HvJ EU, 29-04-2015, nr. C-528/13

Het verzoek om een prejudiciële beslissing betreft de uitlegging van punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33/EG van de Commissie van 22 maart 2004 tot uitvoering van richtlijn 2002/98/EG van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot bepaalde technische voorschriften voor bloed en bloedbestanddelen (PB L 91, blz. 25).

Dit verzoek is ingediend in het kader van een geding tussen G. Léger en de Ministre des Affaires sociales, de la Santé et des Droits des femmes en het Établissement français du sang betreffende het niet aanvaarden van de bloeddonatie van Léger, omdat deze een seksuele relatie had gehad met een man.

Léger heeft zich gemeld bij de bloedbank van het Établissement français du sang in Metz (Frankrijk) om bloed te doneren.

Bij besluit van 29 april 2009 heeft de arts die verantwoordelijk is voor het inzamelen deze bloeddonatie geweigerd, omdat Léger een seksuele relatie had gehad met een man.

Deze arts heeft zich gebaseerd op het ministerieel besluit van 12 januari 2009, waarvan tabel B van bijlage II met betrekking tot het risico dat de kandidaat-donor is blootgesteld aan een seksueel overdraagbare ziekteverwekker, voorziet in een permanente contra-indicatie voor bloeddonatie voor een man die seksuele betrekkingen heeft gehad met een man.

Léger is tegen dit besluit in beroep gegaan bij het Tribunal administratif de Strasbourg, waarbij hij met name aanvoert dat bijlage II bij het ministerieel besluit van 12 januari 2009 niet in overeenstemming is met richtlijn 2004/33.

De verwijzende rechter verklaart dat de vraag of het bestaan van een permanente contra-indicatie voor een bloeddonatie voor een man die seksuele betrekkingen heeft gehad met een man, in overeenstemming is met bijlage III bij deze richtlijn, een ernstige moeilijkheid oplevert en bepalend is voor de beslechting van het hoofdgeding.

In die omstandigheden heeft het Tribunal administratif de Strasbourg de behandeling van de zaak geschorst en het Hof verzocht om een prejudiciële beslissing over de volgende vraag:

Met zijn vraag wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33 aldus moet worden uitgelegd dat het in deze bepaling bedoelde criterium voor permanente uitsluiting van bloeddonatie met betrekking tot seksueel gedrag dat blootstelt aan het risico op het oplopen van ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten, eraan in de weg staat dat een lidstaat een permanente contra-indicatie voor bloeddonatie vaststelt voor mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met mannen.

Om te beginnen moet erop worden gewezen dat, zoals ook de Franse regering en de Europese Commissie hebben opgemerkt, er verschillen bestaan tussen de verschillende taalversies van de punten 2.1 en 2.2.2 van bijlage III bij deze richtlijn, met betrekking tot de grootte van het in die bepalingen bedoelde risico.

In de Franstalige versie van die bepalingen zijn de permanente uitsluiting van bloeddonatie in punt 2.1 en de tijdelijke uitsluiting in punt 2.2.2 immers beide van toepassing op personen die als gevolg van hun seksuele gedrag een ‘risico’ hebben om ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten op te lopen. In die taalversie is de grootte van het risico waarbij permanente uitsluiting van bloeddonatie is gerechtvaardigd, dus precies gelijk aan die welke van toepassing is bij tijdelijke uitsluiting.

In sommige taalversies van deze bepalingen is het daarentegen zo, dat waar de tijdelijke uitsluiting de aanwezigheid van een ‘risico’ veronderstelt, de permanente uitsluiting een ‘groot risico’ vereist. Dit is met name het geval in de Deense (‘stor risiko’), de Engelse (‘high risk’), de Estse (‘kõrgendatud ohtu’), de Italiaanse (‘alto rischio’), de Nederlandse (‘groot risico’), de Poolse (‘wysokie ryzyko’) en de Portugese ‘grande risco’) versie van punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33.

Voorts verwijzen in andere taalversies de punten 2.1 en 2.2.2 van deze bijlage beide naar een ‘groot risico’, zoals in de Spaanse (‘alto riesgo’) en de Duitse (‘hohes Risiko’) taalversie.

Volgens vaste rechtspraak van het Hof kan de in een van de taalversies van een Unierechtelijke bepaling gebruikte formulering niet als enige grondslag voor de uitlegging van die bepaling dienen of in zoverre voorrang hebben boven de andere taalversies. Unierechtelijke bepalingen moeten immers uniform worden uitgelegd en toegepast tegen de achtergrond van de tekst in alle talen van de Europese Unie. Wanneer er tussen de verschillende taalversies van een tekst van de Unie verschillen bestaan, moet bij de uitlegging van de betrokken bepaling worden gelet op de algemene opzet en de doelstelling van de regeling waarvan zij een onderdeel vormt (arresten Cricket St Thomas, C-372/88, EU:C:1990:140, punten 18 en 19; Kurcums Metal, C-558/11, EU:C:2012:721, punt 48, alsook Ivansson e.a., C-307/13, EU:C:2014:2058, punt 40).

Wat betreft de algemene opzet van de punten 2.1 en 2.2.2 van bijlage III bij richtlijn 2004/33, moet worden opgemerkt dat die bijlage een onderscheid maakt tussen de permanente uitsluiting en een tijdelijke uitsluiting van bloeddonatie, waarvoor de criteria die van toepassing zijn logischerwijs moeten verschillen. Vandaar dat de striktere permanente uitsluiting het bestaan van een groter risico vooronderstelt dan de tijdelijke uitsluiting.

Zoals bovendien is uiteengezet in overweging 24 van richtlijn 2002/98, is het zaak bloed en bloedbestanddelen voor therapeutische doeleinden of voor gebruik in medische hulpmiddelen af te nemen bij personen met een dusdanige gezondheidstoestand dat de donatie geen schadelijke gevolgen heeft en dat elk risico op de overdracht van ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten tot een minimum wordt beperkt. Hieruit volgt met betrekking tot de doelstelling van richtlijn 2004/33 dat de permanente uitsluiting van toepassing moet zijn wanneer het risico op een dergelijke overdracht groter is.

Uit de algemene opzet en de doelstelling van deze laatste richtlijn volgt derhalve dat moet worden gekozen voor de uitlegging op grond waarvan de permanente uitsluiting van bloeddonatie waarin is voorzien bij punt 2.1 van bijlage III bij deze richtlijn, betrekking heeft op personen die als gevolg van hun seksueel gedrag een ‘groot risico’ hebben om ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten op te lopen, terwijl de tijdelijke uitsluiting van bloeddonatie betrekking heeft op een minder groot risico.

Met betrekking tot deze permanente uitsluiting moet worden opgemerkt, dat de uitdrukking in punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33 ‘personen die als gevolg van hun seksueel gedrag een groot risico’ hebben om infectieziekten op te lopen, niet precies de personen of de categorieën van personen bepaalt die door deze uitsluiting worden geraakt, hetgeen aan de lidstaten een beoordelingsmarge laat bij de toepassing van die bepaling.

Derhalve moet worden onderzocht in welke mate de permanente contra-indicatie, waarin het Franse recht voorziet in het geval van een ‘man die seksuele betrekkingen heeft gehad met een man’, voldoet aan het vereiste van het bestaan van een ‘groot risico’, waarnaar in punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33 wordt verwezen, en tegelijkertijd de grondrechten die door de rechtsorde van de Unie zijn erkend, eerbiedigt.

Volgens vaste rechtspraak van het Hof binden de vereisten die voortvloeien uit de bescherming van deze grondrechten immers de lidstaten bij de uitvoering van de Uniewetgeving, zodat zij gehouden zijn die wetgeving toe te passen in overeenstemming met die vereisten (zie, in die zin, het arrest Parlement/Raad, C-540/03, EU:C:2006:429, punt 105 en aangehaalde rechtspraak). In dit kader moeten de lidstaten er met name op toezien dat zij zich niet baseren op een uitlegging van een tekst van afgeleid recht die in conflict zou komen met deze grondrechten (zie de arresten Ordre des barreaux francophones et germanophone e.a., C-305/05, EU:C:2007:383, punt 28, en O e.a., C-356/11 en C-357/11, EU:C:2012:776, punt 78).

In eerste plaats moet ter zake van de inschatting van het bestaan van een groot risico op het oplopen van ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten, rekening worden gehouden met de epidemiologische situatie in Frankrijk, die volgens de Franse regering en de Commissie van specifieke aard is, waarbij zij verwijzen naar gegevens die zijn verstrekt door het Institut de veille sanitaire français (Frans instituut voor toezicht op de volksgezondheid). Volgens hen blijkt uit die gegevens dat, in de periode 2003–2008, bijna alle HIV-besmettingen te wijten zijn aan seksueel contact en dat mannen die seksuele relaties hebben met mannen de bevolkingsgroep vormen die het vaakst besmet raakt met 48 % van de nieuwe besmettingen. Terwijl in dezelfde periode, met name wat betreft heteroseksueel contact, voor HIV-infecties de totale incidentie was afgenomen, was dit niet het geval bij mannen die seksuele relaties hadden met mannen. Zij vertegenwoordigen bovendien, steeds over dezelfde periode, de bevolkingsgroep die het vaakst met HIV besmet raakt, met een incidentiegraad van 1 % per jaar, hetgeen tweehonderd keer meer zou zijn dan die van de Franse heteroseksuele bevolking.

De Commissie verwijst ook naar een rapport van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding, dat is opgericht bij verordening (EG) nr. 851/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 (PB L 142, blz. 1). Volgens dit in oktober 2013 gepubliceerde rapport, genaamd ‘Men who have sex with men (MSM), Monitoring implementation of the Dublin Declaration on Partnership to Fight HIV/AIDS in Europe and Central Asia: 2012 progress’ is de prevalentie van HIV onder de groep mannen die seksuele handelingen verrichten met mannen, in Frankrijk het hoogst van alle onderzochte landen.

De verwijzende rechter dient na te gaan of, in het licht van de huidige medische, wetenschappelijke en epidemiologische kennis, de gegevens in punt 42 van dit arrest betrouwbaar zijn, en, als dit het geval is, of zij nog altijd ter zake doen.

In de tweede plaats, mocht de verwijzende rechter, met name gelet op die gegevens, tot de conclusie komen dat de nationale autoriteiten redelijkerwijs hebben kunnen stellen dat in Frankijk een groot risico bestaat op het oplopen van ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten, in de zin van punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33, in het geval van een man die seksuele betrekkingen heeft gehad met een man, dan moet worden beoordeeld of, en onder welke voorwaarden, een permanente contra-indicatie voor bloeddonatie, zoals die welke aan de orde is in het hoofdgeding, in overeenstemming zou kunnen zijn met de grondrechten die door de rechtsorde van de Unie zijn erkend.

In dit verband zij eraan herinnerd dat de werkingssfeer van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: ‘Handvest’) voor wat betreft het handelen van de lidstaten, is omschreven in artikel 51, lid 1, op grond waarvan de bepalingen van het Handvest ‘uitsluitend’ tot de lidstaten zijn gericht ‘wanneer zij het recht van de Unie ten uitvoer brengen’.

In onderhavig geval brengt het ministerieel besluit van 12 januari 2009, dat in de overwegingen expliciet verwijst naar richtlijn 2004/33, het Unierecht ten uitvoer.

Bijgevolg moet dit ministerieel besluit de bepalingen van het Handvest en daaronder met name artikel 21, lid 1, in acht nemen, op grond waarvan iedere discriminatie met name op grond van seksuele gerichtheid is verboden. Dit artikel 21, lid 1, vormt een bijzondere uitdrukking van het beginsel van gelijke behandeling, dat een algemeen beginsel van Unierecht vormt en in artikel 20 van het Handvest is neergelegd (zie, in die zin, de arresten Römer, C-147/08, EU:C:2011:286, punt 59, en Glatzel, C-356/12, EU:C:2014:350, punt 43).

