HvJ EG, 21-11-2002, nr. C-436/00

Op grond van het arrest van 26 januari 1996, Werner (C-112/91, Jurispr. blz. I-429), stelt Riksskatteverket dat de onderhavige zaak niet onder de door het Verdrag gegarandeerde fundamentele vrijheden valt omdat het hier gaat om een interne situatie van een lidstaat. De hoofdzaak betreft een wijziging in de structuur van de deelnemingen in een economische activiteit die in Zweden wordt verricht, en na deze wijziging nog steeds in die lidstaat wordt uitgeoefend.

Dit argument kan niet worden aanvaard. De in het hoofdgeding bedoelde nationale bepaling impliceert immers dat er een externe component is die duidelijk relevant is voor de door het Verdrag gegarandeerde vrijheid van vestiging, namelijk voor aandelenoverdrachten van type A de omstandigheid dat de overnemende vennootschap is gevestigd in een andere lidstaat, en voor aandelenoverdrachten van type B de omstandigheid dat een in een andere lidstaat gevestigde vennootschap een deelneming heeft in de overnemende vennootschap, en dat deze externe component ten grondslag ligt aan een verschil in behandeling in die lidstaat.

Derhalve moet in de eerste plaats worden bezien of de in het hoofdgeding aan de orde zijnde nationale bepaling een beperking van de vrijheid van vestiging kan vormen in de zin van artikel 43 EG.

Wat aandelenoverdrachten van type A betreft, geeft de nationale bepaling een andere behandeling, namelijk weigering de overdrager uitstel van belastingheffing te verlenen over de meerwaarde die is gerealiseerd op de onder de waarde overgedragen aandelen, hetgeen hem geldelijk nadeel oplevert, wanneer de overnemende vennootschap waarin de overdrager een deelneming heeft, haar zetel in een andere lidstaat heeft. Het onthouden van dit fiscaal voordeel op grond dat de overnemende vennootschap waarin de belastingplichtige een deelneming heeft, haar zetel in een andere lidstaat heeft, kan de belastingplichtige er dan ook van weerhouden gebruik te maken van het hem bij artikel 43 EG verleende recht om zijn activiteit door middel van een vennootschap in die andere lidstaat te verrichten.

Deze ongelijke behandeling vormt dus een beperking van de vrijheid van vestiging van de onderdanen van de betrokken lidstaat (evenals trouwens van die van de op het grondgebied van die lidstaat wonende onderdanen van andere lidstaten), die een deelneming hebben in het kapitaal van een in een andere lidstaat gevestigde vennootschap, althans wanneer deze deelneming hun een zodanige invloed op de besluiten van de vennootschap verleent dat zij de activiteiten ervan kunnen bepalen (zie met name arresten van 13 april 2000, Baars, C-251/98, Jurispr. blz. I-2787, punten 22 en 28–31, en 5 november 2002, Überseering, C-208/00, Jurispr. blz. I-9919, punt 77). Het is aan de verwijzende rechter om na te gaan of in het hoofdgeding aan deze voorwaarde is voldaan.

Wat aandelenoverdrachten van type B betreft, moet worden vastgesteld dat de onderhavige nationale bepaling een beperking in de zin van artikel 43 EG vormt van de vrijheid van vestiging van een in een andere lidstaat gevestigde vennootschap, in casu een Belgische naamloze vennootschap, die volgens artikel 48 EG wordt gelijkgesteld met een natuurlijke persoon die onderdaan is van die lidstaat, die zijn activiteit wenst te verrichten door middel van een filiaal in deze lidstaat (zie met name arresten van 15 mei 1997, Futura Participations en Singer, C-250/95, Jurispr. blz. I-2471, punt 24, en 21 september 1999, Saint-Gobain ZN, C-307/97, Jurispr. blz. I-6161, punt 35). Zou de betrokken lidstaat uitstel van belastingheffing op de meerwaarde mogen weigeren en daarmee de overdrager een geldelijk voordeel onthouden, op grond dat de moedervennootschap van de overnemende vennootschap in een andere lidstaat is gevestigd, dan zou daarmee aan artikel 43 EG immers iedere inhoud worden ontnomen (zie in deze zin met name arrest van 8 maart 2001, Metallgesellschaft e.a., C-397/98 en C-410/98, Jurispr. blz. I-1727, punt 42).

