Hof Leeuwarden, 08-11-2006, nr. 0300272

[geïntimeerde] heeft geen bezwaar gemaakt tegen de vermeerdering van eis van [appellant], zodat het hof op de vermeerderde eis recht zal doen.

Wederom met betrekking tot grief 11

Het hof heeft aan de deskundige [deskundige] een aantal vragen voorgelegd, zoals verwoord in het dictum van het voornoemde arrest van 15 juni 2005.

[geïntimeerde] heeft in zijn akte van 4 januari 2006 opgemerkt dat hij niet in de gelegenheid is gesteld door de deskundige [deskundige] - anders dan in eerste aanleg -om opmerkingen en verzoeken te doen. [geïntimeerde] heeft echter niet gesteld dat hij - en zo ja, welke - opmerkingen hij had willen maken en welke verzoeken hij had willen doen. Voorts wijst het hof erop dat [geïntimeerde] niet in zijn belangen is geschaad, omdat hij alsnog in zijn genoemde akte van 4 januari 2006 had kunnen reageren. Het hof gaat daarom aan dit verwijt van [geïntimeerde] voorbij.

[geïntimeerde] heeft in zijn akte van 4 januari 2006 eveneens gesteld dat de deskundige buiten zijn opdracht is gegaan door het geven van commentaar op de conclusie van antwoord na deskundigenbericht in eerste aanleg van 2 oktober 2002. Voor zover dit commentaar van [deskundige] niet is aan te merken als een antwoord op de door het hof in het tussenarrest van 15 juni 2005 algemeen geformuleerde vraag onder k., zal het hof voorbijgaan aan de betreffende opmerkingen van [deskundige] in zijn rapport van 1 september 2005.

[deskundige] komt met betrekking tot de oorzaak van de lekkage van het dak, voor zover thans van belang, in zijn rapport tot de volgende conclusies:

[deskundige] heeft voor zijn hiervoor in het rapport van 1 september 2005 genoemde conclusies voorts als argument aangevoerd het reeds door hem in zijn deskundigenrapport van 12 juli 2002 geconstateerde gebrek ("onder 2e handeling: Doc 2, 3 en 4."), onder 5 en 6 in zijn rapport van 1 september 2005 nader toegelicht, namelijk dat de overlappen op opstanden onvoldoende waterdicht waren, doordat er geen althans onvoldoende uitvloeiing van bitumen was.

Het hof is op grond van de rapportage van [deskundige] van oordeel dat de hiervoor onder 5 genoemde gebreken een niet vakkundige uitvoering van de werkzaamheden oplevert.

[deskundige] heeft voorts onder 8 in zijn rapport van 1 september 2005 gesteld:

Partijen zijn het er niet over eens door wie de stadsuitloop is geplaatst.

Indien, zoals [appellant] stelt, de stadsuitloop is geplaatst door [het installatiebedrijf], is [geïntimeerde] voor een verkeerde plaatsing aansprakelijk. De rechtbank heeft vastgesteld in het vonnis van 28 november 2001 onder 3.5 dat [geïntimeerde] als hoofdaannemer kan worden aangesproken op eventuele tekortkomingen in de door [het installatiebedrijf] aangelegde dakbedekking; aan de in hoger beroep door [geïntimeerde] eerst bij akte van 4 januari 2006 gedane ongemotiveerde betwisting hiervan gaat het hof voorbij. Voor zover in deze betwisting een - nieuwe - grief gelezen moet worden, komt deze als tardief opgeworpen evenmin voor behandeling in aanmerking, nu niet is gebleken dat [appellant] met een behandeling daarvan akkoord gaat.

Indien het hof er - veronderstellenderwijs - vanuit gaat dat de stadsuitloop is geplaatst door [appellant], zoals [geïntimeerde] stelt, deelt het hof de conclusie van [deskundige], zoals hiervoor onder 3 (citaat onder i.) en 6 omschreven, dat - nu de stadsuitloop te hoog was geplaatst - [geïntimeerde] of diens onderaannemer [het installatiebedrijf] in elk geval [appellant] hierop had moeten wijzen en niet zonder meer tot het leggen van de dakbedekking had mogen overgaan, voordat de stadsuitloop op de juiste hoogte was aangebracht. Het hof is van oordeel dat [geïntimeerde] ook aansprakelijk is voor het niet voldoen aan deze waarschuwingsplicht door [geïntimeerde] of [het installatiebedrijf]. Het hof komt hiermede terug op zijn in rechtsoverweging 8 en rechtsoverweging 20 van het tussenarrest van 8 september 2004 gegeven beslissing, nu deze op een evidente juridische misslag berustte. Voor een overeenkomst van aanneming geldt immers dat op de aannemer de verplichting rust de opdrachtgever tijdig te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht, die hij kent of behoort te kennen (HR 25 november 1994, NJ 1995, 154).

