Hoewel de zaak zich beperkt tot beantwoording van een processuele vraag en het hof daarom ook geen feiten heeft vastgesteld, vat ik de feiten samen die de kantonrechter in de rechtbank Noord-Nederland, locatie Hoorn in zijn vonnis van 25 november 2013 onder 2-9 heeft opgenomen.
HR, 18-03-2016, nr. 15/02356
ECLI:NL:HR:2016:453, Cassatie: (Gedeeltelijke) vernietiging met terugwijzen
- Instantie
Hoge Raad
- Datum
18-03-2016
- Zaaknummer
15/02356
- Vakgebied(en)
Civiel recht algemeen (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:HR:2016:453, Uitspraak, Hoge Raad, 18‑03‑2016; (Cassatie)
Conclusie: ECLI:NL:PHR:2015:2486, Gevolgd
In cassatie op: ECLI:NL:GHAMS:2015:365, (Gedeeltelijke) vernietiging met terugwijzen
ECLI:NL:PHR:2015:2486, Conclusie, Hoge Raad (Parket), 18‑12‑2015
Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2016:453, Gevolgd
- Vindplaatsen
Uitspraak 18‑03‑2016
Inhoudsindicatie
Appelprocesrecht. Pilotreglement. Hof neemt per fax ingediende memorie van grieven niet in behandeling, art. 2.1 pilotreglement. HR 17 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1078, NJ 2015/209.
Partij(en)
18 maart 2016
Eerste Kamer
15/02356
EV/AS
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
in de zaak van:
[eiser] ,wonende te [woonplaats] ,
EISER tot cassatie,
advocaat: mr. R.K. van der Brugge,
t e g e n
WEBPOORT B.V., handelende onder de naam [A] ,gevestigd te Oosterblokker, gemeente Drechterland,
VERWEERSTER in cassatie,
niet verschenen.
Partijen zullen hierna ook worden aangeduid als [eiser] en Webpoort.
1. Het geding in feitelijke instanties
Voor het verloop van het geding in feitelijke instanties verwijst de Hoge Raad naar de navolgende stukken:
a. de vonnissen in de zaak 437587 CV EXPL 13-1184 van de kantonrechter te Hoorn van 29 juli 2013, 25 november 2013 en 28 april 2014;
b. het arrest in de zaak 200.156.859/01 van het gerechtshof Amsterdam van 10 februari 2015.
Het arrest van het hof is aan dit arrest gehecht.
2. Het geding in cassatie
Tegen het arrest van het hof heeft [eiser] beroep in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
Tegen Webpoort is verstek verleend.
De conclusie van de Advocaat-Generaal E.M. Wesseling-van Gent strekt tot vernietiging van de rolbeschikking van 13 januari 2015 en het arrest van 10 februari 2015 van het gerechtshof Amsterdam en tot terugverwijzing naar dit hof.
3. Beoordeling van het middel
3.1
In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.
(i) Partijen zijn in 2008 overeengekomen dat Webpoort een website zou ontwerpen voor [eiser] voor de prijs van € 14.607,25 inclusief btw.
(ii) [eiser] heeft ontbinding van de overeenkomst gevorderd alsmede schadevergoeding op de grond dat Webpoort toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst.
(iii) De kantonrechter heeft bij tussenvonnis voor recht verklaard dat de overeenkomst is ontbonden.
(iv) Bij eindvonnis heeft de kantonrechter de vordering tot schadevergoeding afgewezen.
(v) [eiser] heeft hoger beroep ingesteld tegen het eindvonnis. Hem is uitstel verleend voor het nemen van een memorie van grieven tot 13 januari 2015.
(vi) [eiser] heeft op de rol van 13 januari 2015 geen memorie van grieven genomen. Wel heeft hij op 9 januari 2015 per telefax een memorie van grieven bij de griffie van het hof ingediend.
(vii) Het hof heeft [eiser] niet-ontvankelijk verklaard in zijn hoger beroep wegens het ontbreken van grieven. Het heeft daartoe kort gezegd overwogen dat de op 9 februari 2015 binnengekomen telefax niet in behandeling is genomen gelet op art. 2.1 van het pilotreglement van het gerechtshof Amsterdam.
3.2
Het middel klaagt dat het hof ten onrechte de op 9 januari 2015 per telefax ter griffie van het hof binnengekomen memorie van grieven niet in behandeling heeft genomen op basis van art. 2.1 van het pilotreglement van het gerechtshof Amsterdam.
