Rb. Amsterdam, 14-04-2010, nr. 358963 / HA ZA 06-4094

Bij tussenvonnis van 12 maart 2008 is reeds vastgesteld dat [C] c.s. door het snoeien van de bomen van [A] c.s. een onrechtmatige daad heeft gepleegd die aan hem kan worden toegerekend en dat [C] c.s. verplicht is de schade die [A] c.s. daardoor lijdt te vergoeden (rechtsoverweging 4.5). In rechtsoverweging 4.10 van dat tussenvonnis heeft de rechtbank bepaald dat zij het nodig achtte een deskundige te benoemen in verband met de vaststelling van de omvang van de schadevergoedingsplicht. Bij tussenvonnis van 17 september 2008 heeft de rechtbank de heer H.A. van Scherpenzeel (hierna: Van Scherpenzeel) als deskundige benoemd en hem de in dat tussenvonnis opgenomen vragen voorgelegd. Bij rapport van 25 februari 2009 heeft Van Scherpenzeel daarop conform zijn opdracht antwoorden geformuleerd.

Van Scherpenzeel heeft de hem gestelde vragen met betrekking tot het uitgangspunt dat gekozen kan worden voor de vaststelling van de schadevergoeding beantwoord: het herstel of de vervanging van de bomen, dan wel berekening van de waardevermindering van de bomen.

Letterlijk herstellen van weggenomen boomdelen is volgens Van Scherpenzeel niet mogelijk. Het ‘herstel’ van de functie van de bomen is wel mogelijk, waarbij Van Scherpenzeel uitgaat van de voorafgaand aan het deskundigenonderzoek door [A] c.s. jegens hem geuite functie van de bomen, te weten het waarborgen van de privacy ten opzichte van de achter de bomen / haag staande huizen. Van Scherpenzeel acht dit in deze zaak het meest objectieve uitgangspunt, dat ook strookt met een van de uitgangspunten van de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van taxateurs van Bomen (hierna: NVTB). De andere mogelijkheid van berekening op basis van beleving / esthetiek acht hij (erg) subjectief. Van Scherpenzeel stelt vast dat er door de snoei van een fors gestoorde functie sprake was, welke weer aanzienlijk hersteld is door groei, op het moment van zijn onderzoek tot een hoogte van 4 à 5 meter. Van Scherpenzeel stelt dat door de bomen tot een hoogte van 6 meter te laten groeien en op de juiste wijze te snoeien – jaarlijks terugsnoeien tot daar waar nog groen loof (naalden) aanwezig is – ter plaatse een groen groeiend scherm gevormd kan worden dat in een periode van 5 à 6 jaar zal voldoen aan de functie die [A] c.s. wenst. Gelet op de bewortelingsdiepte ter plaatse bestaat er bij een stamhoogte van 7 meter van deze bomen een verhoogd risico op om- of scheef waaien. Nu de bomen na de snoei tot ongeveer 2 / 2,5 meter in december 2005 in de hoogte verder zijn gegroeid vanuit de uiteinden van de bovenste zijtakken, is er een sterk verhoogde kans op uitbreken bij harde wind of storm indien een tophoogte van meer dan 6 meter wordt bereikt, zodat Van Scherpenzeel adviseert om de hoogte tot ca. 5 meter te beperken. Nadeel is dat [A] c.s. in de afgelopen periode geen onderhoud aan de bomen heeft verricht, zodat deze haag breder is geworden dan normaal is voor een dergelijke haag en de kosten voor het eerste jaar hoger zijn dan voor de overige jaren. Van Scherpenzeel heeft berekend dat de herstelkosten in deze zin over 5 jaar gespreid EUR 10.215,23 bedragen.

Van Scherpenzeel stelt dat vervanging van de thans aanwezige bomen met bomen vergelijkbaar met die van kort voor december 2005, onder gelijke omstandigheden niet mogelijk is, wegens het feit dat vergelijkbare vervangende bomen een dusdanig grote kroonbreedte hebben dat de bomen niet op vergelijkbare afstand gezet kunnen worden en vergelijkbare bomen een kluitgrootte hebben welke niet past in het bestaande grondprofiel en bovendien dat vergelijkbare bomen aan de noordzijde de eerste jaren onvoldoende verankerd staan, zodat bij een harde noord wind een erg groot risico bestaat op om- of scheef waaien.