Om deze reden passeert het hof ook de stelling van [geïntimeerde] in zijn akte van 4 januari 2006 onder 8 dat de verkeerd geplaatste stadsuitloop er de oorzaak van is dat er water tussen de plakplaat en de dakbedekking is gekomen; op grond van het bovenstaande is dit voor de beslissing van de zaak immers irrelevant.

Voor zover de grief erover klaagt dat de rechtbank heeft vastgesteld dat [appellant] de stadsuitloop zelf heeft gemaakt, kan de grief derhalve buiten behandeling blijven.

[deskundige] geeft in zijn rapport van 1 september 2005 onder g. uitdrukkelijk aan dat de lekkage niet is veroorzaakt door het ontbreken van de dampdrukverdeellaag. Het hof zal daarom hieraan als schadeoorzaak van de lekkage voorbijgaan.

Op grond van het vorenstaande komt het hof tot het oordeel dat grief 11 slaagt, waar deze grief aan de orde stelt dat onderaannemer [het installatiebedrijf] het werk niet vakkundig heeft uitgevoerd, namelijk -samengevat - ten eerste door niet of onvoldoende te waarschuwen voor de verkeerd geplaatste stadsuitloop en ten tweede door het onvoldoende aanbranden van bitumen.

Op grond van het slagen van de grief komt aan de orde voor welk bedrag de uit te voeren herstelwerkzaamheden voor rekening van [geïntimeerde] dienen te worden gebracht. [deskundige] heeft hiervoor in zijn rapport van 12 juli 2002 een kostenbegroting gemaakt, die door hem in zijn rapport van 1 september 2005 is gehandhaafd.

Bij de door [deskundige] in zijn rapport van 1 september 2005 onder j. aangegeven te verrichten herstelwerkzaamheden heeft [appellant] in zijn akte van 9 november 2005 enkele kanttekeningen geplaatst. Aangezien het hof echter zal uitgaan van de offerte van Fries Aannemingsbedrijf B.V., kan het hof aan de betreffende opmerkingen van [appellant] voorbijgaan.

[geïntimeerde] maakt ten opzichte van het door [deskundige] in zijn rapport van 1 september 2005 genoemde schadebedrag wel opmerkingen ten aanzien van het door [deskundige] gegeven advies met betrekking tot de verdeelsleutel, aangezien [geïntimeerde] stelt dat [appellant] de gehele schade aan zichzelf heeft te wijten. Nu het hof tot het oordeel is gekomen dat de schade veroorzaakt door de lekkage in zijn geheel voor rekening van [geïntimeerde] dient te komen, kan het hof ook aan dit bezwaar van [geïntimeerde] voorbijgaan.

In zijn rapport van 12 juli 2002 heeft [deskundige] in zijn conclusie onder f. nog aangegeven dat een dampdrukverdeellaag had moeten worden aangebracht. Onder j. in het rapport van [deskundige] van 1 september 2005 handhaaft [deskundige] de door hem in zijn rapport van 12 juli 2002 genoemde kostenbegroting van de schade, waarin, naar het hof constateert, zijn opgenomen drie posten betreffende het aanbrengen van een dampdrukverdeellaag.

Het ontbreken van een dampdrukverdeellaag is echter, zoals hiervoor onder 10 is overwogen, geen schadeoorzaak zodat in de schade de daarvoor opgenomen posten niet dienen te worden betrokken. Nu het hof bij het vaststellen van de omvang van de schade niet uitgaat van de begroting van [deskundige] en het aanbrengen van een dampdrukverdeellaag niet in de offerte van Fries Aannemingsbedrijf B.V. voorkomt, kan het hof hier verder aan voorbijgaan.

[geïntimeerde] heeft nog aangevoerd dat de schade (mede) is veroorzaakt door eigen werkzaamheden van [appellant], nadat [geïntimeerde] althans [het installatiebedrijf] de werkzaamheden aan het plat dak hadden beëindigd. Waar echter eventuele werkzaamheden van [appellant] zelf niet de hiervoor onder 5 genoemde gebreken hebben kunnen veroorzaken, gaat het hof aan dit verweer van [geïntimeerde] voorbij.