HR, 21-04-2009, nr. 08/00300

21 april 2009

Strafkamer

nr. 08/00300

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam van 1 mei 2007, nummer 23/001856-06, in

de strafzaak tegen:

[Verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1971, wonende te [woonplaats].

1. Geding in cassatie

Het beroep dat kennelijk niet is gericht tegen de vrijspraak van het onder 2 tenlastegelegde is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. P.J. Zandt, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Vellinga heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest voor wat betreft het onder 3 bewezenverklaarde en de strafoplegging en in zoverre terugwijzing van de zaak naar het Hof dan wel verwijzing naar een aangrenzend Hof teneinde in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan, met verwerping van het beroep voor het overige.

2. Beoordeling van het middel

2.1. Het middel klaagt dat de bewezenverklaring van feit 3 ontoereikend is gemotiveerd.

2.2.1. Ten laste van de verdachte is onder 3 bewezenverklaard dat:

"hij in de periode van 24 februari 2005 tot en met 5 april 2005 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, twee armbanden, zes ringen, een collier en vier oorknoppen voorhanden heeft gehad, terwijl hij ten tijde van het voorhanden krijgen redelijkerwijs had moeten vermoeden dat het door misdrijf verkregen goederen betrof."

2.2.2. Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

a. een proces-verbaal van politie, opgemaakt door de opsporingsambtenaren [verbalisant 1] en [verbalisant 2], voor zover inhoudende als relaas van de verbalisanten dan wel één van hen:

"Op 5 april 2005 zagen wij te Amsterdam een voertuig rijden, merk Volkswagen Beetle, kenteken [AA-00-BB], landcode D. De bestuurder zette het voertuig stil op de Postjesweg. De bestuurder van het voertuig bleek later te zijn genaamd [verdachte], geboren op [geboortedatum] 1971.

Ik, eerste verbalisant, heb een onderzoek ingesteld in voornoemd voertuig. Ik trof in de kofferbak aan een plastic tas van de winkelketen Dirk van den Broek. In de tas zat een fotocameratas, waarin ik een brillenkoker zag zitten en een doos bestemd voor een horloge. Bij het openen van de brillenkoker en het horlogedoosje zag ik dat beide vol zaten met sieraden.

Wij, verbalisanten, zagen dat de sieraden allemaal waren voorzien van een labeltje. Wij zagen dat er sieraden in zaten die op een soort standaard zaten welke veelvuldig gebruikt wordt bij juweliers om de sieraden zo aan de klanten te kunnen tonen en sieraden waarop een prijskaartje zat van meer van 10.000 euro.

Ik, eerste verbalisant, heb de in de kofferbak aangetroffen sieraden in beslag genomen. Tijdens het overbrengen van de verdachte [verdachte] verklaarde hij tegen mij, eerste verbalisant onder andere: "Ik heb de tas in het voertuig zien liggen. Ik heb de tas aangeraakt toen ik mijn jas achter in het voertuig legde."

b. een proces-verbaal van politie, opgemaakt door de opsporingsambtenaar [verbalisant 1] voor zover inhoudende als relaas van de verbalisant:

"Op 5 april 2005 heb ik te Amsterdam onder [verdachte], geboren op [geboortedatum] 1971, de volgende voorwerpen in beslag genomen:

ring (diamant/brilja), ct. 0.75 prijs euro 5185

ring (diamant/brilja), ct. 0.80 prijs euro 5499

ring (diamant/brilja), ct. 0.75 prijs euro 5345

ring (diamant/brilja), ct. 1.20 prijs euro 7895

ring (diamant/brilja), ct. 0.22 prijs euro 1275

ring (diamant/brilja), ct. 2.00 prijs euro 11390

ketting (diamant/briljant) ct. 2.50 prijs euro 14798

armband (diamant/brilja), ct. 0.45 prijs euro 3455

armband (diamant/brilja), ct. 1.00 prijs euro 9894

oorsieraad (diamant/briljant) 2 x 0.30 ct. prijs euro 4800

oorsieraad (diamant/briljant) 2 x 0.10 et. prijs euro 2685."

c. een proces-verbaal van politie, opgemaakt door de opsporingsambtenaar [verbalisant 3], voor zover inhoudende als relaas van de verbalisant:

"Naar aanleiding van het aantreffen van sieraden in een kofferbak van een personenauto, proces-verbaal nummer 200508271, is door mij een onderzoek ingesteld naar de herkomst van deze sieraden.

Een aantal sieraden was erg apart en zeer exclusief. In het blad De Juwelier is in het mei 2005 nummer een advertentie geplaatst met daarbij foto's van - het hof begrijpt - deze sieraden. Op 10 mei 2005 werd ik gebeld door een man die opgaf te zijn: [betrokkene 1]. [betrokkene 1] verklaarde goudsmid te zijn en de sieraden in het blad De Juwelier te herkennen als zijnde sieraden die hij persoonlijk had gemaakt.

