Hof Amsterdam, 19-11-2008, nr. 21-005001-07

Zijn de verklaringen van het slachtoffer en getuige 1 over de toedracht betreffende het mes wel consistent en betrouwbaar?;

Heeft verdachte mogelijkerwijs gehandeld in (enige vorm van) noodweer, dan wel in een black-out reactie?

Hiertoe wordt het volgende overwogen.

‘De verklaringen van het slachtoffer en getuige 1 vs. die van verdachte’

Daags na de steekpartij heeft het slachtoffer vanuit het ziekenhuis aangifte gedaan tegen verdachte. Zij heeft, zakelijk weergegeven, verklaard dat zij op 15 juni 2007 omstreeks 14:10 uur samen met haar vriendin getuige 1 en haar dochtertje 1 in haar woning aan de (…) te Utrecht aanwezig was. Op een gegeven moment staat haar ex, verdachte, bij de schuifdeur aan de achterzijde van de woning. Nadat zij deze voor hem geopend heeft, loopt hij naar binnen en ziet zij dat hij een soort jasje, donkerblauw, opgerold in zijn linkerhand heeft. Daaruit pakte hij, aldus het slachtoffer, een groot “Rambo-mes” met van die kartels. Het slachtoffer verklaart vervolgens dat zij schrikt en in de richting van haar dochtertje loopt en dat zij opeens door verdachte met het mes wordt gestoken in haar linker knie, waarop zij in elkaar zakt en vervolgens voelt ze dat zij met het mes in haar rug wordt gestoken. Zij denkt op dat moment dat ze dood gaat.

De verklaring van het slachtoffer wordt bevestigd door die van haar toenmalige vriendin, ooggetuige getuige 1. Die heeft, zakelijk weergegeven, verklaard dat zij op 15 juni 2007 om 14:15 uur met dochter 2 (een andere dochter van het slachtoffer) en dochter 1 aankwam bij het slachtoffer. Zij ziet dan dat verdachte op enig moment voor de schuifdeuren van de woning van het slachtoffer staat. Nadat het slachtoffer de schuifdeur een klein stukje opent, schuift verdachte de deur verder open en komt naar binnen. Getuige 1 verklaart verder dat zij ziet dat verdachte een klap geeft in het gezicht van het slachtoffer. Ze ziet ook dat verdachte iets bij zich heeft over zijn arm. Hij heeft een kledingstuk over zijn arm hangen, aldus getuige 1. Ze ziet dat het een T-shirt is of iets wat daar op lijkt. Ze ziet dat verdachte hetgeen hij over zijn arm had liggen, uitpakt en dat daar een mes uit komt. Ze ziet daarop dat verdachte naar het slachtoffer toe loopt en haar in haar linkerbeen steekt. Ze ziet verder dat verdachte het slachtoffer vervolgens in haar linkerzij steekt en dat het slachtoffer door haar knieën neer zakt. Ze ziet vervolgens dat verdachte het slachtoffer in haar rug steekt. Nadat het slachtoffer in haar rug gestoken is, is zij door de schuifdeuren naar buiten gelopen de achtertuin in. Ze heeft daar staan schreeuwen. Vervolgens is zij naar binnen gelopen en heeft zij de telefoon gepakt en dochter 1 opgepakt en heeft ze 112 gebeld. Nadat zij dochter 1 in de gang heeft neergezet, is ze teruggelopen naar het slachtoffer en ziet ze dat het slachtoffer op haar knieën zit met het mes in haar rug.

Het slachtoffer en getuige 1 hebben beiden hun politieverklaring als getuige bij de rechter-commissaris strafzaken in de rechtbank Utrecht op 19 oktober 2007 en als getuige ter terechtzitting van het hof op 5 november 2008 min of meer bevestigd. Daarbij is wel van belang te vermelden dat getuige 1 ter zitting van het hof enerzijds kort heeft aangegeven bij haar eerder ten overstaan van de politie en de rechter-commissaris afgelegde verklaringen te blijven en anderzijds heeft aangegeven zich het gebeuren op dat moment, ten tijde van de zitting van het hof, niet meer goed te kunnen herinneren als gevolg van haar psychische toestand (de getuige heeft verklaard over het “geblokt” hebben van haar geheugen). Al deze verklaringen komen in grote lijnen overeen en verschillen slechts in detail van elkaar. Dat zij niet beiden telkens een identieke gang van zaken betreffende de steekpartij beschrijven, acht het hof verklaarbaar gelet op de commotie ter plaatse en de verschillen in herinneringsvermogen die tussen mensen bestaan. Op de belangrijke (beslis)punten verschillen hun verklaringen niet. In al deze verklaringen komt telkens naar voren, dat het verdachte is geweest die op enig moment met een kledingstuk over zijn arm bij de woning van het slachtoffer is gekomen, na binnenkomst het slachtoffer heeft geslagen en vervolgens een mes onder het kledingstuk vandaan haalt en tot twee keer toe het slachtoffer steekt, eerst in het been en daarna in haar rug. Bij deze steekpartij is dochter 1 aanwezig geweest, aldus het slachtoffer en getuige 1.

