Rb. Arnhem, 08-04-2009, nr. 146175 / 153634 / 161978

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Ten slotte is vonnis bepaald.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Ten slotte is vonnis bepaald.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Tegen Roomboterfabriek DBB is verstek verleend.

Ten slotte is vonnis bepaald.

Op 14 juni 1993 komen Rath & Doodeheefver Nationaal B.V., Beleggingsmaatschappij Doodeheefver Brabant B.V. (hierna: Brabant) en de Stichting overeen dat laatstgenoemde uit haar extra reserves NLG 6.200.000,00 aan Rath & Doodeheefver Nationaal B.V. zal uitkeren en dat Brabant NLG 6.700.000,00 ten titel van achtergestelde lening zal uitkeren aan Rath & Doodeheefver Nationaal B.V. Bij deze overeenkomst wordt Rath & Doodeheefver Nationaal B.V. vertegenwoordigd door haar bestuurder [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring], Brabant door haar statutair directeur [ ] [betrokkene] (hierna: [betrokkene]) en de Stichting door haar voorzitter [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring].

Artikel 3 van de overeenkomst luidt:

De in artikel 2 genoemde betaling van f 6.200.000,= geschiedt onder de volgende voorwaarden:

(…)

Op 29 november 1993 vindt een “CD-vergadering” van Rath & Doodeheefver Nationaal B.V. plaats. Het verslag vermeldt onder meer:

Bij een verkooptransactie van het onroerend goed zal het totale deposito van de Beleggingsmaatschappij Doodeheefver Brabant B.V. vrijkomen, waarmee NMB Heller het tekort aan financiering voor eigen rekening neemt.

In een taxatierapport van 17 december 1993 wordt de waarde in verhuurde staat van het fabriekscomplex met ondergrond, buitenterrein en verdere aanhorigheden (hierna: het fabriekscomplex) aan [adres] bepaald op NLG 4.250.000,00. De waarde vrij van huur en gebruik wordt gesteld op NLG 4.750.000,00.

Op 1 januari 1994 koopt Brabant het fabriekscomplex van Rath & Doodeheefver B.V. voor een bedrag van NLG 4.750.000,00 waarvan NLG 500.000,00 wordt verrekend als huur over het jaar 1994.

Rath & Doodeheefver Nationaal B.V. is enig aandeelhouder van Rath & Doodeheefver B.V.

Op 3 november 1994 verleent [betrokkene], in zijn hoedanigheid van statutair directeur van Brabant, schriftelijk machtiging aan [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] als directeur van Rath & Doodeheefver B.V.

om (…) ten behoeve van een financiering groot f 4,0 mln (…) te verstrekken door NMB-Heller (…) aan Rath & Doodeheefver B.V., een hypothecair recht te vestigen ter grootte van f 4.750.000,- (…) op [het fabriekscomplex] ten gunste van NMB-Heller (…), de kosten hieraan verbonden zullen worden gedragen door Rath & Doodeheefver B.V.

Bij schriftelijke machtiging van 9 november 1994 verklaart [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring], in zijn hoedanigheid van president-commissaris van Rath & Doodeheefver Nationaal B.V.:

dat haar directeur [[gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring]] gerechtigd en bevoegd is tot het vestigen van een recht van hypotheek ter grootte van f 4.750.000,- (…) ten behoeve van NMB-Heller (…) al dan niet gezamenlijk met [Brabant].

Op 16 november 1994 wordt op het fabriekscomplex een hypotheek gevestigd ten behoeve van NMB-Heller (hierna: NMB-Heller), ter hoogte van NLG 4.750.000,00. De verplichting tot aflossing rust op Rath & Doodeheefver B.V. als verkoper. [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] treedt blijkens de hypotheekakte op als directeur van Rath & Doodeheefver B.V.

Op 6 december 1994 wordt tussen Rath & Doodeheefver B.V. als verkoper, vertegenwoordigd door [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] en Brabant als koper, vertegenwoordigd door [betrokkene], een akte van economische eigendomsoverdracht opgemaakt met betrekking tot het fabriekscomplex. De inhoud van de akte luidt, voor zover van belang, als volgt.

