CBb, 12-06-2003, nr. AWB 02/536

Op 28 maart 2002 heeft het College van appellant een beroepschrift ontvangen, waarbij beroep wordt ingesteld tegen een besluit van verweerder van 15 februari 2002.

Bij dit besluit is het bezwaar van appellanten gericht tegen de tariefbeschikkingen van verweerder van 7 december 2000, nos. 5300-1000-01-1 en 5300-1500-01-1, verzonden op

In de Wet tarieven gezondheidszorg, verder ook: Wet, is het volgende bepaald.

Titel 10.2. van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), die als onderdeel van de "derde tranche" in werking is getreden op 1 januari 1998, handelt over het toezicht op bestuursorganen. Met betrekking tot goedkeuring van besluiten is daarin het volgende bepaald.

Op grond van de stukken en het onderzoek ter zitting zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het College komen vast te staan.

Het bestreden besluit houdt onder meer het volgende in.

Appellanten zijn van mening dat verweerder in de bestreden tariefbeschikkingen ten onrechte voor de periode van 1 januari tot 1 juli 2001 geen compensatie heeft gegeven voor de gestegen premies voor de arbeidsongeschiktheidverzekeringen en ziektekostenverzekeringen.

De Minister heeft haar goedkeuring aan de door verweerder op 15 januari 2001 vastgestelde beleidsregels onthouden om goedkeuring van rechtswege te voorkomen. Na het Voorjaarsoverleg bleek dat er voldoende financiële ruimte was om de gewenste compensatie alsnog te bieden. In dit licht bezien hechten appellanten weinig betekenis aan het argument van verweerder dat beleidsregels waarin vastgehouden zou worden aan de datum van 1 januari 2001, vrijwel zeker weer zouden worden afgekeurd. Verweerder heeft zijn stelling dat de gegeven compensatie niet met ingang van 1 januari 2001 kon worden gegeven volstrekt onvoldoende onderbouwd. Louter politieke motieven hebben verweerder tot het bestreden besluit geleid. Verweerder had het in zijn macht te (doen) bewerkstelligen dat de tariefverhoging al per 1 januari 2001 in werking zou treden, althans dat compensatie voor de verloren gegane periode van zes maanden op enigerlei wijze verdisconteerd zou worden in de tarieven. Zijn houding in deze kwestie gaf in het begin alle aanleiding om aan te nemen dat dat ook zou gebeuren. Nu hij later zonder meer het standpunt van de Minister heeft gevolgd, achten appellanten het zorgvuldigheids-, het vertrouwens- en het motiveringsbeginsel geschonden. De procedure, die aan het onthouden van goedkeuring van een besluit voorafgaat, als neergelegd in hoofdstuk 10 Awb, biedt het bestuursorgaan voldoende gelegenheid tot overleg.

Appellanten hebben daaraan ter zitting nog toegevoegd dat verweerder in redelijkheid heeft kunnen komen tot het vaststellen van niet van de beleidsregels afwijkende tariefbeschikkingen, temeer daar in hun beroepsgroep meer dan de helft van de kosten uit de eigen zak van de patiënten wordt bekostigd en niet uit de algemene middelen.

De aanspraak op een tarief waarin de gewenste compensatie is verwerkt, is een vermogensrecht. Door het onthouden van compensatie voor ook in de periode van 1 januari tot 1 juli 2001 door de beroepsgroep gemaakte, reële, kosten, maakt verweerder inbreuk op het door artikel 1, van het Eerste Protocol bij het Europees Verdrag voor de bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM) en de fundamentele vrijheden beschermde eigendomsrecht.

Ook is sprake van ontneming van eigendom in de zin van genoemd artikel 1, van het eerste Protocol, nu in de betreffende periode reeds een aanspraak op compensatie bestond, die appellanten door de tariefvaststellingen niet kunnen effectueren. Uit vaste jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens volgt dat ontneming van eigendom niet is toegestaan zonder dat daarvoor volledige compensatie wordt geboden. Verweerder heeft geen omstandigheden aangevoerd die het onthouden van compensatie zoals hier is gebeurd rechtvaardigen. Appellanten zijn van mening dat verweerder onvoldoende is ingegaan op deze reeds door hen in de bezwaarfase aangevoerde argumenten, die zij onderbouwd hebben met jurisprudentie van het genoemde Hof.

Om de gestelde inbreuken ongedaan te maken, dient de gemiste compensatie alsnog in de tarieven te worden verdisconteerd door middel van nacalculatie of een toeslag.

De ontvankelijkheid van appellanten.

De ontvankelijkheid van appellante sub 1.

Blijkens het bepaalde in artikel 35, aanhef en sub c, van de Wet is het recht om beroep in te stellen tegen besluiten als het onderhavige voorbehouden aan - voorzover hier van belang - de representatieve organisaties van organen van gezondheidszorg. Appellante sub 1 is, sinds het Besluit representatieve organisaties Wet tarieven gezondheidszorg daartoe met ingang van 9 juli 2002 was gewijzigd (Stcrt 2002, 127), aangewezen als representatieve organisatie. Ten tijde van het indienen van het beroepschrift op 28 maart 2002 was zij echter nog niet als zodanig aangewezen en derhalve niet gerechtigd tot het instellen van beroep. Daarom dient zij niet-ontvankelijk te worden verklaard in haar beroep.

Voor de appellanten sub 2, allen organen van gezondheidszorg en als zodanig ingevolge artikel 35 van de Wet beroepsgerechtigd, treedt de ANT als gemachtigde op. De ANT heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat zij door de appellanten, genoemd op de door haar op 13 februari 2003 toegezonden lijst, gemachtigd is. De sub 2 bedoelde appellanten zijn derhalve ontvankelijk in het door de ANT namens hen ingestelde beroep.

