ABRvS, 16-03-2011, nr. 200902378/1/R2.

De minister betoogt dat [appellante sub 1] in haar beroepschrift zich enkel richt tegen de aanwijzing van een gebiedsdeel dat plaatselijk bekend staat als [appellante sub 1]boschjes. Dit terrein was in het ontwerp-aanwijzingsbesluit reeds aangewezen en [appellante sub 1] heeft in de ingediende zienswijze hiertegen destijds geen bezwaren geuit. Nu [appellante sub 1] haar bezwaren tegen de aanwijzing van [appellante sub 1]boschjes pas in beroep voor het eerst naar voren brengt dient het beroep niet-ontvankelijk verklaart te worden, aldus de minister.

Niet langer is in geschil dat de begrenzing van het gebied ter hoogte van [appellante sub 1]boschjes ten opzichte van het ontwerp-aanwijzingsbesluit niet gewijzigd is vastgesteld. Het beroep van [appellante sub 1] dient, mede gelet op het verhandelde ter zitting, echter te worden opgevat als zijnde gericht tegen de vastgestelde begrenzing van het gebied voor zover die langs haar gronden loopt. Volgens [appellante sub 1] zal de vastgestelde begrenzing mogelijk een belemmering vormen voor haar bedrijfsvoering. Nu [appellante sub 1] dit onderdeel van het aanwijzingsbesluit reeds in haar zienswijze heeft bestreden, bestaat geen aanleiding om het beroep van [appellante sub 1] niet-ontvankelijk te verklaren.

De minister betoogt dat het beroep van de raad niet-ontvankelijk verklaard dient te worden voor zover dit is gericht tegen de aanwijzing als Natura 2000-gebied van een kampeerterrein van Staatsbosbeheer ten noorden van het zwembad op West-Terschelling. Hiertoe voert de minister aan dat de uitbreiding van de begrenzing van het gebied ter hoogte van het kampeerterrein reeds in het ontwerp-aanwijzingsbesluit was opgenomen en ongewijzigd is vastgesteld. De raad had aanwijzing van dit gebiedsdeel derhalve reeds in de zienswijze moeten aanvoeren, aldus de minister.

Ingevolge artikel 11, eerste en tweede lid, van de Nbw 1998, gelezen in samenhang met de artikelen 3:11, 3:15 en 3:16 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb), wordt het ontwerp van het te nemen besluit ter inzage gelegd voor de duur van zes weken en kunnen gedurende deze termijn zienswijzen over het ontwerp naar voren worden gebracht.

Ingevolge artikel 39, eerste lid, van de Nbw 1998, gelezen in samenhang met artikel 6:13 van de Awb, kan door een belanghebbende slechts beroep worden ingesteld tegen een besluit tot aanwijzing van een Natura 2000-gebied, voor zover dit beroep onderdelen van een aanwijzingsbesluit betreft die de belanghebbende in een tegen het ontwerp-aanwijzingsbesluit naar voren gebrachte zienswijze heeft bestreden.

Dit is slechts anders indien een belanghebbende redelijkerwijs niet kan worden verweten dat hij ter zake geen zienswijze naar voren heeft gebracht.

Het beroep van de raad, voor zover gericht tegen de aanwijzing van het desbetreffende kampeerterrein van Staatsbosbeheer, steunt niet op een bij de minister naar voren gebrachte zienswijze.

De minister stelt zich terecht op het standpunt dat een besluit tot aanwijzing van een Natura 2000-gebied, voor zover het gaat om de toepassing van artikel 6:13 van de Awb, zelfstandige besluitonderdelen kan bevatten. De Afdeling is van oordeel dat gebiedsdelen van een aangewezen gebied die in geografisch opzicht in voldoende mate van elkaar zijn te onderscheiden dienen te worden aangemerkt als zelfstandige besluitonderdelen.

Nu het desbetreffende kampeerterrein van Staatsbosbeheer zich in geografisch opzicht in voldoende mate onderscheidt van andere omliggende aangewezen gebiedsdelen, moet dit gebiedsdeel worden aangemerkt als een zelfstandig besluitonderdeel. Niet in geschil is dat de aanwijzing van het bewuste kampeerterrein als Natura 2000-gebied niet is gewijzigd ten opzichte van het ontwerp-aanwijzingsbesluit. Artikel 6:13 van de Awb staat dan ook in de weg aan de ontvankelijkheid van het beroep voor zover daarin voor het eerst dit besluitonderdeel wordt bestreden. Voorts heeft de raad geen omstandigheden aangevoerd waarom hem redelijkerwijs niet kan worden verweten dat hij ter zake geen zienswijze naar voren heeft gebracht.

Het beroep van de raad, voor zover dat is gericht tegen de aanwijzing van het kampeerterrein van Staatsbosbeheer, is niet-ontvankelijk.

