18.2.1 Kartelovereenkomsten en het mededingingsrecht

Kartelovereenkomsten worden beheerst door het kartelrecht (ook wel mededingingsrecht).1 Het fundament van het kartelrecht is gelegen in het EG verdrag. In het kader van dit onderzoek is met name art. 81 EG-verdrag (ex art. 85 EG-verdrag) van belang. Art. 81 EG-verdrag vormt de basis voor het (Europese) kartelverbod. De Nederlandse wet- en regelgeving is georiënteerd op het Europese recht en stemt daarmee nauw overeen.2 Aldus bestaat ten aanzien van het kartelverbod één set aan materiële normen.3 In Nederland geldt het kartelverbod op grond van art. 6 Mededingingswet.4 Opgemerkt zij dat niet slechts (schriftelijke of mondelinge) kartelovereenkomsten onder dit verbod vallen, maar dat ook besluiten van ondernemingsverenigingen en onderling afgestemde feitelijke gedragingen eronder vallen. Het kartelverbod heeft dus een ruimer bereik dan de hier aan de orde zijnde kartelovereenkomsten. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (“hierna: “NMa”) ziet toe op de handhaving van het kartelverbod.5 Noch het Europese, noch het Nederlandse kartelverbod is echter absoluut. Er bestaan vrijstellingen en er zijn ontheffingen mogelijk. In dit verband is in het bijzonder de bagatelregel van belang. Er geldt een vrijstelling van het kartelverbod voor de zogenoemde “bagatellen”. Dit zijn kartelafspraken tussen een klein aantal ondernemingen met een beperkte gezamenlijke omzet, die de concurrentie niet belemmeren. Bedacht moet tevens worden dat het kartelverbod alleen geldt, indien de afspraken ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging wordt verhinderd, beperkt of vervalst. Hoewel er dus een algemeen kartelverbod geldt, is dit verbod niet zo algemeen dat kartelafspraken in het geheel niet meer toelaatbaar zijn.