Rb. Zeeland-West-Brabant, 28-01-2013, nr. 12/1430

Belanghebbende heeft gesteld dat enkel de overeenkomst met de tipgever en het excelsheet, die behoren tot de stukken onder nummer A1, op de zaak betrekking hebbende stukken zijn in de zin van artikel 8:42 van de Awb. Belanghebbende heeft de inspecteur verzocht de overige stukken in te trekken. De rechtbank overweegt hierover als volgt.

Zoals onder 1.4 is opgenomen, vormen de overgelegde stukken onderdeel van het project “Derde Categorie”. Hoewel niet ieder stuk direct betrekking heeft op belanghebbende zelf, is de rechtbank van oordeel dat deze stukken wel in de context in de onderhavige zaak betekenis kunnen hebben. Tevens vormen de overgelegde stukken kennelijk onderdeel van het dossier van de inspecteur. Naar het oordeel van de rechtbank behoren de stukken tot de op de zaak betrekking hebbende stukken als bedoeld in artikel 8:42 van de Awb.

Belanghebbende heeft gesteld dat de inspecteur geen beroep kan doen op geheimhouding van de stukken, omdat belanghebbende niet om het overleggen van deze stukken heeft gevraagd. Hij heeft daarbij verwezen naar paragraaf 22 van het Besluit beroep in belastingzaken (hierna: BBIB):

“Van de zijde van de belastingdienst wordt geen beroep gedaan op artikel 8:29, eerste lid, Awb, tenzij naar het oordeel van de belastingplichtige stukken aan het dossier moeten worden toegevoegd omdat zij op de zaak betrekking hebben. (…)”

De rechtbank overweegt hierover dat paragraaf 22 van het BBIB per 1 januari 2012 is komen te vervallen. Nu het beroep op geheimhouding van de inspecteur heeft plaatsgevonden in 2012, is het BBBI zoals dat geldt per 1 januari 2012 van toepassing. Deze stelling van belanghebbende faalt.

De rechtbank heeft met toepassing van artikel 8:29 van de Awb kennis genomen van de inhoud van de onder 1.4 genoemde stukken (hierna: de stukken) en heeft deze onderworpen aan een afweging van het belang van belanghebbende bij onbeperkte kennisneming daarvan en het belang van de inspecteur om aan die kennisneming beperkingen (hierna: geheimhouding) te stellen. Slechts indien naar het oordeel van de rechtbank de door de inspecteur aangevoerde redenen aanzienlijk zwaarder wegen dan het belang van belanghebbende, is naar het oordeel van de rechtbank sprake van een gerechtvaardigd belang van de inspecteur bij geheimhouding.

De inspecteur heeft de volgende (gewichtige) redenen aangevoerd die geheimhouding van bepaalde passages uit de stukken zouden moeten rechtvaardigen:

De rechtbank overweegt vooraf het volgende. De inspecteur heeft in de stukken telkens de naam van de betreffende bank geschoond. Uit het geschoonde procesdossier blijkt echter duidelijk dat partijen bekend zijn met het standpunt van de inspecteur dat belanghebbende een rekening aanhoudt of heeft aangehouden bij de Rabobank Luxembourg S.A. De rechtbank ziet dan ook geen reden deze naam in de stukken geheim te houden.

Privacy ambtenaren

Voor zover in de stukken de namen van ambtenaren zijn geschoond, overweegt de rechtbank het volgende. Belanghebbende heeft gesteld dat hij openbaarmaking van deze namen wenst, zodat hij de mogelijkheid heeft de personen op te oproepen als getuige. De rechtbank is van oordeel dat het belang van de privacy van de medewerkers aanzienlijk zwaarder weegt dan dit belang van belanghebbende. De rechtbank overweegt daarbij dat de namen van de ambtenaren in de stukken veelal zijn vervangen door de letters “NN” met een getal, zodat reeds op die grond de betreffende ambtenaren voldoende individualiseerbaar zijn. De belangen van belanghebbende zijn hiermee naar het oordeel van de rechtbank in voldoende mate gewaarborgd.

Jaartallen

Voor zover in de stukken data en/of jaartallen worden genoemd, is de rechtbank van oordeel dat geheimhouding daarvan gerechtvaardigd is. Op het geschoonde Excel-sheet dat aan belanghebbende is verstrekt, staat het jaartal 1996 genoemd. Belanghebbende is met dit jaartal dus reeds bekend. De rechtbank is van oordeel dat het belang dat de inspecteur heeft bij geheimhouding van de overige data en/of jaartallen in de stukken, zoals het tegengaan van eventueel calculerend gedrag door andere belastingplichtigen, prevaleert boven het belang dat belanghebbende heeft bij openbaarmaking daarvan.

Privacy tipgever

De inspecteur heeft uitvoerig en herhaaldelijk gesteld dat de naam van de tipgever niet bekend kan worden gemaakt noch de identiteit van de tipgever moet kunnen worden herleid ter voorkoming van eventuele represailles. Bovendien zou bekendmaking potentiële tipgevers kunnen doen besluiten om geen gegevens meer aan de belastingdienst te doen toekomen. Het is dan ook, aldus de inspecteur, in het belang van de Staat dat de identiteit van van de tipgever geheim blijft. De rechtbank erkent deze belangen van de tipgever en van de Staat. Belanghebbende heeft gesteld dat hij de naam van de tipgever wenst te kennen, zodat hij hem eventueel kan horen als getuige en de betrouwbaarheid kan verifiëren. De rechtbank is van oordeel dat het belang van de privacy van de tipgever aanzienlijk zwaarder weegt dan dit belang van belanghebbende. De rechtbank overweegt daarbij dat de inspecteur de mogelijkheid heeft opengelaten om de tipgever anoniem te horen.

Afzonderlijke stukken

De rechtbank overweegt over de afzonderlijke stukken nog het volgende.

Bijlage A1

De stukken die in bijlage A1 zijn opgenomen betreffen tevens individuele gegevens van andere belastingplichtigen, zoals namen, rekeningnummers, handtekeningen en bedragen. De rechtbank is van oordeel dat het privacybelang van derden aanzienlijk zwaarder weegt dan het belang dat belanghebbende heeft bij openbaarmaking van deze gegevens. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat enerzijds de privacy van derden een groot goed is en daarmee een zeer zwaarwegend belang vormt en dat anderzijds de openbaarmaking van de hiervoor genoemde gegevens nauwelijks relevantie heeft voor belanghebbende.

Bijlage B1

Belanghebbende heeft gesteld de betrouwbaarheid van de informatie niet te kunnen verifiëren, omdat de inspecteur zoveel van het stuk heeft geschoond. De inspecteur heeft zich voor de geheimhouding beroepen op het privacybelang van de tipgever en het belang bij een effectieve controle en controlestrategie, waaronder begrepen een effectieve en efficiënte interne werkwijze. De rechtbank kan de inspecteur hierin volgen en is van oordeel dat deze belangen prevaleren boven het belang van belanghebbende. De rechtbank merkt daarbij op dat openbaarmaking van interne werkwijzen en controlestrategieën er toe zou kunnen leiden dat belastingplichtigen in de toekomst hun gedrag daarop zouden kunnen gaan afstemmen. Het risico van frustratie van (uitvoering en handhaving van) de wet zou als gevolg van dit calculerend gedrag toenemen.

Bijlage B2

De inspecteur heeft voor de geheimhouding een beroep gedaan op het privacybelang van de tipgever en van belastingambtenaren. Hiervoor verwijst de rechtbank naar 2.8. en 2.10. Verder heeft de inspecteur voor de geheimhouding een beroep gedaan op het staatsbelang. De inspecteur heeft daarbij als voorbeeld genoemd de aanzuigende werking die de bekendmaking van de vergoeding aan de tipgever op premiejagers zou kunnen hebben. Belanghebbende heeft daartegenover gesteld dat niet te verifiëren is of de vastgestelde vergoeding in redelijke verhouding staat met de waarde van de verstrekte informatie, zoals is bepaald in de overeenkomst. Volgens belanghebbende is de openbaarmaking van belang om een oordeel te kunnen vormen omtrent de betrouwbaarheid en de authenticiteit van de verstrekte informatie. De rechtbank ziet niet in hoe de geheim gehouden gedeelten van de overeenkomst, waaronder met name de vergoedingsregeling, iets zouden kunnen zeggen over de betrouwbaarheid en authenticiteit van de verstrekte informatie. De rechtbank kan belanghebbende in deze stelling dan ook niet volgen. Naar het oordeel van de rechtbank weegt het belang van geheimhouding van de inspecteur aanzienlijk zwaarder dan het belang van belanghebbende bij openbaarmaking.

