HR, 12-05-2009, nr. 08/04075 H

Bij onherroepelijk geworden vonnis van de Kantonrechter te Haarlem van 21 december 2006 is aanvrager van herziening veroordeeld wegens — kort gezegd — onverzekerd rijden met een motorrijtuig met het kenteken [AA-00-BB], gepleegd op 1 maart 2006.

Namens aanvrager is door mr. J.L. Scheltens, advocaat te Haarlem, een aanvraag tot herziening ingediend.

De aanvraag berust op de stelling dat als de rechter er mee bekend was geweest dat de Rijksdienst voor het Wegverkeer heeft verzuimd het kenteken [AA-00-BB] per 30 maart 2005 ongeldig te verklaren, aanvrager niet zou zijn veroordeeld. Ter adstructie van deze stelling zijn bij de aanvraag een aantal stukken gevoegd, waarvan de inhoud op het volgende neerkomt.

Op 25 oktober 2004 is in het kentekenregister op naam van aanvrager gesteld een Mercedes Benz 208 D met het kenteken [AA-00-BB]. Aanvrager legt over een kopie van een vrijwaringsbewijs van een motorrijtuig met genoemd kenteken, gedateerd 7 december 2004, ten bewijze dat hij toen genoemd motorrijtuig heeft verkocht. Op 23 december 2004 wordt dit motorrijtuig (niettemin) onder aanvrager in beslag genomen.

Op 1 maart 2006 wordt bij een registercontrole geconstateerd dat voor genoemd motorrijtuig met het kenteken [AA-00-BB] geen aansprakelijkheidsverzekering van kracht is en ook dat de geldigheid van het kentekenbewijs toen niet geschorst was.

Bij brief van 26 juli 2005 deelt de Rijksdienst voor het wegverkeer aanvrager het volgende mede:

Bij brief van 11 maart 2008 deelt de Rijksdienst voor het wegverkeer aan aanvragers raadsman het volgende mee:

Voorts houdt een aan aanvragers raadsman gerichte brief van de Belastingdienst/Centrale administratie d.d. 23 juni 2008 in:

Uit voorgaande stukken blijkt dat aanvrager zich heeft ingespannen om vervallenverklaring van de tenaamstelling van het onderhavige motorvoertuig te krijgen, doch dat dat verzoek door — kort gezegd —een misslag bij de Rijksdienst voor het wegverkeer is afgewezen.

Aanvrager licht niet toe waarom hij niet gebruik heeft gemaakt van de in de brief van 26 juli 2005 genoemde mogelijkheid het kenteken te schorsen (art. 67 WVW1994 jo art. 50 Kentekenreglement). Het is niet ondenkbaar dat die mogelijkheid voor hem niet bestond omdat hij niet zou beschikken over bij het motorvoertuig behorende papieren. In de brief van aanvragers raadsman van 21 november 2007 wordt immers gemeld dat aan aanvrager door de politie zou zijn medegedeeld dat het vrijwaringsbewijs, dat hem bij verkoop van de auto op 7 december 2004 was verstrekt, vals zou zijn.

In het onderhavige geval doet zich kennelijk het geval voor dat het kentekenbewijs behorende bij het kenteken [AA-00-BB] is afgegeven op grond van bij de aanvraag verschafte onjuiste gegevens, te weten een niet bij het betreffende voertuig behorend VIN-nummer. Dat verklaart waarom de Rijksdienst voor het wegverkeer van oordeel is dat het kenteken [AA-00-BB] (lees: het bij dat kenteken behorende kentekenbewijs) ten onrechte niet ongeldig is verklaard; zie art. 58 lid 1 onder a WVW1994 jo. art. 37 lid 1 Kentekenreglement. Had de Rijksdienst voor het wegverkeer haar wettelijke plicht niet verzaakt, dan was de tenaamstelling van het onderhavige voertuig op 7 maart 2005 komen te vervallen (art. 59 lid 1 WVW1994 jo. art. 40 Kentekenreglement).

Is de tenaamstelling komen te vervallen dan geldt ingevolge het systeem van de aan de kentekenregistratie gekoppelde plicht tot verzekering tegen wettelijke aansprakelijkheid1. (art. 2 WAM) degene van wie de tenaamstelling is komen te vervallen niet meer als degene aan wie een kenteken is opgegeven en aan wie voor dat motorrijtuig een kentekenbewijs is afgegeven (vgl. art. 30 leden 1 en 2 WAM).

Daarmee rijst een ernstig vermoeden dat zou de kantonrechter genoemde omstandigheid bekend zijn geweest, het onderzoek der zaak zou hebben geleid tot vrijspraak van de veroordeelde omdat aanvrager gelijk dient te worden gesteld met iemand van wie de tenaamstelling is vervallen. Alleen zo immers wordt bereikt dat niet ten aanzien van iemand, die in het kentekenregister ten onrechte staat vermeld als houder van het kenteken, in strijd met de bedoeling van de wet een verzekeringsplicht wordt aangenomen.

Voor het geval zou worden geoordeeld dat een ernstig vermoeden bestaat dat de kantonrechter tot ontslag van rechtsvervolging zou zijn gekomen op de grond dat aanvrager niet strafbaar was, omdat hem geen verwijt kon worden gemaakt van de omstandigheid dat de Rijksdienst voor het wegverkeer de wet niet in acht heeft genomen, merk ik op dat dan in de procedure na herziening zou dienen te worden onderzocht waarom aanvrager niet, zoals hem is aangeraden, schorsing van de geldigheid van het kentekenbewijs heeft gevraagd.2. Nu aanvrager op dat punt in de onderhavige procedure geen opheldering verschaft is daarmee bedoeld vermoeden minder sterk dan in het door mij onder 12 geschetste geval. Ik geef echter de voorkeur aan de onder 12 geschetste aanpak omdat deze het beste aansluit bij het systeem van de wet en de beste waarborg biedt dat aanvrager niet toch komt te staan voor de gevolgen van nalatigheid van de Rijksdienst voor het wegverkeer bij de uitvoering van de wet. Een onjuiste vermelding in het kentekenregister betekent immers dat ook ten onrechte een verzekeringsplicht wordt aangenomen.

Deze conclusie strekt ertoe dat de Hoge Raad de aanvrage gegrond zal verklaren, voor zoveel nodig de opschorting of schorsing van de tenuitvoerlegging van het gewijsde zal bevelen en de zaak zal verwijzen naar het gerechtshof te Amsterdam, opdat de zaak zal worden behandeld en afgedaan op de wijze als in art. 467, eerste lid, Sv is voorzien.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG