Rb. Utrecht (vzr.), 31-07-2003, nr. 162192/KGZA03509/YT

RECHTBANK UTRECHT

Sector handels- en familierecht

VONNIS

van de voorzieningenrechter in kort geding in de zaak van:

de stichting

NATIONALE STICHTING TOT EXPLOITATIE VAN CASINOSPELEN IN NEDERLAND,

handelende onder de naam

HOLLAND CASINO,

gevestigd te 's-Gravenhage,

kantoorhoudende te Hoofddorp,

e i s e r e s,

procureur: mr. B.F. Keulen,

advocaten: mr. E.M. van Gelderen en mr. J.J. van Oijen, beiden te Amsterdam ,

- t e g e n -

1.de naamloze vennootschap naar het recht van de Nederlandse Antillen

PEAK ENTERTAINMENT N.V.,

gevestigd te Curaçao, Nederlandse Antillen,

g e d a a g d e,

procureur: mr. T.A. Bax,

advodaat: mr. J.M.K.P. Cornegoor te Amsterdam,

2. de vennootschap naar buitenlands recht

CASSAVA ENTERPRISES LTD.,

gevestigd, althans kantoorhoudende te Curaçao, Nederlandse Antillen,

g e d a a g d e,

3. de vennootschap naar buitenlands recht

QUEEN OF HEARTS N.V.,

gevestigd, althans kantoorhoudende te Curaçao, Nederlandse Antillen,

g e d a a g d e,

4. de onderneming

INTERNET TRAFFIC SOLUTIONS,

kantoorhoudende te Hong Kong, China,

g e d a a g d e,

5. de vennootschap naar buitenlands recht

CARIBBEAN CASINO MANAGEMENT HOLDINGS LTD.,

gevestigd, althans kantoorhoudende te St. John's, Antigua,

g e d a a g d e,

6. de vennootschap naar buitenlands recht

EH NEW VENTURES GAMING INC.,

gevestigd, althans kantoorhoudende te St. John's, Antigua,

g e d a a g d e,

de gedaagden sub 2 tot en met sub 5:

NIET VERSCHENEN.

Eiseres wordt hierna aangeduid als Holland Casino. Gedaagde sub 1 is verschenen en wordt verder aangeduid als Peak. De overige gedaagden worden gezamenlijk aangeduid als de niet-verschenen gedaagden.

1. Het verloop van het geding

1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit het volgende:

- twee gelijkluidende dagvaardingen van 2 juli 2003, waarvan er één in fotokopie aan dit vonnis is gehecht;

- intrekking van de vordering jegens de gedaagden die in de dagvaarding staan vermeld als de gedaagden sub 4 tot en met 8 en sub 12 tot en met 17;

- mondelinge behandeling op 16 juli 2003;

- pleitnota en producties van Holland Casino;

- pleitnota van Peak.

1.2. De verschenen partijen hebben vonnis gevraagd.

2. De vaststaande feiten

2.1. Holland Casino is een stichting die als doel heeft het organiseren van speelcasino's in Nederland.

2.2. De ministeries van Justitie en van Economische Zaken heben aan Holland Casino een vergunning verleend voor het exploiteren van speelcasino's en voor het organiseren van casinospelen en exploiteren van speelautomaten in deze speelcasino's.

2.3. Peak en de niet-verschenen gedaagden bieden via diverse door hen geregistreerde internetpagina's op het internet casinospelen aan, waaronder Black Jack, Roulette, Slots, (Video)poker, Keno en Baccarat.

3. Het geschil en de beoordeling ervan

3.1. Peak staat in de dagvaarding vermeld als een vennootschap naar buitenlands recht. Blijkens de door haar overgelegde stukken is zij echter een vennootschap naar het recht van de Nederlandse Antillen, zoals in de kop van dit vonnis reeds is vermeld.

