Volgens de vaststelling van de rechtbank betrof de vordering van [slachtoffer 1] enkel immateriële schade zodat hier sprake is van een vergissing van het hof.
HR, 07-07-2009, nr. 08/00877
ECLI:NL:HR:2009:BH8890
- Instantie
Hoge Raad (Strafkamer)
- Datum
07-07-2009
- Zaaknummer
08/00877
- Conclusie
Mr. Machielse
- LJN
BH8890
- Vakgebied(en)
Materieel strafrecht (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:HR:2009:BH8890, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 07‑07‑2009; (Cassatie)
Conclusie: ECLI:NL:PHR:2009:BH8890
ECLI:NL:PHR:2009:BH8890, Conclusie, Hoge Raad (Advocaat-Generaal), 07‑04‑2009
Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2009:BH8890
Uitspraak 07‑07‑2009
Inhoudsindicatie
Bestorming ADO-home door Ajax-supporters. 1. Uitleg tenlastelegging (t.l.l.), art. 141 Sr. 2. Voeging benadeelde partij (bp) in hb. Ad 1. Het Hof heeft de op art. 141 Sr toegesneden t.l.l. kennelijk aldus opgevat dat daarin aan verdachte wordt verweten openlijk in vereniging geweld te hebben gepleegd tegen de in die t.l.l. bedoelde groep met naam genoemde personen, welk geweld bestond uit het op personen uit die groep inslaan met een honkbalknuppel of een soortgelijk voorwerp, waarbij 1 of meer van die personen tegen het hoofd of lichaam zijn geslagen. Die uitleg van de t.l.l. is met haar bewoordingen niet onverenigbaar. Het o.g.v. die t.l.l. bewezenverklaarde kan uit de bewijsmiddelen worden afgeleid. ’s Hofs oordeel dat het openlijk geweld ook is gepleegd tegen de personen die niet daadwerkelijk zijn geslagen, geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting omtrent art. 141 Sr. Ad 2. Uit ’s Hofs overwegingen kan niet anders volgen dan dat de bp zich (ook) in hb heeft gevoegd. Mede gelet op art. 421.2 en 3 Sv is niet zonder meer begrijpelijk dat het Hof o.g.v. de enkele omstandigheid dat op het desbetreffende voegingsformulier in hb geen bedrag is ingevuld, heeft geoordeeld dat “slechts het in 1e aanleg toegewezen bedrag van € 2.000,- aan de orde is”.
7 juli 2009
Strafkamer
nr. 08/00877
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te 's-Gravenhage van 8 februari 2008, nummer 22/004546-06, in de strafzaak tegen:
[Verdachte 2], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1984, wonende te [woonplaats].
1. Geding in cassatie
1.1. Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. H.J. Veen, advocaat te Utrecht, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
Namens de benadeelde partij [slachtoffer 1] heeft mr. A.H. Westendorp, advocaat te 's-Gravenhage, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal Machielse heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden uitspraak voor zover het betreft
- het onder 3 ten tweede bewezenverklaarde geweld gepleegd tegen [slachtoffer 2 t/m 5],
- de beslissingen op de vorderingen van deze benadeelde partijen en op die van de benadeelde partij [slachtoffer 1] tot vergoeding van de immateriële schade en
- de oplegging van schadevergoedingsmaatregelen, voor zover deze vorderingen betrekking hebben op de immateriële schade van deze benadeelde partijen, met verwerping van het beroep voor het overige, en tot terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage teneinde in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.
