Aanhef

In de loop der jaren heeft de Unie kwaliteitsregelingen vastgelegd voor producten met identificeerbare specifieke kenmerken, waaronder geografische aanduidingen voor wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten, met inbegrip van levensmiddelen, evenals gegarandeerde traditionele specialiteiten en facultatieve kwaliteitsaanduidingen voor landbouwproducten, met inbegrip van levensmiddelen.

De Europese Green Deal, door de Commissie geïntroduceerd in haar mededeling van 11 december 2019, omvatte de ontwikkeling van een eerlijk, duurzaam, gezonder en milieuvriendelijker voedselsysteem dat voor iedereen toegankelijk is (‘van boer tot bord’) als een van de beleidsmaatregelen om de economie van de Unie te transformeren voor een duurzame toekomst.

Geografische aanduidingen kunnen een belangrijke rol spelen op het gebied van duurzaamheid, ook in de circulaire economie, hetgeen hun waarde qua erfgoed vergroot en aldus hun rol in het kader van nationaal en regionaal beleid versterkt teneinde de doelstellingen van de Europese Green Deal te verwezenlijken.

In de mededeling van de Commissie van 20 mei 2020, getiteld ‘Een ‘van boer tot bord’-strategie voor een eerlijk, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem’, waarin wordt opgeroepen tot een transitie naar duurzame voedselsystemen, wordt ook ertoe opgeroepen het wetgevingskader inzake geografische aanduidingen te versterken en er specifieke duurzaamheidscriteria in op te nemen. In die mededeling heeft de Commissie zich ertoe verbonden de positie van, onder meer, producenten van producten met geografische aanduidingen, hun coöperaties en producentenorganisaties in de voedselvoorzieningsketen te versterken. De nadruk moet op kleinschalige producenten worden gelegd, met name op hen die traditionele vaardigheden en knowhow het best in stand houden.

In haar mededeling van 25 november 2020, getiteld ‘Het innovatiepotentieel van de EU optimaal benutten — Een actieplan inzake intellectuele eigendom om het herstel en de veerkracht van de EU te ondersteunen’ heeft de Commissie zich ertoe verbonden te onderzoeken op welke manier geografische aanduidingen voor landbouwproducten, wijnen en gedistilleerde dranken versterkt, gemoderniseerd, gestroomlijnd en beter gehandhaafd kunnen worden.

De kwaliteit en diversiteit van de productie van wijn, gedistilleerde dranken, en van de landbouw- en voedselproductie in de Unie zijn enkele van haar grote troeven, die de producenten van de Unie een concurrentievoordeel biedt en een belangrijke bijdrage levert aan haar levend cultureel en gastronomisch erfgoed. Dat is te danken aan het vakmanschap en de vastberadenheid van de producenten van de Unie, die tradities en de diversiteit van de culturele identiteit in stand hebben gehouden als onderdeel van het erfgoed van de Unie, zonder daarbij de ontwikkeling van nieuwe productiemethoden en grondstoffen uit het oog te verliezen, waardoor traditionele producten uit de Unie symbool staan voor kwaliteit.

De burgers en consumenten in de Unie verlangen in toenemende mate kwaliteit, traditionele en toegankelijke producten met specifieke kwaliteiten en kenmerken die zowel aan hun oorsprong als aan hun wijze van productie zijn toe te schrijven. Tevens hechten ze belang aan het behoud van de diversiteit en voorzieningszekerheid van de landbouw- en voedselproductie in de Unie. Daardoor ontstaat een vraag naar wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten, waaronder levensmiddelen, met aantoonbare specifieke kenmerken, met name die welke verband houden met hun geografische oorsprong. Burgers en consumenten zijn zich steeds meer bewust van de productieomstandigheden die bepalend zijn geweest voor de reputatie en identiteit van dergelijke producten.

Kwaliteitsproducten vormen een van de grootste troeven van de Unie, zowel voor haar economie als voor haar culturele identiteit. Die producten vormen de sterkste vertegenwoordiging van het merk ‘made in the EU’, dat in de hele wereld herkenbaar is en zij genereren groei en houden het erfgoed van de Unie in stand. Wijnen, gedistilleerde dranken en landbouwproducten, waaronder levensmiddelen, zijn troeven van de Unie die verder moeten worden versterkt en beschermd.

Burgers en consumenten verwachten dat iedere geografische aanduiding en kwaliteitsregeling wordt ondersteund door een robuust verificatie- en controlesysteem, ongeacht of het product afkomstig is van de Unie of van een derde land.

De bescherming van natuurlijke personen bij de verwerking van persoonsgegevens is een grondrecht. Bij Verordening (EU) 2018/1725 van het Europees Parlement en de Raad (4) zijn er regels vastgesteld betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door de instellingen, organen en instanties van de Unie en betreffende het vrij verkeer van die gegevens. Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad (5) is van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens door de lidstaten in de loop van de desbetreffende procedures. De rollen van de Commissie en de lidstaten in verband met de verwerking van persoonsgegevens in de procedures waarvoor zij bevoegd zijn, moeten duidelijk worden omschreven om een hoog beschermingsniveau te waarborgen.

In het algemeen en om de verspreiding van persoonsgegevens tot een minimum te beperken, mogen de documenten die in de loop van de desbetreffende procedures moeten worden ingediend, geen persoonsgegevens bevatten. Indien dat niet mogelijk is, moet informatie die persoonsgegevens kan bevatten, zoals de contactgegevens van natuurlijke personen, in afzonderlijke specifieke documenten worden ingediend.

Voor de toepassing van deze verordening kunnen de voor- en achternaam van natuurlijke personen en de bijbehorende contactgegevens worden vermeld in de documenten die de Commissie en de lidstaten in de loop van de in deze verordening vastgelegde procedures verwerken. Persoonsgegevens kunnen, zij het zelden, voorkomen in de procedures voor de registratie, wijziging of annulering van geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten. Dat kan zowel op het niveau van de lidstaat als op het niveau van de Commissie gebeuren, indien de naam van de betrokken producentengroepering of van de indiener van het bezwaar de naam van een natuurlijke persoon bevat. Persoonsgegevens kunnen ook voorkomen als onderdeel van de naam van erkende producentengroeperingen. Dergelijke gegevens worden verwerkt in verband met de aanwijzing van die groepen en de opneming van hun namen in het Unieregister van geografische aanduidingen. Persoonsgegevens kunnen ook voorkomen als onderdeel van de naam van gedelegeerde en productcertificeringsinstanties en natuurlijke personen aan wie bepaalde officiële controletaken zijn gedelegeerd. Dergelijke gegevens worden verwerkt in het kader van de controleprocedures voor geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten, zowel op het niveau van de lidstaten als op het niveau van de Commissie. Persoonsgegevens komen daarentegen vaker voor als onderdeel van de naam van marktdeelnemers waaraan een overgangsperiode is toegekend in het registratie- of wijzigingsproces van een geografische aanduiding of van een gegarandeerde traditionele specialiteit, zowel op het niveau van de lidstaten als op het niveau van de Commissie. Persoonsgegevens zouden ook kunnen voorkomen als onderdeel van de naam van de producenten die zijn opgenomen in de lijst van marktdeelnemers en in het instrument dat de verklaring van naleving van het productdossier afgeeft, die door de lidstaten worden verwerkt in het kader van controleprocedures voor geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten. De Commissie en de lidstaten zouden bijgevolg kunnen worden verplicht informatie te verwerken die persoonsgegevens bevat, met name de naam van natuurlijke personen en hun contactgegevens.

Wanneer de Commissie en de lidstaten het noodzakelijk achten persoonsgegevens overeenkomstig deze verordening te verwerken, is die verwerking gerechtvaardigd door het algemeen belang. Een correcte uitvoering van procedures voor de registratie, wijziging of annulering van geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten en van controleprocedures in het kader van deze verordening en van de Verordeningen (EU) nr. 1308/2013 (6) en (EU) 2019/787 van het Europees Parlement en de Raad (7) is noodzakelijk voor de goede werking van het systeem ter bescherming van geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten. Die procedures zijn openbaar. Informatie over de betrokken entiteiten is noodzakelijk om hun verantwoordelijkheden in de procedures vast te stellen en eerlijke concurrentie en een gelijk speelveld tussen de marktdeelnemers te waarborgen. Bovendien is de verwerking van de naam van producenten en producentengroeperingen in sommige gevallen onontbeerlijk voor het behartigen van hun belangen of het uitoefenen van hun rechten. De verwerking van persoonsgegevens kan plaatsvinden in verband met de toekenning van een overgangsperiode door de lidstaten of de Commissie in het kader van een procedure voor registratie of wijziging van een geografische aanduiding of een gegarandeerde traditionele specialiteit, alsook in verband met de aanwijzing van erkende producentengroeperingen en de opneming van hun namen in het Unieregister van geografische aanduidingen, met de opstelling van de door de lidstaten bijgehouden lijst van producenten van met een geografische aanduiding aangewezen producten en met de instelling en werking van het systeem dat de verklaring van naleving van het productdossier afgeeft. In al die gevallen vindt de verwerking van persoonsgegevens plaats in het algemeen belang en in sommige gevallen ook in het belang van de betrokkene.

In het algemeen wordt informatie die persoonsgegevens kan bevatten, overeenkomstig deze verordening gewoonlijk verwerkt in de vorm van digitale of papieren documenten die tussen de lidstaten en de Commissie of tussen de lidstaten en de betrokken producenten of personen kunnen worden uitgewisseld, of die worden gearchiveerd. Dergelijke informatie wordt noch aan derden bekendgemaakt, noch gepubliceerd. In het geval van bezwaarprocedures echter bezorgt de Commissie de aanvrager en de indiener van het bezwaar de contactgegevens van de tegenpartij, om ze met elkaar in contact te brengen met het oog op het starten van overleg en het bereiken van overeenstemming. Indien de aanvrager of de indiener van het bezwaar wordt geïdentificeerd aan de hand van een naam die de naam van een natuurlijke persoon bevat, zijn de naam en de contactgegevens persoonsgegevens die aan een derde moeten worden meegedeeld. Bovendien moet de aanvrager, met het oog op de correcte verwezenlijking van de doelstellingen van de bezwaarprocedure, op de hoogte worden gebracht van alle informatie die de indiener van het bezwaar heeft toegezonden om zijn bezwaar tegen de registratie, wijziging of annulering te rechtvaardigen. Overigens wordt de naam van aanvragers van wijzigingen, personen die om annulering verzoeken, producentengroeperingen, individuele producenten en begunstigden van de overgangsperiode gepubliceerd of openbaar gemaakt. De persoonsgegevens die deel uitmaken van de naam, moeten ook worden gepubliceerd. In het geval van procedures voor de goedkeuring van een wijziging op het niveau van de Unie moet de naam van de aanvrager worden bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie zodat een eventuele indiener van een bezwaar het belang van de aanvrager bij het aanvragen van de wijziging op het niveau van de Unie kan aanvechten. Indien een natuurlijke of rechtspersoon die in een derde land gevestigd is of woont, in het kader van een annuleringsprocedure om annulering verzoekt, moet zijn naam worden gepubliceerd zodat de persoon die de procedure heeft ingeleid, kan worden geïdentificeerd en een eventuele indiener van een bezwaar het rechtmatige belang van die persoon bij het annuleringsverzoek kan aanvechten. Indien in het kader van een procedure voor standaardwijzigingen de wijziging wordt meegedeeld door een natuurlijke of rechtspersoon die in een derde land gevestigd is of woont, wordt zijn naam gepubliceerd of openbaar gemaakt. Bij het invoeren van de informatie in het Unieregister van geografische aanduidingen moet de naam van de erkende producentengroepering openbaar worden gemaakt in dat register om redenen van transparantie en om die groepering in staat te stellen haar status van erkende producentengroepering voor de betrokken geografische aanduiding aan te tonen. De naam van gedelegeerde instanties en natuurlijke personen aan wie officiële controletaken zijn gedelegeerd met betrekking tot geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten van oorsprong uit hun grondgebied, en de naam van productcertificeringsinstanties met betrekking tot geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten van oorsprong uit derde landen worden door de lidstaten, respectievelijk de Commissie openbaar gemaakt om voor volledige transparantie van de controleprocedures te kunnen zorgen. Indien bij een verordening van de Commissie of een nationale handeling aan een producent een overgangsperiode wordt toegekend om een geografische aanduiding of een gegarandeerde traditionele specialiteit te gebruiken, moet daarin de naam van de producent worden vermeld en moet die openbaar worden gemaakt om de producent in staat te stellen de hem toegekende rechten uit te oefenen en om een gelijk speelveld te waarborgen. Binnen dat kader en met het oog op de correcte uitvoering van de procedures waarin deze verordening voorziet en in overeenstemming met de Verordeningen (EU) 2016/679 en (EU) 2018/1725, moeten de lidstaten en de Commissie de mogelijkheid hebben dergelijke persoonsgegevens aan derden bekend te maken of te publiceren.

Documentatie met betrekking tot de registratie van een geografische aanduiding en van een gegarandeerde traditionele specialiteit, in digitale of papieren vorm, moet worden bewaard gedurende een periode van 10 jaar na de annulering van de registratie, om verlies van historische informatie te voorkomen en vergelijking met mogelijke latere aanvragen met betrekking tot dezelfde of soortgelijke namen mogelijk te maken. Eventuele persoonsgegevens die onderdeel zijn van die documentatie moeten ook worden bewaard.

Voor de toepassing van Verordening (EU) 2018/1725 is de Commissie de autoriteit waarbij de betrokkene de desbetreffende rechten kan uitoefenen door opmerkingen te sturen, vragen te stellen, zorgen kenbaar te maken, of een klacht in te dienen met betrekking tot de verzameling en het gebruik van de persoonsgegevens. Daarom moet worden verduidelijkt dat de Commissie wordt beschouwd als de verwerkingsverantwoordelijke in de zin van Verordening (EU) 2018/1725 in verband met de verwerking van persoonsgegevens in de procedures waarvoor ze verantwoordelijk is uit hoofde van deze verordening en de Verordeningen (EU) nr. 1308/2013 en (EU) 2019/787, en de op grond van die drie verordeningen vastgestelde bepalingen. Bij het onderhouden en actualiseren van het Unieregister van geografische aanduidingen moet het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (European Union Intellectual Property Office — EUIPO) als verwerker optreden. Het EUIPO mag geen discretionaire bevoegdheid hebben om invloed uit te oefenen op het doel en de essentiële elementen van de verwerking van persoonsgegevens.

Voor de toepassing van Verordening (EU) 2016/679 zijn de bevoegde autoriteiten van de lidstaten de autoriteiten waarbij de betrokkene de desbetreffende rechten kan uitoefenen door opmerkingen te sturen, vragen te stellen, zorgen kenbaar te maken, of een klacht in te dienen met betrekking tot de verzameling en het gebruik van de persoonsgegevens. Daarom moet worden verduidelijkt dat de lidstaten worden beschouwd als verwerkingsverantwoordelijken in de zin van Verordening (EU) 2016/679 in verband met de verwerking van persoonsgegevens in de procedures waarvoor ze verantwoordelijk zijn uit hoofde van deze verordening en de Verordeningen (EU) nr. 1308/2013 en (EU) 2019/787, en de op grond van die drie verordeningen vastgestelde bepalingen.

Ervoor zorgen dat de intellectuele-eigendomsrechten met betrekking tot in de Unie beschermde namen in de gehele Unie op eenvormige wijze worden erkend en beschermd, is een prioriteit die enkel op het niveau van de Unie doeltreffend kan worden bereikt. Daarom moet in het recht van de Unie worden voorzien in een unitair en exhaustief systeem van geografische aanduidingen. Geografische aanduidingen zijn een collectief recht van alle in aanmerking komende producenten in een aangewezen gebied die bereid zijn een productdossier na te leven.