Bijgevolg betekent de toepassing van de nationale bepaling zowel voor aandelenoverdrachten van type A, mits aan de in punt 37 van dit arrest genoemde voorwaarde is voldaan, als voor aandelenoverdrachten van type B een beperking van de door het Verdrag gegarandeerde vrijheid van vestiging.

Riksskatteverket stelt dat er in het hoofdgeding een risico van belastingontwijking bestaat dat voor de vrijheid van vestiging in tweeërlei opzicht relevant is. In de eerste plaats kan, gezien dit risico, betwijfeld worden of de vrijheid van vestiging wel toepasselijk is, aangezien er in casu aanwijzingen zijn voor mogelijk misbruik van deze vrijheid. In de tweede plaats, gesteld dat de vrijheid van vestiging in casu wel van toepassing is, kan met een beroep op dit risico een eventuele beperking van die vrijheid worden gerechtvaardigd, en wel om een dringende reden van algemeen belang.

Met betrekking tot een eventueel misbruik van de vrijheid van vestiging merkt Riksskatteverket op dat de verkrijging van belastingvoordeel de enige reden is voor de door verzoekers in het hoofdgeding voorgenomen aandelenoverdracht, en dat uit deze overdracht blijkt van ernstige motieven van belastingontwijking, voornamelijk gelet op het feit dat X en Y de bevoegde belastingautoriteit om te beginnen hebben gevraagd of de voorgenomen transactie moest worden gekwalificeerd als belastingontwijking. Riksskatteverket is daarom van mening, op basis van het arrest van 9 maart 1999, Centros (C-212/97, Jurispr. blz. I-1459, punt 24), dat overeenkomstig de rechtspraak van het Hof het Koninkrijk Zweden maatregelen mag treffen die tot doel hebben te verhinderen dat sommigen van zijn onderdanen van de krachtens het Verdrag geschapen mogelijkheden profiteren om zich op onaanvaardbare wijze aan hun nationale wetgeving te onttrekken en dat de justitiabelen zich met oog op misbruik of bedrog op het gemeenschapsrecht beroepen.

In dit verband dient erop te worden gewezen dat, ofschoon de nationale rechterlijke instanties van geval tot geval op basis van objectieve gegevens rekening kunnen houden met misbruik of bedrog door de belanghebbenden en hun in voorkomend geval een beroep op de betrokken bepalingen van gemeenschapsrecht kunnen ontzeggen, zij evenwel bij de beoordeling van dergelijk gedrag ook het doel van de betrokken bepalingen van gemeenschapsrecht in aanmerking dienen te nemen (zie met name arrest Centros, reeds aangehaald, punt 25).

Geconstateerd moet worden dat de onderhavige nationale bepaling, doordat zij elke aandelenoverdracht van type A of type B categorisch en generiek uitsluit van uitstel van belastingheffing, de nationale rechter niet de mogelijkheid biedt om dit van geval tot geval te onderzoeken, daarbij rekening houdend met de bijzonderheden van het geval.

Voorts houdt het criterium dat de nationale bepaling aanlegt om aandelenoverdrachten van type A en type B van het bewuste belastingvoordeel uit te sluiten — het feit dat de overdracht plaatsvindt aan een conform de wetgeving van een andere lidstaat opgerichte vennootschap of aan een in Zweden door zulk een vennootschap opgericht filiaal — verband met de uitoefening van de door het Verdrag gegarandeerde vrijheid van vestiging zelf, zodat het op zich geen misbruik van het recht van vestiging kan opleveren (zie met name arrest Centros, reeds aangehaald, punt 27).

Een nationale bepaling als bedoeld in het hoofdgeding, volgens welke een lidstaat alle aandelenoverdrachten onder de waarde aan een conform de wetgeving van een andere lidstaat opgerichte vennootschap of aan een op zijn grondgebied door zulk een vennootschap opgericht filiaal, van een fiscaal voordeel uitsluit, kan dan ook niet worden gerechtvaardigd op grond van mogelijk misbruik van de vrijheid van vestiging.

In de tweede plaats moet worden bezien of de beperkingen van de vrijheid van vestiging die het gevolg zijn van deze nationale bepaling, gerechtvaardigd kunnen zijn, in het bijzonder gelet op de door Riksskatteverket aangevoerde redenen, zoals weergegeven in punt 24 van dit arrest.

Blijkens de voorstukken van de nationale bepaling, zoals door de verwijzende rechter weergegeven (zie punt 6 van dit arrest), en de opmerkingen van Riksskatteverket wordt met de uitsluiting van het fiscaal voordeel bestaande in uitstel van belastingheffing over de meerwaarde voor alle aandelenoverdrachten van type A of type B, beoogd te voorkomen dat die meerwaarde niet in Zweden wordt belast, in het bijzonder indien de eigenaar van aandelen in een Zweedse naamloze vennootschap vóór zijn definitieve verhuizing naar het buitenland zijn aandelen onder de waarde overdraagt aan een buitenlandse vennootschap waarin de overdrager of een van zijn verwanten rechtstreeks of indirect een deelneming heeft, of aan een Zweedse naamloze vennootschap waarin deze buitenlandse rechtspersoon rechtstreeks of indirect een deelneming heeft.

Riksskatteverket stelt dat het verschil in fiscale behandeling dit doel beoogt en dat het dus uit dien hoofde gerechtvaardigd is om dringende redenen van algemeen belang, te weten de noodzaak om de samenhang van het belastingstelsel te garanderen, het risico van belastingontwijking en de doeltreffendheid van fiscale controles, alsmede door de verdragsbepalingen inzake het vrije verkeer van kapitaal, artikel 58, leden 1 en 2, EG. Deze laatste bepaling kan immers ook beperkingen van de vrijheid van vestiging in de zin van artikel 43 EG rechtvaardigen, ingevolge de tweede alinea van dat artikel.

In dit verband dient erop te worden gewezen dat een beperking van de vrijheid van vestiging, zoals de in geding zijnde nationale bepaling, alleen kan worden gerechtvaardigd indien er een rechtmatig doel mee wordt nagestreefd dat zich met het Verdrag verdraagt, en indien zij gerechtvaardigd is uit hoofde van dringende redenen van algemeen belang. Daarenboven moet die beperking geschikt zijn om het nagestreefde doel te verwezenlijken, en mag zij niet verder gaan dan nodig is voor het bereiken van dat doel (zie met name arrest Futura Participations en Singer, reeds aangehaald, punt 26, en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

Dat de belastinginkomsten als gevolg van de verlening van dat belastingvoordeel voor aandelenoverdrachten van type A en type B lager zouden kunnen uitvallen, is niet een van de in artikel 46 EG genoemde gronden en kan niet worden beschouwd als een dringende reden van algemeen belang die kan worden ingeroepen ter rechtvaardiging van een ongelijke behandeling die in beginsel onverenigbaar is met artikel 43 EG (zie met name reeds aangehaalde arresten ICI, punt 28; Metallgesellschaft e.a., punt 59, en Saint-Gobain ZN, punt 51). Dit doel is immers zuiver economisch en kan dus volgens vaste rechtspraak geen dringende reden van algemeen belang vormen (zie met name arrest van 6 juni 2000, Verkooijen, C-35/98, Jurispr. blz. I-4071, punt 48).