1.2. De advocaat van de benadeelde partij heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.
2. Tenlastelegging, bewezenverklaring en bewijsvoering
2.1. Aan de verdachte is - voor zover in cassatie van belang - onder 3 en 4 tenlastegelegd dat:
"3. hij op of omstreeks 10 februari 2006 te 's-Gravenhage ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen aan een persoon genaamd [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 6] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 7] en/of [slachtoffer 3] en/of [slachtoffer 8] en/of [slachtoffer 9] en/of [slachtoffer 10] en/of [slachtoffer 4] en/of [slachtoffer 5], opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet een of meerdere ma(a)l(en) met een honkbalknuppel, althans met een soortgelijk voorwerp op en/of tegen het hoofd/de hoofden en/of het lichaam/de lichamen van [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 6] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 7] en/of [slachtoffer 3] en/of [slachtoffer 8] en/of [slachtoffer 9] en/of [slachtoffer 10] en/of [slachtoffer 4] en/of [slachtoffer 5] heeft geslagen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
en/of
hij op of omstreeks 10 februari 2006 te 's-Gravenhage met een ander of anderen, op of aan de openbare weg, het Zuiderpark, in elk geval op of aan een openbare weg en/of op een voor het publiek toegankelijke plaats of in een voor het publiek toegankelijke ruimte, te weten het supportershome van ADO/FC Den Haag, openlijk in vereniging geweld heeft gepleegd tegen [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 6] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 7] en/of [slachtoffer 3] en/of [slachtoffer 8] en/of [slachtoffer 9] en/of [slachtoffer 10] en/of [slachtoffer 4] en/of [slachtoffer 5], welk geweld bestond uit het één of meerdere ma(a)l(en) met een honkbalknuppel, althans met een soortgelijk voorwerp op en/of tegen het hoofd/de hoofden en/of het lichaam/de lichamen van [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 6] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 7] en/of [slachtoffer 3] en/of [slachtoffer 8] en/of [slachtoffer 9] en/of [slachtoffer 10] en/of [slachtoffer 4] en/of [slachtoffer 5] te slaan;
4. hij op of omstreeks 10 februari 2006 te 's-Gravenhage met een ander of anderen, op of aan de openbare weg, het Zuiderpark, in elk geval op of aan een openbare weg en/of op een voor het publiek toegankelijke plaats of in een voor het publiek toegankelijke ruimte, te weten het supportershome van ADO/FC Den Haag, openlijk in vereniging geweld heeft gepleegd tegen goederen, te weten
a) één of meerdere auto's, welke stond(en) geparkeerd in de onmiddellijke nabijheid van het supportershome van ADO/FC Den Haag en/of
b) het supportershome van ADO/FC Den Haag,
welk geweld bestond uit
a) het één of meerdere ma(a)l(en) met (een) stok(ken) en/of een paraplu(s), althans met (een) soortgelijke voorwerp(en), slaan op en/of tegen die auto(s) en/of
b) het met (een) stok(ken) en/of (een) paraplu(s), althans met (een) soortgelijke voorwerp(en), inslaan van één of meerdere ruit(en) van dat supportershome en/of het kapot slaan van de inboedel."
2.2. Daarvan is bewezenverklaard dat:
"3. hij op 10 februari 2006 te 's-Gravenhage ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om tezamen en in vereniging met anderen, aan een persoon genaamd [slachtoffer 1] en [slachtoffer 6] en [slachtoffer 7] en [slachtoffer 8] en [slachtoffer 9] en [slachtoffer 10], opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet meerdere malen met een honkbalknuppel, althans met een soortgelijk voorwerp op en/of tegen het hoofd/de hoofden en/of het lichaam/de lichamen van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 6] en [slachtoffer 7] en [slachtoffer 8] en [slachtoffer 9] en [slachtoffer 10] heeft geslagen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
en
hij op 10 februari 2006 te 's-Gravenhage met anderen op een voor het publiek toegankelijke plaats en/of in een voor het publiek toegankelijke ruimte, te weten het supportershome van ADO/FC Den Haag, openlijk in vereniging geweld heeft gepleegd tegen [slachtoffer 1] en [slachtoffer 6] en [slachtoffer 2] en [slachtoffer 7] en [slachtoffer 3] en [slachtoffer 8] en [slachtoffer 9] en [slachtoffer 10] en [slachtoffer 4] en [slachtoffer 5], welk geweld bestond uit het meerdere malen met een honkbalknuppel, althans met een soortgelijk voorwerp op en/of tegen het hoofd/de hoofden en/of het lichaam/de lichamen van [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 6] en/of [slachtoffer 7] en/of die [slachtoffer 8] en/of [slachtoffer 9] en/of [slachtoffer 10] te slaan;
4. hij op 10 februari 2006 te 's-Gravenhage met anderen op een voor het publiek toegankelijke plaats en/of in een voor het publiek toegankelijke ruimte, te weten het supportershome van ADO/FC Den Haag, openlijk in vereniging geweld heeft gepleegd tegen goederen, te weten het supportershome van ADO/FC Den Haag, welk geweld bestond uit het met stokken en/of paraplu's, althans met soortgelijke voorwerpen inslaan van ruiten van dat supportershome en het kapot slaan van de inboedel."