In dit verband zij opgemerkt dat, wanneer als criterium voor een contra-indicatie voor bloeddonatie het feit wordt genomen ‘een man [te zijn] die seksuele betrekkingen heeft gehad met een man’, tabel B van bijlage II bij het ministerieel besluit van 12 januari 2009 de uitsluiting van bloeddonatie doet afhangen van de homoseksuele gerichtheid van mannelijke donoren die, op grond van het feit dat zij een seksuele relatie hebben onderhouden die overeenkomt met die gerichtheid, een minder gunstige behandeling ten deel valt dan heteroseksuele mannen.

In deze omstandigheden kan het ministerieel besluit van 12 januari 2009 ten aanzien van homoseksuele personen discriminatie op grond van seksuele gerichtheid in de zin van artikel 21, lid 1, van het Handvest met zich meebrengen.

Bijgevolg moet worden nagegaan of de in het ministerieel besluit van 12 januari 2009 vastgestelde permanente contra-indicatie voor bloeddonatie voor een man die seksuele betrekkingen heeft gehad met een man, niettemin voldoet aan de voorwaarden van artikel 52, lid 1, van het Handvest om gerechtvaardigd te zijn.

Overeenkomstig deze bepaling moeten beperkingen op de uitoefening van de in het Handvest erkende rechten en vrijheden bij wet worden gesteld en de wezenlijke inhoud van die rechten en vrijheden eerbiedigen. Met inachtneming van het evenredigheidsbeginsel kunnen volgens deze zelfde bepaling bovendien slechts beperkingen worden gesteld, indien zij noodzakelijk zijn en daadwerkelijk beantwoorden aan door de Unie erkende doelstellingen van algemeen belang of aan de eisen van de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

In dit geval staat vast dat de permanente contra-indicatie voor bloeddonatie voor een man die seksuele betrekkingen heeft gehad met een man, die een beperking vormt van de uitoefening van de in het Handvest erkende rechten en vrijheden, moet worden beschouwd als bij wet gesteld, in de zin van artikel 52, lid 1, van het Handvest, omdat zij het gevolg is van het ministerieel besluit van 12 januari 2009.

Daarnaast eerbiedigt deze beperking de wezenlijke inhoud van het non-discriminatiebeginsel. Deze beperking doet immers geen afbreuk aan het beginsel als zodanig, voor zover zij slechts betrekking heeft op de vraag, waarvan de reikwijdte beperkt is, naar de uitsluitingen van bloeddonatie ter bescherming van de gezondheid van de ontvangers.

Evenwel moet nog worden nagegaan of dezelfde beperking beantwoordt aan een doelstelling van algemeen belang in de zin van artikel 52, lid 1, van het Handvest en, indien dit het geval is, of zij in overeenstemming is met het evenredigheidsbeginsel in de zin van die bepaling.

In dit verband zij eraan herinnerd dat richtlijn 2004/33 uitvoering geeft aan richtlijn 2002/98. Deze laatste richtlijn heeft, in overeenstemming met haar rechtsgrondslag, namelijk artikel 152, lid 4, sub a), EG, als doelstelling de volksgezondheid te beschermen.

In casu beoogt de permanente uitsluiting van bloeddonatie het risico op de overdracht van een infectieziekte op de ontvangers tot een minimum te beperken. Deze uitsluiting draagt dientengevolge bij tot de algemene doelstelling een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid te waarborgen, hetgeen een doelstelling vormt die door de Unie is erkend in artikel 152 EG, en met name in de leden 4, sub a), en 5, van dit artikel, alsook in artikel 35, tweede zin, van het Handvest, die verlangen dat bij de bepaling en de uitvoering van heel het beleid en heel het optreden van de Unie een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid wordt verzekerd.