Ingevolge artikel 10a, eerste lid, van de Nbw 1998 wijst de minister gebieden aan ter uitvoering van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn. Ingevolge het tweede lid van dit artikel bevat een besluit als bedoeld in het eerste lid de instandhoudingsdoelstelling voor het gebied. Tot de instandhoudingsdoelstelling behoren in ieder geval:

Ingevolge het derde lid van dit artikel kan de instandhoudingsdoelstelling, bedoeld in het tweede lid, mede betrekking hebben op doelstellingen ten aanzien van het behoud, het herstel en de ontwikkeling van het natuurschoon of de natuurwetenschappelijke betekenis van het gebied, anders dan vereist ingevolge de richtlijnen, bedoeld in het tweede lid.

Ingevolge het vierde lid van dit artikel gaat een besluit als bedoeld in het eerste lid vergezeld van een kaart, waarop de begrenzing van het gebied nauwkeurig wordt aangegeven alsmede van een toelichting.

Ingevolge artikel 19a, eerste lid, eerste volzin, van de Nbw 1998, voor zover thans van belang, stellen gedeputeerde staten na overleg met de eigenaar, gebruiker en andere belanghebbenden, voor het op grond van artikel 10a, eerste lid, aangewezen gebied een beheerplan vast waarin met inachtneming van de instandhoudingsdoelstelling wordt beschreven welke instandhoudingsmaatregelen getroffen dienen te worden en op welke wijze. Tevens kan het beheerplan beschrijven welke handelingen en ontwikkelingen in het gebied en daarbuiten, in voorkomend geval onder nader in het beheerplan aangegeven voorwaarden en beperkingen, het bereiken van de instandhoudingsdoelstelling niet in gevaar brengen, mede gelet op de instandhoudingsmaatregelen die worden getroffen.

Ingevolge het derde lid van dit artikel behoren tot de inhoud van een beheerplan ten minste:

Ingevolge artikel 19f, eerste lid, voor zover hier van belang, maakt de initiatiefnemer voor projecten waarover gedeputeerde staten een besluit op een aanvraag voor een vergunning als bedoeld in artikel 19d, eerste lid, nemen, en die niet direct verband houden met of nodig zijn voor het beheer van een Natura 2000-gebied, maar die afzonderlijk of in combinatie met andere projecten of handelingen significante gevolgen kunnen hebben voor het desbetreffende gebied, een passende beoordeling van de gevolgen voor het gebied waarbij rekening wordt gehouden met de instandhoudingsdoelstelling voor dat gebied.

Ingevolge artikel 31, eerste lid, voor zover hier van belang, kent, voor zover blijkt dat een belanghebbende ten gevolge van een besluit, genomen krachtens hoofdstuk III van de Nbw 1998, schade lijdt of zal lijden, die redelijkerwijs niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en waarvan de vergoeding niet of niet voldoende door aankoop, onteigening of anderszins is verzekerd, het orgaan dat dat besluit heeft genomen of geacht wordt te hebben genomen, hem op zijn verzoek een naar billijkheid te bepalen schadevergoeding toe.

Ingevolge artikel 1, aanhef en onderdeel i, van de Habitatrichtlijn wordt de staat van instandhouding van een soort als ‘gunstig’ beschouwd wanneer uit populatiedynamische gegevens blijkt dat de betrokken soort nog steeds een levensvatbare component is van de natuurlijke habitat waarin hij voorkomt, en dat vermoedelijk op lange termijn zal blijven, en het natuurlijke verspreidingsgebied van die soort niet kleiner wordt of binnen afzienbare tijd lijkt te zullen worden, en er een voldoende grote habitat bestaat en waarschijnlijk zal blijven bestaan om de populaties van die soort op lange termijn in stand te houden.

Ingevolge artikel 3, eerste lid, van de Habitatrichtlijn, voor zover van belang, wordt een coherent Europees ecologisch netwerk gevormd van speciale beschermingszones, Natura 2000 genaamd. Dit netwerk moet de betrokken typen natuurlijke habitats en habitats van soorten in hun natuurlijke verspreidingsgebied in een gunstige staat van instandhouding behouden of in voorkomend geval herstellen. Het Natura 2000-netwerk bestrijkt ook de door de lidstaten overeenkomstig de Vogelrichtlijn aangewezen speciale beschermingszones.

Voor zover de Vogelbescherming zich in het beroepschrift richt tegen de algemene systematiek die door de minister is gehanteerd bij de vaststelling van de instandhoudingsdoelstellingen, verwijst de Afdeling kortheidshalve naar hetgeen is overwogen onder 2.10. en verder van de uitspraak van heden in zaak nr. 200902380/1/R2.

Uit die uitspraak volgt dat de minister bij het vaststellen van de instandhoudingsdoelstellingen voor een gebied de landelijke staat van instandhouding van een habitattype of soort als uitgangspunt mag nemen en dat niet zonder meer geldt dat indien een soort of habitattype landelijk in een ongunstige staat van instandhouding verkeert voor ieder gebied dat voor deze soort of dit habitattype is aangewezen een verbeteropgave dient te worden geformuleerd.

