Rb. Amsterdam, 20-07-2010, nr. 13/660304-10

Het verweer van de verdediging leidt, ook ambtshalve, tot de volgende overwegingen met betrekking tot de rechtmatigheid van het verkregen bewijs.

Blijkens de processtukken was de grondslag van de aanhouding van verdachte en diens medeverdachte [medeverdachte] in, de woning aan [adres], op 23 maart 2010 om 05:55 uur en de om 06.45 uur daarop gevolgde doorzoeking van die woning, een proces-verbaal van CIE-informatie nr. 782-0173/2010 d.d. 9 maart 2010, inhoudende, voor zover thans van belang:

Op 22 maart 2010 was door de hulpofficier van justitie [naam 2] een machtiging afgegeven aan een niet nader genoemde (naar moet worden aangenomen) politieambtenaar om in de woning aan [adres] zonder toestemming van de bewoner binnen te treden met als doel de aanhouding van een ‘nn-man [naam 1]’ als verdacht van overtreding van art. 2 Opiumwet.

Aan de doorzoeking onder leiding van de rechter-commissaris lag ten grondslag een vordering a.b.i. artikel 110 Wetboek van Strafvordering. Deze vordering houdt, naast de omschrijving van strafbare feiten onder zowel de Opiumwet als de Wet wapens en munitie waaraan ‘[naam 1]’ zich zou hebben schuldig gemaakt, onder meer in:

Met het overigens ten onrechte als ‘voormeld’ aangeduide proces-verbaal wordt in deze vordering kennelijk gedoeld op een daaraan gehecht proces-verbaal nr. 2010066576 ‘Aanvraag doorzoeking ter inbeslagneming’ d.d. 22 maart 2010, waarin de inhoud van voormeld CIE proces-verbaal, dat aan het onderhavige proces-verbaal is gehecht, verkort wordt weergegeven en waarin overigens wordt vermeld, voor zover hier relevant:

Bij de doorzoeking van de woning is onder meer ruim 218 gram cocaïne aangetroffen, alsmede meerdere kilo's versnijdingsmiddelen, een pers, emmers, weegschalen en een mengmachine.

De machtiging tot binnentreden van de woning [adres] ter aanhouding is uitsluitend afgegeven met het oog op overtreding van de Opiumwet. Voormelde CIE informatie en de vordering doorzoeking ter inbeslagneming en het daarbij behorend aanvraag-PV relateren zowel een verdenking van overtreding van de Opiumwet als van de Wet wapens en munitie (hierna: Wwm).

Naar moet worden aangenomen voorziet met name artikel 49 van de Wwm in de meest ruim bemeten wettelijke doorzoekingsbevoegdheid ter inbeslagneming. Een redelijk vermoeden van de aanwezigheid van wapens (en munitie) a.b.i. dat wetsartikel kán worden aangenomen op basis van een anonieme melding (HR LJN ZD1858). In het onderhavige geval was de CIE informatie afkomstig van één informant en is deze in zoverre op één lijn te stellen met een anonieme melding. Strikte criteria voor de toetsing van dergelijke informatie ter beantwoording van de vraag of redelijkerwijs kan worden vermoed dat wapens en/of munitie op een plaats aanwezig zijn, zijn niet voorhanden. De volgende feiten en omstandigheden spelen in het onderhavige geval een rol bij de beantwoording van die vraag .

Zoals gezegd was sprake van informatie van één informant. Het CIE proces-verbaal vermeldt niet bij hoeveel gelegenheden gedurende de vier weken voorafgaand aan 9 maart 2010 de gerelateerde informatie bij de CIE is binnengekomen. Bovendien kan blijkens het CIE proces-verbaal een oordeel over de betrouwbaarheid van de verstrekte informatie niet worden gegeven zodat er niet van kan worden uitgegaan dat de informatie betrouwbaar was.

Weliswaar bevat de CIE informatie concrete en specifieke informatie omtrent een mogelijke verdachte en diens werkwijze en wordt de woning in kwestie daarin specifiek aangeduid, maar gezien het feit dat een oordeel over de betrouwbaarheid van de informant niet kon worden gegeven, diende een zekere mate van verificatie van diens informatie plaats te vinden alvorens tot het toepassen van dwangmiddelen over te kunnen gaan. Dit was kennelijk ook de zienswijze van de onderzoeksleiding nu uit het hiervoor genoemde proces-verbaal nr. 2010066576 ‘Aanvraag doorzoeking ter inbeslagneming’ d.d. 22 maart 2010 volgt dat naar aanleiding van de CIE-informatie, observatie van de woning werd overwogen. Er wordt in dat proces-verbaal evenwel niet verduidelijkt waarom het onderzoeksteam er niet in is geslaagd een geschikte locatie voor observatie van de woning te vinden. In dit verband valt op dat uit het verhoor van verdachte [verdachte] is af te leiden dat het onderzoek zich al enige tijd vóór de aanhouding van verdachte (mede) op de woning richtte. Ook de passage in dit verhoor met betrekking tot de later in beslag genomen auto in combinatie met de vraag aan verdachte of hij spullen van boven naar beneden heeft gebracht of in een auto heeft geladen, doet vermoeden dat weliswaar enig, ook door de onderzoeksleiding noodzakelijk geacht, onderzoek ter verificatie van de CIE informatie heeft plaatsgevonden, maar dat dat onderzoek geen concrete resultaten heeft opgeleverd. Niet alleen heeft er dus geen enkele verificatie van de CIE-informatie plaatsgevonden, maar is er in zoverre ook er sprake van schijn van een niet nader verklaarde discrepantie met proces-verbaal nr. 2010066576 en rijst bovendien de vraag of het onderzoeksteam ten volle heeft voldaan aan de verbaliseringsplicht a.b.i. artikel 152 Sv.

Door onder deze omstandigheden het CIE proces-verbaal als enige grondslag van de doorzoeking te hanteren wordt niet voldaan aan de eis van art. 49 Wwm dat men redelijkerwijs kon vermoeden dat wapens en/of munitie in de woning [adres] aanwezig waren. Dat de doorzoeking plaatsvond onder leiding van de rechter-commissaris doet daar niet aan af.

De gang van zaken toetsend aan de artikelen 9 Opiumwet en 110Wetboek van Strafvordering, brengt het voorgaande a fortiori mee dat de doorzoeking in dat opzicht evenmin aan de eisen van de wet voldeed, nu er geen redelijk, te weten: voldoende geverifieerd, vermoeden bestond dat zekere ‘[naam 1]’ zich in de woning [adres] schuldig maakte aan overtreding van de Opiumwet.

De conclusie moet allereerst zijn dat zich de situatie als bedoeld in art 359a Wetboek van Strafvordering voordoet. Bij het voorbereidend onderzoek zijn vormen verzuimd die niet meer kunnen worden hersteld en waarvan de rechtsgevolgen niet uit de wet blijken.

Van niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie kan evenwel geen sprake zijn. Bedoelde vormverzuimen voldoen niet aan het criterium van de Hoge Raad, dat niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie zal volgen, als het vormverzuim daarin bestaat dat met de opsporing of vervolging belaste ambtenaren ernstig inbreuk hebben gemaakt op beginselen van een goede procesorde, waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling in zijn zaak is tekortgedaan.

Wel dient de consequentie van de onjuiste gang van zaken te zijn dat de in de woning in beslag genomen verdovende middelen en de daaraan te relateren goederen niet tot het bewijs van het tenlastegelegde kunnen bijdragen, nu dat bewijs in zoverre onrechtmatig is verkregen. Dit gevolg wordt gerechtvaardigd door het feit dat sprake is geweest van schending van een fundamenteel recht, te weten het huisrecht, dat aan verdachte en aan zijn medeverdachte als bewoners van de woning toekwam.

Of er een voldoende redelijk vermoeden van schuld tegen verdachte bestond toen hij werd aangehouden, kan buiten beschouwing blijven. De rechter-commissaris heeft de aanhouding impliciet getoetst door de inverzekeringstelling van verdachte niet onrechtmatig te achten. Dat verdachte over de beschuldiging een verklaring heeft afgelegd is weliswaar een gevolg van zijn aanhouding, maar zijn verklaring is, inhoudelijk gezien, toch in de eerste plaats te herleiden tot vragen die hem zijn gesteld naar aanleiding van het aantreffen in de woning van verdovende middelen en de daaraan te relateren goederen. Uit het voorgaande volgt reeds dat die verklaring voor zover zij voor verdachte belastend is, als ‘fruits of the poisonous tree’ (besmette vruchten van het onderzoek) kan worden beschouwd en derhalve niet aan het bewijs kan bijdragen.

De rechtbank acht concluderend dat het ten laste gelegde niet wettig en overtuigend is bewezen, zodat verdachte daarvan dient te worden vrijgesproken.

De rechtbank komt op grond van het voorgaande tot de volgende beslissing.