HR, 08-07-2011, nr. 10/00613

Met cassatiemiddel 1 wordt rov. 12 uit het arrest van het hof bestreden. In die rechtsoverweging beoordeelt het hof de stelling dat NN en/of [verweerder 2] de onderhandelingen over een vaststelling in der minne onrechtmatig hebben beëindigd. Het hof acht de stelling ongegrond. Aangevoerd wordt dat het hof zijn oordeel niet naar de eisen van de wet heeft gemotiveerd door een drietal feiten en omstandigheden niet in zijn beoordeling te betrekken.

Het middel treft geen doel. De daarin vervatte motiveringsklacht mist feitelijke grondslag. In rov. 11 vat het hof de omstandigheden samen, waarop Walmaro zich heeft beroepen voor haar stelling dat de onderhandelingen onrechtmatig zijn afgebroken, nu op het tijdstip van afbreken de standpunten dicht bij elkaar lagen. Daartoe behoren ook de in cassatiemiddel 1 genoemde omstandigheden. Vermeld wordt nl. dat mr. Haaxma kort voor het schikkingsaanbod van NN te kennen had gegeven dat de (veel hogere) liquidatiewaarde een voor de hand liggende grondslag voor de waardering van het pakket aandelen Joumine zou zijn en ook wordt diens brief van 14 februari 1996 met de daarin vervatte berekening gerefereerd. Het lijdt geen twijfel dat het hof in rov. 12 mede met deze omstandigheden rekening heeft gehouden. Dit vindt mede hierin bevestiging dat ook in rov. 12 het hof melding maakt van de brief van 14 februari 1996. Kennisneming van die brief — productie 22 bij de memorie van grieven — maakt duidelijk dat deze brief door mr. Haaxma is geschreven onder het duidelijke voorbehoud dat over de inhoud nog overleg moet worden gevoerd met [betrokkene 1] en NN en dat met de brief door mr. Haaxma een poging wordt ondernomen om de ‘vastgelopen’ onderhandelingen nieuw leven in te blazen. Mede op basis hiervan heeft het hof tot het oordeel kunnen komen dat uit de door Walmaro gestelde omstandigheden niet volgt dat Walmaro er gerechtvaardigd op mocht vertrouwen dat de onderhandelingen hoe dan ook tot een uitkomst zouden leiden.

Het uit drie onderdelen bestaand cassatiemiddel 2 heeft betrekking op de rov. 14 t/m 17 van het bestreden arrest. In die rechtsoverwegingen beoordeelt het hof de in appel aangevoerde grieven 3, 4 en 5. Deze grieven zien, zo stelt het hof in rov. 14 onbestreden vast, op de vraag ‘of toerekenbaar tekortschieten dan wel onrechtmatig handelen van [verweerder 2] en/of [verweerder] ertoe heeft geleid dat in de schadestaatprocedure tussen Walmaro en [betrokkene 1] een te laag bedrag is toegewezen aan Walmaro.’

De klacht in onderdeel 1 komt hierop neer dat het hof, doordat het bij de beantwoording van de hiervoor in 2.4 vermelde vraag alleen de omstandigheid van het achtergehouden zijn in de schadestaatprocedure van stukken in aanmerking heeft genomen, die vraag op een te beperkte grondslag heeft beoordeeld. Er zijn immers aan het adres van [verweerder 2] en [verweerder 4] ook nog allerlei andere verwijten gemaakt. Ten aanzien van ieder van hen worden er twee specifiek genoemd. Door op die andere verwijten niet in te gaan is het hof aan essentiële stellingen voorbijgegaan, zodat zijn arrest als onvoldoende gemotiveerd is aan te merken.

De klacht faalt. Ten aanzien van de ‘andere verwijten’, ook voor zover zij nog nader worden gespecificeerd, wordt niet, althans niet in voldoende mate, aangegeven waarom het om relevante verwijten gaat in die zin dat zij betrekking hebben op gedragingen van [verweerder 2] en [verweerder 4] die er mede toe hebben bijgedragen dat in de schadestaatprocedure tussen Walmaro en [betrokkene 1] aan Walmaro een te laag bedrag is toegewezen. Door die relevantie niet uit de doeken te doen wordt ook niet genoegzaam aangetoond, dat het hof in de motivering van zijn arrest is tekortgeschoten door niet op die ‘andere verwijten’ in te gaan.

Wat onderdeel 2 betreft, daarin komt de klacht voor dat het hof, doordat het in de rov. 14 en 15 volstaan heeft het hof 's‑Hertogenbosch te volgen in zijn oordelen in de in de schadestaat- en herroepingssprocedure gewezen arresten, ten onrechte stellingen onbehandeld heeft gelaten, die bij pleidooi in appel voor Walmaro zijn aangevoerd, te weten sub 17 van de pleitnota van mr. Corstiaans. Die stellingen hebben betrekking op gegevens betref-fende een aan Joumine toebehoord hebbend gebouw, die van belang zijn voor de bepaling van de waarde van de aandelen in Joumine. Die gegevens zijn echter in de schadestaatprocedure aan de zijde van [betrokkene 1] achtergehouden, zodat het hof te 's‑Hertogenbosch hen nog niet in zijn beoordeling heeft kunnen betrekking. Dat wordt niet anders, doordat het hof 's‑Hertogenbosch heeft geoordeeld dat aan [betrokkene 1] zelf niet kan worden verweten dat de gegevens in de schadestaatprocedure zijn achtergehouden.