Wat het evenredigheidsbeginsel betreft, volgt uit de rechtspraak van het Hof dat de in de nationale wettelijke regeling vervatte maatregelen niet buiten de grenzen mogen treden van wat geschikt en noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de legitieme doelstellingen die met deze wettelijke regeling worden nagestreefd, met dien verstande dat, wanneer een keuze mogelijk is tussen meerdere geschikte maatregelen, die maatregel moet worden gekozen die de minste belasting met zich meebrengt, en dat de veroorzaakte nadelen niet onevenredig mogen zijn aan de nagestreefde doeleinden (zie de arresten ERG e.a., C-379/08 en C-380/08, EU:C:2010:127, punt 86; Urbán, C-210/10, EU:C:2012:64, punt 24, en Texdata Software, C-418/11, EU:C:2013:588, punt 52).

In een zaak zoals die in het hoofdgeding wordt dit beginsel slechts geëerbiedigd, indien een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de ontvangers niet kan worden gewaarborgd door efficiënte technieken voor de detectie van HIV die minder belasting meebrengen dan de permanente uitsluiting van bloeddonatie voor de totale groep van mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met mannen.

Enerzijds kan immers niet worden uitgesloten dat zelfs wanneer er sprake is van seksueel gedrag dat een groot risico om ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten op te lopen, met zich meebrengt, in de zin van punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33, betreffende het risico op overdracht van dergelijke ziekten tussen partners ten gevolge van seksuele handelingen, er efficiënte technieken bestaan om een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de ontvangers te waarborgen.

Zoals in dit verband met name volgt uit artikel 21 van richtlijn 2002/98, moeten, met het oog op de waarborging van de kwaliteit en de veiligheid van het bloed en de bloedbestanddelen, alle donaties van bloed en bloedbestanddelen worden getest overeenkomstig de voorschriften van bijlage IV bij die richtlijn, met dien verstande dat deze voorschriften aan de wetenschappelijke en technische vooruitgang zullen worden aangepast (arrest Humanplasma, C-421/09, EU:C:2010:760, punt 42). Volgens deze bijlage moeten testen waarmee de aanwezigheid van HIV 1/2 kan worden vastgesteld met name bij de donoren worden afgenomen.

De Franse regering en de Commissie voeren niettemin aan dat bij de huidige stand van de wetenschap, er een ‘incubatietijd’ bestaat, een periode die volgt op de virale infectie en gedurende welke de biomarkers die in het kader van het diagnostisch onderzoek van de bloeddonatie worden gebruikt, ondanks de infectie van de donor negatief blijven. Het zouden derhalve de recente infecties zijn waarvan het risico bestaat dat zij niet worden gedetecteerd in de diagnostische testen en bijgevolg HIV overdragen op de ontvanger.

De verwijzende rechter dient na te gaan of in een dergelijke situatie en met inachtneming van het evenredigheidsbeginsel er efficiënte technieken bestaan voor de detectie van HIV om te voorkomen dat een dergelijk virus op de ontvangers wordt overgedragen. De testen moeten worden uitgevoerd overeenkomstig de meest recente wetenschappelijke en technische procedures, conform overweging 29 van richtlijn 2002/98.

De verwijzende rechter dient in het bijzonder na te gaan of de vooruitgang op het terrein van de wetenschap en de gezondheidstechniek, waarbij met name rekening wordt gehouden met de kosten van een systematisch in quarantaine plaatsen van donaties van mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met mannen of de kosten van een systematische detectie van HIV voor alle bloeddonaties, het mogelijk maakt een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de ontvangers te waarborgen, zonder dat de belasting die hiervan het gevolg is, onevenredig is aan de nagestreefde doeleinden van bescherming van de gezondheid.

Anderzijds, gesteld dat er bij de huidige stand van de wetenschap geen techniek bestaat die beantwoordt aan de voorwaarden die in de punten 63 en 64 van dit arrest worden gesteld, is een permanente contra-indicatie voor bloeddonatie voor de totale groep van mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met mannen slechts evenredig als er geen minder belastende methoden bestaan om een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de ontvangers te waarborgen.

In dit opzicht dient de verwijzende rechter met name na te gaan of met behulp van de vragenlijst en het persoonlijke gesprek met een bevoegde gezondheidswerker, waarin is voorzien in bijlage II, deel B, punt 2, bij richtlijn 2004/33, nauwkeuriger de gedragingen kunnen worden geïdentificeerd die een risico vormen voor de gezondheid van de ontvangers, teneinde een contra-indicatie vast te stellen die minder belastend is dan een permanente contra-indicatie voor de totale groep van mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met een man.

Zoals de advocaat-generaal heeft uiteengezet in punt 61 van zijn conclusie, moet de verwijzende rechter met name nagaan of door gerichte vragen over de tijd die is verlopen sinds het laatste seksuele contact ten opzichte van de duur van de ‘incubatietijd’, de duurzaamheid van de relatie van de betrokken persoon of het beschermde karakter van de seksuele contacten, zou kunnen worden beoordeeld hoe hoog het risico is dat iedere donor individueel vertegenwoordigt door zijn seksuele gedrag.

In deze omstandigheden dient te worden vastgesteld dat indien efficiënte technieken voor de detectie van ernstige bloedoverdraagbare ziekten of, bij gebrek aan dergelijke technieken, methoden die minder belastend zijn dan een permanent verbod van bloeddonatie voor de totale groep van mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met mannen, een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de ontvangers kunnen waarborgen, een dergelijke permanente contra-indicatie niet in overeenstemming zou zijn met het evenredigheidsbeginsel in de zin van artikel 52, lid 1, van het Handvest.

Gelet op het voorgaande moet op de gestelde vraag worden geantwoord, dat punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33 aldus moet worden uitgelegd dat het in die bepaling bedoelde criterium van permanente uitsluiting van bloeddonatie met betrekking tot seksueel gedrag ook betrekking heeft op het geval waarin een lidstaat, gezien de aldaar heersende situatie, een permanente contra-indicatie voor bloeddonatie vaststelt voor mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met mannen, wanneer op basis van de huidige medische, wetenschappelijke en epidemiologische kennis en gegevens vaststaat, dat deze personen als gevolg van een dergelijk seksueel gedrag een groot risico hebben om ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten op te lopen en dat er, in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel, geen efficiënte technieken bestaan voor de detectie van die infectieziekten of, bij gebrek aan dergelijke technieken, methoden die minder belastend zijn dan een dergelijke contra-indicatie om een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de ontvangers te waarborgen. De nationale rechter dient na te gaan of in de betrokken lidstaat is voldaan aan deze voorwaarden.

Ten aanzien van de partijen in het hoofdgeding is de procedure als een aldaar gerezen incident te beschouwen, zodat de verwijzende rechterlijke instantie over de kosten heeft te beslissen. De door anderen wegens indiening van hun opmerkingen bij het Hof gemaakte kosten komen niet voor vergoeding in aanmerking.

Het Hof (Vierde kamer) verklaart voor recht:

Punt 2.1 van bijlage III bij richtlijn 2004/33/EG van de Commissie van 22 maart 2004 tot uitvoering van richtlijn 2002/98/EG van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot bepaalde technische voorschriften voor bloed en bloedbestanddelen moet aldus worden uitgelegd dat het in die bepaling bedoelde criterium van permanente uitsluiting van bloeddonatie met betrekking tot seksueel gedrag ook betrekking heeft op het geval waarin een lidstaat, gezien de aldaar heersende situatie, een permanente contra-indicatie voor bloeddonatie vaststelt voor mannen die seksuele betrekkingen hebben gehad met mannen, wanneer op basis van de huidige medische, wetenschappelijke en epidemiologische kennis en gegevens vaststaat, dat deze personen als gevolg van een dergelijk seksueel gedrag een groot risico hebben om ernstige bloedoverdraagbare infectieziekten op te lopen en dat er, in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel, geen efficiënte technieken bestaan voor de detectie van die infectieziekten of, bij gebrek aan dergelijke technieken, methoden die minder belastend zijn dan een dergelijke contra-indicatie om een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de ontvangers te waarborgen. De nationale rechter dient na te gaan of in de betrokken lidstaat is voldaan aan deze voorwaarden.

ondertekeningen