Berekening van de boomwaardevermindering volgens de richtlijnen van de NVTB, waarbij wordt uitgegaan van 75 bomen, komt volgens Van Scherpenzeel op EUR 11.428,00. Daarbij heeft hij als uitgangspunten genomen dat door de snoei 50-70 % kroonschade is geleden, de bomen zouden maximaal 50 % van de resterende levensduur functieverlies ondervinden, zodat rekening gehouden wordt met een waardevermindering van ca. 30 %.

Naar aanleiding van aanmerkingen van de zijde van [A] c.s. op zijn rapport stelt Van Scherpenzeel dat snoeien altijd leidt tot verandering van de bomen en dat in het onderhavige geval met name de hoogte van de bomen en daarmee het beeld erg drastisch is gewijzigd, nu de schoonheid van de bomen door de hergroei, ook al is die niet direct vanuit de afgezaagde toppen, maar vanuit de zijtakken, voor een groot deel weer terug is. Van Scherpenzeel merkt tevens op dat een kroonverlies van 70 % in het geval van het onderhavige type coniferen niet tot onherstelbare beschadiging leidt.

De rechtbank neemt de hierna genoemde conclusies van Van Scherpenzeel over en maakt die tot de hare. Daartoe overweegt de rechtbank als volgt. Van algemene bekendheid acht de rechtbank dat letterlijk herstel na snoei niet mogelijk is. Vervolgens heeft Van Scherpenzeel de vraag beantwoord of ander herstel of vervanging mogelijk is. Met Van Scherpenzeel acht de rechtbank het herstel van de functie middels onderhoud van de bestaande bomenrij mogelijk. Naast het onderzoek door Van Scherpenzeel naar de functie van de bomenrij ter plekke door navraag bij [A] c.s., is ook objectief genomen door de beplantingswijze en het type bomen, aannemelijk dat de functie van de bomenrij is het vormen van een haag die aan het perceel -- privacy biedt en een ondoorzichtig groen beeld geeft. Van Scherpenzeel becijfert de herstelschade daarvoor op € 10.215,23.

[A] c.s. voert tegen de conclusies van Van Scherpenzeel aan dat hij er in zijn rapport geen rekening mee houdt dat de esthetische waarde van de bomen zodanig is aangetast dat van herstel geen sprake kan zijn, enerzijds doordat de bomen nu nooit meer vanuit één stam groeien en anderzijds doordat het zo drastisch snoeien als [C] c.s. heeft gedaan, de schoonheid geheel verloren is gegaan. In verband hiermee dient de vervangingswaarde volgens de berekenmethode NVTB te worden berekend en niet de boomwaardevermindering, aldus [A] c.s.

Anders dan [A] c.s. kennelijk tot uitgangspunt neemt, neemt de rechtbank in haar overwegingen mee dat het snoeien van deze haag en daarmee het stoppen van de groei vanuit één stam toch eens had moeten gebeuren, waardoor de hoofdstam zou zijn afgekapt en de haag uit zijtakken zou doorgroeien. Zoals Van Scherpenzeel in zijn rapport toelicht, kon de haag op gezonde wijze en zonder risico van omwaaien niet doorgroeien tot hoger dan 6 meter. De hoofdstam had derhalve op een lagere hoogte dan deze 6 meter moeten worden afgekapt. De vergelijking met alleenstaande bomen, zoals een kerstboom, gaat niet op door de beplantingswijze van de betrokken haag. De rechtbank gaat derhalve uit van de groei en functie als haag, zoals hiervoor reeds is overwogen. Daardoor dient de schade aan en het herstel als haag in de hoogte van de schadevergoeding te worden betrokken en niet die van de afzonderlijke bomen.