Daarentegen volgt uit de rechtspraak van het Hof dat de noodzaak om de samenhang van het belastingstelsel te handhaven (zie arresten van 28 januari 1992, Bachmann, C-204/90, Jurispr. blz. I-249, en Commissie/België, C-300/90, Jurispr. blz. I-305), de bestrijding van belastingontwijking (zie reeds aangehaalde arresten ICI, punt 26, en Metallgesellschaft e.a., punt 57) en de doeltreffendheid van fiscale controles (zie met name arrest Futura Participations en Singer, reeds aangehaald, punt 31, en arrest van 8 juli 1999, Baxter e.a., C-254/97, Jurispr. blz. I-4809, punt 18) dwingende redenen van algemeen belang vormen, die regelingen kunnen rechtvaardigen welke een beperking van de door het Verdrag gegarandeerde fundamentele vrijheden inhouden (zie met betrekking tot dergelijke rechtvaardigingsgronden ingeroepen in het kader van beperkingen in verband met een verschil in behandeling op het gebied van de inkomstenbelasting, met name arrest van 28 oktober 1999, Vestergaard, C-55/98, Jurispr. blz. I-7641, punt 23).

Wat in de eerste plaats de door Riksskatteverket geponeerde rechtvaardigingsgrond betreft die gebaseerd is op de noodzaak om de samenhang van een belastingregeling te handhaven, moet erop worden gewezen dat er in de reeds aangehaalde zaken Bachmann en Commissie/België, waarin het Hof heeft erkend dat een dergelijke rechtvaardigingsgrond een beperking van de uitoefening van de door het Verdrag gegarandeerde fundamentele vrijheden kon rechtvaardigen, een rechtstreeks verband bestond tussen de aftrekbaarheid van premies betaald in het kader van ouderdoms- en overlijdensverzekeringscontracten, en de heffing van belasting over de door de verzekeraars uit hoofde van die verzekeringen uit te keren bedragen, welk verband behouden moest blijven om de samenhang van de betrokken fiscale regeling te verzekeren (zie met name arrest Vestergaard, reeds aangehaald, punt 24, en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

In de onderhavige zaak, waar het Koninkrijk Zweden met andere lidstaten overeenkomsten tegen dubbele belastingheffing heeft gesloten, bestaat de fiscale samenhang niet op het niveau van de individuele persoon, door een strikte correlatie tussen het uitstel van belastingheffing over de meerwaarde en de uiteindelijke belasting daarvan, maar is zij verschoven naar een ander niveau, dat van de wederkerigheid van de in de overeenkomstsluitende staten toepasselijke voorschriften, welke in een dergelijke overeenkomst zijn neergelegd en die berusten op aanknopingsfactoren ter verdeling van de heffingsbevoegdheid die de lidstaten bij gebreke van communautaire maatregelen nog steeds vrij kunnen vaststellen, zoals in het onderhavige geval is gebeurd (zie met name arrest van 11 augustus 1995, Wielockx, C-80/94, Jurispr. blz. I-2493, punt 24, en arrest Saint-Gobain ZN, reeds aangehaald, punt 57).

Ingevolge overeenkomsten tegen dubbele belastingheffing zoals de Belgisch-Zweedse overeenkomst, meer in het bijzonder artikel 13, paragraaf 4, dat overigens identiek is aan hetzelfde artikel van het OESO-modelverdrag, belast een staat in de regel alle meerwaarde op aandelen die op zijn grondgebied wonende overdragers verwerven, maar ziet hij daartegenover af van belastingheffing over de meerwaarde op aandelen die op het grondgebied van de andere overeenkomstsluitende staat wonende overdragers verwerven, en wel ongeacht of de overdrager bij een eerdere overdracht van de betrokken aandelen uitstel van belastingheffing is verleend.

Het risico van een definitief vertrek van de overdrager in geval van een aandelenoverdracht van type A, dat de in het hoofdgeding aan de orde zijnde nationale bepaling door de uitsluiting van het uitstel van belastingheffing beoogt te ondervangen, wordt dus gedekt door artikel 13, paragraaf 4, van de Belgisch-Zweedse overeenkomst, en wel wederzijds, in die zin dat in dat geval alleen de overeenkomstsluitende staat waarheen de overdrager zijn woonplaats heeft verlegd, bevoegd is tot het belasten van de betrokken meerwaarde.

Voorts creëert artikel 13, paragraaf 5, van de Belgisch-Zweedse overeenkomst een wederkerig systeem waarin de fiscale aanspraken van het Koninkrijk België en het Koninkrijk Zweden op het specifieke gebied van de belasting van voordelen uit vervreemding van aandelen zijn verdeeld. Deze bepaling beoogt het geval te regelen waarop ook de onderhavige bepaling betrekking heeft, namelijk het risico van een definitieve verhuizing van de overdrager naar de andere overeenkomstsluitende staat in de context van een aandelenoverdracht. Artikel 13, paragraaf 5, van de Belgisch-Zweedse overeenkomst bepaalt in wezen dat de overeenkomstsluitende staat, in geval van een overdracht van aandelen in een op zijn grondgebied gevestigde vennootschap door zijn eigen onderdanen, uitsluitend het recht verliest om belasting te heffen over aandelenoverdrachten die meer dan vijf jaar na de definitieve verhuizing van de overdrager naar de andere overeenkomstsluitende staat hebben plaatsgevonden.

Hoe dan ook is de uitsluiting van uitstel van belastingheffing voor aandelenoverdrachten van type A en type B, zoals neergelegd in de nationale bepaling, niet noodzakelijk voor en evenredig aan het met die bepaling nagestreefde doel.

Een eventueel probleem in verband met de samenhang van de in het hoofdgeding aan de orde zijnde belastingregeling zou een fundamenteel verschillende origine hebben dan die waarom het ging in de zaken Bachmann en Commissie/België. In die zaken bestond namelijk het risico dat betalingen aan belastingheffing door de lidstaat die het fiscaal voordeel had verleend, zouden ontsnappen, omdat zij door derden buiten die lidstaat, te weten in het land van vestiging van die derden waren verricht. In een geval als het onderhavige echter houdt het risico verband met het feit dat de belastinggrondslag kan verdwijnen in een later stadium, na een definitieve verhuizing van de belastingplichtige naar het buitenland.

Anders dan in de situatie die aanleiding heeft gegeven tot de arresten Bachmann en Commissie/België (zie arrest Bachmann, punt 28, en arrest Commissie/België, punt 20), kan in een situatie als de onderhavige de samenhang van de belastingregeling worden verzekerd door minder beperkende of de vrijheid van vestiging minder aantastende maatregelen, die specifiek betrekking hebben op het risico van een definitief vertrek van de belastingplichtige, en wel voor alle typen van aandelenoverdrachten waarvoor hetzelfde objectieve risico bestaat. Dergelijke maatregelen zouden bijvoorbeeld kunnen zijn het creëren van een systeem van waarborgsommen of andere noodzakelijke garanties om betaling van de belasting veilig te stellen bij een definitieve verhuizing van de overdrager naar het buitenland.

Wat vervolgens de door Riksskatteverket geponeerde rechtvaardigingsgrond betreft die is gebaseerd op het risico van belastingontwijking en op de doeltreffendheid van fiscale controles, moet vooraf worden opgemerkt dat, gelet op het met de nationale bepaling beoogde doel, deze rechtvaardigingsgronden op hetzelfde neerkomen. In casu gaat het immers om een bepaling die beoogt te verzekeren dat de betrokken meerwaarde inderdaad wordt belast en tegelijkertijd dat de controle op die belastingheffing doeltreffend is.

De bepaling heeft niet als specifiek doel, een fiscaal voordeel uit te sluiten voor zuiver kunstmatige belastingconstructies die tot doel hebben de Zweedse belastingwetgeving te omzeilen, maar is algemeen gericht tegen situaties waarin om welke reden dan ook aandelen onder de waarde worden overgedragen aan een conform de wetgeving van een andere lidstaat opgerichte vennootschap waarin de overdrager een deelneming heeft, of aan een in het Koninkrijk Zweden door zulk een vennootschap opgericht filiaal.

Een algemeen vermoeden van belastingfraude of -ontwijking kan evenwel niet worden gebaseerd op het feit dat de overnemende vennootschap of haar moedermaatschappij in een andere lidstaat is gevestigd en kan geen rechtvaardigingsgrond zijn voor een fiscale maatregel die afbreuk doet aan de uitoefening van een bij het Verdrag beschermde fundamentele vrijheid (zie in deze zin arrest van 26 september 2000, Commissie/België, C-478/98, Jurispr. blz. I-7587, punt 45).

Hoe dan ook moet worden vastgesteld dat met de door het Koninkrijk Zweden genomen maatregel niet het doel kan worden bereikt dat er kennelijk mee wordt beoogd, namelijk dat de op de overgedragen aandelen gerealiseerde meerwaarde inderdaad bij de overdrager in Zweden wordt belast, met name indien de overdracht plaatsvindt vóór de definitieve verhuizing van de overdrager naar het buitenland. In geval van aandelenoverdrachten van type C heeft de overdrager immers in elk geval recht op uitstel van belastingheffing over de op de overgedragen aandelen gerealiseerde meerwaarde. In antwoord op een vraag van het Hof heeft de Zweedse regering niet weten aan te tonen dat er voor dit type overdracht objectieve verschillen in situatie zijn waardoor het potentiële risico dat voor het heffen van belasting bij de overdrager in Zweden ontstaat als gevolg van zijn definitieve verhuizing naar het buitenland, wezenlijk anders is dan voor aandelenoverdrachten van type A en type B.

Wat ten slotte het betoog van Riksskatteverket betreft, dat wanneer een bepaling van nationaal recht op basis van artikel 58 EG gerechtvaardigd voorkomt, de beperkingen van de vrijheid van vestiging als gevolg van die nationale bepaling eveneens als gerechtvaardigd moeten worden beschouwd, behoeft slechts te worden geconstateerd dat hoe dan ook, zoals blijkt uit punt 72 van dit arrest, op artikel 58 EG geen beroep kan worden gedaan ter rechtvaardiging van de toepassing van een nationale bepaling als de onderhavige.

Gelet op alle voorgaande overwegingen moet op de prejudiciële vraag, voorzover zij betrekking heeft op de bepalingen van het Verdrag inzake de vrijheid van vestiging, worden geantwoord dat de artikelen 43 EG en 48 EG in de weg staan aan een nationale wettelijke regeling als bedoeld in het hoofdgeding, die in geval van overdracht onder de waarde van aandelen van vennootschappen de overdrager uitsluit van uitstel van belastingheffing over de op die aandelen gerealiseerde meerwaarde wanneer de overdracht plaatsvindt aan een buitenlandse rechtspersoon waarin de overdrager rechtstreeks of indirect een deelneming heeft — mits deze deelneming hem een zodanige invloed op de besluiten van die buitenlandse rechtspersoon verleent dat hij de activiteiten ervan kan bepalen —, of aan een Zweedse naamloze vennootschap die een filiaal is van die buitenlandse rechtspersoon.

Gelet op het antwoord op de prejudiciële vraag, met betrekking tot de verdragsbepalingen inzake de vrijheid van vestiging, behoeft deze vraag, met betrekking tot de verdragsbepalingen inzake het vrije kapitaalverkeer, slechts te worden behandeld voorzover de nationale bepaling vanuit het oogpunt van deze laatste bepalingen kan leiden tot een zelfstandige beperking, aangezien de verdragsbepalingen inzake de vrijheid van vestiging niet toepasselijk zijn.

Zoals uit de punten 38 en 65 van dit arrest volgt, bevat de nationale bepaling voor aandelenoverdrachten van type B een niet-gerechtvaardigde beperking van de vrijheid van vestiging. Voor aandelenoverdrachten van type A daarentegen volgt uit de punten 37 en 65 van dit arrest dat artikel 43 EG alleen aan de nationale bepaling in de weg staat indien de deelneming van de overdrager in de in een andere lidstaat gevestigde overnemende vennootschap hem een zodanige invloed op de besluiten van die vennootschap verleent dat hij de activiteiten ervan kan bepalen.

Voorzover de prejudiciële vraag betrekking heeft op de bepalingen betreffende het vrije kapitaalverkeer behoeft zij dan ook slechts beantwoording voor het geval dat, bij een aandelenoverdracht van type A, artikel 43 EG niet van toepassing is omdat de deelneming van de overdrager in de in een andere lidstaat gevestigde overnemende vennootschap onvoldoende groot is.

Om te beginnen moet worden vastgesteld dat de nationale bepaling niet als een zuiver interne maatregel kan worden beschouwd, daar zij van toepassing is in geval van kapitaalbewegingen tussen lidstaten die het gevolg zijn van de aandelenoverdracht onder de waarde door een inwoner van de ene lidstaat aan een vennootschap die is gevestigd in een andere lidstaat, waarin de overdrager of een van zijn verwanten rechtstreeks of indirect een deelneming heeft.

Voorts staat vast dat de nationale bepaling belastingplichtigen voor de Zweedse belasting op meerwaarde ervan kan weerhouden aandelen onder de waarde over te dragen aan in andere lidstaten gevestigde overnemende vennootschappen waarin zij rechtstreeks of indirect een deelneming hebben, en dus voor die belastingplichtigen een beperking van de vrijheid van kapitaalverkeer in de zin van artikel 56 EG vormt (zie in die zin met name arrest van 26 september 2000, Commissie/België, reeds aangehaald, punt 18, en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

Derhalve moet worden nagegaan of een dergelijke beperking gerechtvaardigd kan zijn.

De rechtvaardigingsgronden die Riksskatteverket in verband met artikel 58 EG heeft aangevoerd, zijn in wezen dezelfde als die welke hij naar voren heeft gebracht ter rechtvaardiging van de door de nationale bepaling veroorzaakte beperkingen van de vrijheid van vestiging, te weten de samenhang van de belastingregeling, de bestrijding van belastingontwijking en de doeltreffendheid van de fiscale controles [zie met betrekking tot de verhouding tussen de door het Hof erkende dringende redenen van algemeen belang en artikel 73 D, lid 1, sub a, EG-Verdrag (thans artikel 58, lid 1, sub a, EG) het arrest Verkooijen, reeds aangehaald, punten 43–46]. Om dezelfde redenen als die welke in de punten 46 tot en met 63 van dit arrest zijn genoemd met betrekking tot de vrijheid van vestiging, kunnen die rechtvaardigingsgronden niet worden aanvaard met betrekking tot de in punt 70 van dit arrest geconstateerde beperking van de vrijheid van kapitaalverkeer.

Indien derhalve in geval van een aandelenoverdracht van type A artikel 43 EG niet in de weg staat aan de nationale bepaling, omdat de deelneming van de overdrager in de in een andere lidstaat gevestigde overnemende vennootschap onvoldoende groot is, vormt deze nationale bepaling in elk geval een beperking van de vrijheid van kapitaalverkeer in de zin van artikel 56 EG die niet kan worden gerechtvaardigd op grond van artikel 58 EG.

Gelet op alle voorgaande overwegingen moet op de prejudiciële vraag, voorzover zij betrekking heeft op de verdragsbepalingen inzake het vrije kapitaalverkeer, worden geantwoord, dat de artikelen 56 EG en 58 EG in de weg staan aan een nationale wettelijke regeling als bedoeld in het hoofdgeding, die in geval van overdracht onder de waarde van aandelen van vennootschappen de overdrager uitsluit van uitstel van belastingheffing over de op die aandelen gerealiseerde meerwaarde wanneer de overdracht plaatsvindt aan een buitenlandse rechtspersoon waarin de overdrager rechtstreeks of indirect een deelneming heeft die hem niet een zodanige invloed op de besluiten van die buitenlandse rechtspersoon verleent dat hij de activiteiten ervan kan bepalen.

Derhalve moet de vraag worden beantwoord als volgt: