitkomen dan de inspecteur heeft berekend. De rechtbank is dan ook van oordeel dat de aanslag niet onredelijk hoog is vastgesteld.

4.5.5.Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep met betrekking tot de navorderingsaanslag ongegrond worden verklaard.

Vergrijpboete

4.6.1.De inspecteur heeft een boete opgelegd van € 3.124, dat is 100% van de nagevorderde belasting, met toepassing van artikel 67e van de AWR en paragraven 25 en 27 van het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998 (BBBB 1998).

4.6.2.De inspecteur, op wie de bewijslast rust, heeft, tegenover de gemotiveerde betwisting van belanghebbende, aannemelijk gemaakt dat belanghebbende willens en wetens en met het vooropgezette doel van belastingontduiking bankrekening(en) in het buitenland heeft aangehouden of op andere wijze aanzienlijke bedragen aan vermogen buiten Nederland heeft belegd en de inkomsten daaruit jaren voor de inspecteur heeft verzwegen. Het is dan aan opzet van belanghebbende te wijten dat de aanvankelijk voor het onderhavige jaar opgelegde aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld.

4.6.3.De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 18 januari 2008, nr. 41832, onder andere gepubliceerd in BNB 2008/165, beslist dat bij de beoordeling of de boete passend en geboden is, rekening dient te worden gehouden met de omstandigheid dat de verschuldigde belasting is vastgesteld met omkering van de bewijslast. Nu de onderhavige navorderingsaanslag is vastgesteld met verschuiving en verzwaring van de bewijslast naar belanghebbende en is gebaseerd op een schatting, is er naar het oordeel van de rechtbank aanleiding voor matiging van de boete. De rechtbank matigt de boete tot € 2.000 en acht deze boete passend en geboden.

4.6.4.Tussen de aankondiging van de boete en de uitspraak van de rechtbank zijn meer dan twee jaren verstreken. De rechtbank is van oordeel dat daarmee de redelijke termijn is overschreden (undue delay), hetgeen aanleiding geeft tot matiging van de boete met 25% tot afgerond € 1.500 (€ 2.000 *0,75).

Heffingrente

4.7.Met betrekking tot de heffingsrente merkt de rechtbank op dat de inspecteur ingevolge artikel 30f van de AWR heffingsrente in rekening dient te brengen, nu sprake is van een navorderingsaanslag. Niet gebleken is dat de heffingsrente onjuist berekend is.

5.Proceskosten

De rechtbank vindt aanleiding de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het bezwaar en het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 966 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 161, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322 en een wegingsfactor 1). Nu de zaken van belanghebbende met procedurenummer 09/493 en 09/494 samenhangende zaken zijn in de zin van artikel 3 van het Besluit zal de rechtbank in ieder van deze zaken die gegrond zijn verklaard een proceskostenveroordeling uitspreken van € 483.