Rb. Groningen, 17-03-2011, nr. 18/670366-10 en 18/650027-11

hij op of omstreeks 13 april 2010, in de gemeente Groningen,

op de openbare weg, de [straatnaam] en/of [straatnaam],

met het oogmerk om zich en/of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door

geweld en/of bedreiging met geweld [aangeefster 1] heeft gedwongen tot

de afgifte van een of meer mobiele telefoons, in elk geval van enig goed,

geheel of ten dele toebehorende aan die [aangeefster 1], in elk geval aan een ander

of anderen dan aan verdachte, en/of

het aangaan van een of meer schulden (bij een of meer telefoonwinkels en/of

telecomproviders),

welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat verdachte

dat hij, verdachte, wist hoe je telefoonabonnementen op een andere naam kunt

zetten, en/of

dat die [aangever 2] de duurste telefoons bij abonnementen moest uitzoeken, en/of

tegen die [aangever 3] heeft gezegd dat hij zijn schuld(en) kon afbetalen als hij

voor hem, verdachte, telefoonabonnementen zou afsluiten en/of de daarbij

verkregen telefoons gelijk aan hem, verdachte, moest afgeven, en/of

(daarbij) dreigend heeft gezegd:"je krijgt problemen als je het niet doet",

althans woorden van gelijke dreigende aard of strekking, en/of

die [aangever 3] dreigend de woorden heeft toegevoegd "Je moet meer

telefoonabonnementen voor me afsluiten anders krijg je problemen" en/of "Als

je geen abonnementen afsluit ga ik mensen/anderen bellen", althans woorden

van gelijke dreigende aard of strekking, en/of

(aldus) een voor die [aangever 3] bedreigende situatie heeft geschapen;

althans, indien terzake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, dat

hij in of omstreeks de periode van 23 april 2010 tot en met 9 juni 2010, in de

gemeente Groningen

meermalen, op verschillende tijdstippen, althans eenmaal, (telkens)

met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen

(telkens) door het aannemen van een valse naam en/of van een valse

hoedanigheid en/of door een of meer listige kunstgrepen en/of door een

samenweefsel van verdichtsels, [aangever 3] heeft bewogen tot

de afgifte van een of meer mobiele telefoons, in elk geval van enig goed,

en/of het aangaan van een of meer schulden (bij een of meer telefoonwinkels

en/of telecomproviders),

hebbende verdachte (telkens) met vorenomschreven oogmerk - zakelijk

weergegeven - valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met

de waarheid aan die [aangever 3] medegedeeld,

dat hij zijn schuld(en) kon afbetalen als hij voor hem, verdachte,

telefoonabonnementen zou afsluiten en/of de daarbij verkregen telefoons

gelijk aan hem, verdachte, moest afgeven, en/of

"je krijgt problemen als je het niet doet" en/of "Je moet meer

telefoonabonnementen voor me afsluiten anders krijg je problemen" en/of "Als

je geen abonnementen afsluit ga ik mensen/anderen bellen", althans woorden

van gelijke aard of strekking,

waardoor die [aangever 3] (telkens) werd bewogen tot bovenomschreven afgifte(n)

en/of het aangaan van die schuld(en);

tegen die [aangever 4] heeft/hebben gezegd "He, je moet meelopen", en/of

(vervolgens) die [aangever 4] heeft/hebben geduwd, en/of

tegen die [aangever 4] heeft/hebben gezegd dat hij naar telefoonwinkels

moest gaan en telefoonabonnementen moest afsluiten en/of dan die gekregen

telefoons aan verdachte en/of een of meer van zijn mededader(s) moest

afgeven, en/of

die [aangever 4] dreigend de woorden heeft/hebben toegevoegd "Als je het niet

doet dat pakken we jou aan en gaan jou slaan", althans woorden van gelijke

dreigende aard en/of strekking, en/of

die [aangever 4] een mes heeft/hebben getoond, en/of

(aldus) een voor die [aangever 4] bedreigende situatie heeft/hebben

geschapen;