Het geschil

3.2. Voor de volledige inhoud en de grondslagen van de vor-dering wordt verwezen naar de aangehechte dagvaarding. Kort weergegeven houdt de vordering in:

primair:

a. dat gedaagden het voor ingezetenen van Nederland onmogelijk moeten maken deel te nemen aan de casinospelen en vergelijkbare kansspelen die gedaagden

rechtstreeks of via anderen op het internet of op andere wijze zonder vergunning in Nederland aanbieden;

b. dat het gedaagden wordt verboden casinospelen of vergelijkbare kansspelen aan te bieden of te bevorderen via internetpagina's met een Nederlands adres (.nl);

subsidiair:

dat gedaagden niet meer mogen bevorderen dat Nederlandse ingezetenen deelnemen aan de casinospelen en vergelijkbare kansspelen die zij, gedaagden, rechtstreeks dan wel via anderen aanbieden.

3.3. De stellingen van Holland Casino en het verweer van Peak komen in het volgende voor zoveel nodig aan de orde.

Bevoegdheid

3.4. Peak en de niet-verschenen gedaagden sub 2 en sub 3 zijn gevestigd binnen het Koninkrijk der Nederlanden, doch niet op het grondgebied van het Europese deel van het Koninkrijk. De niet-verschenen gedaagden sub 4, sub 5 en sub 6 zijn gevestigd op het grondgebied van andere staten dan Nederland. De vordering draagt aldus een interregionaal respectievelijk internationaal karakter, zodat allereerst de vraag moet worden beantwoord of de voorzieningenrechter te Utrecht bevoegd is van de vordering kennis te nemen.

3.5. Deze vraag wordt bevestigend beantwoord, nu Holland Casino stelt dat het geschil een onrechtmatige daad betreft, waarbij het schadebrengende feit zich op het internet en derhalve tevens in Nederland en in het arrondissement Utrecht heeft voorgedaan. Voor zover voor Peak en de gedaagden sub 2 en sub 3 heeft te gelden dat artikel 6 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv.) buiten het Europese deel van het Koninkrijk geen toepassing kan vinden, dan komt in deze zaak toch in ieder geval rechtsmacht toe aan de voorzieningenrechter in Nederland ofwel het Europese deel van het Koninkrijk, nu het volgens Holland Casino gaat om een onrechtmatige daad, waartegen zij een bewarende maatregel vraagt, terwijl niet is betwist dat die maatregel spoedeisend is. Anders dan Peak meent, moet de gevraagde maatregel in Nederland ofwel het Europese deel van het Koninkrijk worden uitgevoerd. Het gaat immers om het ongedaan maken van een aanbod van spelen dat aan inwoners van Nederland wordt gedaan. Daarbij komt geen belang, althans een ondergeschikt belang, toe aan de plaats waar de server van de desbetreffende aanbieder staat, aangezien deze immers zonder veel problemen kan worden verplaatst. Verder geldt nog dat voor de bevoegdheid van de voorzieningenrechter in kort geding niet van belang is of ook de rechter in een eventuele bodemprocedure bevoegd zal zijn.

Toepasselijk recht

3.6. Het toepasselijk recht wordt bepaald aan de hand van Nederlands IPR. Volgens artikel 3 lid 1 Wet Conflictenrecht Onrechtmatige Daad (WCOD) geldt als hoofdregel dat vorderingen uit onrechtmatige daad worden beheerst door het recht van het land waar de onrechtmatige daad heeft plaatsgevonden. Als zodanig geldt het land waar de onrechtmatige daad schadelijk inwerkt (artikel 3 lid 2 WCOD). Op grond van deze hoofdregel alsook op grond van de zogenoemde "marktregel" van artikel 4 lid 1 WCOD voor gevallen van oneerlijke mededinging, is op de gestelde onrechtmatige gedragingen van de gedaagden Nederlands recht van toepassing.

3.7. Voor zover Peak hiertegen heeft aangevoerd dat de schadelijke inwerking waarop Holland Casino zich beroept, enkel bestaat uit vermogenschade en deze vorm van schade niet kan worden begrepen onder de schadelijke inwerking als bedoeld in artikel 3 lid 2 WCOD, moet haar verweer worden verworpen. Holland Casino heeft immers uitdrukkelijk en onweersproken gesteld dat gedaagden als haar concurrenten zich door hun handelen een oneerlijke en onrechtmatige voorsprong op haar hebben verschaft. Peak heeft voorts nog een beroep gedaan op artikel 4 lid 2 WCOD, dat inhoudt dat artikel 4 niet van toepassing is op daden die specifiek op een bepaalde concurrent zijn gericht. Een beroep op dit artikellid komt Peak echter niet toe, nu zij niets naders heeft gesteld of heeft overgelegd waaruit zou kunnen blijken dat haar handelen op het internet specifiek is gericht op Holland Casino als haar concurrent. Anders dan Peak meent, kan dat niet volgen uit het enkele feit dat Holland Casino in Nederland de enige is die casinospelen mag organiseren.

Verstek

3.8. Ten aanzien van de dagvaarding wordt geoordeeld dat de formaliteiten die in artikel 55 Rv. zijn voorgeschreven, in acht zijn genomen. Nog niet bekend is of de dagvaarding ook reeds is betekend overeenkomstig de voorschriften van het Haags Betekeningsverdrag 1965, zoals in de dagvaarding is aangekondigd. Uit de stellingen van Holland Casino vloeit echter voort dat zij een spoedeisend belang heeft bij de gevraagde voorlopige voorziening, hetgeen meebrengt dat artikel 15 lid 1 en lid 2 van genoemd verdrag - voor zover in dezen van toepassing - niet belet dat de voorzieningenrechter op grond van artikel 15 lid 3 van dat verdrag voorlopige maatregelen treft. Voorts kan op grond van de door Holland Casino overgelegde producties aangenomen worden dat naast de verschenen gedaagde Peak ook de niet-verschenen gedaagden tijdig kennis droegen, althans hadden kunnen dragen, van de inhoud van de dagvaarding, waarin de datum, het tijdstip en de locatie van de mondelinge behandeling van dit kort geding waren opgenomen.

3.9. Op grond van de voorgaande overweging zal tegen de niet-verschenen gedaagden verstek worden verleend.

3.10. Aldus moet de vraag worden beantwoord of de vordering jegens de niet-verschenen gedaagden als onrechtmatig of ongegrond moet worden aangemerkt. Daarbij dient het oordeel over het verweer van de verschenen gedaagde Peak mede in aanmerking te worden genomen, zodat dit verweer thans eerst aan de orde komt.

Strijd met de Wet op de Kansspelen

3.11. Volgens het Nederlandse recht is het op grond van artikel 1 sub a Wet op de Kansspelen (WOK) verboden zonder vergunning gelegenheid te geven in Nederland

- kort gezegd - aan kansspelen deel te nemen. Peak heeft op dit punt als verweer aangevoerd dat zij niet in strijd met deze wet handelt, omdat haar virtuele casino zich niet in Nederland bevindt, maar op haar server, die op Curaçao staat.

3.12. Dit verweer wordt verworpen. Ook indien - zoals Peak stelt - haar server aangemerkt zou kunnen worden als de plaats waar haar "casino" ofwel het desbetreffende kansspel zich in feite bevindt, dan geldt toch dat de toegang daartoe en daarmee de gelegenheid tot deelname naar voorlopig oordeel geboden wordt in de landen die Peak heeft opgenomen in de lijst van landen waarvan de inwoners kunnen meedoen aan de geboden kansspelen. Aangezien Nederland in die lijst is opgenomen en inwoners van Nederland aldus in Nederland via hun computer aan de kansspelen van Peak kunnen deelnemen, is het oordeel gerechtvaardigd dat Peak (mede) in Nederland gelegenheid geeft deel te nemen aan haar kansspelen. Nu zij dit doet zonder daarvoor een (Nederlandse) vergunning te hebben verkregen, handelt zij vooralsnog in strijd met artikel 1 WOK.