Bijlage B3

Bijlage B3 bevat een proces verbaal waarin de identiteit van de tipgever wordt vastgesteld. De inspecteur heeft voor de geheimhouding een beroep gedaan op het privacybelang van de tipgever en dat van de belastingambtenaar. Onder verwijzing naar 2.8. en 2.10. is de rechtbank van oordeel dat de geheim gehouden passages niet geopenbaard hoeven te worden.

Bijlage B4

De hierin opgenomen ambtsedige verklaring betreft met name een verslag van het gesprek met de tipgever over de beweegredenen van de tipgever en over herkomst van de door hem verstrekte gegevens. De inspecteur heeft voor de geheimhouding een beroep gedaan op de het privacybelang van de tipgever en van de belastingambtenaren en op het belang bij een effectieve controle en controlestrategie. De rechtbank is van oordeel dat de geheim gehouden passages niet openbaar gemaakt hoeven te worden, omdat openbaarmaking ervan een licht kan werpen op de identiteit van de tipgever. Onder verwijzing naar 2.8. en 2.10. is de rechtbank van oordeel dat de geheim gehouden passages niet geopenbaard hoeven te worden.

Bijlage B5

Voor geheimhouding van passages in deze verklaring van belanghebbende heeft de inspecteur een beroep gedaan op het privacybelang van de tipgever. De rechtbank volstaat met hetgeen hierover onder 2.10 is overwogen.

Bijlage B6

Deze ambtsedige verklaring geeft inzicht in de aard van de door de tipgever verstrekte gegevens. De inspecteur heeft voor geheimhouding een beroep gedaan op de privacybelang van de tipgever en op dat van de belastingambtenaren. De rechtbank volgt de inspecteur hierin, onder verwijzing naar 2.8 en 2.10. Om die reden hoeven namen en de teksten tussen de tabellen niet openbaar gemaakt te worden. Immers, in die teksten wordt gesproken over de handelwijze van de tipgever, waaruit mogelijk de identiteit van de tipgever afgeleid zou kunnen worden. Daarnaast heeft de inspecteur zich beroepen op het staatsbelang. Naar het oordeel van de rechtbank bevat de verklaring geen informatie die het staatsbelang zou kunnen schaden. De rechtbank is daarom van oordeel dat de geschoonde tabellen, voor zover ze geen namen of verwijzingen naar namen bevatten, openbaar moeten worden gemaakt. Deze gegevens, die overigens deels ook in de niet-geschoonde gedeelte van bijlage A1 zijn opgenomen, zijn van belang voor belanghebbende om de geschoonde stukken in bijlage A1 te kunnen duiden. De volgende gedeelten dienen derhalve openbaar te worden gemaakt:

In het in deze bijlage opgenomen plan van aanpak inzake het project “Derde categorie” heeft de inspecteur voor de geheimhouding een beroep gedaan op de privacy van de ambtenaren. De rechtbank verwijst hiervoor naar hetgeen onder 2.8 is overwogen. Daarnaast heeft de inspecteur zich in dit document beroepen op het belang bij een effectieve controle en controlestrategie, waaronder begrepen een effectieve en efficiënte interne werkwijze, en het voorkomen van calculerend gedrag. Onder verwijzing naar hetgeen daarover in 2.13 is overwogen is de rechtbank van oordeel dat deze belangen prevaleren boven het belang dat belanghebbende heeft bij openbaarmaking.

Bijlage 8 tot en met bijlage 12

Deze stukken betreffen interne memo’s. De rechtbank onderschrijft de belangen die de inspecteur heeft bij de geheimhouding van de geschoonde passages, zoals het belang bij een effectieve controle en controlestrategie en het belang van de vertrouwelijkheid van intern advies. Deze belangen wegen naar het oordeel van de rechtbank aanzienlijk zwaarder dan het belang van belanghebbende bij openbaarmaking van deze gegevens. De rechtbank overweegt daarbij dat de gegevens van algemene aard zijn en niet zien op de concrete situatie van belanghebbende.