Voor het overige heeft ook Van Scherpenzeel geconcludeerd tot een fors verstoorde functie na de snoei in 2005. Doch dit type bomen vertoont herstelgroei en is daarmee niet onherstelbaar beschadigd, aldus Van Scherpenzeel. Voorts acht Van Scherpenzeel vervanging en daarmee berekening van de schade naar vervangingswaarde volgens de methode van de NVTB niet reëel. Voor vervanging dienen – ook volgens de partijdeskundige van [A] c.s. - buitenproportionele aanpassingen te worden verricht om op de plantlocatie vergelijkbare bomen te planten. De rechtbank neemt ook deze conclusie van Van Scherpenzeel, dat vervanging niet reëel is, over.

[A] c.s. verzoekt de gerechtelijk deskundige Van Scherpenzeel te horen en hem tevens toe te laten tot het doen horen van zijn partijdeskundige en andere getuigen. Daaraan heeft de rechtbank geen behoefte. Van Scherpenzeel heeft de conclusies in zijn rapport zeer helder toegelicht. De aanmerkingen die [A] c.s. bij conclusie na deskundigenbericht heeft gemaakt, zijn gelijk aan die welke hij aan Van Scherpenzeel bij zijn commentaar op het rapport heeft voorgelegd en deze zijn door Van Scherpenzeel op heldere en overtuigende wijze weerlegd.

[C] c.s. voert aan dat [A] c.s. een schadebeperkingsplicht heeft, waaraan zij had kunnen voldoen door in redelijkheid van hem te vragen maatregelen te nemen. Op welke maatregelen [C] c.s. hierbij doelt, met name of dat de verzorging van de haag vóór het schadevoorval is, of het onderhoud na het schadevoorval is, is niet duidelijk. [C] c.s. stelt daaromtrent onvoldoende feiten. Om die reden gaat de rechtbank aan dit verweer voorbij.

Ten overvloede overweegt de rechtbank dat weliswaar met het rapport van Van Scherpenzeel tevens is vast komen te staan dat [A] c.s. gedurende een periode van acht jaar (van december 2005 tot en met 2013) bomen met een aanvankelijk fors verstoord beeld op zijn erf heeft, hetgeen [A] c.s. ook stelt, en zodoende mogelijk een verminderd genot van de bomen heeft gehad, dat voor vergoeding van vermogensschade aanleiding zou kunnen geven, doch dat dit niet is gevorderd. Overigens zou voor een toekenning van een dergelijke schadevergoeding ook vast moeten komen te staan dat [A] c.s. zelf dit nadeel heeft ondervonden.

De door [A] c.s. gevorderde schadevergoeding zal in hoofdsom derhalve worden toegewezen tot een bedrag van € 10.215,23. [C] c.s. voert geen verweer tegen de kosten ter vaststelling van de schade à € 1.428 en € 714,-, zodat ook die bedragen voor vergoeding in aanmerking komen.

Aan buitengerechtelijke incassokosten vordert [A] c.s. € 1.788,-, berekend conform het rapport Voorwerk II, voor werkzaamheden bestaande uit uitvoerige correspondentie en overleg met verzekeraar en expert van gedaagden. [C] c.s. betwist deze kosten verschuldigd te zijn. Nu [A] c.s. voldoende heeft gespecificeerd waaruit deze kosten hebben bestaan, en [C] c.s. daartegen onvoldoende gemotiveerd verweer heeft gevoerd, en zij ook redelijk zijn, zullen zij worden toegewezen als gevorderd. De gevorderde wettelijke rente over de buitengerechtelijke kosten is als vermogensschade toewijsbaar vanaf de dag van de dagvaarding of zoveel eerder als de schuldenaar ten aanzien van die kosten in verzuim is en voor zover ze voordien daadwerkelijk zijn gemaakt. [A] c.s. heeft evenwel niet gesteld op welke datum de buitengerechtelijke kosten zijn betaald. De rechtbank zal deze daarom toewijzen vanaf de dag der dagvaarding.

Als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij wordt [C] c.s. veroordeeld in de proceskosten. De kosten aan de zijde van [A] c.s. worden begroot op: