107 Deelconclusie

De veelheid aan rechtspraak over de toepassing van de beoordelingscriteria redelijk, evenredig en billijk toont aan dat de proceskostenbeslissing van art. 1019h Rv contextgebonden en tamelijk arbitrair is. Verschillende ontwikkelingen hebben bijgedragen aan een meer uniforme en voorspelbare toepassing van de criteria. Zo werden aan de Indicatietarieven versie 1 januari 2015 een belangrijke normerende functie toebedeeld, door aan afwijkingen daarvan zwaardere motiveringseisen te stellen. Sindsdien is de opgave van de wederpartij niet langer zonder meer richtinggevend. Uit de uiteenlopende voorbeelden waarin de rechter zich aan een ‘echte’ beoordeling moest wagen volgt hoezeer een steviger houvast bij de beoordeling van de redelijkheid en evenredigheid van de proceskosten van belang is. De per 1 april 2017 gewijzigde Indicatietarieven, waarbij de tarieven als maximumtarieven zullen gaan gelden, zullen in belangrijke mate aan de behoefte voldoen. Evenwel zal nog moeten worden afgewacht in hoeverre deze daadwerkelijk als absolute maxima gaan gelden, en in hoeverre in octrooizaken zich vergelijkbare ontwikkelingen zullen voordoen.

Ten slotte volgt uit de rechtspraak dat de billijkheid slechts in uitzonderlijke gevallen grond voor afwijzing of matiging van de proceskosten vormt. De aard en toerekenbaarheid van de inbreuk zijn zelden van invloed op de proceskostenbeslissing, de kapitaalkracht van partijen is dat evenmin. De Indicatietarieven die per 1 april 2017 gelden in hoger beroep en cassatie sluiten niet langer (expliciet) uit dat dergelijke omstandigheden aanleiding kunnen zijn voor een gematigde proceskostenveroordeling. Ook hier geldt, dat nog zal moeten worden afgewacht welke gevolgen dit heeft voor de toepassing van de billijkheidscorrectie in de praktijk.