Collectief optredende producenten hebben meer bevoegdheden dan individuele producenten en nemen collectieve verantwoordelijkheden op zich om hun geografische aanduidingen te beheren, waaronder voldoen aan de maatschappelijke vraag naar producten die het resultaat zijn van duurzame productie. Evenzo kan de collectieve organisatie van de producenten van een product dat wordt aangewezen met een geografische aanduiding beter zorgen voor een eerlijke verdeling van de toegevoegde waarde over de actoren in de toeleveringsketen, om producenten een billijk inkomen te verschaffen dat hun kosten dekt en hen in staat stelt verder te investeren in de kwaliteit en duurzaamheid van hun producten. Het gebruik van geografische aanduidingen beloont de producenten op billijke wijze voor hun inspanningen om een brede waaier aan kwaliteitsproducten te produceren. Tegelijkertijd kan dat ten goede komen aan de plattelandseconomie, wat met name het geval is in gebieden met natuurlijke of andere specifieke beperkingen, zoals berggebieden en afgelegen gebieden, met inbegrip van de ultraperifere gebieden, waar de landbouwsector een aanzienlijk deel van de economie vertegenwoordigt en de productiekosten hoog zijn. Op die manier kunnen kwaliteitsregelingen een bijdrage leveren aan en een aanvulling vormen op het plattelandsontwikkelingsbeleid en de markt- en inkomensondersteunende instrumenten van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Ze kunnen met name bijdragen aan de ontwikkelingen in de landbouwsector en, vooral, in achterstandsgebieden. In de mededeling van de Commissie van 30 juni 2021, getiteld ‘Een langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden van de EU — Naar sterkere, verbonden, veerkrachtige en welvarende plattelandsgebieden in 2040’ wordt de belangrijke rol van geografische aanduidingen erkend in het kader van de vlaggenschipinitiatieven ter bevordering van plattelandsgebieden, vanwege hun bijdrage aan de welvaart, economische diversifiëring en ontwikkeling van plattelandsgebieden en vanwege de sterke associatie tussen een product en de territoriale oorsprong ervan. Een Uniekader dat geografische aanduidingen beschermt door te voorzien in de opneming ervan in een register op het niveau van de Unie, is bevorderlijk voor de ontwikkeling van de landbouwsector, aangezien de daaruit voortvloeiende uniformere aanpak eerlijke concurrentie tussen de producenten van producten met die aanduidingen garandeert en, vanuit het perspectief van de consument, de geloofwaardigheid van producten versterkt. Het systeem van geografische aanduidingen heeft tot doel consumenten in staat te stellen beter geïnformeerde aankoopkeuzen te maken en, via etikettering en reclame, hen te helpen de producten correct te identificeren op de markt.

Een unitair en exhaustief systeem van geografische aanduidingen moet aanzienlijk bijdragen tot een grotere bewustwording, erkenning en kennis van consumenten in de Unie en in derde landen over de symbolen, aanduidingen en afkortingen waaruit de deelname aan kwaliteitsregelingen van de Unie en de toegevoegde waarde ervan blijkt. Dat systeem kan het promoten, uit hoofde van Verordening (EU) nr. 1144/2014 van het Europees Parlement en de Raad (8), van met een geografische aanduiding aangewezen producten, versterken en vergemakkelijken.

Geografische aanduidingen helpen, als een soort van intellectuele-eigendomsrecht, marktdeelnemers en bedrijven hun immateriële activa te valoriseren. Om te voorkomen dat er oneerlijke concurrentievoorwaarden ontstaan en om de interne markt te versterken, moeten alle producenten, met inbegrip van producenten uit derde landen, de mogelijkheid hebben een geregistreerde naam te gebruiken en in de hele Unie en via e-commerce met een geografische aanduiding aangewezen producten op de markt te brengen, op voorwaarde dat het product in kwestie voldoet aan de vereisten van het desbetreffende productdossier en dat de producent aan een controlesysteem onderworpen is. In het licht van de ervaring die is opgedaan met de uitvoering van de Verordeningen (EU) nr. 1308/2013 en (EU) 2019/787 en Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad (9), moeten bepaalde juridische kwesties worden aangepakt, moeten sommige regels worden verduidelijkt en vereenvoudigd, en moeten de procedures worden gestroomlijnd.

Met het oog op de regulering van geografische aanduidingen voor landbouwproducten en levensmiddelen is het passend de betrokken landbouwproducten en levensmiddelen zodanig te definiëren dat rekening wordt gehouden met het internationale regelgevingskader, namelijk de Landbouwovereenkomst van de Wereldhandelsorganisatie (World Trade Organization — WTO), met inachtneming van het toepassingsgebied van de landbouwproducten die zijn opgenomen in bijlage I bij het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). Daarom moet worden verwezen naar de gecombineerde nomenclatuur die is vastgesteld bij Verordening (EEG) nr. 2658/87 van de Raad (10). De landbouwproducten en levensmiddelen moeten derhalve de producten omvatten die binnen het toepassingsgebied van de hoofdstukken 1 tot en met 23 van de gecombineerde nomenclatuur vallen, met inbegrip van de producten die zijn opgenomen in bijlage I bij deze verordening.

Het kwaliteitsbeleid van de Unie moet bijdragen tot de transitie naar een duurzaam voedselsysteem en moet beantwoorden aan de maatschappelijke vraag naar duurzame, milieu- en klimaatvriendelijke, dierenwelzijngaranderende, hulpbronnenefficiënte, sociaal en ethisch verantwoorde productiemethoden. Producenten van met een geografische aanduiding aangewezen producten moeten worden aangemoedigd om zich te houden aan duurzame praktijken die milieu-, sociale en economische doelstellingen omvatten en verder gaan dan verplichte normen. Die praktijken moeten in het productdossier of in een afzonderlijk initiatief worden opgenomen. De duurzaamheidspraktijken die zijn opgenomen in het productdossier moeten verband houden met ten minste een van de drie belangrijkste soorten duurzaamheid: met name milieugerelateerde, sociale en economische duurzaamheid.

Duurzaamheidspraktijken moeten bijdragen aan een of meer milieu-, sociale of economische doelstellingen. De milieudoelstellingen moeten betrekking hebben op klimaatmitigatie en -adaptatie, het behoud en het duurzame gebruik van de bodem, landschappen, water en natuurlijke hulpbronnen, het behoud van de biodiversiteit, de bescherming van zeldzame zaden, lokale rassen en plantenrassen, de bevordering van korte toeleveringsketens en het beheer en de bevordering van dierenwelzijn. De sociale doelstellingen moeten betrekking hebben op de verbetering van arbeidsvoorwaarden, alsook op collectieve onderhandelingen, sociale bescherming, veiligheidsnormen en het aantrekken en ondersteunen van zowel jonge als nieuwe producenten van met een geografische aanduiding aangewezen producten om generatievernieuwing te vergemakkelijken en de solidariteit en overdracht van kennis tussen generaties te vergemakkelijken. De economische doelstellingen moeten betrekking hebben op het waarborgen van een stabiel en billijk inkomen en een sterke positie in de waardeketen voor producenten van met een geografische aanduiding aangewezen producten, het verbeteren van de economische waarde van met een geografische aanduiding aangewezen producten en de herverdeling van de toegevoegde waarde in de waardeketen, het bijdragen tot de diversifiëring van de plattelandseconomie en tot lokale ontwikkeling, met inbegrip van werkgelegenheid in de landbouw, en tot het behoud van plattelandsgebieden.

Om de duurzaamheidsinspanningen van producenten van met een geografische aanduiding aangewezen producten zichtbaar te maken, kunnen producentengroeperingen of erkende producentengroeperingen duurzaamheidsverslagen opstellen waarin zij de duurzame praktijken meedelen die bij de productie van het betrokken product worden toegepast. De Commissie moet die verslagen openbaar maken.