2.3.1. Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:
a. de verklaring van de verdachte ter terechtzitting in eerste aanleg op 22 juni 2006, voor zover inhoudende:
"Het klopt dat ik op 10 februari 2006 ben meegegaan naar Den Haag. Ik ben meegegaan naar Den Haag, omdat ik uit was op wraak voor een eerdere brandstichting in het AJAX-home."
b. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van de verdachte:
"Mensen noemen mij [verdachte 2]. Ik heb aan moderators opdracht gegeven om de internetsite van het forum 'Suddenlaunch' te schonen. Dat heb ik gedaan omdat er geen mensen opgepakt moesten worden."
c. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 1]:
"Ik ben op 10 februari 2006 samen met een man of 70 à 80 vanuit de Arena supportershome richting Den Haag gereden om de harde kern supporters van ADO Den Haag op te zoeken. De gedachte erachter was om wraak te nemen op wat zij één jaar geleden bij ons hadden gedaan. Zij hebben toen ons hele supportershome afgebrand."
d. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 1]:
"Ik heb in het weekend dat Feyenoord-AJAX werd gespeeld via MSN gehoord dat er AJAX-supporters naar 's-Gravenhage zouden gaan om te vechten. Dat was in het weekend voordat wij naar 's-Gravenhage zijn gegaan. Wij zouden om 20.00 uur in het supportershome van AJAX verzamelen."
e. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 1]:
"Ik heb [verdachte 2] gezien in Den Haag bij de hoge torenflat waar iedereen zich verzamelde voordat ze op weg gingen naar het stadion. Ik heb hem weer gezien toen hij uit de hekken kwam bij het stadion."
f. een proces-verbaal van de Rechter-Commissaris, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 2]:
"Uit de lichaamstaal van [verdachte 2] maakte ik op dat hij mensen aanwees in welke auto zij konden stappen. Ik zag dat mensen naar [verdachte 2] toe kwamen en dat hij ze dan richting de geparkeerde auto's wees. In Den Haag liepen wij in gewone looppas in de richting van het stadion. Ik zag ongeveer 75% van de groep met iets in zijn handen lopen. Een stok of iets dergelijks. Ik herinner me nog wel dat ik [verdachte 2] vanaf het stadion heb zien terugrennen. [Verdachte 2] rende en toen hij naast mij liep, zag ik dat hij het was."
g. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 2]:
"Op 10 februari 2006 zag ik in het supportershonk van AJAX diverse supporters met wapens, waaronder paraplu's, stokken, bezemstelen en tafelpoten. Ik hoorde dat wij naar Den Haag zouden gaan voor een confrontatie met supporters van ADO Den Haag. Er werd geroepen dat wij naar Den Haag zouden gaan. Ik zag mensen met routebeschrijvingen lopen. Bij de auto's werden wij door [verdachte 4] en [verdachte 2] toegewezen om in bepaalde auto's te stappen. Iedereen van Ajax kent [verdachte 4] en [verdachte 2]. Op een gegeven moment gingen wij rijden volgens de meegegeven routebeschrijving richting Den Haag. In Den Haag liepen we met een groep van ongeveer 70 jongens richting het home van ADO Den Haag. [Verdachte 2] heb ik daar ook gezien. Ik zag een groep jongens richting het home van Den Haag rennen. Vervolgens hoorde ik glasgerinkel en geschreeuw. Later zag ik onder anderen [verdachte 2] terugrennen vanuit het stadion."
h. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 2]:
"U toont mij een fotoboek met daarin een serie foto's van Ajax-supporters. Fotonummer 440: Dit is [verdachte 2]. [Verdachte 2] heb ik vrijdagavond 10 februari 2006 in het AJAX-honk en in Den Haag gezien. [verdachte 2] liep helemaal voorop in de groep. Ik zag dat [verdachte 2] in het stadion naar het Den Haag home rende."
i. een proces-verbaal van politie, opgemaakt door een daartoe bevoegde opsporingsambtenaar, voor zover inhoudende als relaas van de verbalisant:
"Op 29 maart 2006 werd aan de verdachte [betrokkene 2] een aantal foto's van Ajax-supporters getoond. Door de verdachte werden de onderstaande foto's aangewezen. De in dit proces-verbaal genoemde fotonummers komen overeen met de in het proces-verbaal van verhoor van de verdachte [betrokkene 2] genoemde foto's.
Fotonummer 440: [verdachte 2], geboren op [geboortedatum] 1984."
j. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 9]:
"Ik heb [verdachte 2] in Den Haag bij de hekken gezien."
k. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 10]:
"Ik was in de Zuiderparkwijk toen ik een telefoontje kreeg van [verdachte 2]. Dat is een bijnaam van [verdachte 2]. [Verdachte 2] vroeg mij: "is het daar rustig?" [verdachte 2] zei: "we komen nog niet, we komen later". Volgens mij heeft [verdachte 2] aanzien binnen de Ajax-supporters."
l. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 2]:
"Ik doe aangifte van openlijk geweld.
