Hof Amsterdam, 06-09-2022, nr. 200.307.194/01

De advocaat van de vader stelt zich op het standpunt dat het verzoek van de vader om samen met de GI te worden belast met gezag over [minderjarige ] , mogelijk is op grond van de artikelen 1:253b lid 5 en/of 1:253c lid 4 van het Burgerlijk Wetboek (BW).

De GI stelt zich op het standpunt dat de vader niet-ontvankelijk is in zijn verzoek omdat zijn verzoek om tezamen met een rechtspersoon te worden belast met het gezag op grond van artikel 1:282 lid 5 BW is uitgesloten. Het beroep van de vader op artikel 1:253b lid 5 BW is in ieder geval niet juist.

Het hof dient (ook ambtshalve) te beoordelen of er een wettelijke grondslag is voor het verzoek van de vader. Zijn verzoek ziet op gezamenlijk gezag met de huidige voogd.

Artikel 1:253b BW is niet van toepassing op het verzoek van de vader. Dit artikel ziet namelijk op de gezagsverkrijging van de moeder uit wie het kind is geboren, de uitzonderingen daarop en de toetsingscriteria van haar verzoek om alsnog met het gezag belast te worden in verschillende situaties.

De vader heeft met name gewezen op het vijfde lid van artikel 1:253b BW: Wanneer een voogd het gezag over het kind uitoefent, wordt het verzoek slechts afgewezen, indien gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd. ‘Het verzoek’ in lid 5, betreft echter het verzoek van de moeder en niet van de vader/de andere ouder. Hoewel het derde lid van artikel 1:253b BW in neutrale bewoordingen spreekt over ‘de tot het gezag bevoegde ouder’ die de rechtbank kan verzoeken ‘hem’ met het gezag over het kind te belasten, is het in de context van het gehele artikel duidelijk dat hiermee de moeder wordt bedoeld. In het tweede lid wordt duidelijk gemaakt dat de moeder van rechtswege op het tijdstip waarop zij daartoe bevoegd wordt, van rechtswege het gezag verkrijgt. In deze bepaling wordt tevens de uitzondering vermeld: tenzij op dat tijdstip een ander met het gezag is belast. In het derde lid wordt vervolgens deze laatste situatie uitgewerkt door de moeder de mogelijkheid te geven een verzoek te doen om met het gezag belast te worden. In het vierde en het vijfde lid worden de toetsingscriteria gegeven voor respectievelijk de situatie dat ‘de andere ouder’ het gezag heeft of ‘een voogd’.

Waar artikel 1:253b BW ziet op het verzoek van een moeder om voor het eerst met het gezag te worden belast, kan – in veel gevallen - de vader/de andere ouder dat op grond van artikel 1:253c BW verzoeken. Op grond van dit artikel kan de vader verzoeken de ouders met het gezamenlijk gezag te belasten of hem alleen met het gezag te belasten. De advocaat van de vader beroept zich op lid 4 van artikel 1:253c BW: Wanneer niet in het gezag is voorzien of wanneer een voogd het gezag uitoefent, wordt het verzoek om de tot het gezag bevoegde ouder, bedoeld in het eerste lid, alleen met het gezag te belasten slechts afgewezen, indien gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd. Anders dan de advocaat van de vader stelt, heeft het woord ‘alleen’ in artikel 1:253c lid 4 naar het oordeel van het hof betrekking op het verzoek hem ‘alleen met het gezag te belasten’, in die zin dat de vader om het eenhoofdig gezag kan verzoeken. Het verzoek van de vader om alleen met het gezag te worden belast wordt slechts afgewezen wanneer gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging van zijn verzoek de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd: hetzelfde toetsingscriterium als bij het verzoek door de moeder, zoals verwoord in artikel 1:253b lid 5 BW.

De GI heeft verwezen naar artikel 1:282 lid 4 BW waarin gezamenlijke uitoefening van de tijdelijke voogdij voor rechtspersonen wordt uitgesloten. Ook op inhoudelijke gronden acht de GI het niet in het belang van [minderjarige ] dat de vader gezag zou worden verstrekt. Het hof leidt daaruit af dat, zo er al sprake zou zijn van een wettelijke grondslag voor gezamenlijk gezag door een ouder en een rechtspersoon, er geen sprake is van een gezamenlijk verzoek aangezien de GI zich niet kan scharen achter het verzoek van de vader.

Het verzoek van de vader ziet echter niet op tijdelijke voogdij. Hij beoogt gezamenlijk gezag te krijgen met een ander dan de ouder, in casu de GI. Artikel 1:253t BW ziet op de gezagsuitoefening van een ouder met een ander dan de ouder. Ook in dit artikel is als voorwaarde gesteld dat sprake dient te zijn van een gezamenlijk verzoek. In het vierde lid wordt evenwel duidelijk bepaald dat gezamenlijk gezag niet open staat voor rechtspersonen. In de wetsgeschiedenis bij de invoering van ‘gezamenlijke voogdij’ is gewezen op de ratio voor invoering van gezamenlijke voogdij en dat daaruit volgt dat deze niet openstaat voor de door een rechtspersoon uitgeoefende voogdij. De ratio van de invoering van ‘gezamenlijke (hof: toen nog genoemd) voogdij’ was indertijd de juridische versterking van het gezinsverband van kinderen en volwassenen die niet tevens de ouders van deze kinderen zijn (Kamerstukken II 1993/94, 23714, 3, p. 1 en 10).

Nu iedere wettelijke grondslag voor het verzoek van de vader ontbreekt, zal het hof het verzoek van de vader afwijzen.

Dit leidt tot de volgende beslissing.