Aan appellant sub 3 komt, als orgaan voor gezondheidszorg, gelet op het vorenstaande een zelfstandig beroepsrecht toe. Hij is dus eveneens ontvankelijk in zijn beroep.

Ten gronde

Over de vraag of verweerder de gestegen ziektekosten- en invalididiteitsverzekerings-premies in de per 1 januari 2001 voor de beroepsgroep van appellanten vastgestelde tarieven had moeten verdisconteren overweegt het College als volgt.

In het stelsel van de Wet wordt verweerders bevoegdheid tot het vaststellen van beleidsregels bedoeld in artikel 11, eerste lid, van de Wet, onderworpen aan het bestuurlijk toezicht van de Minister op verweerder.

Bij de uitoefening van dit toezicht staan de Minister twee wettelijke instrumenten ter beschikking. In de eerste plaats voorziet artikel 12, eerste lid, van de Wet dat een beleidsregel goedkeuring behoeft van de Minister welke goedkeuring ingevolge het tweede lid van deze bepaling kan worden onthouden wegens strijd met het recht of het belang van volksgezondheid. In de tweede plaats voorziet artikel 13 van de Wet dat de Minister beleidsregels kan vaststellen ten aanzien van onderwerpen waaromtrent door verweerder beleidsregels kunnen worden vastgesteld.

Uit de beschikbare stukken blijkt voldoende dat de datum met ingang waarvan de gestegen premies werden gecompenseerd gebaseerd is op de beschikbare financiële dekking. Na het Voorjaarsoverleg heeft de Minister voldoende financiële ruimte aanwezig geacht om in elk geval de beroepsgroepen, wier norminkomen een voldoende onderbouwing kende, per 1 juli 2001 compensatie te bieden voor de gestegen werkgeverslasten, doch niet om deze te laten doorwerken vanaf 1 januari 2001. Dat is een beleidskeuze, die de Minister in het belang van de volksgezondheid in redelijkheid heeft kunnen maken.

Mede in verband met het vorenstaande faalt de motiveringsklacht van appellanten. Verweerder heeft, gelet op deze omstandigheden, de grenzen van een redelijke beleidsbepaling niet overschreden door in de beleidsregel die ter goedkeuring aan de Minister werd gezonden eerst met ingang van 1 juli 2001 te voorzien in compensatie van de gestegen premies voor de arbeidsongeschiktheids- en ziektenkostenverzekering. Het stond verweerder niet vrij ervan af te zien om in de overwegingen van de Minister die tot deze beleidskeuze hebben geleid te treden en in zijn beleidsregels - die aan de Minister ter goedkeuring werden gezonden - andere financiële prioriteiten in de plaats te stellen. In dit verband verdient het de aandacht dat de beschikbare gelden - volgens de verklaring van verweerder ter zitting, was het in de macrokaders beschikbare saldo € 63 miljoen - verdeeld moest worden tussen méér groepen vrije beroepsbeoefenaren, die alle in eenzelfde situatie verkeerden als de beroepsgroep van appellanten. Daarbij komt nog dat de sector van appellanten niet de enige sector binnen de gezondheidszorg is die voor een groot deel te maken heeft met private financiering. Op al deze sectoren is de Wet tarieven gezondheidszorg gelijkelijk van toepassing. Appellanten hebben hun stelling dat verweerder voor hun beroepsgroep een afwijkende regeling had moeten vaststellen, niet met cijfers, noch anderszins onderbouwd. Afwijking van het beleidsstandpunt van de Minister zou, gelet op het wettelijk toezichtsysteem, geen reële optie zijn geweest.

Het College vindt gelet op het vorenstaande evenmin aanleiding voor het oordeel dat verweerder besloten heeft in strijd met het vertrouwensbeginsel nu de wet voorziet in bestuurlijk toezicht van de Minister. Ook is niet gebleken dat het zorgvuldigheidsbeginsel door verweerder is geschonden.

Het betoog van appellanten dat het niet bieden van compensatie in het gegeven tijdvak een inbreuk oplevert op het in artikel 1, eerste Protocol van het EVRM gewaarborgde recht op eigendom treft evenmin doel. In dit geval is geen sprake van een recht als bedoeld in deze bepaling, aangezien appellanten geen vermogensrechtelijke aanspraak kunnen doen gelden op de gewenste compensatie. Verweerder heeft ter zitting nader uiteengezet dat de tarieven als hier aan de orde, na een ontwikkeling die in 1988 in gang is gezet, sinds 1994 niet meer worden vastgesteld op basis van beleidsregels, die exacte aanspraken op jaarlijkse indexering opleveren. Ook een wettelijke regel waaraan appellanten een zodanige aanspraak zouden kunnen ontlenen, is het College niet bekend. Verweerder heeft zich, gelet hierop, terecht op het standpunt gesteld dat appellanten door de bestreden tariefvaststelling niet enige vermogensrechtelijke aanspraak is ontnomen.

Gelet op het voorgaande is niet gebleken dat het bestreden besluit onrechtmatig is, zodat het beroep ongegrond dient te worden verklaard.

Het College acht geen termen aanwezig voor een proceskostenveroordeling met toepassing van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

Het College:

Verklaart appellante sub 1 niet-ontvankelijk in haar beroep.

Verklaart het beroep van appellanten sub 2 en 3 ongegrond.

Aldus gewezen door mr. B. Verwayen, mr. M.A. Fierstra en mr. J.L.W. Aerts, in tegenwoordigheid van mr. A. Bruining als griffier, en uitgesproken in het openbaar op 12 juni 2003.

w.g. B. Verwayen w.g. A. Bruining