Het supportershome is iedere vrijdag geopend en iedereen kan er zo binnenlopen, alle deuren staan gewoon open. Op vrijdag 10 februari 2006 ben ik naar het supportershome gegaan. Ik stond achter de bar. Omstreeks 23:15 hoorde ik opeens een harde klap. Ik zag dat er een grote groep mensen binnenkwam. Ik zag dat de jongens die binnenkwamen direct begonnen te slaan met hockeysticks, honkbalknuppels en ijzeren midgetgolfsticks. Het ging allemaal erg snel en er ontstond paniek. Er zijn ruiten ingegooid en ingeslagen en binnen zijn vernielingen aangericht. Ook is er waterschade en brandschade."
m. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 7]:
"Op vrijdagavond 10 februari 2006, omstreeks 23:30 uur, bevond ik mij in het Zuiderpark op een locatie in de nabijheid van het speelveld van het ADO Den Haag stadion. Ik hoorde een zeer harde knal uit de richting van het supportershome. Ik verplaatste mij en kreeg hierdoor zicht op het terrein dat is gelegen voor het supportershome. Ik zag dat voor de ingang van het supportershome een grote groep mannen stond en dat bijna al deze mannen een knuppel, stok of ander lang voorwerp in hun handen hadden."
n. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 8]:
"Op vrijdag 10 februari 2006 ben ik omstreeks 20:00 uur naar het supportershome van ADO Den Haag gegaan. Rond 23:00 uur hoorde ik een keiharde knal ter hoogte van de toegangsdeur van het home. Direct hierop zag en hoorde ik dat het raam kennelijk opzettelijk werd vernield. Vlak daarna zag ik een man met een honkbalknuppel binnenkomen. Deze man kwam meteen op mij af. Ik zag dat hij de knuppel met beide handen vasthield en de knuppel boven zijn hoofd bracht. Ik zag dat hij met de knuppel kennelijk opzettelijk en met kracht in de richting van mijn hoofd sloeg. Ik bracht mijn rechterarm omhoog en weerde de slag af. Ik voelde een hevige pijn aan mijn rechteronderarm tengevolge van de slag. Mijn onderarm is nu gekneusd, opgezwollen en blauw van kleur. Tengevolge van de slag viel ik achterover van de kruk op de grond.
Ik kwam op mijn rug te liggen. Ik heb direct mijn handen voor mijn hoofd gedaan om eventuele nieuwe klappen te kunnen afweren. Ik voelde toen een hevige pijn aan mijn rechterdijbeen ter hoogte van mijn heupen. Ik voelde dat ik hard werd geslagen met iets hards.
Dit gebeurde kennelijk opzettelijk en met kracht. Tengevolge van die klap heb ik een bloeduitstorting op mijn rechterdijbeen.
Ik ben toen naar het halletje gegaan. Ik was intussen gevallen en lag op de grond. Ik zag hoe een man met een lange stok ongeveer drie keer kennelijk opzettelijk en met kracht met het uiteinde van de stok in mijn richting stak.
Ik werd door het uiteinde van de stok op mijn wenkbrauw geraakt. Ik voelde een tik op mijn oog. Ik voelde gelijk bloed over mijn gelaat stromen."
o. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 1]:
"Op 10 februari 2006, omstreeks 23.00 uur, bevond ik mij in het supportershome van ADO Den Haag. Ik hoorde een klap. Ik zag dat een groep van ongeveer 40 mensen binnen kwam. Ik zag dat een aantal mensen met een knuppel liep. Wij waren met ongeveer 7 man. Er kwamen 6 mensen naar mij toe. Ik kreeg een klap met een knuppel tegen mijn hoofd, mijn voorhoofd en boven mijn rechteroog. Ik liep richting de uitgang. Ik kwam in een hoek terecht en daar heb ik vreselijk veel klappen en schoppen gehad. De zes personen stonden om mij heen.
Ik werd geduwd en geschopt en kwam daardoor op de grond terecht. Op de grond werd ik veel keren geschopt en geslagen met knuppels of stokken."
p. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 6]:
"Op 10 februari 2006, omstreeks 22.15 uur, ben ik naar het supportershome van ADO Den Haag gegaan. Ik hoorde een harde klap en glasgerinkel. Ik zag een hoop mensen binnenkomen. Vervolgens voelde ik een harde klap op mijn achterhoofd. Ik zag mensen op mij afkomen.