Het aspect van het slaan van het slachtoffer kort na binnenkomst door verdachte, is niet in de aangifte terug te vinden, doch wel in de latere verklaringen van het slachtoffer. Deze aangifte is echter daags na het incident vanuit het ziekbed van het slachtoffer in het ziekenhuis opgenomen. Het hof acht onder die omstandigheden deze ‘omissie’ niet van dien aard, dat de verklaringen van het slachtoffer over de toedracht ineens niet betrouwbaar zouden zijn.

Uit de medische verklaring betreffende het slachtoffer kan achteraf worden afgeleid dat zij een steekwond in haar linkerbeen en de rechterzijde van haar borstkas (hof: aan de achterzijde) heeft opgelopen, alsmede dat er sprake is geweest van ernstig bloedverlies. Zoals blijkt uit de verklaring van het slachtoffer als getuige ter terechtzitting van het hof d.d. 5 november 2008 ondervindt zij nog steeds hinder van hetgeen haar toen is overkomen. Getuige 1 heeft bij haar verhoor bij de rechter-commissaris op 19 oktober 2007 verklaard dat zij dacht dat verdachte het slachtoffer ook in haar buik stak, maar dat die steek er kennelijk langs is gegaan. Gelet op voormelde medische informatie moet getuige 1 zich hebben vergist, daar waar zij heeft verklaard dat verdachte het slachtoffer ook in haar buik dan wel linkerzij heeft gestoken.

Verdachte heeft zowel bij de politie, als bij de rechtbank en het hof erkend dat hij het slachtoffer met een groot mes heeft gestoken in haar been en in haar rug. Ter gelegenheid van de terechtzitting op 5 november 2008 heeft hij – onder meer – verklaard:

“Nadat ik de woning van het slachtoffer was binnengekomen, bukte zij zich en pakte zij een mes. Ze pakte het vanonder de salontafel of de bank. Ik pakte het mes van haar af en stak haar in haar been. Dat was omdat ik er mee begon te zwaaien. Ze zakte vervolgens ineen en ik kreeg op dat moment een black-out en opeens kwam het mes in haar rug terecht. Het is er niet in gevallen. Ik heb dat mes er inderdaad in gestoken.”

De verklaring van verdachte loopt op een aantal punten niet gelijk met die van het slachtofferen getuige 1. Zo ontkent verdachte dat hij het mes heeft meegenomen naar de woning van het slachtoffer. Het is het slachtoffer geweest, die nadat hij was binnengekomen in haar woning een mes aan hem heeft getoond, welke mes hij heeft afgepakt en waarmee hij haar vervolgens heeft gestoken, aldus verdachte. Voorts betwist hij dat getuige 1 en dochter 1 bij de steekpartij aanwezig waren; getuige 1 zou kort tevoren met dochter 1 zijn weggelopen naar het balkon. Ten slotte betwist hij het slachtoffer te hebben geslagen, alvorens haar te hebben neergestoken.

Het hof heeft geen reden om te twijfelen aan de juistheid en de betrouwbaarheid van de verklaringen van het slachtoffer en getuige 1. Deze verklaringen ondersteunen elkaar immers niet alleen, doch zij worden ook ondersteund door de later aangetroffen trui in de woning van het slachtoffer, van welke trui verdachte bij de rechtbank heeft verklaard dat die wel van hem zou kunnen zijn. Dat de bewuste trui al langer in de woning aanwezig is geweest en niét bij gelegenheid van dit voorval door hem is meegenomen, zoals verdachte heeft verklaard, wordt weersproken door de verklaring ter zitting van het hof van het slachtoffer. Zij verklaart immers dat verdachte geen kleding in haar woning had liggen en dat hij zijn kleding in de woning van zijn ouders bewaarde. Het hof acht de verklaringen van het slachtoffer en getuige 1 in het bijzonder zo authentiek, omdat deze vrijwel naadloos overeenkomen met de dírect na de steekpartij afgenomen verklaring van getuige 1, zoals gerelateerd door verbalisant Lejeune. Net nadat getuige 1 ooggetuige is geweest van de steekpartij en ook nog hevig geëmotioneerd is, spreekt zij al immers over een door verdachte onder een kledingstuk meegenomen mes waarmee hij vervolgens het slachtoffer neersteekt. Het hof acht het volstrekt onwaarschijnlijk dat getuige 1 en het slachtoffer zo kort na de steekpartij hun verklaringen op elkaar af hebben gestemd. Dat is immers de impliciete stelling van de verdediging. Zulk een overleg tussen het slachtoffer en getuige 1 kan redelijkerwijs niet voor mogelijk worden gehouden, gelet op hetgeen het slachtoffer net had ondergaan en het tijdsbestek waarbinnen de politie ter plaatse was.

Alles in aanmerking genomen, is het voor het hof buiten redelijke twijfel komen vast te staan dat verdachte met een mes naar de woning van zijn ex-vriendin het slachtoffer is gegaan, die woning is binnengegaan en het slachtoffer – na haar eerst te hebben geslagen – in het bijzijn van getuige 1, en zijn en het slachtoffer’s driejarige dochtertje dochter 1 tot twee keer toe met dat mes heeft gestoken.

‘Met voorbedachten rade?’

De vraag die vervolgens voorligt, is of verdachte niet alleen opzettelijk, doch ook met voorbedachten rade het slachtoffer heeft getracht van het leven te beroven. Het hof beantwoordt deze vraag ontkennend.

Hoewel naar zijn uiterlijke verschijningsvorm het handelen van verdachte heel dicht tegen ‘een poging tot moord’ aanzit, hij is immers met een mes verhuld onder een trui de woning van het slachtoffer binnengelopen en heeft vervolgens gelijk de aanval gezocht, acht het hof niet onomstotelijk vast komen te staan dat verdachte na een kalm beraad en rustig overleg heeft besloten om zijn ex-vriendin dodelijk te verwonden. Het heeft er veeleer de schijn van dat hij in een vlaag van woede verhaal bij haar heeft willen halen, omdat hij, naar hij van haar al dan niet terecht begreep, zijn dochtertje niet mocht zien. Het hof heeft hierbij in het bijzonder acht geslagen op de verklaring van verdachte bij de politie, waarin hij heeft verklaard dat hij helemaal gek werd en dat het hem zwart voor de ogen werd toen hij naar het slachtoffer toeging. Hieruit kan bezwaarlijk ‘een moordplan’ worden afgeleid. Het ‘verhaal halen’, is vervolgens op een verschrikkelijke manier uit de hand gelopen (doch daar zijn alle partijen het ook wel over eens).

‘Noodweer of een black-out?’

Het voorgaande brengt met zich dat het verweer van de raadsman ertoe strekkende dat verdachte heeft gehandeld uit noodweer, putatief noodweer dan wel noodweerexces niet kan slagen en aldus wordt verworpen, nu het hof de door de raadsman daaraan ten grondslag gelegde feiten, te weten dat het slachtoffer het mes vanonder haar bank dan wel salontafel heeft gepakt en dit mes vervolgens aan verdachte heeft getoond (hetgeen voor verdachte (mogelijkerwijs) bedreigend was), die het daarop heeft afgepakt, niet aannemelijk acht.

Verdachte heeft nog aangevoerd dat hij alvorens de tweede steek – in de rug – toe te brengen een black-out heeft gekregen. Door verdachte noch zijn raadsman is hier echter een conclusie aan verbonden. Indien en voor zover verdachte heeft willen betogen dat hij heeft gehandeld onder invloed van een hevige gemoedsbeweging, welke zodanig is geweest dat hij niet anders kon of behoorde handelen, acht het hof zulk een gemoedsbeweging niet aannemelijk geworden. Voor zover met het betoog over de black-out mocht zijn bedoeld te betogen dat het opzet op het van het leven beroven van aangeefster niet aanwezig was bij verdachte, overweegt het hof allereerst dat het hof niet aannemelijk oordeelt dat er sprake is geweest van een dergelijke black-out. Enige onderbouwing, anders dan door de verklaring van verdachte zelf, is niet aanwezig. Het hof gaat er daarom vanuit dat verdachte welbewust het mes in de rug van verdachte heeft gestoken. Dat verdachte daarmee het leven van aangeefster ernstig in gevaar bracht wordt door hem zelf erkend. Het hof neemt daarom aan dat verdachte wel degelijk het opzet op het doden van aangeefster heeft gehad.