althans, indien terzake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, dat

hij op of omstreeks 03 juni 2010 in de gemeente Groningen

tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen

door het aannemen van een valse naam en/of van een valse hoedanigheid en/of

door een of meer listige kunstgrepen en/of door een samenweefsel van

verdichtsels, [aangever 4] heeft bewogen tot

de afgifte van een of meer mobiele telefoons, in elk geval van enig goed,

en/of het aangaan van een of meer schulden (bij een of meer telefoonwinkels

en/of telecomproviders),

hebbende verdachte en/of zijn mededader(s) met vorenomschreven oogmerk -

zakelijk weergegeven - valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in

strijd met de waarheid, tegen die [aangever 4] gezegd

dat hij naar telefoonwinkels moest gaan en telefoonabonnementen moest

afsluiten en/of dan die gekregen telefoons aan verdachte en/of een of meer

van zijn mededader(s) moest afgeven, en/of

"Als je het niet doet dat pakken we jou aan en gaan jou slaan", althans

woorden van gelijke aard en/of strekking, en/of

dat hij geld zou krijgen voor het afsluiten van telefoonabonnementen,

waardoor die [aangever 4] werd bewogen tot bovenomschreven afgifte(n) en/of het

aangaan van die schuld(en);

hij/zij, verdachte(n), wist(en) hoe je met het afsluiten van

telefoonabonnementen geld kunt verdienen, zonder daar problemen mee te

krijgen, en/of connecties hebben die dat kunnen regelen, en/of

hij alleen maar abonnementen hoeft af te sluiten en dat verdachte(n) dan de

telefoon(s) weer verkopen in een winkel waar ze de gegevens kunnen wissen,

waardoor die [aangever 5] (telkens) werd bewogen tot bovenomschreven afgifte(n) en/of

het aangaan van die schuld(en);

"he kerel, wil je geld verdienen?, Ik heb een bedrijf. We willen

bedrijfstelefoonabonnementen afsluiten, en daarna als we een telefoon hebben

willen we de telefoons verkopen, maar dan moet jij eerst naar een

telefoonwinkel om een telefoon uit te zoeken. Jij zet een telefoon op je

naam en daarna gaan we samen de telefoon verkopen. Via internet kunnen we

achteraf alles weghalen zodat jij geen rekeningen meer krijgt", en/of

"Wij doen dit vaker en daarom kunnen wij niet steeds naar die winkels. Jij

krijgt achteraf geen rekeningen. We poetsen via internet jou gegevens weg.

De opbrengst van de telefoon die delen we fifty fifty", en/of

"Kijk het werkt zo. Wij kopen samen een mobiele telefoon. Het abonnement

sluiten we af op jouw naam. Ik kan dan regelen dat jij geen

abonnementskosten betaald. Dit doen we via internet. Dan wissen we achteraf

jouw gegevens,

althans (telkens) woorden van gelijke aard of strekking,

terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;

Bewijsvraag

Standpunt officier van justitie

Met betrekking tot de tenlastelegging onder parketnummer 18/670366-10 vordert de officier van justitie vrijspraak voor het onder 1.II en het onder 3 primair ten laste gelegde.

De officier van justitie vordert een bewezenverklaring voor het onder 1.I primair ten laste gelegde. Hij baseert dit op de aangifte door [aangeefster 1] en deels de verklaring van verdachte ter zitting, waarbij met betrekking tot het gebruik van een mes steun kan worden gevonden in de verklaringen van [aangever 2] en [aangever 4].

Ten aanzien van het onder 2, 3 subsidiair, 4 en 5 ten laste gelegde vordert de officier van justitie eveneens een bewezenverklaring. De officier van justitie acht de verklaringen van de aangevers ([aangever 2], [aangever 3], [aangever 4] en B. [aangever 5]) bij de politie en de rechter-commissaris consistent en geloofwaardig in combinatie met de verklaring van verdachte ter zitting.

De officier van justitie vordert tevens een bewezenverklaring voor de onder 6 ten laste gelegde voltooide diefstal van kratten bier. De officier van justitie baseert dit op de aangifte en de bekennende verklaring van verdachte.

Tot slot vordert hij een bewezenverklaring voor de onder parketnummer 18/650027-11 ten laste gelegde poging tot oplichting op basis van het proces-verbaal van bevindingen en de bekennende verklaring van verdachte zowel bij de politie als ter zitting met betrekking tot de voornoemde feiten.

Standpunt verdediging

De raadsman heeft met betrekking tot het onder 1.I, 1.II, 2, 3, 4 en 5 ten laste gelegde gepleit voor vrijspraak. De raadsman heeft hiertoe een pleitnota overhandigd. Er is onvoldoende bewijs voor geweldshandelingen en/of bedreiging met geweld.

Voorts blijkt uit de verklaringen dat de aangevers snel geld wilden verdienen om onder meer hun softdruggebruik te bekostigen en dat zij daarbij de consequenties van hun handelen (het aangaan van abonnementen) niet onder ogen hebben gezien. Vervolgens moesten zij zich verantwoorden voor hun schulden bij de ouders of begeleiders en hebben zij als excuus aangevoerd dat zij werden gedwongen door verdachte. Het aangaan van de abonnementen is een legale werkwijze. Er is sprake van een contractuele verplichting tussen de aangevers en de telecomwinkels. Als er sprake is van bedrog dan speelt dit tussen de telecomwinkels en de aangevers onderling, verdachte staat hier buiten.

Ten aanzien van het onder 6 ten laste gelegde wist verdachte niet dat er sprake was van diefstal. Bij het onder parketnummer 18/650027-11 ten laste gelegde heeft verdachte slechts één enkele leugen verteld en dat is onvoldoende voor een bewezenverklaring van oplichting. Ook voor deze feiten pleit de raadsman voor vrijspraak.

Oordeel van de rechtbank

Vrijspraak

De rechtbank is van oordeel dat met betrekking tot de onder 1.I primair, 3 primair en 4 primair ten laste gelegde afpersingen en de onder 1.II ten laste gelegde bedreiging, naast de aangiftes geen ondersteunende bewijsmiddelen in het strafdossier aanwezig zijn om tot een bewezenverklaring van het ten laste gelegde geweld dan wel de bedreigingen met geweld te komen.

De rechtbank zal verdachte van het onder 1.I primair, 1.II, 3 primair en 4 primair ten laste gelegde vrijspreken.

Bewijsmiddelen

De rechtbank heeft bij de beoordeling van de vraag of de overige ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend bewezen kunnen worden acht geslagen op de volgende bewijsmiddelen.

Met betrekking tot parketnummer 18/650027-11:

hij in de periode van 4 tot en met 7 mei 2010, in de gemeente Groningen,

meermalen, op verschillende tijdstippen, telkens met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen door een samenweefsel van verdichtsels, [aangever 2] heeft bewogen tot

de afgifte van een of meer mobiele telefoons en het aangaan van schulden bij telecomproviders, hebbende verdachte met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - telkens in strijd met de waarheid aan die [aangever 2] medegedeeld,

dat hij zijn schulden kon afbetalen als hij voor hem, verdachte,

telefoonabonnementen zou afsluiten en de daarbij verkregen telefoons

gelijk aan hem, verdachte, moest afgeven,

waardoor die [aangever 3] telkens werd bewogen tot bovenomschreven afgiften en het aangaan van die schulden.

dat hij naar telefoonwinkels moest gaan en telefoonabonnementen moest

afsluiten en dan die gekregen telefoons aan verdachte en/of een of meer

van zijn mededaders moest afgeven, en

dat hij geld zou krijgen voor het afsluiten van telefoonabonnementen,

waardoor die [aangever 4] werd bewogen tot bovenomschreven afgiften en het aangaan van die schulden.

hij/zij, verdachte(n), wist(en) hoe je met het afsluiten van

telefoonabonnementen geld kunt verdienen, zonder daar problemen mee te

krijgen, en connecties hebben die dat kunnen regelen, en

hij alleen maar abonnementen hoeft af te sluiten en dat verdachte(n) dan de

telefoons weer verkopen in een winkel waar ze de gegevens kunnen wissen,

waardoor die [aangever 5] telkens werd bewogen tot bovenomschreven afgiften en het aangaan van die schulden.