(…) [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] (…) als direkteur van (…) Rath & Doodeheefver B.V. hierna ook te noemen: “verkoper”,

(…) [betrokkene] (…) als enig direkteur van (…) Beleggingsmaatschappij Doodeheefver Brabant B.V. hierna ook te noemen “koper” (…).

Verkoper verklaarde op (…) [1 januari 1994] – hierna te noemen: “de sluitingsdatum” – te hebben verkocht aan koper, die verklaarde op die sluitingsdatum van verkoper te hebben gekocht: het FABRIEKSCOMPLEX (…).

Het verkochte is door verkoper bezwaard met een eerste hypothecaire inschrijving ten behoeve van (…) NMB-Heller (…).

De koopprijs bedraagt (…) [f 4.750.000,00], van welk bedrag een gedeelte ad (…) (f 500.000,00), zijnde de overeengekomen huurprijs voor het jaar (…) [1994], welke huurprijs bij vooruitbetaling diende te worden voldaan, tussen partijen is verrekend per (…) [28 december 1993], terwijl het restant ad (…) (f 4.250.000,00) door koper op (…) [28 december 1993] aan verkoper is voldaan (…).

Het verkochte wordt geacht op de sluitingsdatum in economische zin te zijn overgedragen (afgeleverd) aan koper, met het gevolg dat alle baten en lasten, voor zover uit deze akte niet het tegendeel volgt, voor rekening en risico van koper zijn met ingang van de sluitingsdatum (…).

Artikel 8

Brabant verhuurt het fabriekscomplex aan Rath & Doodeheefver B.V. en later aan Jardin voor een huurprijs van NLG 500.000,00 per jaar.

In december 1994 komt tussen Brabant en Roomboterfabriek DBB, beide vertegenwoordigd door hun directeur [betrokkene], en Rath & Doodeheefver Nationaal B.V., Rath & Doodeheefver B.V. en Rath & Doodeheefver Group N.V. (i.o.), alle drie vertegenwoordigd door hun directeur [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring], een “overeenkomst houdende contractsovername” tot stand. Deze overeenkomst luidt, voor zover van belang, als volgt.

Brabant draagt hierbij al haar rechten en verplichtingen jegens R&D Nationaal voortvloeiende uit de akte van geldlening 1 [de in r.o. 4.1 bedoelde achtergestelde lening – rechtbank] over aan R&D Group.

Op 30 december 1994 wordt Rath & Doodeheefver Group N.V. opgericht. [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] wordt directeur van Rath & Doodeheefver Group N.V., Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. en Rath & Doodeheefver B.V.

Op 19 januari 1995 komt tussen Brabant als geldverstrekker, vertegenwoordigd door [betrokkene], en Rath & Doodeheefver Group N.V. als schuldenaar, vertegenwoordigd door [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring], een leningovereenkomst tot stand. In het kader van deze overeenkomst leent Brabant aan Rath & Doodeheefver Group N.V. een bedrag van NLG 4.260.694,00.

Artikel 3 onder d van de leningovereenkomst luidt:

Alleen indien en voor zover de Onderneming [Rath & Doodeheefver Nationaal B.V., thans Rath & Doodeheefver Group N.V. – rechtbank] winst maakt, mag op de door Brabant B.V. of op de door haar beheerste vennootschappen een terugbetaling van verstrekte leningen worden gedaan.

Op 12 mei 1995 komen partijen een addendum op de leningovereenkomst overeen. In artikel 3 van het addendum, dat artikel 3 van de leningovereenkomst vervangt, staat het volgende.

Op 17 juli 1997 sluiten “de aandeelhouders in Rath & Doodeheefver Group N.V.”, zijnde Brabant, de Stichting, V&M Holding (Barge Trust), Stichting Administratiekantoor “De Beste Boter” en [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] in persoon, een overeenkomst (convenant) waarvan een akte wordt opgemaakt. Deze luidt onder meer:

5. Partijen verplichten zich om zich bij de realisatie van het handelshuis in vorenbedoelde zin tot het uiterste in te zullen spannen de Vennootschap en haar directe dan wel indirecte deelnemingen zodanig te financieren dat het door Brabant verstrekte recht van hypotheek op het pand aan de Julianaweg te Rijen zal worden vrijgegeven. De Stichting R&D verklaart zich in dit kader bereid middelen die vrijkomen bij de liquidatie van haar onroerend goed portefeuille ter beschikking van de Vennootschap en/of het handelshuis te stellen.

Onderaan de overeenkomst staan de handtekeningen van de (vertegenwoordigers van de) betrokken partijen, voorafgegaan door de zinsnede “Aldus getekend op of na 17 juli 1997”.

De beoordeling

in de hoofdzaak in conventie

De vordering in conventie valt in twee onderdelen uiteen:

Volgens Roomboterfabriek DBB is Rath & Doodeheefver B.V. tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de akte van 6 december 1994, omdat zij heeft nagelaten de hypotheek af te lossen en daarnaast “vermoedelijk” de partijen bij het convenant niet of onvoldoende heeft aangesproken op financiering.

Vast staat dat Rath & Doodeheefver B.V. de hypotheek niet heeft afgelost. Zij stelt zich echter op het standpunt dat Roomboterfabriek DBB en [betrokkene] (en [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring], bestuurder van Rath & Doodeheefver B.V.) heel goed wisten dat Rath & Doodeheefver B.V. niet aan haar verplichting uit de akte kon voldoen. Volgens Rath & Doodeheefver B.V. is de economische eigendomsoverdracht vernietigbaar wegens doeloverschrijding. Zij stelt dat Brabant de koopprijs niet heeft voldaan, ook al staat in de akte van 6 december 1994 vermeld dat dit wel het geval is.

De rechtbank overweegt dat, indien Brabant de koopprijs inderdaad niet heeft betaald, dit met zich mee brengt dat evident sprake is van doeloverschrijding als bedoeld in artikel 2:7 BW. In dat geval zou Rath & Doodeheefver B.V. haar enige vermogensbestanddeel, namelijk het fabriekscomplex, immers om niet hebben prijsgegeven en met die rechtshandeling zou haar doel zijn overschreden. Roomboterfabriek DBB heeft dit op zichzelf niet weersproken. Voor de beoordeling van het beroep op doeloverschrijding is daarom allereerst van belang dat vast komt te staan of de koopprijs al dan niet is betaald, althans of de koopprijs al dan niet aan Rath & Doodeheefver B.V. ten goede is gekomen.

Ingevolge artikel 157 Rv levert de notariële akte van 6 december 1994, waarin staat vermeld dat de koopprijs is betaald, dwingend bewijs op van de stelling van Roomboterfabriek DBB dat de koopprijs is betaald. De vraag rijst dan of de koopprijs, aangenomen dat zij is betaald, daadwerkelijk ten goede is gekomen aan Rath & Doodeheefver B.V. Uit de stellingen van Rath & Doodeheefver B.V. vloeit voort dat zij zich op het standpunt stelt dat dit niet het geval is.

Gelet op de hoofdregel van artikel 150 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv) rust de bewijslast van de stelling dat de koopprijs niet aan haar ten goede is gekomen op Rath & Doodeheefver B.V. Zij beroept zich immers op het rechtsgevolg van die stelling, namelijk dat sprake is van doeloverschrijding. Gelet op het navolgende komt de rechtbank echter niet toe aan het opdragen van bewijs.

Indien de koopprijs niet ten goede zou zijn gekomen aan Rath & Doodeheefver B.V., is er – zoals de rechtbank al in r.o. 6.4 heeft overwogen – sprake van doeloverschrijding. Voor zover Roomboterfabriek DBB aanvoert dat het beroep op doeloverschrijding is verjaard, wordt die stelling verworpen. Rath & Doodeheefver B.V. doet immers een beroep op deze vernietigingsgrond bij wijze van verweer en in dat geval kan gelet op het bepaalde in artikel 3:51 lid 3 BW van verjaring geen sprake zijn. Dit leidt er dan toe dat de akte van 6 december 1994 vernietigbaar is, waardoor de grondslag aan de vordering van Roomboterfabriek DBB komt te ontvallen. De vordering met betrekking tot de levering van het fabriekscomplex vrij van hypotheek is dan niet toewijsbaar.

Indien de koopprijs wel ten goede zou zijn gekomen aan Rath & Doodeheefver B.V., dient te worden aangenomen, nu Rath & Doodeheefver B.V. ter onderbouwing van het beroep op doeloverschrijding niet meer of anders heeft gesteld dan dat de koopprijs niet is betaald, dat er geen sprake is van doeloverschrijding. In dat geval komt de rechtbank toe aan de beoordeling van het beroep van Rath & Doodeheefver B.V. op verjaring van de vordering tot medewerking aan de eigendomsoverdracht. De rechtbank overweegt daarover het volgende.

Ingevolge artikel 3:307 lid 1 BW verjaart een rechtsvordering tot nakoming van een verbintenis uit overeenkomst tot een geven of een doen door verloop van vijf jaren na de aanvang van de dag, volgend op die waarop de vordering opeisbaar is geworden. Ingevolge lid 2 van deze bepaling loopt, in geval van een verbintenis tot nakoming na onbepaalde tijd, de verjaringstermijn pas van de aanvang van de dag, volgend op die waartegen de schuldeiser heeft medegedeeld tot opeising over te gaan, en verjaart de rechtsvordering in elk geval door verloop van twintig jaren na aanvang van de dag, volgend op die waartegen de opeising op zijn vroegst mogelijk was.

In het onderhavige geval is sprake van een verbintenis tot nakoming na onbepaalde tijd. In de akte van 6 december 1994 is immers vastgelegd dat de economische eigendomsoverdracht van het fabriekscomplex plaatsvindt “op het tijdstip door koper [Brabant/Roomboterfabriek DBB - rechtbank] te bepalen”. Roomboterfabriek DBB (Brabant) heeft voor het eerst bij brief van 21 april 1999 aan Rath & Doodeheefver B.V. verzocht om, binnen drie weken, mee te werken aan de hypotheekvrije levering van het fabriekscomplex (r.o. 4.18). Dit betekent dat de verjaringstermijn is ingegaan één dag na het verstrijken van de door Roomboterfabriek DBB gestelde termijn van drie weken.

Rath & Doodeheefver B.V. stelt zich op het standpunt dat de verjaringstermijn is verstreken vijf jaar na de brief van 21 april 1999, dus op 22 april 2004. Roomboterfabriek DBB voert daartegen aan dat de verjaring is gestuit door de brief van de advocaat van (de enig aandeelhouder van) Brabant van 16 april 2004 (r.o. 4.22).

Ingevolge artikel 3:317 lid 1 BW vindt stuiting plaats door een schriftelijke aanmaning of een schriftelijke mededeling waarin de schuldeiser zich ondubbelzinnig zijn recht op nakoming voorbehoudt. De rechtbank stelt vast dat de hiervoor in r.o. 4.22 genoemde brief van 16 april 2004 betrekking heeft op een andere zaak dan de onderhavige. Weliswaar is zij gericht aan mr. Houtman, thans behandelend advocaat van Rath & Doodeheefver B.V., maar dan in zijn hoedanigheid van raadsman van Vreeland Investment B.V., een besloten vennootschap die geen partij is in de onderhavige procedure. Los daarvan kan de brief naar het oordeel van de rechtbank ook inhoudelijk niet worden aangemerkt als een ondubbelzinnige mededeling namens (de enig aandeelhouder van) Brabant/Roomboterfabriek DBB dat zij haar recht op nakoming voorbehoudt. De brief verwijst slechts naar de inhoud van de akte tot economische levering van 6 december 1994, maar daarmee is niet voldaan aan het criterium van artikel 3:317 lid 1 BW. Van stuiting van de verjaring is dus geen sprake. Gesteld noch gebleken is dat nog andere stuitingshandelingen zijn verricht. De conclusie luidt dan dat de vordering tot hypotheekvrije levering van het fabriekscomplex is verjaard. In verband hiermee kan in het midden blijven of Roomboterfabriek DBB – zoals zij bij dagvaarding heeft aangevoerd maar hetgeen door Rath & Doodeheefver B.V. wordt betwist – Rath & Doodeheefver B.V. bij brief van 28 mei 2004 heeft gesommeerd, aangezien de verjaringstermijn ten tijde van deze brief al was verstreken.

Resumerend is de rechtbank van oordeel dat de vordering met betrekking tot levering van het fabriekscomplex vrij van hypotheek jegens Rath & Doodeheefver B.V. moet worden afgewezen in het geval de koopprijs niet ten goede is gekomen aan Rath & Doodeheefver B.V. (r.o. 6.6), en dat zij, ook al zou de koopprijs wél aan Rath & Doodeheefver B.V. ten goede zijn gekomen, is verjaard (r.o. 6.11). In beide gevallen ligt de vordering met betrekking tot de hypotheekvrije levering dus voor afwijzing gereed. Bewijslevering blijft om die reden achterwege.

De omstandigheid dat de vordering tot hypotheekvrije levering van het fabriekscomplex mede is gebaseerd op het convenant van 17 juli 1997 (r.o. 4.16), leidt ten aanzien van Rath & Doodeheefver B.V. niet tot een ander oordeel, reeds omdat Rath & Doodeheefver B.V. geen partij was bij dat convenant.

Voor zover aan de overige gedaagden hetzelfde verwijt wordt gemaakt als aan Rath & Doodeheefver B.V., zal de vordering met betrekking tot de hypotheekvrije levering van het fabriekscomplex tegen hen eveneens worden afgewezen. De rechtbank overweegt daartoe dat Rath & Doodeheefver Group N.V., Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V., de Stichting, Barge Trust, [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring] geen partij waren bij de akte van 6 december 1994, zodat op hen geen daaruit voortvloeiende verplichtingen rusten. Rath & Doodeheefver Group N.V., Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring] waren bovendien geen partij bij het convenant, zodat daaruit voor hen evenmin verplichtingen zijn voortgevloeid. Ten slotte worden de Stichting, Barge Trust en [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] daarnaast aangesproken op grond van het convenant en onrechtmatige daad. Die vordering komt in het navolgende (r.o. 6.17-6.19) aan de orde.

Roomboterfabriek DBB verwijt verder aan Rath & Doodeheefver Group N.V. en Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. dat zij toerekenbaar hebben nagelaten de partijen bij het convenant aan te spreken tot financiering. Dit levert volgens haar een onrechtmatige daad op voor Rath & Doodeheefver Group N.V. als bestuurder van Rath & Doodeheefver B.V. Roomboterfabriek DBB rekent verder “de onwil van [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring]” toe aan Rath & Doodeheefver Group N.V.

De rechtbank overweegt dat niet valt in te zien dat het voorgaande een onrechtmatige daad van Rath & Doodeheefver Group N.V. en Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. oplevert. De stelling van Roomboterfabriek DBB, dat zij de partijen bij het convenant hadden moeten aanspreken tot financiering, is niet onderbouwd. Dat de financiering aan Rath & Doodeheefver Group N.V. ten goede zou komen en dat zij op de hoogte was van de verplichtingen bij het convenant, is onvoldoende om het bestaan van die verplichting aan te nemen. Evenmin valt in te zien op grond waarvan “de onwil van [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring]” aan Rath & Doodeheefver Group N.V. zou moeten worden toegerekend en op welke wijze dit een onrechtmatige daad van haar oplevert. De vordering is in zoverre dan ook niet toewijsbaar.

Ten aanzien van de Stichting, [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] en Barge Trust stelt Roomboterfabriek DBB zich op het standpunt dat zij hun inspanningsverplichtingen uit hoofde van het convenant hebben geschonden, aangezien niet is gebleken wat zij hebben gedaan om vrijgave van het recht van hypotheek te bewerkstelligen. [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring] zouden de nakoming van het convenant door de Stichting, Barge Trust en Rath & Doodeheefver B.V. hebben verhinderd, terwijl zij wisten dat Roomboterfabriek DBB daardoor werd benadeeld. Dit levert volgens Roomboterfabriek DBB tevens een onrechtmatige daad op van [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring].

De vordering is tegen de Stichting niet toewijsbaar reeds omdat de Stichting niet weersproken heeft gesteld dat zij door Roomboterfabriek DBB niet is aangesproken tot nakoming. De Stichting is dus niet in verzuim en niet aansprakelijk voor de schade.

De rechtbank is verder van oordeel dat Roomboterfabriek DBB onvoldoende heeft gesteld om aan te nemen dat er sprake is van schending van verplichtingen uit het convenant of een onrechtmatige daad van [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring], Barge Trust en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring]. De stellingen van Roomboterfabriek DBB in dit verband komen er immers slechts op neer dat niet is gebleken dat deze partijen zich “tot het uiterste” hebben ingespannen om aan die verplichtingen te voldoen. Wat zij dan concreet hadden moeten doen, op welke wijze [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring] nakoming van het convenant door de andere drie partijen zouden hebben verhinderd en – met name – op grond waarvan dit onrechtmatig is, stelt Roomboterfabriek DBB echter niet. Ook in zoverre moet de vordering daarom worden afgewezen.

De achtergestelde leningen

Roomboterfabriek DBB stelt zich op het standpunt dat Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. en Rath & Doodeheefver Group N.V. toerekenbaar zijn tekortgeschoten in de nakoming van hun (terugbetalings)verplichtingen die voortvloeien uit de overeenkomst van 14 juni 1993 met betrekking tot de achtergestelde lening (r.o. 4.1).

Uit de hiervoor in r.o. 4.12 weergegeven akte blijkt dat Brabant, Rath & Doodeheefver Nationaal B.V. (thans Rath & Doodeheefver Group N.V.), Rath & Doodeheefver B.V., Roomboterfabriek DBB en Rath & Doodeheefver Group N.V. i.o. in december 1994 zijn overeengekomen dat – samengevat – Rath & Doodeheefver Group N.V. (i.o.) de rechten en verplichtingen uit de in r.o. 6.20 bedoelde leningovereenkomst overneemt van Brabant. Hieruit volgt dat Roomboterfabriek DBB geen vordering uit hoofde van deze leningovereenkomst heeft op Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V., aangezien die vordering al in december 1994 is overgenomen door Rath & Doodeheefver Group N.V. De vordering tegen Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. moet dan ook worden afgewezen.

Rath & Doodeheefver Group N.V. verwijst ten verwere naar de leningovereenkomst van 19 januari 1995 en het bijbehorende addendum, bedoeld in r.o. 4.14 en 4.15. Zij stelt zich op het standpunt dat daarmee nadere regels zijn gesteld met betrekking tot de door haar in december 1994 van Brabant overgenomen leningovereenkomst. Op grond van die regels is Rath & Doodeheefver Group N.V., zo stelt zij, niets aan Roomboterfabriek DBB verschuldigd zolang Rath & Doodeefver Group Nederland B.V. niet aan haar aflost.

De rechtbank overweegt dat uit de tekst van (de leningovereenkomst en) het addendum niet volgt op grond waarvan, en op welk moment, de achtergestelde lening opeisbaar zou zijn geworden. Het addendum bepaalt dat Rath & Doodeheefver Group N.V. niet tot aflossing is gehouden zolang Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. niet aan haar aflost. Een nader bepaalde termijn wordt in het addendum niet genoemd. Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. en Rath & Doodeheefver Group N.V. hebben onweersproken gesteld dat eerstgenoemde nog nooit een deel van haar schuld aan laatstgenoemde heeft afgelost. Dit brengt met zich mee dat Rath & Doodeheefver Group N.V. op grond van artikel 3 van het addendum niet tot aflossing aan Roomboterfabriek DBB is gehouden. Roomboterfabriek DBB heeft niet gesteld op grond waarvan die verplichting wel zou zijn ontstaan. Zij verwijst in dit verband naar diverse documenten die in deze procedure zijn overgelegd en waaruit zou volgen dat “het altijd de intentie van betrokkenen is geweest om de lening af te lossen”. De rechtbank overweegt dat het enkele bestaan van de intentie tot aflossing, wat daarvan verder ook zij, nog niet inhoudt dat de achtergestelde lening daadwerkelijk opeisbaar is geworden als in strijd met die intentie zou zijn gehandeld. Ook de vordering jegens Rath & Doodeheefver Group N.V. moet daarom worden afgewezen.

De slotsom in conventie is dat zowel de vordering met betrekking tot de hypotheekvrije levering als de vordering met betrekking tot de achtergestelde lening voor afwijzing gereed ligt.

De rechtbank zal niet afwijken van het principe om in conventie en reconventie tegelijk eindvonnis te wijzen. Omdat, zoals uit het navolgende blijkt, in reconventie een comparitie van partijen wordt bepaald, zal in conventie thans iedere verdere beslissing worden aangehouden.

in de hoofdzaak in reconventie

Rath & Doodeheefver B.V. legt ten eerste aan haar vordering in reconventie ten grondslag dat bij het sluiten van de koopovereenkomst sprake is geweest van doeloverschrijding. Roomboterfabriek DBB voert hiertegen aan dat de vordering tot vernietiging is verjaard. Zij verwijst in dit verband naar artikel 3:52 lid 1 sub d BW. Daarin is bepaald dat rechtsvorderingen tot vernietiging van een rechtshandeling op een andere vernietigingsgrond dan bedoeld in lid 1 sub a tot en met c verjaren drie jaren nadat de bevoegdheid om deze vernietigingsgrond in te roepen ten dienste is komen te staan aan degene aan wie deze bevoegdheid toekomt.

De rechtbank stelt voorop dat de uitzondering van artikel 3:51 lid 3 BW zich hier niet voordoet. Anders dan in de hoofdzaak in conventie (r.o. 6.6) beroept Rath & Doodeheefver B.V. zich nu immers niet op doeloverschrijding bij wijze van verweer, maar legt zij doeloverschrijding als vernietigingsgrond ten grondslag aan haar eigen, reconventionele vordering. Dit betekent dat verjaring niet is uitgesloten, zodat de rechtbank toekomt aan de beoordeling van dit verweer van Roomboterfabriek DBB. Zij overweegt daarover het volgende.

De verjaringstermijn heeft een aanvang genomen een dag ná 6 december 1994, aangezien toen de akte tot stand is gekomen waarvan Rath & Doodeheefver B.V. nu de vernietiging wegens doeloverschrijding bepleit. De argumenten die Rath & Doodeheefver B.V. aanvoert voor het beroep op doeloverschrijding waren haar toen al bekend, althans hadden haar bekend kunnen zijn. Gesteld noch gebleken is dat Rath & Doodeheefver B.V. binnen de termijn van drie jaren, genoemd in artikel 3:52 lid 2 sub d BW, een stuitingshandeling heeft verricht. Haar vordering tot vernietiging van de akte wegens doeloverschrijding is dan ook verjaard en kan daarom niet worden toegewezen.

Op grond van artikel 3:311 BW is ook de vordering tot ontbinding van de in de akte neergelegde overeenkomst verjaard, nu de in die bepaling genoemde verjaringstermijn van vijf jaar eveneens is verstreken. Op dit punt is de vordering dus evenmin toewijsbaar.

In dit vonnis heeft de rechtbank zich nu uitgesproken over het merendeel van de tussen partijen bestaande geschilpunten. Het enige punt waarop nog moet worden beslist, is de tweede grondslag van de vordering van Rath & Doodeheefver B.V. Die houdt in dat Roomboterfabriek DBB (Brabant) onrechtmatig gebruik heeft gemaakt van haar volmacht zich het fabriekscomplex toe te eigenen. Rath & Doodeheefver B.V. stelt dat zij als gevolg van dit onrechtmatig handelen schade heeft geleden en vordert vergoeding van die schade.

De rechtbank heeft bij de beoordeling in conventie in het midden gelaten of de koopprijs bij de economische eigendomsoverdracht al dan niet ten goede is gekomen aan Rath & Doodeheefver B.V., omdat, ook indien dat wel het geval zou zijn, de vordering tot hypotheekvrije levering van het fabriekscomplex niet toewijsbaar is. Deze vordering is immers op 22 april 2004 verjaard (r.o. 6.10 en 6.11). Vast staat dat Brabant op 3 december 2004, met gebruikmaking van de onherroepelijke volmacht als bedoeld in de koopakte, het fabriekscomplex aan zichzelf heeft geleverd. De verjaringstermijn van de vordering tot nakoming was op dat moment al verstreken. Eveneens staat vast dat Brabant op 13 december 2004 de hypothecaire vordering van NMB-Heller op Rath & Doodeheefver B.V. heeft afgelost en die vordering vervolgens door cessie van NMB-Heller heeft overgenomen. Eerst in de procedure in conventie vordert Roomboterfabriek DBB/Brabant terugbetaling door Rath & Doodeheefver B.V. van de door haar afgeloste hypotheek. Daarmee wil Roomboterfabriek DBB/Brabant dus hetzelfde bereiken als nakoming door Rath & Doodeheefver B.V. van de verplichting tot hypotheekvrije levering. De rechtbank is van oordeel dat het gebruik van de volmacht door Brabant onder die omstandigheden onrechtmatig is. Rath & Doodeheefver B.V. maakt dan ook terecht aanspraak op vergoeding van de schade die zij als gevolg van dit onrechtmatig handelen heeft geleden.

De rechtbank heeft echter behoefte aan een nadere toelichting door Rath & Doodeheefver B.V. op de gestelde schade en op een onderbouwing daarvan. Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat Rath & Doodeheefver B.V. weliswaar het fabriekscomplex is kwijtgeraakt, maar dat dit ook voordeel oplevert in die zin dat Rath & Doodeheefver B.V. geen hypotheeklasten meer hoeft te dragen. De rechtbank ziet in het voorgaande aanleiding een comparitie van partijen bevelen om inlichtingen over de zaak te vragen en om te onderzoeken of partijen het op één of meer punten alsnog met elkaar eens kunnen worden. Daarbij kan de mogelijkheid van doorverwijzing naar een mediator aan de orde komen. Voor de comparitie zal drie uur worden uitgetrokken.

De rechtbank wijst erop dat zij uit een niet verschijnen van een partij ter comparitie de gevolgtrekkingen - ook in het nadeel van die partij - kan maken die zij geraden zal achten.

De partijen wordt verzocht de stukken waarop zij tijdens de comparitie een beroep willen doen uiterlijk twee weken tevoren in fotokopie aan de andere partij en aan de rechtbank toe te zenden.

Tevens wordt partijen verzocht uiterlijk twee weken vóór de comparitie een – beknopte – schriftelijke standpuntbepaling aan de wederpartij en aan de rechtbank te doen toekomen. Daarbij zal Rath & Doodeheefver B.V. moeten aangeven wat haar schade is en hoe zij die onderbouwt.

Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.

in de vrijwaringszaak

Uit de beslissing in de hoofdzaak in conventie vloeit voort dat de vorderingen in de vrijwaringszaak moeten worden afgewezen.

Rath & Doodeheefver B.V., Rath & Doodeheefver Group N.V., Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V., de Stichting en [gedaagde in conventie in de hoofdzaak en eiser in de vrijwaring] zullen als de in het ongelijk gestelde worden veroordeeld in de proceskosten van [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] in de vrijwaringszaak.

Omdat [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] voldoende belang had bij het instellen van de vordering in ondervrijwaring, zullen Rath & Doodeheefver Group N.V. en Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. tevens worden veroordeeld in de proceskosten van [gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] in het ondervrijwaringsincident en de kosten waarin hij in de ondervrijwaringszaak zal worden veroordeeld.

De rechtbank houdt de beslissing in de vrijwaringszaak echter aan totdat in de hoofdzaak eindvonnis zal worden gewezen.

in de ondervrijwaringszaak

Gelet op de beslissing in de vrijwaringszaak moet de vordering in de ondervrijwaringszaak worden afgewezen.

[gedaagde in de vrijwaring en eiser in de ondervrijwaring] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten van Rath & Doodeheefver Group N.V. en Rath & Doodeheefver Group Nederland B.V. en van [gedaagde in conv. in hoofdzaak en gedaagde in vrijwaring] en Barge Trust.

De rechtbank houdt de beslissing in de ondervrijwaringszaak echter aan totdat in de hoofdzaak en de vrijwaringszaak eindvonnis zal worden gewezen.

De rechtbank

in de hoofdzaak in conventie

houdt iedere beslissing aan,

in de hoofdzaak in reconventie