HR, 16-09-2016, nr. 15/02844

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Belanghebbende heeft in maart 2012 op aangifte een bedrag aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: bpm) voldaan ter zake van het doen registreren van een vanuit België overgebrachte, gebruikte personenauto (hierna: de auto) in het krachtens de Wegenverkeerswet 1994 aangehouden register van opgegeven kentekens. In de aangifte heeft belanghebbende vermeld dat de gecombineerde CO2-uitstoot van de auto 299 gr/km bedraagt. In overeenstemming met artikel 9 van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 heeft hij het verschuldigde bedrag aan bpm op onder meer deze grondslag berekend.

Volgens de gegevens die door de RDW bij de registratie van de auto in het kentekenregister waren opgenomen, bedroeg de gecombineerde CO2-uitstoot van de auto 338 gr/km. Vanwege deze, hem na de voldoening op aangifte ter beschikking gestelde gegevens heeft de Inspecteur zich op het standpunt gesteld dat belanghebbende te weinig bpm heeft voldaan.

Alvorens tot naheffing over te gaan, heeft de Inspecteur belanghebbende bij brief van 19 december 2012 geïnformeerd over de hiervoor van de RDW verkregen bevinding alsmede over zijn voornemen een naheffingsaanslag in de bpm op te leggen. Hij heeft daarbij belanghebbende in de gelegenheid gesteld binnen drie weken te reageren wanneer deze het niet eens zou zijn met het opleggen van een naheffingsaanslag. Belanghebbende heeft niet gereageerd. Op 18 januari 2013 is de Inspecteur tot naheffing overgegaan.

Belanghebbende heeft bezwaar gemaakt tegen de naheffingsaanslag onder overlegging van een zogenoemd ‘certificaat van overeenstemming’, afgegeven door de fabrikant van de auto, ten bewijze dat de auto een gecombineerde CO2-uitstoot van 299 gr/km heeft. De Inspecteur heeft dit certificaat als bewijsmiddel aanvaard en daarom bij uitspraak op bezwaar de naheffingsaanslag vernietigd. Daarbij heeft de Inspecteur het verzoek van belanghebbende om vergoeding van kosten van rechtsbijstand in verband met de behandeling van het bezwaar afgewezen op de grond dat de naheffingsaanslag niet is vernietigd wegens een aan het bestuursorgaan te wijten onrechtmatigheid als bedoeld in artikel 7:15, lid 2, van de Awb.

Het Hof heeft geoordeeld dat wanneer de gegevens in een belastingaangifte afwijken van de bij de inspecteur aanwezige gegevens, de inspecteur, indien hij op basis van die gegevens voornemens is een naheffingsaanslag op te leggen, de belastingplichtige in kennis dient te stellen van dat voornemen. De inspecteur moet volgens het Hof in die vooraankondiging mededelen wat de wijziging in gegevens is ten opzichte van de aangifte en hij dient de belastingplichtige in de gelegenheid te stellen om voordat de naheffingsaanslag wordt opgelegd, hierop een reactie te geven. Aangezien de Inspecteur met de hiervoor in 2.1.2 bedoelde brief in voorgaande zin heeft gehandeld en belanghebbende in het geheel niet op die brief heeft gereageerd, is het Hof van oordeel dat niet kan worden gezegd dat sprake is van een aan de Inspecteur te wijten onrechtmatigheid. Aan dit oordeel doet onder meer niet af, aldus het Hof, of de onjuistheid van de bij de Inspecteur aanwezige gegevens te wijten is aan de Inspecteur aangezien door niet te reageren op het voornemen tot naheffen de Inspecteur niets anders restte dan over te gaan tot het opleggen van de naheffingsaanslag.

Het middel is gericht tegen de hiervoor omschreven oordelen en herhaalt het voor het Hof gehouden betoog dat de Inspecteur was gehouden tot het vergoeden van de kosten van rechtsbijstand.

Op grond van artikel 7:15, lid 2, van de Awb worden de kosten, die de belanghebbende in verband met de behandeling van het bezwaar redelijkerwijs heeft moeten maken, door het bestuursorgaan uitsluitend vergoed op verzoek van de belanghebbende voor zover het bestreden besluit wordt herroepen wegens aan het bestuursorgaan te wijten onrechtmatigheid. Het amendement dat heeft geleid tot deze bepaling, is toegelicht als volgt:

“Dit amendement bewerkstelligt dat de kosten die een burger redelijkerwijs heeft moeten maken voor de behandeling van een bezwaar- of administratief beroepschrift, door de overheid worden vergoed, wanneer de overheid het besluit herroept wegens de onrechtmatigheid ervan. Die onrechtmatigheid moet wel aan de overheid te wijten zijn. Dit betekent dat deze kosten aanzienlijk eerder voor vergoeding in aanmerking komen dan in het regeringsvoorstel.

Wordt een besluit niet herroepen, dan komen de gemaakte kosten voor rekening van de belanghebbende. Loutere vormfouten of motiveringsgebreken leiden niet tot een vergoedingsplicht. Het woord "herroepen" impliceert dat het oorspronkelijke besluit inhoudelijk onjuist moet zijn geweest. Indien de onjuistheid van het besluit te wijten is aan de belanghebbende, bijvoorbeeld omdat hij niet tijdig de juiste gegevens heeft verschaft, bestaat uiteraard geen recht op vergoeding.” (Kamerstukken II 2000/01, 27 024, nr. 14, blz. 1-2).

In het onderhavige geval staat vast dat de aangifte van belanghebbende waarop hij bpm heeft voldaan juist was wat betreft de hoogte van de gecombineerde CO2-uitstoot. De naheffingsaanslag in de bpm was inhoudelijk fout aangezien het aan die aanslag door de Inspecteur ten grondslag gelegde, van de RDW verkregen gegeven onjuist was. Het opleggen van de naheffingsaanslag is het gevolg geweest van een aan de RDW te wijten onjuiste registratie, die voor de toepassing van artikel 7:15, lid 2, van de Awb voor risico van de Inspecteur komt. De omstandigheid dat belanghebbende niet heeft gereageerd op de brief van de Inspecteur van 19 december 2012 doet hieraan in het licht van de hiervoor in 2.3.1 aangehaalde wetsgeschiedenis niet af. Daarbij verdient opmerking dat deze brief voor belanghebbende niet de verplichting in het leven riep om binnen de daarin genoemde termijn van drie weken gegevens te verstrekken. Het middel slaagt derhalve.

Op grond van hetgeen hiervoor in 2.3.2 is overwogen, kan ’s Hofs uitspraak niet in stand blijven. De Hoge Raad kan de zaak afdoen. Belanghebbende heeft aanspraak op vergoeding van de kosten die hij in verband met de behandeling van het bezwaar redelijkerwijs heeft moeten maken.