"he kerel, wil je geld verdienen? Ik heb een bedrijf. We willen

bedrijfstelefoonabonnementen afsluiten, en daarna als we een telefoon hebben

willen we de telefoons verkopen, maar dan moet jij eerst naar een

telefoonwinkel om een telefoon uit te zoeken. Jij zet een telefoon op je

naam en daarna gaan we samen de telefoon verkopen. Via internet kunnen we

achteraf alles weghalen zodat jij geen rekeningen meer krijgt", en

"Wij doen dit vaker en daarom kunnen wij niet steeds naar die winkels. Jij

krijgt achteraf geen rekeningen. We poetsen via internet jouw gegevens weg.

De opbrengst van de telefoon die delen we fifty fifty", en

"Kijk het werkt zo. Wij kopen samen een mobiele telefoon. Het abonnement

sluiten we af op jouw naam. Ik kan dan regelen dat jij geen

abonnementskosten betaald. Dit doen we via internet. Dan wissen we achteraf

jouw gegevens,

terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.

De rechtbank acht hetgeen onder 1.I subsidiair, 2, 3 subsidiair, 4 subsidiair, 5 en 6 alsmede het onder parketnummer 18/650027-11 meer of anders is ten laste gelegd niet wettig en overtuigend bewezen. Verdachte zal hiervan worden vrijgesproken.

De rechtbank heeft de in de tenlastelegging voorkomende schrijffouten hersteld. Verdachte is hierdoor niet in de verdediging geschaad.

Strafbaarheid van het feit

Hetgeen de rechtbank bewezen acht levert de volgende strafbare feiten op:

Feit 1.I subsidiair: oplichting;

Feit 2: oplichting, meermalen gepleegd;

Feit 3 subsidiair: oplichting, meermalen gepleegd;

Feit 4 subsidiair: medeplegen van oplichting;

Feit 5: medeplegen van oplichting, meermalen gepleegd;

Feit 6: diefstal door twee of meer verenigde personen, waarbij de schuldige het weg te nemen goed onder zijn bereik heeft gebracht door middel van inklimming;

Onder parketnummer 18/650027-11: poging tot het medeplegen van oplichting.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de feiten uitsluiten.

Strafbaarheid van verdachte

De rechtbank acht verdachte strafbaar, nu geen schulduitsluitingsgronden aanwezig worden geacht.

Strafoplegging

Standpunt officier van justitie

De officier van justitie vordert een gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden met aftrek van de tijd die verdachte in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren met daaraan gekoppeld de bijzondere voorwaarde van reclasseringstoezicht.

Bij het bepalen van de hoogte van de strafeis heeft de officier van justitie rekening gehouden met de kwalijke manier waarop verdachte heeft gehandeld, het grote aantal feiten, de kwetsbaarheid van de slachtoffers, de jeugdige leeftijd van verdachte, alsmede de inhoud van de reclasseringsrapportage.

Voorts heeft de officier van justitie rekening gehouden met het bepaalde in artikel 63 Wetboek van Strafrecht.

Standpunt verdediging

De raadsman heeft gepleit voor vrijspraak van alle ten laste gelegde feiten, zodat aan zijn cliënt geen straf opgelegd moet worden.

Oordeel van de rechtbank

Bij de bepaling van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de aard en de ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan, de persoon van verdachte zoals deze naar voren is gekomen uit het onderzoek ter terechtzitting, de rapportage omtrent zijn persoon en de justitiële documentatie van verdachte, alsmede de vordering van de officier van justitie.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan een vijftal oplichtingen, alsmede een poging daartoe en een (gekwalificeerde) diefstal.

In een periode van drie maanden heeft verdachte vijf kwetsbare aangevers opgelicht door hen abonnementen te laten afsluiten om vervolgens de hiermee verkregen telefoons te verkopen. De rechtbank rekent het verdachte zwaar aan dat hij welbewust zijn slachtoffers heeft uitgekozen, waarbij hij op de hoogte was van hun verstandelijke beperkingen en wist dat hij deze mensen met schulden zou opzadelen. Verdachte heeft de slachtoffers voor zijn karretje gespannen en is er zelf financieel beter van geworden. Ook ter zitting heeft verdachte er blijk van gegeven op geen enkele wijze het laakbare van zijn handelen in te zien. De rechtbank neemt dit verdachte zeer kwalijk, te meer nu de gevolgen voor deze slachtoffers vanwege hun kwetsbaarheid extra ingrijpend zijn geweest.

Naast de slachtoffers die in de financiële problemen zijn geraakt hebben ook de telecomproviders nadelige gevolgen ondervonden van het handelen van verdachte omdat hun rekeningen veelal onbetaald zullen blijven.

Ook heeft verdachte zich tezamen met zijn mededader schuldig gemaakt aan de diefstal van kratten bier uit een tuin van een studentenhuis. Dergelijke feiten leiden tot maatschappelijke onrust en gevoelens van onveiligheid.

De rechtbank heeft bij het bepalen van de hoogte van de straf, gelet op de omvang en de ernst van de feiten (zoals bovenomschreven), de justitiële documentatie van verdachte, alsmede het advies van de reclassering d.d. 29 oktober 2010.

Uit het reclasseringsadvies komt naar voren dat verdachte sinds zijn vijftiende, na het verlies van zijn vader, uit huis is geplaatst en vervolgens verschillende trajecten en instanties via de Jeugdzorg heeft doorlopen. Momenteel volgt verdachte geen opleiding en heeft hij geen vaste woon- of verblijfplaats. Ook heeft verdachte kennissen en vrienden uit het criminele milieu en is er sprake van softdrugs gebruik. Het recidiverisico wordt ingeschat als hoog gemiddeld. De rechtbank acht deze omstandigheden zorgelijk.

Deze zorg wordt bevestigd door het feit dat verdachte nog onlangs, op 1 november 2010, door de politierechter te Leeuwarden is veroordeeld voor een aantal vermogensdelicten.

De rechtbank acht de door de officier van justitie gevorderde gevangenisstraf passend en geboden. De rechtbank zal, ondanks de vrijspraak voor de afpersingen en bedreiging, geen lagere straf opleggen gelet op de omvang en ernst van de feiten, alsmede de gevolgen voor de slachtoffers.

De rechtbank zal een gedeelte van deze straf voorwaardelijk opleggen als “stok achter de deur”, maar zal hieraan geen bijzondere voorwaarden verbinden nu deze nog recentelijk bij de veroordeling door de politierechter te Leeuwarden d.d. 1 november 2010 zijn opgelegd.

Tot slot heeft de rechtbank rekening gehouden met het bepaalde in artikel 63 Wetboek van Strafrecht.

Vorderingen van de benadeelde partijen

Feiten 1, 3 en 4

Als benadeelde partijen hebben zich in het strafproces gevoegd [aangeefster 1] (wonende te [woonplaats]), [aangever 3] (wonende te [woonplaats) en [aangever 4] (wonende te [woonplaats]).

De benadeelde partijen hebben schriftelijk opgave gedaan van de inhoud van hun vorderingen en van de gronden waarop deze berusten.

Standpunt officier van justitie

De officier van justitie is van mening dat de vordering van de benadeelde partij [aangeefster 1] niet-ontvankelijk dient te worden verklaard. Uit de nota’s blijkt niet of deze wel of niet betaald zijn.

De officier van justitie is van mening dat ook de vordering van de benadeelde partij

[aangever 3] niet-ontvankelijk dient te worden verklaard. Benadeelde heeft een drietal vorderingen ingediend, met bedragen variërend van € 5.000,-- tot € 5.500,-- euro onderbouwd door nota’s waaruit eveneens niet kan worden afgeleid of deze wel of niet zijn betaald.

Tot slot is de officier van justitie van mening dat de vordering van de benadeelde partij [aangever 4] kan worden toegewezen voor het bedrag van € 1.055,-- met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel. Deze vordering is voldoende onderbouwd.

Standpunt verdediging

De raadsman stelt zich primair op het standpunt dat, nu vrijspraak dient te volgen, de vorderingen niet in behandeling kunnen worden genomen.

Voorts merkt de raadsman in zijn algemeenheid op dat er sprake is van nietige dan wel vernietigbare overeenkomsten op basis van bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden. Dit is een zaak tussen aangevers [aangeefster 1], [aangever 3] en [aangever 4] en de desbetreffende telecomproviders. Daarmee zijn de vorderingen tevens te gecompliceerd van aard voor afdoening in het strafproces. Uit de enkele onderbouwing door stukken van providers of incassobureaus blijkt onvoldoende duidelijk en ondubbelzinnig dat de schade daadwerkelijk geleden is (LJN: BM1743).

Met betrekking tot de vordering van [aangeefster 1] merkt de raadsman op dat het rekeningnummer van verdachte staat vermeld op de acceptgiro’s. Voorts bevinden zich in het dossier enkel facturen. Bankafschriften waaruit blijkt dat de kosten daadwerkelijk betaald zijn ontbreken. De vordering kan daarom niet worden toegewezen.

De raadsman merkt met betrekking tot de vordering van benadeelde [aangever 3] op dat ook hier bankafschriften ontbreken en enkel kopieën van incassobureaus ter onderbouwing zijn toegevoegd. De automatische incasso van € 406,75 door KPN is weer teruggeboekt. Ook deze vordering kan niet worden toegewezen.

Tot slot blijkt uit de onderbouwing van de vordering van [aangever 4] dat een bedrag van € 305,00 is afgeschreven. Er is echter ook sprake van enkele terugboekingen door incassobureaus. Onduidelijk is waarom benadeelde deze afschrijving wel heeft laten plaatsvinden. De vordering is derhalve niet eenvoudig van aard en kan niet worden toegewezen.

Oordeel van de rechtbank

Naar het oordeel van de rechtbank vloeien de door aangevers opgevoerde bedragen voort uit het bewezenverklaarde en zijn voor toewijzing vatbaar. Daarmee is komen vast te staan dat aan de benadeelde partijen [aangeefster 1], [aangever 3] en [aangever 4] door het bewezenverklaarde rechtstreeks schade is toegebracht.

De rechtbank overweegt met betrekking tot de vordering van benadeelde [aangeefster 1] dat van het door haar gevorderde bedrag de facturen met de bedragen € 36,00 en € 46,55 moeten worden afgetrokken. Op deze facturen staat het rekeningnummer van verdachte vermeld, derhalve blijft het onduidelijk of deze schade door [aangeefster 1] is geleden. De rechtbank wijst een bedrag toe van € 1.110,43.

Met betrekking tot de vordering van benadeelde [aangever 3] overweegt de rechtbank dat het bedrag van € 5.782,41 in zijn geheel kan worden toegewezen.

Tot slot overweegt de rechtbank dat het door benadeelde [aangever 4] gevorderde bedrag van € 1.055,00 in zijn geheel kan worden toegewezen.

Schadevergoedingsmaatregel

De rechtbank zal aan verdachte de verplichting opleggen voornoemde geldbedragen ten behoeve van de benadeelde partijen aan de Staat te betalen. De rechtbank heeft daartoe besloten omdat verdachte jegens de benadeelde partijen naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade die door de strafbare feiten zijn toegebracht en het belang van de benadeelde partijen ermee is gediend niet zelf te worden belast met het innen van de toegewezen schadevergoedingen.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De rechtbank heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, 24c, 36f, 45, 47, 57, 63, 311 en 326 van het Wetboek van Strafrecht.