De klacht slaagt op de gronden als weergegeven in het arrest van de Hoge Raad van 17 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1078, NJ 2015/209.
3.3
Nu Webpoort de bestreden beslissing niet heeft uitgelokt of verdedigd, zullen de kosten van het geding in cassatie worden gereserveerd.
4. Beslissing
De Hoge Raad:
vernietigt het arrest van het gerechtshof Amsterdam van 10 februari 2015;
wijst het geding terug naar dat hof ter verdere behandeling en beslissing;
reserveert de beslissing omtrent de kosten van het geding in cassatie tot de einduitspraak;
begroot deze kosten tot op de uitspraak in cassatie aan de zijde van [eiser] op € 474,68 aan verschotten en € 2.600,-- voor salaris, en aan de zijde van Webpoort op nihil.
Dit arrest is gewezen door de raadsheren A.M.J. van Buchem-Spapens, als voorzitter, A.H.T. Heisterkamp en M.V. Polak, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer G. de Groot op 18 maart 2016.
Conclusie 18‑12‑2015
Inhoudsindicatie
Appelprocesrecht. Pilotreglement. Hof neemt per fax ingediende memorie van grieven niet in behandeling, art. 2.1 pilotreglement. HR 17 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1078, NJ 2015/209.
Zaaknr: 15/02356
mr. E.M. Wesseling-van Gent
Zitting: 18 december 2015 (bij vervroeging)
Conclusie inzake:
[eiser]
tegen
Webpoort B.V. h.o.d.n. [A]
Deze zaak betreft de vraag of het gerechtshof de per fax ingediende memorie van grieven buiten behandeling mocht laten.
1. Feiten1. en procesverloop2.
1.1 Op 8 oktober 2008 zijn eiser tot cassatie (hierna: [eiser]) en verweerder in cassatie (hierna: Webpoort) overeengekomen dat Webpoort een website (eurohobbynet.com) zou ontwerpen voor [eiser] voor de prijs van € 14.607,25 inclusief btw. De tussen partijen gemaakte betalingsafspraak was dat [eiser] 10% zou aanbetalen, 60% zou betalen bij oplevering van de website en 30% als de website na oplevering goed zou functioneren.
1.2 Bij e-mail van 23 april 2009 aan Webpoort heeft [eiser] zijn eerder mondeling en schriftelijke geuite ontevredenheid over de prestaties van Webpoort herhaald en heeft [eiser] Webpoort verzocht en - voor zover nodig gesommeerd – “uiterlijk op 1 mei 2009 schriftelijk te reageren op deze ingebrekestelling”.
1.3 Webpoort heeft bij e-mail van 4 mei 2009 als volgt gereageerd:
“Op dit moment kan ik niet anders zeggen dat ik er een behoorlijk potje van heb gemaakt en kan begrijpen dat je waarschijnlijk behoorlijk de p... in hebt dat er op dit moment nog zo weinig vooruitgang is geboekt. Kan wel met allemaal excuses aankomen, maar dat maakt denk ik weinig meer uit ”.
1.4 Op 20 mei 2009 heeft een gesprek plaatsgevonden tussen de coach van [eiser], [betrokkene 1], en [betrokkene 2] van Webpoort, waarna de toen gemaakte afspraken bij e-mail van de coach van 25 mei 2009 zijn bevestigd. Onderdeel daarvan was dat de website op 20 juni 2009 zou worden opgeleverd.
1.6 Webpoort heeft [eiser] bij brief van 26 mei 2010 gemeld dat de website klaar was om online te plaatsen en heeft daarbij verzocht om de laatste termijn van € 3.651,81 inclusief btw te voldoen.
1.7 Bij brief van 21 juni 2010 aan Webpoort heeft [eiser] op deze brief gereageerd en daarin onder meer geschreven dat er nog meer dan 500 tekortkomingen zijn die voor een deel al eerder zijn vermeld en heeft hij de opdracht ingetrokken, de overeenkomst buitengerechtelijk ontbonden en verzocht de al door hem betaalde bedragen te retourneren.
1.8 Bij vonnis van 28 april 2011 heeft de rechtbank Haarlem, sector kanton, locatie Zaandam de vordering van Webpoort tot betaling door [eiser] van het restant bedrag van € 3.651,81 afgewezen met compensatie van de kosten. Van dit vonnis is geen beroep ingesteld.
1.9 [eiser] heeft Webpoort bij dit geding inleidende dagvaarding van 15 april 2013 gedagvaard voor de rechtbank Noord-Nederland, sectie Kanton, locatie Hoorn en heeft daarbij primair ontbinding gevorderd van de tussen partijen gesloten overeenkomst met veroordeling van Webpoort tot betaling van een bedrag van € 10.225,08, te vermeerderen met de wettelijke rente en subsidiair veroordeling van Webpoort tot betaling van een bedrag van € 10.225,08 wegens toerekenbare tekortkoming.
Webpoort heeft gemotiveerd verweer gevoerd.
1.10 Nadat bij vonnis van 29 juli 2013 een comparitie van partijen was gelast, die op 30 oktober 2013 heeft plaatsgevonden, heeft de kantonrechter bij vonnis van 25 november 2013 voor recht verklaard dat de tussen partijen gesloten overeenkomst op 21 juni 2010 (buitengerechtelijk) is ontbonden en de zaak voor het overige naar de rol verwezen voor het nemen van een akte door [eiser] om zijn schade nader te onderbouwen.
1.11 Vervolgens heeft de kantonrechter bij vonnis van 28 april 2014 de gevorderde schadevergoeding afgewezen omdat deze bij akte niet nader is onderbouwd.
1.12 [eiser] is bij dagvaarding van 28 juli 2014 van dit eindvonnis in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof Amsterdam.
1.13 De zaak is aangebracht op de rol van 7 oktober 2014.
Tegen Webpoort is op diezelfde roldatum verstek verleend.
1.14 [eiser] heeft bij H5-formulier van 13 november 2014 het hof verzocht een uitstel van zes weken te verlenen voor het nemen van grieven.
Dit uitstelverzoek is op 14 november 2014 door de rolgriffier afgewezen, omdat het verzoek niet voldeed aan artikel 2.28 van het Pilot Reglement (PR).
Bij H16-formulier van 17 november 2014 heeft [eiser] met instemming van de wederpartij om uitstel verzocht.
Daarop is uitstel verleend voor het nemen van een memorie van grieven tot 13 januari 2015.
1.15 [eiser] heeft op de rol van 13 januari 2015 geen memorie van grieven genomen.
De op 9 januari 2015 per telefax ter griffie van het hof binnengekomen memorie van grieven is, gelet op het bepaalde in artikel 2.1 PR, niet in behandeling genomen.
1.16 Het verstek is gezuiverd op 13 januari 2015.
1.17 Het hof heeft [eiser] bij arrest van 10 februari 2015 niet-ontvankelijk verklaard in het hoger beroep wegens het ontbreken van grieven.
1.18 [eiser] heeft tegen dit arrest tijdig3.cassatieberoep ingesteld.
Webpoort is in cassatie niet verschenen.
2. Bespreking van het cassatiemiddel
2.1
Het middel klaagt dat het hof in zijn rolbeschikking van 13 januari 2015 en in zijn arrest ten onrechte de op 9 januari 2015 per telefax ter griffie van het hof binnengekomen memorie van grieven niet in behandeling heeft genomen op basis van art. 2.1 van het pilotreglement en verwijst daarbij naar het arrest van de Hoge Raad van 17 april 20154..
2.2
In dit arrest heeft de Hoge Raad als volgt geoordeeld:
“3.4.1 Bij de op 1 januari 2002 in werking getreden wetgeving houdende de vernieuwing van het burgerlijk procesrecht is in art. 33 Rv de in de voorafgaande jaren door de Hoge Raad ontwikkelde rechtspraak met betrekking tot het indienen per fax van verzoekschriften gecodificeerd en geldend gemaakt voor alle procedures, instanties en processtukken. (…)
3.4.2
Bij de Wet afschaffing procuraat en invoering elektronisch berichtenverkeer (Stb. 2008, 100) is art. 33 Rv gewijzigd. Het luidt thans, voor zover hier van belang:
“1. Verzoeken en mededelingen kunnen ook elektronisch worden gedaan, indien van deze mogelijkheid voor het desbetreffende gerecht blijkt uit een voor dat gerecht vastgesteld procesreglement. (…) De voorgaande zinnen gelden mede voor de indiening van processtukken ter griffie en de verzending van processtukken door de griffier.
(…) ”
In de memorie van toelichting is onder meer vermeld:
“Ook de verzending per fax is een vorm van elektronisch verkeer. Tegenwoordig zijn er meer en meer mengvormen waarbij fax en computer met elkaar worden gecombineerd en kunnen faxdocumenten geheel papierloos worden verwerkt.” (Kamerstukken II, 2006-2007, 30 815, nr. 3, p. 13).
In die memorie is overigens geen afzonderlijke aandacht besteed aan het per fax verzenden van stukken aan griffies. Wel is opgemerkt dat het de bedoeling is dat op termijn ook processtukken elektronisch kunnen worden verzonden (memorie van toelichting, p. 14). In de brief van de Staatssecretaris van Justitie van 1 oktober 2007, waarbij het ontwerp voor de algemene maatregel van bestuur ter uitvoering van art. 33 lid 2 Rv aan de Tweede Kamer werd voorgelegd (Kamerstukken II, 2007-2008, 30 815, nr. 9), alsmede in de nota van toelichting bij die amvb (Besluit van 3 juli 2008, Stb. 2008, 275) is opgemerkt:
“Het besluit ziet niet op de verzending van overige berichten, zoals processtukken. Deze stukken dienen vooralsnog op de gebruikelijke wijze aan een gerecht te worden doen toegekomen.”
3.4.3
Noch in de hiervoor geciteerde passages uit de parlementaire geschiedenis, noch elders, wordt aandacht geschonken aan de omstandigheid dat de indiening van processtukken per fax krachtens de rechtspraak van de Hoge Raad reeds omstreeks vijftien jaar — sedert HR 27 november 1992, ECLI:NL:HR1992:ZC0778, NJ 1993/569 — en inmiddels ook sinds enkele jaren wettelijk, mogelijk was. Tegen de achtergrond van een van de doelstellingen van de Wet afschaffing procuraat en invoering elektronisch berichtenverkeer, welke doelstelling juist een verruiming van de mogelijkheden van elektronisch verkeer beoogde, moet daarom worden aangenomen dat de wetgever met de wijziging van art. 33 Rv niet heeft willen afdoen aan de reeds jarenlang bestaande mogelijkheid processtukken per fax in te dienen.
3.4.4
Het vorenstaande brengt mee dat art. 33 Rv aldus moet worden uitgelegd dat de in art. 33 lid 1 Rv neergelegde beperking van het elektronisch verkeer tot gevallen waarin daarin is voorzien in een voor dat gerecht vastgesteld procesreglement, niet geldt voor faxverkeer en dat daarvoor is blijven gelden de in 2002 in art. 33 Rv gecodificeerde regel dat stukken die door middel van faxapparatuur vóór 24.00 uur van de laatste dag van een lopende termijn ter griffie zijn ontvangen, gelden als binnen de termijn ingediend. In zoverre is de bepaling in art. 2.1 van het ‘Procesreglement per 1 januari 2013 voor de pilot civiele dagvaardingszaken bij het gerechtshof ’s-Hertogenbosch’ onverbindend. Opmerking verdient dat hetzelfde geldt voor de gelijkluidende bepaling (art. 2.1) in het Landelijk procesreglement voor civiele dagvaardingsprocedures bij de hoven.”
2.3
Hetzelfde geldt dan uiteraard ook voor artikel 2.1 van het pilotreglement Amsterdam5.. Daarmee slaagt het cassatieberoep.
3. Conclusie
De conclusie strekt tot vernietiging van de rolbeschikking van 13 januari 2015 en het arrest van 10 februari 2015 van het gerechtshof Amsterdam en tot terugwijzing naar dit hof.
De Procureur-Generaal bij de
Hoge Raad der Nederlanden
A-G
Voetnoten
Voetnoten Conclusie 18‑12‑2015
Voor zover thans van belang. Zie de vonnissen van de rechtbank Noord-Nederland, sectie Kanton, locatie Hoorn van 29 juli 2013, 25 november 2013 (p. 1) en 28 april 2014 (rov. 1-2) en rov. 1 van het arrest van het gerechtshof Amsterdam van 10 februari 2015.
Pilot gerechtshof Amsterdam, Aanpassing van het landelijk procesreglement voor civiele dagvaardingszaken bij de gerechtshoven, per 1 januari 2013.