De Unie streeft al een poos naar de vereenvoudiging van het regelgevingskader van het GLB. De procedures voor de wijziging van productdossiers voor met een geografische aanduiding aangewezen producten zijn in het kader van de herziening van het GLB reeds vereenvoudigd en doeltreffender gemaakt voor wijn en agrovoedingsproducten, met name door de regeling voor ‘standaardwijzigingen’, die voorheen in de sector wijn en gedistilleerde dranken van toepassing was, met de sector landbouwproducten uit te breiden. Dat vermindert de stappen voor de goedkeuring van wijzigingen die geen betrekking hebben op essentiële elementen van het productdossier en geen gevolgen hebben voor de belangen van derden die gevestigd zijn of wonen in andere lidstaten dan de lidstaat van oorsprong van de betrokken geografische aanduiding. Om de langdurige procedures voor registratie, wijziging op Unieniveau en annulering van de registratie, nog meer te vereenvoudigen, moeten geharmoniseerde procedureregels voor geografische aanduidingen voor wijn, gedistilleerde dranken en landbouwproducten in één enkel rechtsinstrument worden vastgelegd, met behoud van productspecifieke bepalingen voor wijn in Verordening (EU) nr. 1308/2013, voor gedistilleerde dranken in Verordening (EU) 2019/787 en voor landbouwproducten in deze verordening. De procedures voor de registratie, wijzigingen van het productdossier op Unieniveau en annulering van de registratie van geografische aanduidingen van oorsprong uit de Unie, met inbegrip van bezwaarprocedures, moeten door de lidstaten en de Commissie worden uitgevoerd. De lidstaten en de Commissie moeten verantwoordelijk zijn voor verschillende fasen van elke procedure. Wat de goedkeuring van standaardwijzigingen betreft, moeten de lidstaten echter als enige verantwoordelijk zijn voor het beheer van de procedure en de vaststelling van het definitieve besluit. De lidstaten moeten verantwoordelijk zijn voor de eerste fase van de procedure, die erin bestaat de aanvraag van de producentengroepering te ontvangen, ze te beoordelen, met inbegrip van het organiseren van een nationale bezwaarprocedure, en, op basis van de resultaten van de beoordeling, de aanvraag bij de Commissie in te dienen. De Commissie moet verantwoordelijk zijn voor het onderzoek van de aanvraag in de tweede fase van de procedure, met inbegrip van het voeren van een wereldwijde bezwaarprocedure, en het nemen van een besluit over het al dan niet verlenen van bescherming aan de geografische aanduiding. Er moeten termijnen voor het indienen van een bezwaarschrift worden vastgesteld om de volledige uitoefening van het recht van bezwaar te waarborgen zonder het registratieproces te vertragen. De indiener van het bezwaar moet tijdens het overleg met de aanvrager nadere bijzonderheden kunnen toevoegen aan de in het bezwaarschrift vermelde gronden. Geografische aanduidingen mogen alleen op het niveau van de Unie worden geregistreerd. De lidstaten moeten echter in staat zijn met ingang van de datum van de aanvraag bij de Commissie tot de registratie op het niveau van de Unie, op nationaal niveau overgangsbescherming te verlenen zonder dat zulks gevolgen heeft voor de interne markt of de internationale handel. De bescherming uit hoofde van deze verordening, die vanaf de registratie wordt geboden, moet eveneens beschikbaar worden gesteld voor geografische aanduidingen van derde landen die aan de desbetreffende criteria voldoen en die bescherming genieten in hun land van oorsprong. De Commissie moet ook de overeenkomstige procedures voor geografische aanduidingen van producten van oorsprong uit derde landen toepassen.

Om de lidstaten, derde landen en in een derde land gevestigde of wonende natuurlijke of rechtspersonen in staat te stellen eventuele fouten of aanvullende informatie met betrekking tot een registratieaanvraag onder de aandacht van de Commissie te brengen, moet worden voorzien in de mogelijkheid om een kennisgeving van opmerkingen in te dienen.

Met het oog op coherente en doeltreffende besluitvorming met betrekking tot in de nationale procedure ingediende aanvragen tot bescherming en juridische bezwaren, moet de Commissie tijdig en regelmatig worden geïnformeerd indien bij nationale rechtbanken of andere instanties procedures worden ingeleid met betrekking tot een door de lidstaat aan de Commissie toegezonden aanvraag tot registratie en moet zij op de hoogte worden gebracht van de eindresultaten van die procedures. Om dezelfde reden moet een lidstaat, als hij van oordeel is dat een nationaal besluit waarop de aanvraag tot bescherming is gebaseerd, waarschijnlijk ongeldig zal worden verklaard als gevolg van een nationale gerechtelijke procedure, de Commissie van die beoordeling in kennis stellen. Indien de lidstaat verzoekt om schorsing van het onderzoek van een aanvraag op het niveau van de Unie, moet de Commissie worden vrijgesteld van de verplichting om de in deze verordening vastgelegde onderzoekstermijn na te leven. Om de aanvrager te beschermen tegen vexatoire rechtsvorderingen en om zijn recht op de bescherming van een naam binnen een redelijke termijn te vrijwaren, moet de vrijstelling worden beperkt tot gevallen waarin de aanvraag tot registratie op nationaal niveau ongeldig is verklaard door een onmiddellijk uitvoerbare maar niet definitieve rechterlijke beslissing, of waarin een lidstaat van mening is dat de vordering om de gegrondheid van de aanvraag aan te vechten op geldige gronden berust.

Om marktdeelnemers wier belangen door de registratie van een naam worden geraakt, in staat te stellen die naam gedurende een beperkte periode te blijven gebruiken hoewel het gebruik van die naam in strijd zou zijn met de beschermingsregeling van deze verordening, moeten specifieke afwijkingen voor het gebruik van de namen in de vorm van overgangsperioden worden toegestaan. Dergelijke perioden moeten ook worden toegestaan om tijdelijke moeilijkheden te overbruggen en met de langetermijndoelstelling te waarborgen dat alle producenten het productdossier naleven.

Met het oog op transparantie en uniformiteit tussen de lidstaten moet een centraal elektronisch Unieregister van geografische aanduidingen, geregistreerd als beschermde oorsprongsbenaming of beschermde geografische aanduiding, worden opgezet en bijgehouden. Het geregeld geactualiseerde register moet informatie verstrekken aan consumenten en aan degenen die betrokken zijn bij de handel in alle soorten geografische aanduidingen die in dat register zijn opgenomen. Het register moet een elektronische databank zijn die wordt opgeslagen in een informatiesysteem, en moet voor het publiek toegankelijk zijn. Het EUIPO moet, voortbouwend op zijn ervaring met het beheer van andere registers van intellectuele-eigendomsrechten, het Unieregister bijhouden en actualiseren met betrekking tot registraties, wijzigingen en annuleringen van geografische aanduidingen.

De Unie onderhandelt met haar handelspartners over internationale overeenkomsten, waaronder overeenkomsten die de bescherming van oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen versterken. Om de informatieverstrekking aan het publiek over de bij die internationale overeenkomsten beschermde namen te bevorderen, en met name om ervoor te zorgen dat het gebruik dat van die namen wordt gemaakt, wordt beschermd en gecontroleerd, mogen de namen worden ingeschreven in het Unieregister van geografische aanduidingen. Tenzij ze in dergelijke internationale overeenkomsten specifiek als beschermde oorsprongsbenamingen worden aangeduid, moeten de namen in het register worden ingeschreven als beschermde geografische aanduidingen.

Met het oog op de optimale werking van de interne markt is het belangrijk dat producenten en andere betrokken marktdeelnemers, autoriteiten en consumenten snel en gemakkelijk toegang kunnen hebben tot de relevante informatie over een geregistreerde beschermde oorsprongsbenaming of beschermde geografische aanduiding. Die informatie moet, indien van toepassing, informatie omvatten over de identiteit van de op nationaal niveau erkende producentengroepering.

Aan in het Unieregister van geografische aanduidingen opgenomen namen moet bescherming worden verleend teneinde te garanderen dat ze eerlijk worden gebruikt en ter voorkoming van praktijken die de consument kunnen misleiden. Om de bescherming van geografische aanduidingen te versterken en inbreuken doeltreffender te bestrijden, moet de bescherming van oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen gelden voor alle domeinnamen die in de Unie toegankelijk zijn, ongeacht de plaats waar de desbetreffende registers zijn opgezet.

Om vast te stellen of producten vergelijkbaar zijn met de door een geografische aanduiding aangewezen producten, moet met alle relevante factoren rekening worden gehouden. Zo moet onder meer worden nagegaan of de producten gemeenschappelijke objectieve kenmerken hebben, zoals de productiemethode, het fysieke uiterlijk of het gebruik van dezelfde grondstof; onder welke omstandigheden de producten vanuit het oogpunt van het relevante publiek worden gebruikt; of ze vaak via dezelfde kanalen worden verspreid; en of ze aan soortgelijke afzetregels onderworpen zijn.

Voortbouwend op de vaste rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie kan de evocatie van een geografische aanduiding met name ontstaan wanneer een term, teken of ander etiketterings- of verpakkingsmiddel in de geest van de normaal geïnformeerde, omzichtige en oplettende gemiddelde Europese consument een verband vertoont met het product dat met de geregistreerde geografische aanduiding wordt aangewezen.

In het licht van de handelspraktijken en de rechtspraak van de Unie is duidelijkheid vereist over het gebruik van een geografische aanduiding in de verkoopbenaming van een verwerkt product waarvan het met de geografische aanduiding aangewezen product een ingrediënt is. Er moet worden gewaarborgd dat dat gebruik geschiedt in overeenstemming met eerlijke handelspraktijken en de reputatie van het product met de geografische aanduiding niet afzwakt, verwatert of schaadt. Daartoe moeten voorwaarden worden toegevoegd voor de kwaliteiten die door de geografische aanduiding als ingrediënt aan het verwerkte levensmiddel worden toegekend. Bovendien moeten de producenten van voorverpakte levensmiddelen de erkende producentengroepering, indien een dergelijke groepering bestaat, daarvan in kennis stellen voordat zij de geografische aanduiding in de naam van het voorverpakte levensmiddel beginnen te gebruiken. Een dergelijke aanpak is in overeenstemming met de doelstellingen om de bescherming van de geografische aanduidingen en de rol van de erkende producentengroeperingen te versterken. Met het oog op de verwezenlijking van die doelstellingen moeten de lidstaten aanvullende nationale procedureregels kunnen handhaven of invoeren die van toepassing zijn op interne situaties waarin de producent van voorverpakte levensmiddelen en de erkende producentengroepering op hun grondgebied gevestigd zijn, in overeenstemming met de Verdragen en de rechtspraak, en zonder het vrije verkeer van goederen en de vrijheid van vestiging te belemmeren. Voorts kunnen de erkende producentengroepering en de producent van voorverpakte levensmiddelen, met inachtneming van het beginsel van contractuele vrijheid, een overeenkomst sluiten over specifieke technische en visuele elementen van de presentatie van de geografische aanduiding van het ingrediënt in de naam van het voorverpakte levensmiddel.

Regels inzake het voortgezette gebruik van generieke termen moeten zodanig worden verduidelijkt dat generieke termen die lijken op of deel uitmaken van een beschermde naam of aanduiding, hun generieke status behouden.

Het toepassingsgebied van de uit hoofde van deze verordening verleende bescherming moet worden verduidelijkt, met name met betrekking tot de beperkingen op de inschrijving van nieuwe merken zoals bedoeld in Richtlijn (EU) 2015/2436 van het Europees Parlement en de Raad (11) en Verordening (EU) 2017/1001 van het Europees Parlement en de Raad (12) die strijdig zijn met de registratie van geografische aanduidingen. Een dergelijke verduidelijking is ook noodzakelijk met betrekking tot de houders van oudere intellectuele-eigendomsrechten, in het bijzonder die welke betrekking hebben op als geografische aanduiding geregistreerde merken en homonieme namen.

De relatie tussen merken en geografische aanduidingen moet worden verduidelijkt met betrekking tot de criteria voor de afwijzing van merkaanvragen, de ongeldigverklaring van merken en het naast elkaar bestaan van merken en geografische aanduidingen.

Geografische aanduidingen kunnen ook als merk worden geregistreerd voor zover een en ander verenigbaar is met deze verordening. Deze verordening doet derhalve geen afbreuk aan de nationale voorschriften met betrekking tot de boekhoudkundige waardering van die merken en de opneming ervan in de jaarlijkse balans van producenten en producentengroeperingen.

Producentengroeperingen spelen een cruciale rol in de aanvraagprocedure voor de registratie van geografische aanduidingen en het beheer van hun geografische aanduidingen. Producentengroeperingen kunnen zich bij het opstellen van hun aanvraag laten bijstaan door belanghebbende partijen, zoals regionale en lokale autoriteiten. Zij moeten worden toegerust met de middelen om de specifieke kenmerken van hun producten beter te identificeren en te vermarkten. De rol van de producentengroepering moet daarom worden verduidelijkt.

Aangezien producenten van producten met een geografische aanduiding doorgaans kleine of middelgrote ondernemingen zijn, worden ze geconfronteerd met concurrentie van andere marktdeelnemers in de voedselvoorzieningsketen, wat kan leiden tot oneerlijke concurrentie tussen lokale producenten en producenten die op grotere schaal actief zijn. In dat verband is het, ten behoeve van alle betrokken producenten, noodzakelijk om één enkele producentengroepering toe te staan specifieke acties uit te voeren namens de producenten. Daartoe moet een categorie van de erkende producentengroepering worden ingevoerd. In aanvulling op de algemene voorschriften inzake producentengroeperingen, die dienovereenkomstig ook van toepassing moeten zijn op erkende producentengroeperingen, moeten de criteria om als erkende producentengroepering te worden aangemerkt en de gerelateerde specifieke aanvullende rechten worden vastgelegd, met name om erkende producentengroeperingen de juiste instrumenten te bieden om hun intellectuele-eigendomsrechten beter te doen gelden tegenover oneerlijke praktijken en praktijken die waardevermindering veroorzaken. In dat verband moeten erkende producentengroeperingen alle producenten van de met de betrokken geografische aanduidingen aangewezen producten kunnen vertegenwoordigen en namens hen kunnen optreden. Zij moeten tevens worden belast met de uitvoering van een aantal in deze verordening genoemde specifieke taken, met name omdat de gevolgen of schaal van die taken betrekking hebben op alle producenten van het product. Daartoe wordt de scheiding tussen het nationale, het regionale en het lokale niveau opgevat in overeenstemming met de constitutionele structuur en het nationale recht van de lidstaten. De bepalingen inzake erkende producentengroeperingen zijn geïnspireerd op de reeds lang bestaande systemen in verschillende lidstaten. Die systemen hebben aangetoond dat de erkende producentengroepering een waardevol instrument is om het collectieve beheer en de bescherming van geografische aanduidingen te verbeteren, en dat derhalve moet worden behouden. Deze verordening moet dan ook voorzien in de nodige regelgevingsinstrumenten voor lidstaten die op een bepaald moment een dergelijk systeem wensen in te voeren.

Voor geografische aanduidingen waarvan het geografisch gebied in meerdere lidstaten is gelegen, moet, met instemming van de betrokken lidstaten, één enkele producentengroepering worden erkend. In het licht van het protocol inzake Ierland en Noord-Ierland bij het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie(13), moet dezelfde regeling van toepassing zijn met betrekking tot het grondgebied van Noord-Ierland.

Gelet op de waardevolle en voortdurende bijdrage van verenigingen van producentengroeperingen aan de promotie en popularisering van het systeem van geografische aanduidingen, moeten de rol en de taken van dergelijke verenigingen worden vastgelegd.

Teneinde de handhaving van geografische aanduidingen op de markten te verbeteren, moet de relatie tussen internetdomeinnamen en de bescherming van geografische aanduidingen worden verduidelijkt wat betreft het toepassingsgebied van de corrigerende maatregelen, de erkenning van geografische aanduidingen bij geschillenbeslechting en het eerlijke gebruik van domeinnamen. In het kader van systemen voor alternatieve geschillenbeslechting moeten de in de Unie ingestelde registers van landcodetopniveaudomeinnamen geografische aanduidingen erkennen als een recht dat bij die geschillen kan worden ingeroepen.

Om te voorkomen dat er oneerlijke concurrentievoorwaarden ontstaan, moeten alle marktdeelnemers, ook uit derde landen, gebruik kunnen maken van een geregistreerde geografische aanduiding, voor zover het betrokken product aan de vereisten van het desbetreffende productdossier voldoet. Het door de lidstaten opgezette systeem moet ook waarborgen dat marktdeelnemers die de regels volgen, het recht hebben onder de verificatie van de naleving van het productdossier te vallen.

De symbolen, aanduidingen en afkortingen die een geregistreerde geografische aanduiding aangeven, en de daaruit voortvloeiende rechten met betrekking tot de Unie, moeten worden beschermd in de Unie en in derde landen, om te garanderen dat ze op authentieke producten worden gebruikt en dat consumenten niet worden misleid in verband met de kwaliteiten van de producten.

De etikettering van gedistilleerde dranken en landbouwproducten moet in overeenstemming zijn met de algemene voorschriften van Verordening (EU) nr. 1169/2011 van het Europees Parlement en de Raad (14), en met name met de bepalingen ter voorkoming van etikettering die de consument kan verwarren of misleiden.

Het gebruik van symbolen van de Unie op de verpakking (etikettering en reclamemateriaal) van met een geografische aanduiding aangewezen landbouwproducten moet verplicht worden gesteld, om de consument beter vertrouwd te maken met die categorie producten en de daaraan verbonden waarborgen, en om de herkenbaarheid van die producten op de markt te vergroten en daardoor controles te vergemakkelijken. Gezien de specifieke aard van die producten moeten de bijzondere bepalingen inzake etikettering voor gedistilleerde dranken worden behouden. Het gebruik van die symbolen of aanduidingen van de Unie moet facultatief blijven voor geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten uit derde landen. De etiketteringsvoorschriften voor beschermde oorsprongsbenamingen (BOB) en beschermde geografische aanduidingen (BGA) in de wijnsector moeten worden gehandhaafd in Verordening (EU) nr. 1308/2013, waarbij moet worden verduidelijkt dat de afkortingen ‘BOB’ en ‘BGA’ ook op het etiket mogen worden aangebracht.

Om de producenten van met een geografische aanduiding aangewezen producten zichtbaarheid te geven, moet het verplicht zijn om op het etiket de naam van de producent of, in het geval van landbouwproducten, de naam van de marktdeelnemer te vermelden.

De toegevoegde waarde van geografische aanduidingen is gebaseerd op het vertrouwen van de consument. Het systeem van geografische aanduidingen berust in hoge mate op zelfcontrole, zorgvuldigheid en individuele verantwoordelijkheid van de producenten, terwijl het de taak van de bevoegde autoriteiten van de lidstaten is om de nodige maatregelen te nemen om het gebruik van namen van producten die in strijd zijn met de regels inzake geografische aanduidingen, te voorkomen of te beëindigen. De rol van de Commissie bestaat erin de lidstaten te controleren op basis van een risicoanalyse. Geografische aanduidingen moeten worden onderworpen aan het systeem van officiële controles, overeenkomstig de beginselen van Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad (15), dat een systeem van controles in alle stadia van de productie, verwerking en distributie moet omvatten. Elke marktdeelnemer moet worden onderworpen aan een controlesysteem waarmee de naleving van het productdossier wordt geverifieerd. Rekening houdend met het feit dat wijn onderworpen is aan de specifieke controles die zijn vastgelegd in Verordening (EU) nr. 1308/2013, moet deze verordening enkel voorzien in controles voor gedistilleerde dranken en landbouwproducten.

Om hun onpartijdigheid en doeltreffendheid te garanderen moeten de bevoegde autoriteiten die zijn aangewezen voor de verificatie van de naleving van het productdossier, aan een aantal operationele criteria voldoen. Er moeten bepalingen worden overwogen om bepaalde officiële controletaken te delegeren aan gedelegeerde en productcertificeringsinstanties en natuurlijke personen om de taak van de controleautoriteiten te vergemakkelijken en het systeem doeltreffender te maken. Informatie over de bevoegde autoriteiten, gedelegeerde en productcertificeringsinstanties en natuurlijke personen moet openbaar worden gemaakt om transparantie te waarborgen en belanghebbenden in staat te stellen contact met hen op te nemen.

Er moeten Europese normen van de Europese Commissie voor Normalisatie en internationale normen van de Internationale Organisatie voor Normalisatie worden gehanteerd voor de accreditatie van de gedelegeerde en productcertificeringsinstanties, die die normen op hun beurt moeten hanteren bij hun werkzaamheden. De accreditatie van die instanties moet plaatsvinden in overeenstemming met Verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad (16).

De handhaving van geografische aanduidingen op de markt, overeenkomstig Verordening (EU) 2017/625, is belangrijk om frauduleuze en bedrieglijke praktijken te voorkomen en een doeltreffende bestrijding van namaak mogelijk te maken, en er aldus voor te zorgen dat producenten naar behoren worden beloond voor de toegevoegde waarde van hun producten met een geografische aanduiding en dat illegale gebruikers van die geografische aanduidingen ervan worden weerhouden hun producten te verkopen. Controles op de markt moeten worden uitgevoerd op basis van risicobeoordelingen of kennisgevingen van marktdeelnemers of bevoegde autoriteiten teneinde de conformiteit te waarborgen met het productdossier of enig document of een gelijkwaardig document, zoals de samenvatting van het productdossier. Er moeten passende, doeltreffende en evenredige administratieve en juridische stappen worden ondernomen ter voorkoming of beëindiging van het gebruik van namen voor producten of diensten die in strijd zijn met de beschermde geografische aanduidingen of die niet eerbiedigen.

Gezien het toegenomen gebruik van online intermediaire diensten verdient de handhaving van de bescherming van geografische aanduidingen tegen domeinnamen die inbreuk plegen op die bescherming bijzondere aandacht. De bevoegde nationale autoriteiten moeten over de instrumenten beschikken om adequaat te reageren op een in het kader van deze verordening vastgestelde inbreuk op de bescherming van een geografische aanduiding door een geregistreerde domeinnaam. Daarom moeten die autoriteiten bij de uitoefening van hun officiële controletaken passende maatregelen kunnen nemen om domeinnamen die in strijd met de bescherming van geografische aanduidingen zijn geregistreerd, vanaf hun grondgebied ontoegankelijk te maken, rekening houdend met het evenredigheidsbeginsel en de rechten en belangen van de betrokken partijen. Die maatregelen moeten in overeenstemming zijn met ander toepasselijk Unierecht, zoals Verordening (EU) 2022/2065 van het Europees Parlement en de Raad (17).

Intermediaire diensten, in het bijzonder onlineplatforms, worden steeds vaker gebruikt voor de verkoop van producten, ook die met een geografische aanduiding, en kunnen in sommige gevallen een belangrijke ruimte vormen voor het voorkomen van fraude. Informatie met betrekking tot reclame, promotie en verkoop van goederen die in strijd is met de bescherming van geografische aanduidingen, moet uit hoofde van Verordening (EU) 2022/2065 als illegale inhoud worden beschouwd. In dat verband voorziet deze verordening in de identificatie van dergelijke illegale inhoud en in mogelijke maatregelen die door de nationale autoriteiten moeten worden genomen.

Aangezien een met een geografische aanduiding aangewezen product dat in een lidstaat is geproduceerd, in een andere lidstaat kan worden verkocht, moet worden gezorgd voor administratieve bijstand tussen de lidstaten om doeltreffende controles mogelijk te maken en moeten de praktische aspecten van die bijstand worden geregeld.

Met het oog op de optimale werking van de interne markt is het belangrijk dat producenten in verschillende contexten snel en gemakkelijk kunnen aantonen dat ze een beschermde naam mogen gebruiken, bijvoorbeeld tijdens douanecontroles, marktinspecties of op vraag van handelaren. Daartoe moet een verklaring van naleving van het productdossier ter beschikking van de marktdeelnemer worden gesteld.

In het licht van de bestaande praktijk moeten de twee verschillende instrumenten ter aanduiding van het verband tussen een product en zijn geografische oorsprong, namelijk de oorsprongsbenaming en de geografische aanduiding, behouden blijven. De regels voor en definities van planten- en dierenrassen moeten worden verduidelijkt om beter inzicht te krijgen in het verband tussen die rassen en geografische aanduidingen in geval van strijdigheid. De regels inzake het betrekken van diervoeder en grondstoffen moeten ongewijzigd blijven.

Voor beschermde oorsprongsbenamingen bestaat het verband tussen de geografische omgeving en de uitsluitend of hoofdzakelijk aan die omgeving toe te schrijven specifieke kwaliteit of kenmerken van het product doorgaans uit verschillende elementen. Tijdelijke wijzigingen waarbij gedurende een beperkte periode ontheffing wordt verleend van de eis om minstens 50 % van het diervoeder uit het geografische gebied te betrekken, mogen alleen worden goedgekeurd indien zij alle andere elementen van dat verband onverlet laten, anders zou de benaming ongeldig worden en zouden onder de beschermde naam producten op de markt worden gebracht die helemaal niet de met het geografische gebied verband houdende specifieke kwaliteit of kenmerken bezitten.

Een product met een geografische aanduiding moet voldoen aan bepaalde voorwaarden die in het productdossier zijn opgenomen. Om ervoor te zorgen dat die informatie ook voor belanghebbende partijen gemakkelijk te begrijpen is, moet het productdossier in een enig document worden samengevat.

De specifieke doelstelling van de regeling voor gegarandeerde traditionele specialiteiten bestaat erin producenten van traditionele producten behulpzaam te zijn bij het kenbaar maken van de waardetoevoegende eigenschappen van hun producten aan de consument. Om te voorkomen dat er oneerlijke concurrentievoorwaarden ontstaan, moeten alle producenten, ook die uit derde landen, de mogelijkheid hebben een geregistreerde naam van een gegarandeerde traditionele specialiteit te gebruiken, op voorwaarde dat het product in kwestie aan de vereisten van het desbetreffende productdossier voldoet en dat de producent aan een controlesysteem onderworpen is.

Aangezien er geen algemene internationale verplichting bestaat om regelingen voor gegarandeerde traditionele specialiteiten van derde landen te erkennen, en aangezien deze verordening uitsluitend binnen de Unie van toepassing is, moeten de traditionele praktijken met betrekking tot de wijze van productie, verwerking of samenstelling en het traditionele gebruik van grondstoffen of ingrediënten van een product dat is aangeduid met een naam die in aanmerking komt voor registratie als gegarandeerde traditionele specialiteit, worden opgevat als verwijzingen naar dergelijke praktijken of een dergelijk gebruik binnen de Unie. Dat moet eveneens gelden voor aanvragen uit derde landen.

Aangezien slechts enkele namen zijn geregistreerd, is de huidige regeling voor gegarandeerde traditionele specialiteiten onder de verwachtingen gebleven. De bestaande bepalingen moeten daarom beter, duidelijker en scherper worden zodat de regeling inzichtelijker, handzamer en aantrekkelijker wordt voor potentiële aanvragers. Om ervoor te zorgen dat namen van echte traditionele producten worden geregistreerd, moeten de criteria en voorwaarden voor de registratie van een naam worden aangepast, met name door het schrappen van de voorwaarde dat gegarandeerde traditionele specialiteiten een specifiek karakter moeten hebben.

Om ervoor te zorgen dat gegarandeerde traditionele specialiteiten in overeenstemming zijn met het productdossier, moeten de in groeperingen verenigde producenten zelf het product in een productdossier omschrijven. Ook producenten uit derde landen moet de mogelijkheid worden geboden een naam als gegarandeerde traditionele specialiteit te laten registreren.

Met het oog op transparantie moeten gegarandeerde traditionele specialiteiten in het Unieregister van gegarandeerde traditionele specialiteiten worden opgenomen.

Bij gegarandeerde traditionele specialiteiten die binnen de Unie zijn geproduceerd, moet het symbool van de Unie op het etiket worden aangebracht en moet het mogelijk zijn om het te combineren met de vermelding ‘gegarandeerde traditionele specialiteit’. Het gebruik van de namen, het symbool en de aanduiding van de Unie moet dienovereenkomstig worden gereguleerd om een uniforme aanpak in de hele interne markt te waarborgen.

Gegarandeerde traditionele specialiteiten moeten doeltreffend worden beschermd op de markt, zodat hun producenten naar behoren worden beloond voor hun toegevoegde waarde en illegale gebruikers van gegarandeerde traditionele specialiteiten ervan worden weerhouden hun producten te verkopen.

Om misleiding van de consument te vermijden moeten gegarandeerde traditionele specialiteiten worden beschermd tegen elke vorm van misbruik of imitatie, ook wat betreft producten die als ingrediënt worden gebruikt, en tegen alle andere misleidende praktijken. Met hetzelfde doel moeten regels worden vastgesteld voor specifieke vormen van gebruik van gegarandeerde traditionele specialiteiten, in het bijzonder wat betreft het gebruik van termen die in de Unie generiek zijn, etikettering die geheel of gedeeltelijk bestaat uit een plantenras- of dierenrasbenaming, en merken.

De procedures voor de registratie, wijziging van het productdossier en annulering van de registratie van gegarandeerde traditionele specialiteiten van oorsprong uit de Unie, met inbegrip van bezwaarprocedures, moeten door de lidstaten en de Commissie worden uitgevoerd. De lidstaten en de Commissie moeten verantwoordelijk zijn voor verschillende fasen van elke procedure. De lidstaten moeten verantwoordelijk zijn voor de eerste fase van de procedure, bestaande uit het ontvangen van de producentengroepering, het beoordelen ervan, met inbegrip van het organiseren van een nationale bezwaarprocedure, en, op basis van de resultaten van die beoordeling, het indienen van de aanvraag tot registratie op Unieniveau bij de Commissie. De Commissie moet verantwoordelijk zijn voor het onderzoek van de aanvraag, met inbegrip van het voeren van een wereldwijde bezwaarprocedure, en het nemen van een besluit over het al dan niet verlenen van bescherming aan de gegarandeerde traditionele specialiteit. De bescherming uit hoofde van deze verordening, die vanaf de registratie wordt geboden, moet eveneens beschikbaar worden gesteld voor gegarandeerde traditionele specialiteiten uit derde landen die aan de desbetreffende criteria voldoen en die bescherming genieten in hun land van oorsprong. De Commissie moet ook de overeenkomstige procedures voor gegarandeerde traditionele specialiteiten van oorsprong uit derde landen uitvoeren.

De regeling inzake facultatieve kwaliteitsaanduidingen is ingevoerd bij Verordening (EU) nr. 1151/2012. Ze heeft betrekking op specifieke horizontale kenmerken van een of meer categorieën producten, landbouwproductiemethoden of verwerkingseigenschappen die van toepassing zijn in specifieke gebieden. De facultatieve kwaliteitsaanduiding ‘product uit de bergen’ voldeed aan de voorwaarden voor facultatieve kwaliteitsaanduidingen en is bij die verordening ingevoerd. Die facultatieve kwaliteitsaanduiding heeft bergproducenten een doeltreffend instrument geboden om de afzet van hun producten te verbeteren en het feitelijke risico te beperken dat er bij de consument verwarring ontstaat omtrent het uit de bergen afkomstig zijn van producten op de markt. De mogelijkheid voor producenten om facultatieve kwaliteitsaanduidingen te gebruiken, moet worden behouden, aangezien de regeling in de lidstaten nog voor verbetering vatbaar is.

De bepalingen betreffende geografische aanduidingen voor wijn in Verordening (EU) nr. 1308/2013 en voor gedistilleerde dranken in Verordening (EU) 2019/787 moeten worden gewijzigd om ze in overeenstemming te brengen met de in deze verordening vastgelegde gemeenschappelijke regels inzake de registratie, wijziging, annulering, bescherming en handhaving van geografische aanduidingen en bezwaren daartegen en, voor gedistilleerde dranken, inzake de controles waarin deze verordening voorziet.

