HR, 11-09-2012, nr. 10/04886

"hij op 22 januari 2010 te Oostzaan, ter voorbereiding van het met anderen te plegen misdrijf te weten diefstal met geweld en/of afpersing, opzettelijk één mobiele telefoon, bestemd tot het in vereniging begaan van dat misdrijf,voorhanden heeft gehad."

"Op 22 januari 2010 voert [betrokkene 1] over de telefoon gesprekken waarin plannen worden beraamd om die middag met [betrokkene 2] en [betrokkene 3], een overval te plegen in Amsterdam. Wanneer [betrokkene 1] dit over de telefoon met de verdachte bespreekt, zegt de verdachte tegen [betrokkene 1] om die middag naar Zaandam/Oostzaan te komen om aldaar een overval op een benzinepomp te plegen.

Ondanks het verzoek van de verdachte een en ander niet over de telefoon te bespreken, deelt [betrokkene 1] de verdachte nog wel mede dat hij van plan is de overval met een mes te plegen. Een half uur later stuurt de verdachte aan [betrokkene 4] een sms-bericht met onder andere de tekst: "kom naar zaantje we gaan chilingz stadje aanpakke burqoja we laten die nizneb (het hof begrijpt: benzin(e)) plek doen".

Die middag vinden er vervolgens gesprekken plaats tussen de verdachte, [betrokkene 1] en Erdem, waarin [betrokkene 1] en [betrokkene 4] aangeven dat zij en nog twee anderen met de bus onderweg zijn naar Oostzaan en waarin wordt afgesproken dat zij elkaar bij de Dirk zullen ontmoeten. Om 16.18 uur wordt de verdachte tezamen met [betrokkene 1], [betrokkene 2] en [betrokkene 3] aangehouden bij de Dirk van den Broek te Oostzaan. [Betrokkene 4] heeft een paralizer/stroomstootwapen in zijn broekzak en [betrokkene 3] een mes."

"Voorbereiding van een misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld is strafbaar, wanneer de dader opzettelijk voorwerpen, stoffen, informatiedragers, ruimten of vervoermiddelen bestemd tot het begaan van dat misdrijf verwerft, vervaardigt, invoert, doorvoert, uitvoert of voorhanden heeft."

"De opvattingen in de literatuur over de wijze waarop het begrip "kennelijk" in artikel 46 Sr uitgelegd dient te worden, verschillen nogal (vgl. J. de Hullu, Materieel strafrecht, tweede druk, 2003, p. 412-413). Sommigen betogen dat uit de aard van de voorwerpen (etc.) de objectieve bestemming tot het criminele doel dient te blijken, anderen, waaronder De Hullu, betogen dat de criminele intentie van de dader mee mag tellen. De eis van de kennelijke bestemdheid is bij de laatste interpretatie feitelijk overbodig naast de eis dat de dader opzet op de voorbereiding heeft. De gepubliceerde jurisprudentie wijst erop dat de Hoge Raad geen hoge eisen stelt aan de "kennelijkheid" van de criminele bestemming. Zo gaat het in HR 17 september 2002, NJ 2002, 626, om het voorhanden hebben van een bivakmuts en/of een of meer gestolen auto's in verband met een voorbereide overval.

Tegen deze achtergrond wordt voorgesteld duidelijkheid te creëren door het bestanddeel "kennelijk" te schrappen. Daarmee wordt artikel 46 Sr ook beter afgestemd op de bijzondere strafbaarstelling van voorbereiding welke in artikel 96, tweede lid, onder 3°, Sr is omschreven. Deze duidelijkheid is onder meer van belang in verband met de strafbaarstelling van financiering van terroristische misdrijven. Van gelden die beschikbaar worden gehouden of gesteld voor de financiering van aanslagen zal niet gemakkelijk kunnen worden gesteld dat uit de aard van het voorwerp de objectieve bestemming tot het criminele doel blijkt. Geld dat voor een goed doel beschikbaar wordt gehouden ziet er niet anders uit dan geld dat beschikbaar wordt gehouden voor een aanslag. De subjectieve bestemming, het opzet van de dader, is toereikend voor strafbaarheid. Die eis van de subjectieve bestemming wordt thans en in de toekomst uitgedrukt door de formulering dat de dader opzettelijk voorwerpen bestemd tot het begaan van dat misdrijf voorhanden heeft."

"Bij deze stand van zaken stel ik voor om duidelijkheid te scheppen door het bestanddeel "kennelijk" te schrappen. Deze duidelijkheid bestaat er aldus in, dat reeds uit de wettelijke delictsomschrijving zal blijken dat het bewijs van de criminele bestemming van het voorbereidingsmiddel tevens kan worden afgeleid uit het opzet van de voorbereider. Hierdoor wordt het misverstand weggenomen dat voor het voorbereidingsmiddel geldt dat de misdadige bestemming daarvan steeds zou moeten blijken uit de eigenschappen van dit middel. Ik kan deze leden verder geruststellen dat de wijziging niet tot gevolg zal hebben dat de misdadige bestemming van een voorwerp in zijn geheel niet meer bewezen behoeft te worden. Het voorhanden hebben van alledaagse middelen - om het voorbeeld van deze leden aan te halen - levert pas een strafbare voorbereiding op als de verkeerde, criminele bestemming die de dader voor deze middelen heeft, kan worden bewezen."

"Dat de voorwerpen "kennelijk" bestemd moeten zijn tot dat misdrijf in die zin dat de misdadige bestemming in de eigenschappen van dat voorwerp besloten ligt, volgt niet uit de jurisprudentie."

"Over de wijziging van artikel 46 Sr zijn door de leden Wolfsen en Van Fessem enkele vragen gesteld. De voorgestelde aanpassing houdt in dat het woord "kennelijk" in de strafbepaling wordt geschrapt. Daarmee beoog ik de reikwijdte van de strafbare voorbereiding te verduidelijken. Dat de voorwerpen waarmee ernstige misdrijven worden voorbereid "kennelijk" bestemd moeten zijn voor het plegen van het misdrijf kan tot verwarring leiden. De wettelijke omschrijving suggereert dat het karakter van het voorwerp doorslaggevend is. Maar die interpretatie levert niet altijd aanvaardbare uitkomsten op. Bij ingezameld geld volgt de bestemming niet uit het karakter van het voorwerp, ook al zou het gebruikt worden voor de financiering van een aanslag. Uit de rechtspraak van de Hoge Raad valt dan ook af te leiden dat veeleer de bedoeling van de dader bepalend is voor de bestemming van de voorwerpen. De voorgestelde wijziging wil de wet daarmee in overeenstemming brengen."

"De leden van de CDA-fractie vroegen mij nog, of de voorgestelde wijziging van artikel 46 Sr, overeenkomt met de uiteenzetting hierover van Gritter en Sikkema, in hun artikel "Bestemming onbekend" in Delikt en Delinkwent van dit jaar (DD 2006, p. 277-302; PV). Deze vraag kan ik bevestigend beantwoorden. Met het schrappen van het woord "kennelijk" in artikel 46 Sr wordt beoogd tot uitdrukking te brengen, dat de bestemming van een voorwerp voor het begaan van een misdrijf niet uit het voorwerp zelf hoeft te blijken. Zoals de auteurs van het door de leden van de CDA-fractie aangehaalde artikel betogen, verduidelijkt het schrappen van het woord "kennelijk", dat de nadruk ligt op het opzet van de verdachte om met het voorwerp een strafbaar feit voor te bereiden. Dit is, zoals zij vaststellen, in lijn met de jurisprudentie over voorbereidingshandelingen. Om een strafbare voorbereiding aan te nemen, zal vervolgens nog moeten worden vastgesteld dat de verdachte daadwerkelijk met het voorwerp een misdrijf heeft voorbereid."