3.13. Daaraan kan niet afdoen dat - zoals Peak verder nog heeft gesteld - in de bedoelde landenlijst alle landen ter wereld zijn opgenomen. Dit feit kan immers, gezien de voorgaande overweging, slechts meebrengen dat Peak in al die landen gelegenheid biedt tot deelname aan haar kansspelen. Evenmin kan aan de voorgaande overweging afdoen dat Peak - zoals zij stelt - op haar internetpagina het Engels als taal en de Amerikaanse dollar als betaalmiddel gebruikt, nu het Engels als algemeen erkende en gebruikelijke computertaal kan worden beschouwd en de Amerikaanse dollar in vele lander ter wereld verkrijgbaar is. Verder kan op het onderhavige punt geen belang toekomen aan de vergunning die Peak stelt te hebben verkregen, nu dit een vergunning naar Nederlands-Antilliaans recht betreft en niet berust op een afgifte ingevolge de WOK.

Onrechtmatige daad

3.14. De Wet op de Kansspelen strekt tot bescherming van het publieke belang bij het inperken van fraude en van excessieve goklust en niet tot bescherming van vergunninghouders tegen concurrentie door niet-vergunninghouders. De omstandigheid dat Holland Casino de enige vergunninghouder in Nederland is die bevoegd is casinospelen te organiseren en zij op grond van de vergunningsvoorwaarden gehouden is fraude en excessieve goklust te voorkomen, brengt hierin geen verandering. Dit betekent dat aan Holland Casino geen rechtstreeks beroep op de Wet op de Kansspelen toekomt.

3.15. Volgens de zogeheten correctie Langemeijer kan echter de overtreding van een norm die niet strekt tot bescherming tegen schade zoals de benadeelde die heeft geleden, toch onrechtmatig jegens deze benadeelde zijn. Dit kan het geval zijn, als de overtreding van deze norm tevens in strijd is met een ongeschreven betamelijkheidsnorm die wel strekt tot bescherming van het belang van de benadeelde, mits de overtreder het belang kende of had behoren te kennen.

3.16. Peak heeft op dit punt aangevoerd dat Holland Casino zich niet kan beroepen op de correctie Langemeijer. Zij gaat er daarbij van uit dat het doel van de Wet op de Kansspelen thans, anders dan voorheen, niet meer in de eerste plaats gericht is op bescherming van gerechtvaardigde publieke belangen, maar op een economisch belang, te weten het veilig stellen van de inkomsten uit de kansspelen. Aldus is de Wet op de Kansspelen volgens Peak echter in strijd met het Europese recht inzake het vrije verkeer van diensten, zodat deze wet en daarmee ook de betamelijkheidsnorm van de correctie Langemeijer niet meer aan Europese aanbieders van kansspelen tegengeworpen kunnen worden, aldus Peak. Wat echter voor een Europese aanbieder niet onbetamelijk wordt geacht, kan niet voor Peak als wél onbetamelijk gelden, aldus Peak.

3.17. Dit standpunt van Peak kan niet worden aanvaard. Zij heeft haar stelling niet anders onderbouwd dan met een verwijzing naar de situatie in Italië en naar de reclame die Holland Casino voor haar speelcasino's maakt. Zij heeft echter onvoldoende aannemelijk gemaakt dat daarmee in Nederland ook het beleid inzake de publieke belangen op de achtergrond zou zijn geraakt. Vooralsnog dient daarom van de toepasselijkheid van de correctie Langemeijer uitgegaan te worden.

3.18. Uitgangspunt van de Wet op de Kansspelen is dat het aanbieden van kansspelen verboden is, tenzij daarvoor een vergunning is verleend. Vast staat dat de aan Holland Casino verleende vergunning slechts toestemming geeft voor het aanbieden van kansspelen in speelcasino's in de zin van artikel 27g Wet op de Kansspelen, dat wil zeggen voor het publiek opengestelde of bedrijfsmatig gedreven inrichtingen, alwaar door middel van gemeenschappelijk beoefende kansspelen aan de deelnemers de gelegenheid wordt gegeven mede te dingen naar prijzen of premies, indien de aanwijzing der winnaars geschiedt door enige kansbepaling, waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen. Het verlenen van een vergunning voor het aanbieden van interactieve kansspelen, zoals casinospelen op het internet, is onder de huidige wet niet mogelijk (vergelijk de beschikking van 28 februari 2001 van de Commissie van Toezicht op de kansspelen alsmede de Kamerstukken Tweede Kamer, vergaderjaar 2002-2003, 28600 VI, nr. 5, pagina 67). Holland Casino zal derhalve pas interactieve kansspelen op het internet mogen aanbieden wanneer de Wet op de Kansspelen zodanig is aangepast dat deze een grondslag biedt voor het verlenen van een vergunning ter zake en wanneer een dergelijke vergunning aan haar, Holland Casino, zal zijn verleend. Een en ander zal nog geruime tijd in beslag nemen.