Voor wijn zijn aanvullende wijzigingen nodig in de definitie van beschermde geografische aanduidingen om die in overeenstemming te brengen met de Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom (TRIPS) van de WTO, waarin een geografische aanduiding waarvan het geografisch gebied overeenkomt met het gehele grondgebied van een land niet als uitzonderlijk geval is gedefinieerd. Hoewel een beschermde geografische aanduiding in de wijnsector die het hele grondgebied van een land bestrijkt, niet langer als uitzonderlijk geval moet worden gerechtvaardigd, verdient een dergelijke aanduiding niettemin een zorgvuldig onderzoek in het licht van de registratievoorwaarden, met name als het om zeer grote gebieden gaat. De afstemming op de definitie van geografische aanduiding in TRIPS mag niet tot gevolg hebben dat in de wijnsector creatieve of fictieve namen worden geregistreerd. Een naam die geen geografische benaming omvat, maar impliciet de plaats, de regio of het land van oorsprong van het product aangeeft, moet worden geacht in aanmerking te komen voor registratie.

Verordening (EU) 2019/1753 van het Europees Parlement en de Raad (18) betreffende de uitvoering van de Akte van Genève bij de Overeenkomst van Lissabon betreffende oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen (‘de Akte van Genève’) in de Unie moet worden gewijzigd om de erkende producentengroepering een grotere rol toe te kennen in de procedure voor de registratie van geografische aanduidingen van de Unie in het internationale register uit hoofde van de Akte van Genève. Verordening (EU) 2019/1753 moet ook worden gewijzigd om ervoor te zorgen dat oorsprongsbenamingen van de zeven lidstaten die partij zijn bij de Overeenkomst van Lissabon in verband met producten die niet binnen het toepassingsgebied van Verordening (EU) nr. 1151/2012 maar wel binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen, ook kunnen worden geregistreerd op grond van de Akte van Genève.

Om bepaalde niet-essentiële onderdelen van deze verordening aan te vullen of te wijzigen, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden verleend om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen met betrekking tot: het vastleggen van gedetailleerde procedures en termijnen voor de bezwaarprocedure; het vaststellen van bepalingen inzake wijzigingen op Unieniveau van productdossiers van geografische aanduidingen waarvoor geen enig document is gepubliceerd, inzake de ontvankelijkheid van aanvragen voor wijzigingen op Unieniveau, inzake het verband tussen Unie- en standaardwijzigingen en inzake standaardwijzigingen; het vaststellen van aanvullende voorschriften inzake het gebruik van geografische aanduidingen in de naam van verwerkte producten, onder verwijzing naar het gebruik van vergelijkbare ingrediënten en de criteria inzake de wezenlijke kenmerken van verwerkte producten; het belasten van het EUIPO met het opzetten en beheren van een informatie- en waarschuwingssysteem voor domeinnamen; het vaststellen van beperkingen en afwijkingen ten aanzien van het slachten van levende dieren of ten aanzien van het betrekken van grondstoffen; het vaststellen van regels ter bepaling van het gebruik van een plantenras- of dierenrasbenaming; het vaststellen van regels ter beperking van de informatie in het productdossier voor geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten; de nadere bepaling van de ontvankelijkheidscriteria voor gegarandeerde traditionele specialiteiten; het aanvullen van de regels voor de bezwaarprocedure voor gegarandeerde traditionele specialiteiten teneinde nadere procedures en termijnen vast te leggen; het aanvullen van de regels over de procedure voor wijzigingsaanvragen voor gegarandeerde traditionele specialiteiten; het aanvullen van de voorschriften inzake het gebruik van gegarandeerde traditionele specialiteiten in de naam van verwerkte producten, onder verwijzing naar het gebruik van vergelijkbare ingrediënten en naar de criteria inzake de wezenlijke kenmerken van verwerkte producten; het vaststellen van nadere regels over de criteria voor facultatieve kwaliteitsaanduidingen; het reserveren van een aanvullende facultatieve kwaliteitsaanduiding, waarmee de gebruiksvoorwaarden ervan worden vastgelegd; uitzonderingen op het gebruik van de aanduiding ‘product uit de bergen’ en het vastleggen van de productiemethoden en andere criteria die relevant zijn voor het gebruik van die facultatieve kwaliteitsaanduiding, met name met betrekking tot de bepaling van de voorwaarden waaronder grondstoffen of diervoeders van buiten het berggebied mogen komen. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven(19). Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

Bij de uitvoering van de in deze verordening vastgelegde voorschriften inzake geografische aanduidingen, gegarandeerde traditionele specialiteiten en facultatieve kwaliteitsaanduidingen moet de Commissie worden bijgestaan door een comité, bestaande uit afgevaardigden van de lidstaten.

Om uniforme voorwaarden voor de uitvoering van deze verordening te waarborgen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden verleend met betrekking tot het volgende:

Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (20).

De Commissie moet de bevoegdheid krijgen om uitvoeringshandelingen vast te stellen zonder Verordening (EU) nr. 182/2011 toe te passen met betrekking tot: de registratie van een naam indien er geen ontvankelijk bezwaar is of, in het geval van een ontvankelijk bezwaar, wanneer overeenstemming is bereikt over geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten, en, indien nodig, de wijziging van de bekendgemaakte informatie, op voorwaarde dat het niet om substantiële wijzigingen gaat; het opzetten en bijhouden van een openbaar toegankelijk elektronisch register van geografische aanduidingen en elektronisch register van gegarandeerde traditionele specialiteiten; het toekennen van een overgangsperiode voor het gebruik van geografische aanduidingen na een bezwaar dat in het kader van de nationale procedure is ingediend; en het specificeren van de wijze waarop de naam en het adres van de bevoegde autoriteiten en gedelegeerde instanties moeten worden gemaakt voor gegarandeerde traditionele specialiteiten.

De Verordeningen (EU) nr. 1308/2013, (EU) 2019/787 en (EU) 2019/1753 moeten daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd en Verordening (EU) nr. 1151/2012 moet daarom worden ingetrokken.

De beschermde oorsprongsbenamingen, beschermde geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten die reeds zijn geregistreerd uit hoofde van Verordening (EU) nr. 1151/2012, de beschermde oorsprongsbenamingen en beschermde geografische aanduidingen die reeds zijn geregistreerd uit hoofde van Verordening (EU) nr. 1308/2013 en de geografische aanduidingen die reeds zijn geregistreerd uit hoofde van Verordening (EU) 2019/787, moeten beschermd blijven uit hoofde van deze verordening en moeten automatisch in het betreffende register worden opgenomen.

Er moet worden voorzien in een passend mechanisme voor de vlotte beëindiging van de nationale bescherming van geografische aanduidingen die niet binnen het toepassingsgebied van Verordening (EU) nr. 1151/2012, maar wel binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen. Tegelijkertijd moet de registratie van die geografische aanduidingen uit hoofde van deze verordening worden gefaciliteerd door voor die aanduidingen ontheffing te verlenen van de nationale fase van de registratieprocedure. Indien zij uit hoofde van de Overeenkomst van Lissabon worden geregistreerd, moeten die geografische aanduidingen uit hoofde van de Akte van Genève kunnen worden geregistreerd zonder hun rechten van voorrang te verliezen.

Er moet echter worden voorzien in passende regelingen met het oog op een vlotte overgang van de regels van Verordening (EU) nr. 1151/2012, Verordening (EU) nr. 1308/2013 en Verordening (EU) 2019/787 naar de regels van deze verordening.

Het is passend bepalingen vast te stellen om te zorgen voor een soepele overgang van de bij Verordening (EU) nr. 1151/2012 ingestelde regeling naar de bij deze verordening ingestelde regeling, ook wat betreft gedelegeerde en uitvoeringshandelingen. Die bepalingen hebben tot doel de rechtszekerheid te waarborgen, zodat de autoriteiten van de lidstaten, de producenten, de producentengroeperingen en de andere betrokken personen of entiteiten ondubbelzinnig hun rechten en verplichtingen kunnen kennen en dienovereenkomstig hun voorzieningen kunnen treffen.

Daar de doelstellingen van deze verordening, namelijk het tot stand brengen van een uniforme bescherming van geografische aanduidingen, alsook de invoering van een systeem voor de bescherming van gegarandeerde traditionele specialiteiten en facultatieve kwaliteitsaanduidingen, niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en de gevolgen ervan beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstellingen te verwezenlijken.

Overeenkomstig artikel 42, lid 1, van Verordening (EU) 2018/1725 is de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming geraadpleegd, en op 18 juli 2022 heeft hij een advies uitgebracht,