Voorts is in die uitspraak geoordeeld dat het streven naar een gunstige staat van instandhouding niet de verplichting met zich brengt om de te formuleren instandhoudingsdoelstellingen voor een Natura 2000-gebied te baseren op het handhaven van populaties van soorten in een omvang zoals die bestonden op het moment waarop uitvoering had moeten zijn gegeven aan de op grond van de Vogelrichtlijn geldende verplichtingen.

Tevens is in die uitspraak geoordeeld dat de wijze waarop de minister bij het vaststellen van de instandhoudingsdoelstellingen op gebiedsniveau het begrip ‘haalbaar en betaalbaar’ hanteert niet in strijd is met de Vogel- en Habitatrichtlijn.

Wat betreft het betoog van de Vogelbescherming dat ten onrechte geen termijn voor de verwezenlijking van de instandhoudingsdoelstelling is opgenomen in het aanwijzingsbesluit voor de blauwe kiekendief, de strandplevier, de velduil, het paapje en de tapuit, waarvan de populaties sterk afnemen, verwijst de Afdeling naar het overwogene onder 2.14.2., eveneens in de uitspraak van heden in zaak nr. 200902380/1/R2. Hieruit volgt dat de minister heeft kunnen afzien van het verbinden van termijnen aan de vastgestelde instandhoudingsdoelstellingen.

[appellante sub 1] betoogt dat aanwijzing van het gebied, dat grenst aan de gronden waarop zij een camping exploiteert, mogelijk leidt tot beperking van de bestaande bedrijfsvoering en onzekerheid creëert over de toekomstmogelijkheden van het bedrijf. Verder betoogt [appellante sub 1] dat de camping, inclusief een bufferzone van 300 tot 500 meter rondom de camping, door middel van aanpassing van de exclaveringsclausule uitgezonderd zou moeten worden van het aangewezen gebied. Daarnaast voert [appellante sub 1] aan dat het aanwijzingsbesluit ten onrechte niet voorziet in een regeling voor nadeelcompensatie of schadevergoeding.

De minister stelt zich op het standpunt dat de bedrijfsontwikkeling of eventuele uitbreiding van het recreatieterrein geen overwegingen van ecologische aard zijn, die derhalve niet van invloed kunnen zijn op het aanwijzingsbesluit. Mogelijke schade als gevolg van de aanwijzing kan volgens de minister in onderhavige procedure niet aan de orde worden gesteld en hierbij verwijst de minister naar de schadevergoedingsregeling van artikel 31 van de Nbw 1998.

Uit de hiervoor onder 2.11.2. aangehaalde jurisprudentie van het Hof volgt dat bij de begrenzing van een gebied uitsluitend rekening gehouden dient te worden met ecologische criteria. De minister heeft derhalve bij de vaststelling van de begrenzing van het gebied terecht eventuele negatieve gevolgen voor de bedrijfsvoering van [appellante sub 1] niet betrokken bij de uitbreiding van het aangewezen gebied.

Niet in geschil is dat het bestaande kampeerterrein van [appellante sub 1] niet binnen het aangewezen gebied ligt, zodat het kampeerterrein daarvan niet behoeft te worden uitgezonderd door middel van aanpassing van de exclaveringsclausule in het aanwijzingsbesluit. Wat betreft een eventuele bufferzone overweegt de Afdeling dat een begrenzing waarbij een vaste afstand tot inritten, wegen of bebouwing — in dit geval een kampeerterrein — wordt aangehouden onverenigbaar is met het uitgangspunt dat bij de vaststelling van de begrenzing uitsluitend rekening mag worden gehouden met ecologische criteria, omdat niet in algemene zin ten behoeve van de in het gebied gelegen inritten, wegen of bebouwing kan worden vastgesteld in hoeverre de binnen die afstand gelegen gronden naar ecologische maatstaven al dan niet tot het aan te wijzen gebied moeten worden gerekend. Hieruit volgt dat in het aanwijzingsbesluit terecht geen bufferzone is aangehouden rondom het kampeerterrein van [appellante sub 1] bij de vaststelling van de begrenzing van het aangewezen gebied.

Voor zover [appellante sub 1] betoogt dat de aanwijzing mogelijk leidt tot bedrijfsschade, overweegt de Afdeling dat artikel 31, eerste lid, van de Nbw 1998, een regeling bevat voor vergoeding van door belanghebbenden geleden schade als gevolg van een besluit genomen krachtens hoofdstuk III van die wet. Artikel 10a maakt deel uit van dat hoofdstuk, zodat eventuele schade als gevolg van het aanwijzingsbesluit valt onder het bereik van de in artikel 31 opgenomen schadevergoedingsregeling. Vergoeding van schade kan in onderhavige procedure echter niet aan de orde worden gesteld.