HR, 13-11-2001, nr. 02860/00

Documentgegevens:

ECLI:NL:HR:2001:AD4372

Instantie

Hoge Raad (Strafkamer)

Datum

13-11-2001

Zaaknummer

02860/00

Conclusie

Mr Fokkens

LJN

AD4372

Vakgebied(en)

Materieel strafrecht (V)

Brondocumenten en formele relaties

ECLI:NL:PHR:2001:AD4372, Conclusie, Hoge Raad (Advocaat-Generaal), 13‑11‑2001

Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2001:AD4372

ECLI:NL:HR:2001:AD4372, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 13‑11‑2001; (Cassatie)

Wetingang

art. 350 Wetboek van Strafrecht

Vindplaatsen

NJ 2002, 245

NbSr 2002/2

Conclusie 13‑11‑2001

Mr Fokkens

Partij(en)

Nr. 02860/00

Mr Fokkens

Zitting: 11 september 2001

Conclusie inzake:

[verdachte]

1.

Verdachte is door het Gerechtshof te Arnhem wegens 'medeplichtigheid aan opzettelijk en wederrechtelijk enig goed, dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielen' en 'medeplegen van opzettelijk en wederrechtelijk enig goed, dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielen' veroordeeld tot het verrichten van onbetaalde arbeid ten algemenen nutte gedurende 60 uren, in plaats van vier weken jeugddetentie.

2.

Namens verdachte heeft mr. J.C.C.M. Brand, advocaat te Westervoort, één middel van cassatie voorgesteld.

3.

Het middel klaagt dat het Hof verdachte ten onrechte schuldig heeft geoordeeld aan medeplichtigheid aan het vernielen van een telefooncel.

4.

Ten laste van verdachte is bewezenverklaard dat:

"[betrokkene 1] op 01 januari 1999 te Westervoort tezamen en in vereniging met een ander, opzettelijk en wederrechtelijk een telefooncel, toebehorende aan KPN Telecom, heeft vernield door in voornoemde telefooncel een vuurwerkbom (bestaande uit een metalen tafelpoot, gevuld met kruit van vuurwerk) tot ontploffing te brengen, bij het plegen van welk misdrijf verdachte op of omstreeks 31 december 1998 te Westervoort tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk middelen heeft verschaft en opzettelijk behulpzaam is geweest door te assisteren bij de vervaardiging van voormelde vuurwerkbom".

5.

Volgens het middel kan verdachte niet als medeplichtige beschouwd worden, aangezien hij op het moment dat hij de middelen had verschaft, niet wist en ook niet behoorde te weten dat [verdachte] voornemens was om een aantal uren later een KPN telefooncel te vernielen. In het middel wordt derhalve betoogd dat het opzet van verzoeker niet gericht was op het vernielen van de telefooncel.

6.

Deze klacht kan niet slagen. Het Hof heeft in de bewijsvoering vastgesteld dat

-: verdachte samen met anderen op oudejaarsdag een vuurwerkbom heeft vervaardigd met de afspraak dat deze in de nieuwjaarsnacht tot ontploffing zou worden gebracht;
-: in verband met die afspraak [betrokkene 1] kort na 24.00 uur in de nieuwjaarsnacht met anderen naar het winkelcentrum de Broeklanden is gelopen met in zijn rugtas de vuurwerkbom;
-: in het winkelcentrum veel mensen aanwezig waren en dat iedereen wist dat [verdachte] een vuurwerkbom bij zich had;
-: bij de mensen die in het winkelcentrum aanwezig waren, ook verdachte stond;
-: verschillende mensen opperden de bom in de telefooncel te leggen;
-: [betrokkene 2] (een van de personen die mede de bom hadden vervaardigd) de deurtjes van de telefooncel open zette en dat [verdachte] de bom naast de telefoon plaatste en de lont aanstak;
-: de bom met een enorme knal ontplofte en de telefooncel geheel vernield was.

7.

Uit dit geheel van omstandigheden heeft het Hof kunnen afleiden dat verdachte van het begin af aan wist dat de bom die nacht tot ontploffing gebracht zou worden en dat [verdachte] met dat doel naar het winkelcentrum zou komen. Mede uit verdachtes aanwezigheid in het winkelcentrum in die nacht heeft het hof kunnen afleiden dat verdachte zich bewust was van de mogelijkheid dat de bom in het winkelcentrum tot ontploffing zou worden gebracht. Dat is voldoende om voorwaardelijk opzet aan te nemen met betrekking tot de schade die bij het tot ontploffing brengen van een vuurwerkbom op een dergelijke plaats te verwachten valt. Dat verdachte er niet van op de hoogte was dat de bom in een telefooncel tot ontploffing zou worden gebracht, doet daar niet aan af. Dat de bom in of nabij een telefooncel ontplofte, stond immers niet zozeer buiten hetgeen te verwachten viel als de vuurwerkbom in het winkelcentrum tot ontploffing zou worden gebracht , dat dit niet meer zou vallen onder de aanmerkelijke kans op het teweegbrengen van schade die verdachte bewust heeft aanvaard toen hij met anderen de bom vervaardigde en afsprak dat deze 's-nachts tot ontploffing zou worden gebracht.