Op 11 mei 2005 verscheen voor mij [betrokkene 1]. [Betrokkene 1] herkende alle sieraden als zijn eigendom. [Betrokkene 1] had een tekening met daarop alle gestolen sieraden (het hof begrijpt: een blad met daarop getekend de gestolen sieraden) bij zich."

d. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 1]:

"Ik doe aangifte van diefstal uit bedrijf (winkel); pleegplaats [a-straat 1] [plaats], pleegdatum/tijd: 24 februari 2005 tussen 15.45 uur - 16.00 uur. Het weggenomene behoort mij geheel in eigendom toe. Niemand had het recht of de toestemming dit weg te nemen met het oogmerk het zich toe te eigenen.

Ik ben de eigenaar van [A] te [plaats]. Op 24 februari 2005 te 15.45 uur was ik in de winkel aan het werk. Ik zag dat er twee mannen de winkel binnen liepen. Ik hoorde van de mannen dat ze aan het kijken waren. Ik ben bij hen weggelopen en verder gegaan met mijn werkzaamheden. Ik zag dat de mannen, na een tijdje de juwelen te hebben bezichtigd, de winkel weer uitliepen.

Omstreeks 16.00 uur kwam mijn zuster in de winkel. Ik kreeg van mijn zuster te horen dat er drie vitrinekasten open stonden. Ik ben hierop naar de vitrinekasten gelopen en zag dat juwelen met diamanten waren weggenomen. Ik zag dat er geen braakschade was aangebracht. Ik heb de beelden op de videoband, die is aangesloten op de beveiligingscamera, teruggezien. Op de videoband is duidelijk zichtbaar dat de twee mannen, die ik eerder noemde, de daders zijn. Ik zag op de videoband dat de daders de vitrinekasten met behulp van een sleutel hebben geopend en de juwelen hebben weggenomen."

e. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 1]:

"Op 24 februari 2005 zijn sieraden gestolen uit mijn winkel aan de [a-straat 1] te [plaats]. Ik heb hiervan aangifte gedaan op 25 februari 2005.

Ik herken alle sieraden, totaal 11 stuks, met 100% zekerheid. Het zijn allemaal handgemaakte sieraden. Ik herken ze aan de eigenzinnigheid waarmee ik elk stuk heb gemaakt. De armband is bijvoorbeeld gemaakt van roggehuid en heeft een diamant; hij is zeer exclusief."

f. een geschrift, zijnde een bewijs van ontvangst, getekend door [betrokkene 1], voor zover inhoudende:

"[Betrokkene 1] verklaart hierbij op 11 mei 2005 uit handen van de politie te hebben ontvangen de volgende goederen:

ring (diamant/brilja) ct. 0.75 prijs euro 5185

ring (diamant/brilja) ct. 0.80 prijs euro 5499

ring (diamant/brilja) ct. 0.75 prijs euro 5345

ring (diamant/brilja) ct. 1.20 prijs euro 7895

ring (diamant/brilja) ct. 0.22 prijs euro 1275

ring (diamant/brilja) ct. 2.00 prijs euro 11390

ketting (diamant/brilja) ct. 2.50 prijs euro 14798

armband (diamant/brilja) ct. 0.45 prijs euro 3455

armband (diamant/brilja) et. 1.00 prijs euro 9849

oorsieraad 2 x 0.30 et. prijs euro 4800

oorsieraad 2 x 0.10 et. prijs euro 2685."

g. een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [betrokkene 2]:

"Ik heb de auto Volkswagen Beetle, kenteken [AA-00-BB], landcode D, gehuurd vanaf 26 maart 2005. Ik ben toen naar Amsterdam gereden en heb de sleutel aan mijn vriend [verdachte] gegeven. Al die tijd heeft [verdachte] de sleutel in zijn bezit gehad. Alleen [verdachte] heeft de sleutel gehad. De auto is ook de gehele tijd bij [verdachte] geweest. Ik heb alleen in de auto gezeten als bijrijder, niet meer als bestuurder. Als [verdachte] mij ophaalt van mijn huis, kom ik beneden en blijft hij in de auto zitten Ik heb [verdachte] gezegd dat hij de auto niet mag uitlenen. Ik heb ook niets in de kofferbak gelegd."

h. de verklaring van de verdachte ter terechtzitting in hoger beroep, voor zover inhoudende:

"Ik reed op 5 april 2005 te Amsterdam in de Volkswagen Beetle die ik geleend had van mijn vriendin [betrokkene 2]. De politie vond toen in de kofferbak een plastic tas met daarin een hoeveelheid sieraden. Ik had die tas eerder al in de kofferbak zien liggen en ik had toen die tas in de kofferbak ook verplaatst. Ik heb niet gekeken wat er in de tas zat.

In de periode van 26 maart 2005 tot en met 5 april 2005 had ik als enige persoon de beschikking over de autosleutel en daarmee over de auto."

2.2.3. Het Hof heeft voorts nog het volgende overwogen:

"Met betrekking tot de door hem bepleite vrijspraak heeft de raadsman voorts nog het volgende gesteld.

Mijn cliënt wist niet dat er sieraden in de tas zaten, wist dus ook niets van de herkomst ervan en had onder de gegeven omstandigheden niet de plicht om, na het aantreffen van de boodschappentas in de kofferbak, de tas op de inhoud te onderzoeken, nu - naar het hof begrijpt - de aanwezigheid van zo'n boodschappentas in de kofferbak een alledaags en volstrekt normaal verschijnsel is.

Dit verweer heeft eveneens zijn weerlegging in de inhoud van de gebezigde bewijsmiddelen.

Op grond van met name de feiten of omstandigheden dat de verdachte de auto te leen had gekregen van zijn vriendin [betrokkene 2] kort nadat zij de auto op 26 maart 2005 had gehuurd, dat [betrokkene 2] hem de sleutel had gegeven en de verdachte als enige over de autosleutel beschikte, dat de verdachte - naar hij heeft verklaard - de auto wel eens had uitgeleend, terwijl [betrokkene 2] hem had gezegd dat hij de auto niet mocht uitlenen, dat [betrokkene 2] zelf niet meer als bestuurder in de auto heeft gereden en ook niets in de kofferbak heeft gelegd, is het hof van oordeel dat de verdachte toen hij de boodschappentas van Dirk van den Broek in de kofferbak aantrof en ook verplaatste, had behoren na te gaan wat zich in die boodschappen bevond. De raadsheer merkt in dit verband nog op dat de verdachte (zie proces-verbaal terechtzitting in eerste aanleg) ook niet heeft aangegeven aan wie de Volkswagen Beetle door hem is uitgeleend.

Voorts, gelet op de hiervoor vermelde inhoud van het proces-verbaal van bevindingen van 5 april 2005 van verbalisanten [verbalisant 1 en 2] (politiedossier blz. 1-5) had de verdachte de boodschappentas, de zich daarin bevindende fotocameratas en de zich in de fotocameratas bevindende brillenkoker en horlogedoos zonder verbreking kunnen openen en had, als hij dat zou hebben gedaan, kunnen zien dat die brillenkoker en horlogedoos vol zaten met sieraden, allemaal voorzien van een labeltje, en er sieraden bij waren die op een soort standaard zaten welke veelvuldig gebruikt wordt bij juweliers om de sieraden zo aan de klanten te kunnen tonen en sieraden waarop een prijskaartje zat van meer van 10.000 euro.

Gelet op al deze feiten of omstandigheden had de verdachte naar het oordeel van de raadsheer - zoals is bewezen - redelijkerwijs moeten vermoeden dat de sieraden, die zich in de boodschappentas van Dirk van den Broek in de kofferbak van de Volkswagen Beetle bevonden en die verdachte voorhanden had, door misdrijf verkregen goederen betroffen."

2.3. In zijn nadere bewijsoverweging heeft het Hof tot uitdrukking gebracht dat op grond van de door het Hof in de gebezigde bewijsmiddelen en in die nadere bewijsoverweging vastgestelde omstandigheden op de verdachte de plicht rustte de plastic boodschappentas te openen en na te gaan wat zich daarin bevond. Zoals in de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 12 en 13 is uiteengezet, is dat oordeel niet zonder meer begrijpelijk. Voor zover het middel daarover beoogt te klagen, is het terecht voorgesteld.

3. Slotsom

Nu de Hoge Raad geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak, voor zover aan het oordeel van

de Hoge Raad onderworpen, ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, brengt hetgeen hiervoor is overwogen mee dat het middel voor het overige geen bespreking behoeft en als volgt moet worden beslist.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

vernietigt de bestreden uitspraak voor zover aan het oordeel van de Hoge Raad onderworpen, doch uitsluitend voor wat betreft de ten aanzien van het onder 3 tenlastegelegde gegeven beslissingen en de strafoplegging;

wijst de zaak terug naar het Gerechtshof te Amsterdam, opdat de zaak in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan;

verwerpt het beroep voor het overige.

Dit arrest is gewezen door de vice-president F.H. Koster als voorzitter, en de raadsheren W.M.E. Thomassen en W.F. Groos, in bijzijn van de waarnemend griffier J.D.M. Hart, en uitgesproken op 21 april 2009.