Bij deze klacht wordt in de eerste plaats uit het oog verloren dat het hof in de rov. 14 en 15 zich niet verenigt met het arrest dat het hof te 's‑Hertogenbosch in de schadestaat-procedure heeft uitgesproken. Het hof grijpt alleen terug op het arrest dat het hof te 's‑Hertogenbosch in de herroepingsprocedure heeft uitgesproken.

Bij de klacht wordt in de tweede plaats uit het oog verloren dat in de herroepingsprocedure de hiervoor genoemde gegevens wel zijn aangevoerd en door het hof te 's‑Hertogenbosch ook in zijn beoordeling zijn betrokken.10. Het feit dat het hof zich met die beoordeling verenigt, betekent dat niet gezegd kan worden dat het hof de hoger genoemde, bij pleidooi in appel van de zijde van Walmaro gestelde gegevens onbehandeld heeft gelaten. De behandeling van de gegevens ligt besloten in het aansluiting zoeken bij de oordelen dienaangaande van het hof 's‑Hertogenbosch in het in de herroepingsprocedure gewezen arrest.

De klacht in onderdeel 3 sluit nauw aan bij die in onderdeel 2. Het feit dat de fouten van [verweerder 2] en [verweerder 4] in de schadestaatprocedure nog niet bekend waren, staat, zo wordt betoogd, er aan in de weg dat hof zich aansloot bij de in de schadestaat- en herroepingsprocedure gegeven oordelen. Het hof had alle door Walmaro genoemde verwijten zelfstandig in aanmerking moeten nemen.

Ook bij deze klacht wordt eraan voorbijgegaan dat de verwijten, die Walmaro in de richting van [verweerder 2] en [verweerder 4] maakt, wel in de herroepingsprocedure bekend waren. Het hof te 's‑Hertogenbosch komt in die procedure tot de slotsom dat het beweerde onjuiste handelen van [verweerder 2] en [verweerder 4] geen aanleiding geeft om de vaststelling van de schade in hoger beroep in de schadestaatprocedure te herzien. Voor sommige achtergehouden feiten geldt dat zij niet tot het aannemen van een andere waarde van de aandelen zouden hebben geleid, voor andere achtergehouden feiten geldt dat Walmaro met hen bekend was en deze dus zelf in de schadestaatprocedure had kunnen opvoeren.11. Dit komt erop neer dat naar het oordeel van het hof te 's‑Hertogenbosch het causaal verband tussen de gestelde schade en de het beweerde onjuiste handelen van [verweerder 2] en [verweerder 4] ontbreekt. In onderdeel 3 wordt niet duidelijk gemaakt waarom het hof zich met deze oordelen van het hof te 's‑Hertogenbosch in de herroepingsprocedure niet heeft mogen verenigen. Het enkele feit dat de verwijten, die Walmaro in de richting van [verweerder 2] en [verweerder 4] maakt, tijdens de schadestaatprocedure nog niet bekend waren, vormt daarvoor niet een voldoende grond.

Cassatiemiddel 3 heeft betrekking op een specifiek aan [verweerder 4] gemaakt verwijt, nl. dat hij in zijn in de schadestaatprocedure ingebracht schaderapport met betrekking tot de peildatum voor het waarderen van aandelen ten onrechte niet een nuancering heeft toegepast. Gesteld wordt dat, hoewel in de memorie van grieven erover geklaagd is dat de rechtbank dit verwijt verworpen heeft, het hof dit punt niet behandelt.

In rov. 13 geeft het hof kort de inhoud van ook de grieven 4 en 5 weer en vermeldt in dat verband expliciet onder meer als klacht dat [verweerder 4] een onjuist waarderingsmoment heeft gehanteerd. In rov. 14 bespreekt het hof de grieven 3, 4 en 5 nader, terwijl het hof op basis daarvan in rov. 15 concludeert dat het door Walmaro gestelde toerekenbaar tekortschieten c.q. onrechtmatig handelen van [verweerder 2] en [verweerder] niet heeft geleid tot de vaststelling van een lager schadebedrag in de schadestaatprocedure. Deze opbouw van de gedachtengang van het hof in de rov. 13, 14 en 15 vormt een sterke aanwijzing dat het hof in de rov. 14 en 15 beoogd heeft ook de zojuist genoemde klacht te behandelen. Waarom dat toch niet zou mogen worden aangenomen, wordt in cassatiemiddel niet of in ieder geval onvoldoende uiteengezet. Dit betekent dat de klacht in cassatiemiddel 3 wegens gemis aan feitelijke grondslag geen doel treft.