Ik lag op de grond en werd vervolgens geschopt en geslagen. Ik ben onder andere geraakt op mijn schouder en op mijn scheenbeen."
q. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 7]:
"Op vrijdagavond 10 februari 2006 bevond ik mij in het supportershome van ADO Den Haag. Omstreeks 23.00 uur hoorde ik buiten voor de deur van het ADO-honk een harde knal. Ik draaide me om en zag en hoorde dat het raam kapotgeslagen werd. Ik zag dat dit met een honkbalknuppel gedaan werd. Ik zag dat er een aantal mannen naar binnen kwam rennen. Het stroomde helemaal vol met mannen. Ik zag dat diverse mannen stokken en knuppels in hun handen vasthielden. Ik zag dat een aantal mannen van de groep naar mij toe renden. Ik ben over de bar gesprongen. Tijdens deze sprong voelde ik dat ik van achteren werd geslagen. Ik voelde klappen. Ik weet dat één van de mannen een honkbalknuppel vast hield. Ik voelde direct een hevige pijn op mijn dij/nierstreek. Later heb ik gezien dat ik ook een blauwe plek op mijn rug had. Kennelijk ben ik meerdere malen geslagen."
r. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 10]:
"Op 10 februari 2006 was ik omstreeks 22:45 uur in het supportershome van ADO Den Haag. Ik werd opgeschrikt door glasgerinkel. Direct hierna stormden er ongeveer 20 mannen het supportershome binnen. Daarna zag ik een jongeman op mij afstormen met een houten honkbalknuppel in zijn hand. Ik werd direct door deze jongen met een honkbalknuppel op mijn hoofd geslagen en ik viel van de slag op mijn hoofd tegen de grond. Ik ben enige momenten bewusteloos geweest.
Ik voelde erge pijn in zowel mijn ribbenkast als mijn rug."
s. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 9]:
"Op 10 februari 2006 zat ik rond 23:00 uur in het supportershome van ADO Den Haag. Ik hoorde opeens een keiharde klap. Na een minuut werden wij bestormd. De ruiten naast de voordeur en twee ruiten boven de voordeur vlogen eruit. Ik zag mensen buiten staan met knuppels. Ze sloegen met die knuppels het glas uit de ruiten. Ik zag dat er een groep mannen naar binnen kwam stormen. Alle mannen hadden stokken, knuppels, messen of hockeysticks in hun handen. Toen zij binnen waren, kreeg ik gelijk twee klappen. Volgens mij was het met een stok of een knuppel. Ik kreeg er één op mijn bil en één op mijn rug."
t. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 3]:
"Ik bevond me in het supportershome op 10 februari 2006 om ongeveer 23:15 uur. Ik keek door het raam en zag dat twee mannen tegen de ramen sloegen. Eén gebruikte daar een honkbalknuppel voor en de ander een ijshockeystick. Even later zag en hoorde ik dat er mensen het supportershome binnenkwamen. Ik schat dat er een groep van 20 man binnen kwam. Ik zag dat er mensen met knuppels liepen. Ik zag dat [...] werd geslagen met een knuppel."
u. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 4]:
"Op de avond van 10 februari 2006 was ik aanwezig in het supportershome van ADO Den Haag. Ik hoorde een behoorlijke knal. Vrij kort na deze knal werden alle ruiten van het supportershome vernield. Er kwamen een heleboel mensen binnen. Ik zag dat deze mensen knuppels en golfclubs in hun handen hadden. Ik was erg bang. Ik vreesde voor mijn leven."
v. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [slachtoffer 5]:
"Op vrijdag 10 februari 2006 ben ik naar het supportershome gegaan van ADO. Omstreeks 23:00 stond ik achter de bar toen ik buiten een harde knal hoorde.
Ik zag dat een jongen een raam van het supportershome insloeg. Ik zag een groep van ongeveer 40 à 50 man het supportershome binnenkomen. Ik was heel bang en dacht dat dit de laatste minuten van mijn leven waren."
w. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 8]:
"Ik ben als manager algemene zaken werkzaam bij ADO Den Haag. Op vrijdag 10 februari 2006 omstreeks 23:15 uur werd ik thuis gebeld door personeel van BEX-Beveiliging die op dat moment een surveillanceronde in het Zuiderpark (waarin het stadion is gelegen) deed en mij meldde dat er ernstige incidenten in het stadion aan de gang waren. Ik ben direct naar het stadion gegaan. Ik zag dat een groot deel van het interieur was vernield. De schade aan de opstal was: twee bovenruiten, één ruit die links van de toegangsdeur is gelegen, één ruit direct rechts naast de toegangsdeur in de buurt van de toiletruimte, keukenblok verbrand, toilettegels eraf geslagen, deur naar kast in de keuken zwartgeblakerd, muur en vloer in de nabijheid van deze kast zwartgeblakerd. De schade aan het interieur was: tafeltennistafel kapot geslagen, diverse barkrukken, veel inventaris uit keuken, veel voorraad uit keuken, apparatuur uit keuken."
2.3.2. Het Hof heeft ten aanzien van de bewezenverklaring in de aanvulling op het verkorte arrest voorts nog het volgende overwogen:
"Op de bewuste avond van 10 februari 2006 was in het ADO-home een tiental personen aanwezig, toen een grote groep AJAX-supporters - gewapend met knuppels - het home binnenstormde en willekeurig om zich heen sloeg op aanwezige ADO-supporters. Hoewel de aangevers [slachtoffer 2 t/m 5] zelf niet zijn geraakt door knuppels is het hof van oordeel dat het openlijk geweld ook tegen hen is gepleegd, gelet op de volstrekte willekeurigheid van het geweld dat jegens de ADO-supporters werd gepleegd, van welke groep zij deel uitmaakten en tegen welke groep het geweld was gericht."
3. Beoordeling van het eerste, het tweede en het derde middel van de verdachte
De middelen kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81 RO, geen nadere motivering nu de middelen niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.
4. Beoordeling van het vierde middel van de verdachte
4.1. Het middel klaagt dat de bewezenverklaring van feit 3 ontoereikend is gemotiveerd, althans dat het Hof de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten.
4.2. Zoals mede kan worden afgeleid uit de nadere bewijsoverweging van het Hof, heeft het de op art. 141 Sr toegesneden tenlastelegging van feit 3 kennelijk aldus opgevat dat daarin aan de verdachte wordt verweten openlijk in vereniging geweld te hebben gepleegd tegen de in die tenlastelegging bedoelde groep met naam genoemde personen, welk geweld bestond uit het op personen uit die groep inslaan met een honkbalknuppel of een soortgelijk voorwerp, waarbij een of meer van die personen tegen het hoofd en of het lichaam zijn geslagen. Die uitleg van de tenlastelegging is met haar bewoordingen niet onverenigbaar. Hetgeen op grond van de aldus uitgelegde tenlastelegging is bewezenverklaard kan uit de gebezigde bewijsmiddelen worden afgeleid. Het oordeel van het Hof dat het bewezenverklaarde openlijk geweld ook is gepleegd tegen de personen die niet daadwerkelijk zijn geslagen, geeft geen blijk van een onjuiste opvatting omtrent art. 141 Sr.
4.3. Het middel faalt.
5. Beoordeling van het namens de benadeelde partij voorgestelde middel
5.1. Het middel klaagt dat het Hof heeft aangenomen dat de benadeelde partij [slachtoffer 1] in hoger beroep zijn vordering zou hebben beperkt tot het bedrag dat door de Rechtbank is toegewezen, te weten een bedrag van € 2.000,-, terwijl deze een bedrag van € 6.500,- heeft gevorderd.
5.2. Het Hof heeft omtrent de vordering van de benadeelde partij het volgende overwogen en beslist:
"Vorderingen tot schadevergoeding [slachtoffer 8], [slachtoffer 9], [slachtoffer 10], [slachtoffer 3], [slachtoffer 5], [slachtoffer 7], [slachtoffer 6], [slachtoffer 4] en [slachtoffer 1]
Voorts hebben zich in het onderhavige strafproces de hiervoor vermelde negen benadeelde partijen gevoegd. Als schriftelijk gemachtigde van de benadeelde partijen heeft mr. A.H. Westendorp, advocaat te 's-Gravenhage, vorderingen ingediend tot vergoeding van geleden materiële en immateriële schade als gevolg van het aan de verdachte onder 3 primair, tweede cumulatief/alternatief tenlastegelegde.
Dit betreffen de hierna genoemde bedragen:
(...)
[slachtoffer 1]€ 6500,00
Voorts heeft [slachtoffer 1] op het voegingsformulier in hoger beroep geen bedrag aangegeven, daarom gaat het hof ervan uit dat in hoger beroep slechts het in eerste aanleg toegewezen bedrag van € 2.000,- aan de orde is.
(...)
De vordering van [slachtoffer 1] zal worden toegewezen tot een bedrag van € 2.000,-, omdat hij door meerdere mensen is omringd en daarbij met knuppels en stokken is geslagen."
"2. Heeft de voeging in eerste aanleg plaats gehad, dan duurt zij, voor zover de gevorderde schadevergoeding is toegewezen, van rechtswege voort in hoger beroep.
3. Voor zover de gevorderde schadevergoeding niet is toegewezen kan de benadeelde partij zich binnen de grenzen van haar eerste vordering in hoger beroep voegen. De artikelen 51b tot en met 51f zijn van overeenkomstige toepassing, met dien verstande dat voor de ingevolge artikel 51b vereiste opgave kan worden volstaan met een verwijzing naar de opgave van de eerste vordering, indien deze ongewijzigd is gebleven."
5.4. Uit 's Hofs overwegingen kan niet anders volgen dan dat de benadeelde partij [slachtoffer 1] zich (ook) in hoger beroep heeft gevoegd. Mede in het licht van het bepaalde in art. 421, tweede en derde lid, Sv is niet zonder meer begrijpelijk dat het Hof op grond van de enkele omstandigheid dat op het desbetreffende voegingsformulier in hoger beroep geen bedrag is ingevuld, heeft geoordeeld dat "slechts het in eerste aanleg toegewezen bedrag van € 2.000,- aan de orde is".
5.5. Het middel slaagt.
6. Slotsom
Nu de Hoge Raad geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, brengt hetgeen hiervoor is overwogen mee dat als volgt moet worden beslist.
7. Beslissing
De Hoge Raad:
vernietigt de bestreden uitspraak maar uitsluitend wat betreft de beslissing op de vordering van de benadeelde partij [slachtoffer 1] en de ten behoeve van hem aan de verdachte opgelegde schadevergoedingsmaatregel;
wijst de zaak terug naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage, opdat de zaak in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan;
verwerpt het beroep voor het overige.
Dit arrest is gewezen door de vice-president F.H. Koster als voorzitter, en de raadsheren J.P. Balkema en W.M.E. Thomassen, in bijzijn van de waarnemend griffier J.D.M. Hart, en uitgesproken op 7 juli 2009.
Conclusie 07‑04‑2009
Mr. Machielse
Partij(en)
Aanvullende conclusie inzake:
[Verdachte 2]
1.
Op 24 maart 2009 heb ik geconcludeerd in deze zaak, maar ik heb verzuimd acht te slaan op de tijdig ontvangen schriftuur van de benadeelde partij [slachtoffer 1], welke schriftuur door mr. A.H. Westendorp is ingediend. Daarvoor bied ik mijn verontschuldigingen aan.
2.
De benadeelde partij klaagt over het oordeel van het hof dat zij in hoger beroep haar vordering zou hebben beperkt tot het bedrag dat in eerste aanleg is toegewezen, te weten € 2.000,00, terwijl initieel € 6.500,00 is gevorderd.
3.1.
Het proces-verbaal van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van 9 januari 2008 houdt op dit punt het volgende in:
‘Voorts heeft [slachtoffer 1] op het voegingsformulier in hoger beroep geen bedrag aangegeven, daarom gaat het hof ervan uit dat in hoger beroep slechts het in eerste aanleg toegewezen bedrag van € 2.000,- aan de orde is. De vorderingen van de overige benadeelde partijen zijn aan de orde als door de rechtbank toegewezen.’
3.2.
Ook in zijn arrest heeft het hof zich uitgelaten over de beperking van de vordering van de benadeelde partij:
‘Vorderingen tot schadevergoeding [slachtoffer 8], [slachtoffer 9], [slachtoffer 10], [slachtoffer 3], [slachtoffer 5], [slachtoffer 7], [slachtoffer 6], [slachtoffer 4] en [slachtoffer 1]
(…)
Dit betreffen de hierna genoemde bedragen:
(…)
[slachtoffer 1]€ 6500,00
Voorts heeft [slachtoffer 1] op het voegingsformulier in hoger beroep geen bedrag aangegeven, daarom gaat het hof ervan uit dat in hoger beroep slechts het in eerste aanleg toegewezen bedrag van € 2.000,- aan de orde is.
(…)
De vorderingen van de benadeelde partijen zijn door en namens de verdachte betwist.
De vorderingen in eerste aanleg van [slachtoffer 9], [slachtoffer 10], [slachtoffer 6] en [slachtoffer 1] bestaan uit geleden materiële en immateriële schade.1. De door deze partijen in hoger beroep gevorderde schade is, voor zover het geleden materiële schade betreft, op geen enkele wijze onderbouwd.
Met betrekking tot de door [slachtoffer 8], [slachtoffer 9], [slachtoffer 10], [slachtoffer 3], [slachtoffer 5], [slachtoffer 7], [slachtoffer 6], [slachtoffer 4] en [slachtoffer 1] gevorderde immateriële schade is het hof van oordeel dat deze rechtstreeks haar grondslag vindt in het onder 3 primair, tweede cumulatief/alternatief aan de verdachte tenlastegelegde en bewezenverklaarde feit.
Voornoemde benadeelde partijen waren op 10 februari 2006 aanwezig in het ADO-home toen zij plotseling werden opgeschrikt door de bestorming van het ADO-home door verdachte en zijn medeverdachten. Bij deze bestorming zijn [slachtoffer 9], [slachtoffer 8], [slachtoffer 10], [slachtoffer 7] en [slachtoffer 6] geslagen met knuppels. [Slachtoffer 1] is door een zestal mannen omringd en met knuppels en/of stokken geslagen en is daarnaast nog in zijn arm en rechterzij gestoken. Als gevolg van de hierdoor opgelopen verwondingen moest hij naar het ziekenhuis worden afgevoerd. [Slachtoffer 3], [slachtoffer 5] en [slachtoffer 4] hebben hun toevlucht gezocht in een voorraadhok in het ADO-home, waar zij doodsangsten hebben uitgestaan, en als gevolg daarvan zijn zij niet geslagen.
Nu naar het oordeel van het hof gelet op het vorenstaande aannemelijk is geworden dat er immateriële schade is geleden, dat deze schade rechtstreeks verband houdt met het onder 3 primair, tweede cumulatief/alternatief bewezenverklaarde feit en dat derhalve de vorderingen van de benadeelde partijen ter zake van de geleden immateriële schade zich lenen voor gedeeltelijke toewijzing, zal het hof naar maatstaven van billijkheid de volgende bedragen toekennen:
(…)
De vordering van [slachtoffer 1] zal worden toegewezen tot een bedrag van € 2.000,-, omdat hij door meerdere mensen is omringd en daarbij met knuppels en stokken is geslagen.
Voor het overige acht het hof de vorderingen van de benadeelde partijen niet van zo eenvoudige aard dat zij zich lenen voor behandeling in het onderhavige strafproces en zullen in zoverre daarom niet-ontvankelijk worden verklaard.’
3.3.
Het oordeel van het hof dat de benadeelde partij [slachtoffer 1] de vordering zou hebben beperkt tot hetgeen in eerste aanleg was toegewezen, nu geen bedrag is ingevuld, komt mij niet verdedigbaar voor. Het zou dan immers ingevolge art. 421 lid 2 Sv niet nodig zijn om zich alsnog als benadeelde partij in hoger beroep te voegen. Maar de benadeelde partij heeft zich opnieuw in hoger beroep gevoegd, zodat ervan kan worden uitgegaan dat de benadeelde partij het derde lid van art. 421 Sv tot toepassing wilde laten komen.
Ook de omstandigheid dat de benadeelde partij heeft aangegeven haar vordering te willen handhaven wijst erop dat de benadeelde partij de vordering zoals in eerste aanleg ingediend opnieuw aan het oordeel van het hof wilde onderwerpen.
3.4.
De klacht van deze benadeelde partij komt mij gegrond voor. Dat heeft tot gevolg dat het arrest van het hof zal moeten worden vernietigd voor zover het de beslissing betreft op de vordering van de benadeelde partij [slachtoffer 1] en de beslissing tot oplegging van een schadevergoedingsmaatregel ten behoeve van deze benadeelde partij. Het hof zal op deze punten opnieuw hebben te beslissen.
Dat brengt mij er toe de Hoge Raad ook een andere oplossing te presenteren dan aanvankelijk was opgenomen in mijn eerdere conclusie. Ik had daar voorgesteld dat de Hoge Raad zelf vrij zou kunnen spreken voor zover het betreft de bewezenverklaring onder 3 primair, ten tweede van het geweld gepleegd tegen [slachtoffer 2 t/m 5], met vernietiging van de beslissingen over de vorderingen van deze benadeelde partijen en van de ondersteunende oplegging van schadevergoedingsmaatregelen, voor zover deze vorderingen betrekking hebben op de immateriële schade.
Maar nu het hof in mijn visie toch opnieuw zal hebben te beslissen op de vordering van de benadeelde partij [slachtoffer 1] zie ik aanleiding mijn eerdere conclusie aan te passen en aan de Hoge Raad het voorstel te doen het bestreden arrest te vernietigen voor zover het betreft
- —
het onder 3 primair, ten tweede bewezenverklaarde geweld gepleegd tegen [slachtoffer 2 t/m 5],
- —
de beslissingen op de vorderingen van deze benadeelde partijen en op die van de benadeelde partij [slachtoffer 1] tot vergoeding van de immateriële schade en
- —
de oplegging van schadevergoedingsmaatregelen, voor zover deze vorderingen betrekking hebben op de immateriële schade van deze benadeelde partijen,
met verwerping van het beroep voor het overige, en de zaak terug te wijzen naar het gerechtshof te 's‑Gravenhage teneinde in zoverre de zaak opnieuw te berechten en af te doen.
De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden
Voetnoten
Voetnoten Conclusie 07‑04‑2009