8.

Verder stelt het middel dat het Hof art. 48 lid 1 Sr verkeerd heeft toegepast, door in de bewezenverklaring de woorden "en opzettelijk behulpzaam is geweest" op te nemen.

9.

Aan verzoeker is als meest subsidiair feit ten laste gelegd dat hij "tot en/of bij het plegen" van het misdrijf "op of omstreeks 31 december 1998 tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk gelegenheid en/of (een) middel (en) heeft verschaft en/of opzettelijk behulpzaam is geweest door te assisteren bij de vervaardiging van voormelde vuurwerkbom."

10.

Daarvan heeft het Hof, zoals hierboven is weergegeven, bewezenverklaard dat verdachte "bij het plegen" van het misdrijf opzettelijk middelen heeft verschaft en opzettelijk behulpzaam is geweest door te assisteren bij de vervaardiging van voormelde vuurwerkbom.

11.

Ik heb de indruk dat het Hof hier even het spoor bijster is geraakt. Art. 48 Sr bevat twee vormen van medeplichtigheid. Behulpzaam zijn bij het plegen van het misdrijf wordt ook wel als gelijktijdige of simultane medeplichtigheid aangeduid. Het opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen tot het plegen van het misdrijf gaat aan het misdrijf vooraf en wordt ook wel consecutieve medeplichtigheid genoemd(vgl. De Hullu, Materieel Strafrecht, p. 465 en Noyon-Langemeijer-Remmelink, Het Wetboek van Strafrecht, art. 48 Sr, aant. 12). Ook als met De Hullu (p.466) wordt aangenomen dat er een vloeiende overgang bestaat tussen voorafgaande en gelijktijdige medeplichtigheid, gaat het mijns inziens te ver om, zoals het Hof in de bewezenverklaring in feite doet, aan het onderscheid geen enkele betekenis toe te kennen en iedere vorm van medeplichtigheid tot ook als behulpzaam zijn bij het plegen van het misdrijf te beschouwen.

12.

Uit de gebezigde bewijsmiddelen volgt dat verdachte in de middag van 31 december 1998 samen met anderen de in de nacht van 1 januari 1999 tot ontploffing gebrachte vuurwerkbom heeft vervaardigd. Dit is in de bewezenverklaring terecht omschreven als "tezamen en in vereniging met anderen middelen heeft verschaft door te assisteren bij het vervaardigen van voormelde vuurwerkbom". Mijns inziens heeft het Hof echter ten onrechte dit handelen in de bewezenverklaring opgenomen als "bij het plegen van welk misdrijf verdachte (...) middelen heeft verschaft". De Hoge Raad zou dit kunnen herstellen als een kennelijke misslag in de bewezenverklaring door in plaats van "bij het plegen" te lezen "tot het plegen". Verder zou de bewezenverklaring voor zover daarin het assisteren bij het vervaardigen van de bom ten onrechte als "behulpzaam is geweest bij het misdrijf" is omschreven, verbeterd kunnen worden gelezen door daaruit de woorden "en behulpzaam is geweest" te schrappen.

13.

Na verbeterde lezing op de door mij voorgestelde wijze mist het tweede onderdeel van het middel feitelijke grondslag.

14.

Het middel is derhalve in beide onderdelen ongegrond.

15.

Ook overigens geen gronden voor cassatie aanwezig achtend concludeer ik tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden,

Uitspraak 13‑11‑2001

Inhoudsindicatie

Partij(en)

13 november 2001

Strafkamer

nr. 02860/00

KD/AS

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Arnhem van 3 mei 2000, nummer 21/000258-00, in de

strafzaak tegen:

[verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1982, wonende te [woonplaats].

1. De bestreden uitspraak

1.1.

Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een vonnis van de Kinderrechter in de Arrondissementsrechtbank te Arnhem van 12 november 1999 - de verdachte ter zake van 1. meest subsidiair "medeplichtigheid aan: opzettelijk en wederrechtelijk enig goed, dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielen" en

2.

medeplegen van: opzettelijk en wederrechtelijk enig goed, dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielen" veroordeeld tot het verrichten van onbetaalde arbeid ten algemenen nutte gedurende zestig uren, in plaats van vier weken jeugddetentie. Voorts heeft het Hof een benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering en de vordering van de andere benadeelde partij toegewezen in voege als in het arrest vermeld.

1.2.: Het verkorte arrest en de aanvulling daarop als bedoeld in art. 365a, tweede lid, Sv zijn aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

2. Geding in cassatie

Het beroep - dat kennelijk niet is gericht tegen de gegeven vrijspraken - is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. J.C.C.M. Brand, advocaat te Westervoort, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De benadeelde partij [...] b.v. heeft een geschrift ingediend dat evenwel niet kan worden aangemerkt als een schriftuur houdende middelen van cassatie.

De Advocaat-Generaal Fokkens heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep.

3. Beoordeling van het middel

3.1.

Het middel bevat de klacht dat de bewezenverklaring van feit 1 meest subsidiair niet naar de eis der wet met redenen is omkleed aangezien uit de bewijsmiddelen niet kan volgen dat de verdachte ten tijde van het verschaffen van de middelen opzet heeft gehad op het vernielen van de telefooncel en evenmin dat de verdachte opzettelijk behulpzaam is geweest bij het door Staring gepleegde feit.

3.2.

Het Hof heeft onder 1 meest subsidiair ten laste van de verdachte daarvan bewezenverklaard dat:

3.3.

Blijkens de gebezigde bewijsmiddelen heeft het Hof onder meer vastgesteld dat:

-: de verdachte samen met anderen op oudejaarsdag een vuurwerkbom heeft vervaardigd, waarvoor de verdachte ook kruit heeft geleverd, waarbij is afgesproken dat deze in de nieuwjaarsnacht tot ontploffing zou worden gebracht;
-: in verband met die afspraak [betrokkene 1] kort na 24.00 uur in de nieuwjaarsnacht met anderen naar het winkelcentrum de Broeklanden is gelopen met in zijn rugtas de vuurwerkbom;
-: in het winkelcentrum een grote groep personen aanwezig was die allen wisten dat [betrokkene 1] een vuurwerkbom bij zich had;
-: zich onder die personen ook de verdachte bevond;
-: verschillende mensen aldaar opperden de bom in de telefooncel te leggen;
-: [betrokkene 2] (een van de personen die mede de bom hadden vervaardigd) de deurtjes van de telefooncel heeft opengezet en dat [betrokkene 1] de bom naast de telefoon heeft geplaatst en de lont heeft aangestoken;
-: de bom is ontploft waardoor de telefooncel is vernield.

3.4.

Het Hof heeft bewezen verklaard, verbeterd gelezen op de wijze zoals hierna onder 3.6 weergegeven, dat de verdachte opzettelijk middelen heeft verschaft tot het plegen van een misdrijf, te weten vernieling.

Daartoe is vereist dat niet alleen bewezen wordt dat verdachtes opzet gericht was op het verschaffen van middelen als bedoeld in art. 48, aanhef en onder 2°, Sr, doch tevens dat verdachtes opzet gericht was op vernieling.

Uit de gebezigde bewijsmiddelen heeft het Hof kunnen afleiden, dat ingevolge een gemaakte afspraak de vuurwerkbom op het afgesproken moment in het winkelcentrum de Broeklanden, alwaar de verdachte toen aanwezig was, tot ontploffing zou worden gebracht. Gelet daarop en in aanmerking genomen hetgeen het Hof heeft vastgesteld omtrent de aard van de vuurwerkbom heeft het Hof uit de gebezigde bewijsmiddelen tevens kunnen afleiden dat de verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat door het tot ontploffing brengen van de vuurwerkbom vernielingen zouden worden aangericht en dat aldus sprake was van het tenlastegelegde opzet. Daaraan doet niet af de in het middel aangevoerde omstandigheid dat de verdachte ten tijde van het verschaffen van de middelen bij het vervaardigen van de bom niet wist dat specifiek de onderhavige telefooncel met behulp daarvan zou worden vernield.

3.5.

De desbetreffende klacht van het middel faalt derhalve.

3.6.

Blijkens de gebezigde bewijsmiddelen heeft het Hof vastgesteld dat de aan de verdachte verweten gedragingen zijn verricht enkele uren voor de vernieling van de telefooncel.

Kennelijk als gevolg van een misslag heeft het Hof in de voor de bewezenverklaring gebezigde kopie van de tenlastelegging na de woorden "tot ontploffing te brengen" het woordje "tot" doorgehaald in plaats van het woordje "bij", alsmede de zinsnede "en/of opzettelijk behulpzaam is geweest" niet doorgehaald.

De Hoge Raad leest de bewezenverklaring met verbetering van deze misslagen aldus, dat ten laste van de verdachte is bewezenverklaard dat:

"[betrokkene 1] op 01 januari 1999 te Westervoort tezamen en in vereniging met een ander, opzettelijk en wederrechtelijk een telefooncel, toebehorende aan KPN Telecom, heeft vernield door in voornoemde telefooncel een vuurwerkbom (bestaande uit een metalen tafelpoot, gevuld met kruit van vuurwerk) tot ontploffing te brengen, tot het plegen van welk misdrijf verdachte op of omstreeks 31 december 1998 te Westervoort tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk middelen heeft verschaft door te assisteren bij de vervaardiging van voormelde vuurwerkbom."

3.7.

Het voorgaande brengt mee dat de tweede klacht van het middel bij gebrek aan feitelijke grondslag niet tot cassatie kan leiden.

4. Slotsom

Nu het middel niet tot cassatie kan leiden, terwijl de Hoge Raad ook geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, moet het beroep worden verworpen.

5. Beslissing

De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Dit arrest is gewezen door de vice-president C.J.G. Bleichrodt als voorzitter, en de raadsheren A.M.J. van Buchem-Spapens en E.J. Numann, in bijzijn van de waarnemend-griffier H.H.A. de Nijs, en uitgesproken op 13 november 2001.