3.19. Onder deze omstandigheden moet worden geoordeeld dat Peak een rechtens onaanvaardbare voorsprong op Holland Casino neemt door thans reeds interactieve kansspelen op het internet aan te bieden, terwijl Holland Casino die spelen op grond van de huidige Wet op de Kansspelen en op grond van haar vergunning (nog) niet mag aanbieden. Het onrechtmatige karakter van de door Peak op het internet aangeboden kansspelen wordt nog versterkt, doordat Peak onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij bij de exploitatie van haar internetpagina gebonden is aan dezelfde of vergelijkbare strenge voorwaarden die thans gelden voor Holland Casino ten aanzien van de (fysieke) speelcasino's en die hoogstwaarschijnlijk in de nabije toekomst in een nog sterkere mate zullen gelden ten aanzien van internetcasino's. De bedoelde voorwaarden betreffen onder meer (I) een deugdelijke controle van de identiteit van een speler; (II) een controle op het overschrijden van vastgestelde speelmaxima; (III) het nemen van effectieve maatregelen ter voorkoming van deelname door minderjarigen, ter voorkoming van onmatige deelname en ter voorkoming van criminaliteit; (IV) de verplichting tot het afdragen van de netto-opbrengtst aan de staatskas; en (V) controle van de overheid op het financiële beleid.

Peak heeft weliswaar gesteld dat zij voor het exploiteren van haar interactieve kansspelen een vergunning heeft verkregen waaraan regels zijn verbonden, doch deze vergunning is, anders dan die van Holland Casino, gebaseerd op het Nederlands-Antilliaanse recht en Peak heeft niet nader aangegeven aan welke regels zij op grond van die vergunning is gebonden.

3.20. Op grond van de voorgaande overwegingen wordt geoordeeld dat Peak door het aanbieden van kansspelen op het internet onrechtmatig jegens Holland Casino handelt.

De vorderingen

3.21. Uit het voorgaande volgt dat jegens Peak het eerste onderdeel van het primair gevorderde in beginsel voor toewijzing vatbaar is. Anders dan Peak meent, kan deze toewijzing ook de eventuele (rechts)personen betreffen die met haar, Peak, zijn verbonden, nu het immers uitsluitend gaat om (rechts)personen via wie Peak haar kansspelen in Nederland aanbiedt.

3.22. De term "casinospelen" kan echter tot onduidelijkheden aanleiding geven. Een casinospel in de zin van de \Wet op de Kansspelen is immers een kansspel dat in een speelcasino (een "fysieke" inrichting) wordt gespeeld. Peak biedt geen kansspelen aan via een speelcasino, maar via pagina's op het internet. Ten behoeve van de duidelijkheid zal de vordering op dit punt mitsdien gewijzigd worden toegewezen en wel aldus dat de kansspelen in kwestie nader worden aangeduid als "kansspelen die Holland Casino op grond van haar vergunning mag aanbieden in haar speelcasino's, alsmede vergelijkbare kansspelen". Holland Casino heeft bij het verbieden van vergelijkbare kansspelen ook voldoende belang. Aannemelijk is immers dat (potentiële) klanten van Holland Casino ertoe zullen overgaan via de internetpagina van Peak aan kansspelen deel te nemen, indien Peak kansspelen zou aanbieden die op zichzelf in een speelcasino gespeeld zouden kunnen worden, maar waarvoor Holland Casino (nog) geen vergunning heeft verkregen.

3.23. Voor de aanduiding "ingezetenen van Nederland" geldt dat deze aanduiding niet, zoals Peak meent, ziet op de personen die in de gemeentelijke basisadministratie zijn geregistreerd. Gezien de omstandigheden van het geval is voldoende duidelijk dat met "ingezetenen van Nederland" bedoeld zijn degenen die in Nederland wonen of verblijven en van daaruit via een computer aan de kansspelen van Peak deelnemen. Voor de aldus begrepen inwoners van Nederland kan Peak, zoals Holland Casino onweersproken heeft gesteld, de deelname aan haar kansspelen onmogelijk maken. Dit geldt te meer, nu Peak zelf stelt dat zij van een speler zowel zijn creditcard-gegevens als het zogenoemde IP-adres van de computer ontvangt. Zij kan aldus immers - uitzonderingen daargelaten - gemakkelijk bepalen vanuit welk land een speler wil deelnemen.

3.24. Wel heeft Peak aangevoerd dat zij voor de benodigde technische aanpassing meer tijd nodig heeft dan gevorderd is, mede omdat zij de band die zij inmiddels met sommige inwoners van Nederland heeft verkregen, moet verbreken. Gelet echter op de snelheid waarmee via het internet kan worden gecommuniceerd, moet de hierna te vermelden termijn voldoende worden geacht.

3.25. Jegens de niet-verschenen gedaagden is het eerste onderdeel van het primair gevorderde op dezelfde wijze als jegens Peak toewijsbaar, nu de vordering in zoverre jegens hen niet als onrechtmatig of ongegrond kan worden aangemerkt, mede gezien hetgeen hiervoor ten aanzien van Peak is overwogen en geoordeeld.

3.26. Het tweede onderdeel van de primaire vordering, hiervoor weergegeven onder 3.2, aanhef en sub b, zal worden afgewezen, nu niet voldoende aannemelijk is geworden dat één of meer van de gedaagden via internetpagina's met een Nederlands adres (.nl) casinospelen aanbieden dan wel bevorderen. Bij de vordering op dit punt heeft Holland Casino derhalve onvoldoende belang.

Proceskosten

3.27. Peak en de niet-verschenen gedaagden zullen, als de in het ongelijk gestelde partij, in de kosten van dit geding worden veroordeeld.

4. De beslissing

De voorzieningenrechter:

4.1. verleent verstek tegen de niet-verschenen gedaagden;

4.2. gelast gedaagden met ingang van (uiterlijk) 21 augustus 2003 onmogelijk te maken dat ingezetenen van Nederland deelnemen aan kansspelen die Holland Casino op grond van haar vergunning mag aanbieden in haar speelcasino's alsmede aan vergelijkbare kansspelen, welke spelen door gedaagden op enigerlei wijze (via internet op anderszins) rechtstreeks dan wel door middel van een op enigerlei wijze met (één of meer) gedaagden verbonden (rechts)persoon zonder vergunning in Nederland worden aangeboden;

4.3. bepaalt dat gedaagden aan Holland Casino een dwangsom verbeuren van € 10.000,-- (tienduizend euro) voor iedere dag, een gedeelte van een dag als een hele dag gerekend, dat één of meer gedaagden, dan wel een op enigerlei wijze met één of meer gedaagden verbonden rechtspersoon, in strijd handelen met hetgeen bepaald is onder 4.2;

4.4. bepaalt voorts dat de onder 4.3 genoemde dwangsom vat-baar is voor matiging door de rechter, voor zover hand-having van die dwangsom naar maatsta-ven van redelijkheid en bil-lijkheid onaanvaardbaar zou zijn, in aanmerking genomen de mate waarin aan het bevel is voldaan, de ernst van de overtreding en de mate van ver-wijtbaarheid van die overtreding;

4.5. veroordeelt gedaagden in de kosten van dit geding, tot aan deze uitspraak aan de zijde van Holland Casino begroot op € 703,-- (zevenhonderddrie euro) voor sala-ris van haar procu-reur en op € 387,60 (driehonderdzevenentachtig euro en zestig eurocent) voor ver-schot-ten, daaron-der niet begrepen een opslag voor B.T.W. over de dagvaardings-kosten;

4.6. verklaart de onderdelen 4.2 tot en met 4.5 van dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;

4.7. wijst af het meer of anders gevorderde.

Dit vonnis is gewezen door mr. H.J. Schepen en is in het openbaar uitgesproken op 31 juli 2003.